Quay lại

[Xã hội học] Phương pháp phỏng vấn sâu – Những điều bạn cần biết

Tác giả: Hoàng Thanh Hằng

Trong nghiên cứu các hiện tượng hoặc các vấn đề xã hội hiện nay, các dự án, các nhà nghiên cứu xã hội học đều áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu để thu thập thông tin một cách hiệu quả nhất. Cùng tìm hiểu cụ thể và chi tiết về phương pháp phỏng vấn sâu hiện nay để đảm bảo áp dụng hiệu quả cho việc thu thập thông tin để phục vụ nghiên cứu của các bạn nhé!

Tìm kiếm việc làm

1. Hiểu thế nào là phương pháp phỏng vấn sâu?

Phương pháp phỏng vấn sâu là một trong những kỹ thuật quan trọng trong khai thác thông tin. Phỏng vấn sâu trong tiếng Anh sử dụng với thuật ngữ “Depth Interview”, là những cuộc đối thoại được lặp đi lặp lại giữa các nhà nghiên cứu với phía người cung cấp thông tin. Thông qua cuộc phỏng vấn này để tìm hiểu về cuộc sống, kinh nghiệm hoặc nhận thực của những người cung cấp thông tin qua những ngôn ngữ mà người đó thể hiện và trả lời câu hỏi mà phía nhà nghiên cứu đặt ra.

Hiểu thế nào là phương pháp phỏng vấn sâu?

Phỏng vấn sâu là một phương pháp được sử dụng rất nhiều trong nghiên cứu khoa học hiện nay, đặc biệt là nghiên cứu đối với khía cạnh xã hội. Vậy phương pháp phỏng vấn sâu này thể hiện những đặc trưng như thế nào? Cùng tìm hiểu cụ thể về đặc trưng của nó qua những thông tin chia sẻ trong phần tiếp theo của bài viết này nhé!

Cảnh báo: Đừng bỏ lỡ cơ hội việc làm telesales đầy hấp dẫn tại đây!

2. Phương pháp phỏng vấn sâu mang những đặc trưng gì?

Những đặc trưng khi sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu hiện nay các bạn cần nắm được như sau:

2.1. Điểm mấu chốt trong phương pháp phỏng vấn sâu

Có một vài điểm mấu chốt trong phương pháp phỏng vấn sâu đó là:

Thứ nhất, sự lặp đi lặp lại của các cuộc đối thoại theo thời gian. Khi tiến hành phỏng vấn, nhà nghiên cứu sẽ có mẫu bảng hỏi nhất định và dùng những câu hỏi này để hỏi lặp đi lặp lại với nhiều đối tượng thuộc diện được nghiên cứu của dự án. Hơn thế nữa trong ma trận được nhà nghiên cứu đưa ra thì phỏng vấn sâu còn có các câu hỏi lặp đi lặp lại và được chia theo khoảng thời gian khác nhau để biết được vào những thời điểm khác nhau người trả lời có cùng một đáp án hay không.

Điểm mấu chốt trong phương pháp phỏng vấn sâu

Thứ hai, khi tiến hành cuộc đối thoại giữa nhà nghiên cứu và đối tượng được nghiên cứu trả lời phải thể hiện sự bình đẳng, chỉ mang tính chất cung cấp thông tin và không có sự ép buộc về cách trả lời của người được phỏng vấn, tức là người trả lời cần có sự đồng thuận và tự nhận thức về câu hỏi được đặt ra bởi phía các nhà nghiên cứu cho một dự án nào đó.

Thứ ba, thông qua các câu hỏi trong cuộc phỏng vấn sâu được diễn ra từ 30 phút đến 1 tiếng, thậm chí là thời gian có thể hơn để tìm hiểu về quan điểm của đối tượng được nghiên cứu với một vấn đề nào đó.

Thứ tư, thông qua phương pháp phỏng vấn sâu mà các bạn có thể tìm hiểu được nhiều thông tin liên quan đến họ qua ngôn ngữ tự nhiên mà họ sử dụng.

2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu có một vài điểm hạn chế

Khi sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu này các bạn cũng sẽ gặp phải một số điểm hạn chế cần lưu ý như:

Thứ nhất, các câu hỏi được đưa ra trong phỏng vấn sâu thường không được chuẩn hóa, điều này gây khó khăn khi lượng hóa thông tin cho dự án mà bạn tham gia nghiên cứu.

Phương pháp phỏng vấn sâu có một vài điểm hạn chế

Thứ hai, trong trường hợp các phỏng vấn viên là người có nhiều kinh nghiệm trong nghề và trình độ chuyên môn cao dễ dàng tạo ra các áp lực cho người cung cấp thông tin trong quá trình diễn ra phỏng vấn sâu.

