Tính lương gross - net

Có thể bạn đã nghe về thuật ngữ lương gross net hay các khoản khấu trừ, tiền thưởng xung quanh vấn đề lương gross net này. Lương gross net đặc biệt được quan tâm khi ký hợp đồng cũng như khi bạn nhận lương. Nhưng liệu bạn đã hiểu rõ về lương gross net. Hay lương net là gì? Lương gross là gì? Cách tính lương gross net như thế nào chưa? … Hãy để chúng tôi giúp bạn điều này nhé!

1. Lương gross và net là gì?

Lương là một vấn đề rất nhạy cảm đối với tất cả mọi người, bởi lẽ nhắc đến lương là nhắc đến quyền lợi mà người lao động được hưởng. Lương được trả rất nhiều hình thức nhưng chủ yếu tồn tại dưới hai dạng chính là trả bằng hiện vật và trả bằng tiền.

Ở thời đại kinh tế thị trường hiện nay, các ngành kinh tế ngày càng trở nên đang dạng, với lực lượng lao động đa dạng đã kéo theo cách tính lương cũng vì thế mà đa dạng không kém. Trong đó nổi bật lên là cách tính lương gross net. Vậy lương gross net là gì?

1.1. Lương gross và lương net là gì?

Chắc chắn bạn đã nghe qua các thuật ngữ lương net, lương gross hay lương gross net. Hiểu đơn giản đó là các khoản lương ròng, lương gộp, các khoản đã khấu trừ, … Thuật ngữ này được đặc biệt nhắc nhiều trong ngày trả lương của bạn. Nhưng chắc chắn một điều rằng, bạn không hoàn toàn hiểu rõ ràng về ý nghĩa của chúng. Nắm được khái niệm lương net, lương gross và lương gross net sẽ giúp bạn hiểu được tại sao mức lương bạn nhận được không giống trong hợp đồng của bạn.

Mặc dù số tiền này là số tiền lương thực tế bạn nhân được nhưng nó vẫn có nhiều chênh lệch so với mức lương cơ bản mà bạn đã ký trong hợp đồng làm việc với cơ quan, doanh nghiệp mình. Đồng thời nhiều khi nó chênh lệch với cả mức lương trên khái niệm mà nhà tuyển dụng hứa hẹn.

1.1.1. Lương gross bao gồm những gì?

Lương gross chính là tổng thu nhập hàng tháng của bạn. Số tiền từ tổng thu nhập hàng tháng này của bạn bao gồm cả lương cơ bản và các khoản trợ cấp phụ cấp mà bạn được hưởng như tiền thưởng, tiền nghỉ lễ, lương tăng ca, …

Lương gross mà bạn nhận được chính là tất cả số tiền bạn đã kiếm được sau quá trình làm việc của mình. Lương này được tính và được xác định trước khi mọi khoản khấu trừ bao gồm thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội áp dụng vào lương của bạn.

Nếu bạn làm việc không chỉ tại một doanh nghiệp mà nhiều doanh nghiệp một lúc thì đồng nghĩa với việc bạn sẽ có mức lương gross khác nhau tại mỗi doanh nghiệp, mỗi công việc mà bạn đang làm.

Thật buồn cười nhưng có một thực tế rằng ngân hàng hay các chủ nợ có quyết định cho bạn vay tiền hay mua xe trả góp, mua nhà trả góp hay không? Họ nhìn vào mức lương gross này của bạn mà quyết định có gia hạn tín dụng cho bạn hay không? Hay bạn sẽ được vay bao nhiêu tiền từ con số tổng thu nhập cá nhân đó.

Sau khi bạn nhận số tiền lương gross này, bạn có thể tự đóng các khoản phí cần phải nộp như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm y tế. Hoặc doanh nghiệp tự động đóng những khoản chi phí này và trừ vào tiền lương cụ thể của bạn.

Một minh chứng dễ hiểu nhất để bạn nắm rõ lương gross là gì đó là: Ví dụ bạn nhận được mức lương 10 triệu đồng – đây chính là lương gross của bạn - một tháng, theo quy định của pháp luật bạn phải đóng 10,5% cho BHXH, BHYT, thuế thu nhập cá nhân. Như vậy, sau khi trừ đi 10,5% này, số tiền bạn nhận được là 8 triệu 950 ngàn đồng – đây chính là lương net của bạn.