Thứ ba, việc đưa phương pháp phỏng vấn sâu vào nghiên cứu sẽ khiến thời gian để tiến hành phân tích tốt nhiều thời gian và công sức hơn của các bạn đó nhé!

2.3. Sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu khi nào?

Khi nào thì bạn nên áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu trong nghiên cứu và công việc của mình. Khi đảm bảo đáp ứng được các yêu cầu như sau:

Thứ nhất, chủ đề các bạn nghiên cứu đến mới, và chưa được xác định rõ về vấn đến này.

Sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu khi nào?

Thứ hai, áp dụng cho việc nghiên cứu mang tính thăm dò khi chưa biết rõ hoặc chính xác về các biến số và các khái niệm cần thiết.

Thứ ba, khi bạn cần tìm hiểu rõ và sâu với một vấn đề nào đó thì sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu cho bạn nhiều kết quả đáng mong chờ đó nhé!

Thứ tư, nên sử dụng phương pháp nghiên cứu sâu trong trường hợp dự án bạn nghiên cứu thiên về ý nghĩa hơn là về tần số cụ thể.

2.4. Ai là người thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu hiệu quả?

Vậy có phải bạn đang tự hỏi ai là người thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu này hiệu quả nhất hay không? Câu trả lời cho bạn bao gồm:

Thứ nhất, người nắm rõ và hiểu chi tiết với vấn đề nghiên cứu sẽ là người thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu với những người cung cấp thông tin được hiệu quả nhất.

Thứ hai, những phỏng vấn viên đã được huấn luyện và đào tạo kỹ năng chuyên môn, cũng như tham gia training trước khi tiến vào các cuộc phỏng vấn sâu theo dự án cụ thể nào đó.

Ai là người thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu hiệu quả?

Thứ ba, phương pháp phỏng vấn sâu sẽ được thực hiện cực hiệu quả với những người tiến hành nó đã có kinh nghiệm trong việc tiếp xúc và giao tiếp với nhiều thành phần khác nhau trong xã hội hiện nay.

Thứ tư, đặc biệt những người triển khai phương pháp phỏng vấn sâu sẽ là những người phải biết lắng nghe thông tin từ phía người cung cấp thông tin và có tính kiên nhẫn. Trong cuộc phỏng vấn sâu của dự án, các bạn sẽ gặp phải rất nhiều các đối tượng cung cấp thông tin khác nhau, thời gian nghiên cứu của một cuộc phỏng vấn sâu cũng rất dài, điều này buộc người phỏng vấn viên phải có tính kiên trì và kiên nhẫn để hoàn thành việc thu thập thông tin một cách hiệu quả nhất.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về phương pháp phỏng vấn sâu mà bạn cần nắm được về cơ bản. Đặc biệt trong phương pháp phỏng vấn sâu có những kỹ thuật nhất định cần được áp dụng và thực hiện trong quá trình khai thác thông tin từ người cung cấp, cùng tìm hiểu cụ thể về nó qua những chia sẻ trong phần tiếp theo của bài viết này nhé!

Việc làm chăm sóc khách hàng

3. Chia sẻ về các kỹ thuật trong phương pháp phỏng vấn sâu

Trong phương pháp phỏng vấn sâu hiện nay có các kỹ thuật đó là phỏng vấn có cấu trúc, phỏng vấn bán cấu trúc, phỏng vấn không cấu trúc, cùng tìm hiểu cụ thể về các kỹ thuật này qua chia sẻ chi tiết dưới đây:

3.1. Phương pháp phỏng vấn sâu có cấu trúc

Phương pháp phỏng vấn sâu có cấu trúc được tiến hành thực hiện theo đúng như công cụ hướng dẫn xây dựng từ trước đó. Tức là sẽ có sẵn bộ câu hỏi để sử dụng trong cuộc phỏng vấn sâu, người phỏng vấn viên chỉ đóng vai trò là người giải thích hoặc làm sáng tỏ cho người cung cấp thông tin nắm được về chủ đề nghiên cứu hoặc các hỏi cần trả lời theo cách như thế nào. 

Thường các câu hỏi trong phỏng vấn sâu sẽ được xây dựng sẵn các đáp án lựa chọn để người cung cấp thông tin có thể chọn một đáp áp phù hợp nhất với bản thân.

Phương pháp phỏng vấn sâu có cấu trúc

Ưu điểm với câu hỏi phỏng vấn sâu theo dạng cấu trúc đó là thu thập thông tin nhanh chóng, dễ dàng sử dụng để so sánh với các đối tượng tham gia phỏng vấn, tổng hợp thông tin cũng dễ dàng hơn và việc kiểm định của giả thuyết đặt ra ban đầu cũng dễ dàng hơn rất nhiều.

Tuy nhiên thì phương pháp phỏng vấn sâu có cấu trúc này cũng mang đến một vài nhược điểm như người phỏng vấn viên phải thực hiện theo một tiến trình gò bó trong khai thác thông tin của người cung cấp. Hơn thế nữa khâu xây dựng bảng hỏi, sắp xếp trình tự các câu và cách thức trả lời cũng phải được quy định chặt chẽ và có sự liên kết logic với nhau, điều này đòi hỏi người nghiên cứu phải có chuyên môn và trình độ tốt, cộng với kinh nghiệm trong nghề.

3.2. Phương pháp phỏng vấn sâu bán cấu trúc

Đây là phương pháp phỏng vấn sâu thông qua xây dựng các câu hỏi linh hoạt, có thể trả lời dưới dạng đáp án có sẵn hoặc tùy thuộc vào tình hình thực tế. Do đó người phỏng vấn viên khi tiến hành nghiên cứu dự án cần tùy biến trong cách khai thác thông tin để đảm bảo việc thu thập thông tin từ người cung cấp được hiệu quả và tối đa nhất.

Phương pháp phỏng vấn sâu bán cấu trúc

Phương pháp này mang đến ưu điểm đó là người phỏng vấn viên, các nhà nghiên cứu có thể trực tiếp giải thích cho người cung cấp thông tin về nội dung câu hỏi, mục đích của cuộc phỏng vấn này, có thể gợi ý các đáp án cho sẵn hoặc tự trả lời những đáp án khác của bản thân để trả lời tốt nhất những câu hỏi được đặt ra. Trong quá trình phỏng vấn, người phỏng vấn viên có thể đưa vào thêm các câu hỏi bổ sung trọng yếu để khai thác và đánh giá đối tượng được khảo sát trong dự án nghiên cứu cụ thể.

Nhược điểm khi sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu bán cấu trúc là phỏng vấn được ít, bị hạn chế về đối tượng trong khoảng thời gian nhất định. Việc tiến hành phỏng vấn bán cấu trúc cần đòi hỏi kỹ thuật và chuyên môn của người phỏng vấn viên trong dự án tham gia và có đào tạo bài bản, đầy đủ thông tin trước khi triển khai tiếp cận các đối tượng khảo sát.

3.3. Phương pháp phỏng vấn sâu không cấu trúc

Phương pháp phỏng vấn sâu không cấu trúc rất tự do trong câu hỏi và cách trả lời. Bộ câu hỏi được đưa ra chỉ có một vài câu hỏi cố định, để tham dò được thông tin thì người phỏng vấn viên cần thay đổi các câu hỏi phỏng hợp với người cung cấp thông tin và ngữ cảnh thực tế để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Ưu điểm khi sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu không cấu trúc đó chính là lượng thông tin thu thập được rất đa dạng và phong phú, nó cũng kiến người cung cấp thông tin và phỏng vấn viên trong quá trình thu thập thông tin có được tâm lý thoải mái hơn.

Phương pháp phỏng vấn sâu không cấu trúc

Tuy nhiên, phương pháp này có một nhược điểm lớn nhất đó chính là thời gian và sự hạn chế với số lượng người cung cấp thông tin trong khoảng thời gian nhất định. Nếu như sử dụng phương pháp có cấu trúc trong ngày bạn có thể thu thập được 30 người mẫu thông tin từ người cung cấp thì với phương pháp không cấu trúc này bạn chỉ có thể thu thập được thông tin từ 10 người, thậm chí còn ít hơn. Đặc biệt đòi hỏi người phỏng vấn viên thực hiện nghiên vụ phải am hiểu về dự án, được đào tạo kỹ lượng và có chuyên môn – nghiệp vụ tốt để phục vụ nghề.

Tìm hiểu thêm: Danh sách việc làm nhân viên kinh doanh dành cho bạn

4. Khi thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu tuân theo nguyên tắc gì?

Khi tiến hành thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu trong nghiên cứu thì cần đảm bảo đúng những nguyên tắc như sau:

Thứ nhất, nguyên tắc đối với việc lựa chọn đối tượng tham gia phỏng vấn. Trong nghiên cứu định lượng việc lấy số lượng mẫu như thế nào và bao nhiêu để có thể mang tính đại diện và suy rộng cho tổng thể là điều rất quan trọng. Tuy nhiên trong nghiên cứu phỏng vấn sâu hay nghiên cứu định tính thì chất lượng thông tin và nguồn thông tin thu thập được mới là điều đáng quan tâm và chú ý. Thông qua nghiên cứu sâu giúp lý giải nguyên nhân của vấn đề, bản chất của hiện tượng là điều rất quan trọng. Do đó, việc chọn mẫu với phương pháp phỏng vấn sâu theo cách chọn có chủ đích, dựa vào nhiều yếu tố khác nhau như giới tính, trình độ học vấn, nghề nghiệp,… hay các yếu tố cụ thể nào đó liên quan đến nghiên cứu được thực hiện.

Khi thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu tuân theo nguyên tắc gì?

Thứ hai, nguyên tắc về chọn ngữ cành phỏng vấn phải tiêu chuẩn hóa, phải đảm bảo môi trường phỏng vấn không bị tác động khách quan, đảm bảo các môi trường phỏng vấn cho các đối tượng cung cấp thông tin tương đồng, trung thực, nghiêm túc và vui vẻ để có được kết quả tốt nhất.

Thứ ba, nguyên tắc trong thực hiện phỏng vấn sâu phải nghiên cứu các đặc điểm ngôn ngữ giao tiếp, biết cách xử lý với các tình huống phát sinh trong quá trình thực hiện phỏng vấn sâu.

Thứ tư, trước khi thực hiện phỏng vấn sâu cần tiến hành nghiên cứu đối với nội dung phỏng vấn như: Đưa ra các câu hỏi riêng biệt và các câu trả lời, tiến hành sắp xếp trình tự một cách khoa học và sau cho hiệu quả khai thác thông tin với đối tượng khảo sát được hiệu quả nhất.

Tóm lại, toàn bộ thông tin trong bài viết này giúp các bạn nắm đầy đủ kiến thức về phương pháp phỏng vấn sâu, một phương pháp quan trọng và hiệu quả trong nghiên cứu các vấn đề, hiện tượng xã hội hiện nay được nhiều nhà nghiên cứu áp dụng cho dự án của mình. Hy vọng với những thông tin hữu ích này, bạn sẽ vận dụng phương pháp phỏng vấn sâu để khai thác thông tin một cách hiệu quả nhất và có kết quả nghiên cứu tuyệt vời.

Nghiên cứu xã hội cần phương pháp
Áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu
Phỏng vấn viên kỹ năng vận dụng
Khai thác tin từ nguồn khảo sát
Nghiên cứu luôn bám sát đề tài
Lập bẫy ma trận trọng phỏng vấn
Buộc người cung cấp thông tin sa
Mang về chất lượng nguồn tin tốt
Chứng minh giả thuyết được đặt ra.

Tìm hiểu về phỏng vấn và các phương pháp phỏng vấn hiệu quả

Bạn có biết trong phỏng vấn hiện nay các nhà tuyển dụng sử dụng các hình thức nào hay không? Để nắm được thông tin và bỏ túi thêm kiến thức hữu ích cho bản thân các bạn cần đọc ngay những thông tin chia sẻ trong bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về phỏng vấn và các phương pháp phỏng vấn

Bạn có biết trong phỏng vấn hiện nay các nhà tuyển dụng sử dụng các hình thức nào hay không? Để nắm được thông tin và bỏ túi thêm kiến thức hữu ích cho bản thân các bạn cần đọc ngay những thông tin chia sẻ trong bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về phỏng vấn và các phương pháp phỏng vấn

Từ khóa liên quan

Chuyên mục

Bí quyết viết CV- Tâm sự Nghề nghiệp- Cẩm Nang Tìm Việc- Kỹ Năng Tuyển Dụng- Cẩm nang khởi nghiệp- Kinh nghiệm ứng tuyển việc làm- Kỹ năng ứng xử văn phòng- Quyền lợi người lao động- Bí quyết đào tạo nhân lực- Bí quyết lãnh đạo- Bí quyết làm việc hiệu quả- Bí quyết viết đơn xin nghỉ phép- Bí quyết viết thư xin thôi việc- Cách viết đơn xin việc- Bí quyết thành công trong công việc- Bí quyết tăng lương- Bí quyết tìm việc dành cho sinh viên- Kỹ năng đàm phán lương- Kỹ năng phỏng vấn- Kỹ năng quản trị doanh nghiệp- Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hà Nội- Kinh nghiệm tìm việc làm tại Đà Nẵng- Mẹo viết hồ sơ xin việc- Mẹo viết thư xin việc- Chia sẻ kinh nghiệm ngành Kinh doanh - Bán hàng- Định hướng nghề nghiệp- Top việc làm hấp dẫn- Tư vấn nghề nghiệp lao động phổ thông- Tư vấn việc làm Hành chính văn phòng- Tư vấn việc làm ngành Báo chí- Tư vấn tìm việc làm thêm- Tư vấn việc làm ngành Bất động sản- Tư vấn việc làm ngành Công nghệ thông tin- Tư vấn việc làm ngành Du lịch- Tư vấn việc làm ngành Kế toán- Tư vấn việc làm ngành Kỹ thuật- Tư vấn việc làm ngành Sư phạm- Tư vấn việc làm ngành Luật- Tư vấn việc làm thẩm định- Tư vấn việc làm vị trí Content- Tư vấn việc làm ngành Nhà hàng - Khách sạn- Tư vấn việc làm quản lý- Kỹ năng văn phòng- Nghề truyền thống- Các vấn đề về lương- Tư vấn tìm việc làm thời vụ- Cách viết Sơ yếu lý lịch- Cách gửi hồ sơ xin việc- Biểu mẫu phục vụ công việc- Tin tức tổng hợp- Ý tưởng kinh doanh- Chia sẻ kinh nghiệm ngành Marketing- Kinh nghiệm tìm việc làm tại Bình Dương- Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hồ Chí Minh- Mẹo viết Thư cảm ơn- Góc Công Sở- Câu chuyện nghề nghiệp- Hoạt động đoàn thể- Tư vấn việc làm Biên - Phiên dịch- Tư vấn việc làm Ngành Nhân Sự- Tư vấn việc làm Ngành Xuất Nhập Khẩu - Logistics- Tư vấn việc làm Ngành Tài Chính - Ngân Hàng- Tư vấn việc làm Ngành Xây Dựng- Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Mỹ thuật- Tư vấn việc làm Ngành Vận tải - Lái xe- Quản trị nhân lực - Quản trị sản xuất- Cẩm nang kinh doanh- Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Nội thất- Mô tả công việc ngành Kinh doanh- Mô tả công việc ngành Bán hàng- Mô tả công việc Tư vấn - Chăm sóc khách hàng- Mô tả công việc ngành Tài chính - Ngân hàng- Mô tả công việc ngành Kế toán - Kiểm toán- Mô tả công việc ngành Marketing - PR- Mô tả công việc ngành Nhân sự- Mô tả công việc ngành IT - Công nghệ thông tin- Mô tả công việc ngành Sản xuất- Mô tả công việc ngành Giao nhận - Vận tải- Mô tả công việc Kho vận - Vật tư- Mô tả công việc ngành Xuất nhập khẩu – Logistics- Mô tả công việc ngành Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn- Mô tả công việc ngành Hàng không- Mô tả công việc ngành Xây dựng- Mô tả công việc ngành Y tế - Dược- Mô tả công việc Lao động phổ thông- Mô tả công việc ngành Kỹ thuật- Mô tả công việc Nhà nghiên cứu- Mô tả công việc ngành Cơ khí - Chế tạo- Mô tả công việc bộ phận Quản lý hành chính- Mô tả công việc Biên - Phiên dịch- Mô tả công việc ngành Thiết kế- Mô tả công việc ngành Báo chí - Truyền hình- Mô tả công việc ngành Nghệ thuật - Điện ảnh- Mô tả công việc ngành Spa – Làm đẹp – Thể lực- Mô tả công việc ngành Giáo dục - Đào tạo- Mô tả công việc Thực tập sinh - Intern- Mô tả công việc ngành Freelancer- Mô tả công việc Công chức - Viên chức- Mô tả công việc ngành Luật - Pháp lý- Tư vấn việc làm Chăm Sóc Khách Hàng - Tư vấn việc làm Vật Tư - Kho Vận- Hồ sơ doanh nhân- Việc làm theo phường- Danh sách các hoàng đế nổi tiếng- Tài liệu gia sư- Vĩ Nhân Thời Xưa- Chấm Công- Danh mục văn thư lưu trữ- Tài Sản Doanh Nghiệp- KPI Năng Lực- Nội Bộ Công Ty - Văn Hóa Doanh Nghiệp- Quản Lý Quan Hệ Khách Hàng- Quản Lý Công Việc Nhân Viên- Chuyển văn bản thành giọng nói- Giới Thiệu App Phiên Dịch- Quản Lý Kênh Phân Phối- Đánh giá nhân viên- Quản lý ngành xây dựng- Hóa đơn doanh nghiệp- Quản Lý Vận Tải- Kinh nghiệm Quản lý mua hàng- Danh thiếp cá nhân- Quản Lý Trường Học- Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng- Kinh Nghiệm Quản Lý Tài Chính- Kinh nghiệm Quản lý kho hàng- Quản Lý Gara Ô Tô-