1.1.2. Lương net là gì?

Thông qua ví dụ cụ thể ở mục “1.1.1. Lương gross bao gồm những gì?” trên có lẽ bạn đã hình dung được lương net là gì rồi. Một lần nữa chúng tôi định nghĩa lại lương net để bạn hình dung một cách rõ ràng nhất đó là lương net là số tiền mà thực tế bạn nhận được.

Lương net là tiền lương mà bạn cầm trên tay và hoàn toàn có mọi quyền quyết định và sử dụng đến nó. Số tiền này là số tiền lương gross ban đầu đã từ các khoản phí cần phải nộp như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, thuế thu nhập cá nhân của bạn.

Ví dụ, khi phỏng vấn và kí hợp đồng với doanh nghiệp, mức lương net bạn thương lượng và được nhận là 10 triệu đồng. Có nghĩa là bạn được nhận trọn vẹn 10 triệu đồng đó mà không phải đó thêm bất kì một khoản phụ phí nào cả. Vậy số tiền mà lương gross trừ đi lương net đã biến đi đâu?

Điều này có hai trường hợp xảy ra. Trường hợp đầu tiên là khi ký hợp đồng với bạn, doanh nghiệp công bố mức lương net bạn nhận được, từ đó họ tính ra mức lương gross từ đó doanh nghiệp tự đóng các chi phí cho bạn trong đó đặc biệt quan trọng là bảo hiểm y tế.

Trường hợp thứ 2, đó là số tiền lương net của bạn đúng như vậy, nhưng họ sẽ đăng ký với các cơ quan nhà nước mức lương gross bạn nhận được ở mức rất thấp, điều này đồng nghĩa với mức độ đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, thuế thu nhập cá nhân của bạn rất thấp hoặc không đóng  - trường hợp này là trốn thuế. Nghĩa là sao? Nghĩa là khi bạn gặp vấn đề liên quan đến sức khỏe, thai sản, trợ cấp thất nghiệp bạn có thể sẽ không được nhận hoặc nhận các chế độ an sinh xã hội ở mức rất thấp. Khi đó bạn mới phát hiện ra sự thật phũ phàng mà mức lương gross và lương net bạn nhận được.

Từ tất cả những điều trên, tổng kết lại, lương gross là số tiền lương trên lý thuyết, trên giấy tờ bạn nhận được. Còn lương net là số tiền lương thực tế bạn nhận được. Sự chênh lệch giữa lương gross và lương net này là do các khoản khấu trừ bạn phải đóng. Những khoản khấu hao đó bao gồm thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, …

1.2. Mức lương gross và net là gì? Lương gross và net lương nào có lợi hơn ?

Mức lương gross và net là mức lương bạn đã thỏa thuận với nhà tuyển dụng của bạn. Tùy thuộc vào thỏa thuận đó là lương net hay lương gross mà số tiền thực tế bạn nhận được là khác nhau.

Mức lương gross là mức tổng thu nhập cá nhân của bạn chưa trừ các khoản cần thiết theo quy định của pháp luật. Còn lương net là mức lương bạn được nhận trên thực tế.

Sự chênh lệch này chính là lý giải thỏa đáng nhất cho việc tại sao mức lương trong hợp đồng làm việc của bạn lại không giống như số tiền mà bạn nhận được sau quá trình làm việc của mình.

Tuy nhiên, mức lương trong  thỏa thuận và mức lương bạn nhận được ít khi chênh lệch nhau nhiều. Bởi lẽ, trong thực tế, đa phần các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân ký hợp đồng với ứng viên của mình đều kí theo mức lương net mà ứng viên được nhận.

Lý do chính của điều này, đó là họ đánh vào tâm lý chung của ứng viên đều muốn một mức lương cụ thể, mức lương không bị trừ bất kỳ khoản phụ phí nào. Vì tâm lý chung của mọi người là sẽ thấy “tiếc” khi hàng tháng phải bỏ ra một khoản tiền nhất định trong mức lương của mình.

Tuy nhiên, chỉ khi bạn gặp phải vấn đề nào đó như ốm đau, thai sản, thất nghiệp bạn mới cảm thấy tầm quan trọng của số tiền mà hàng tháng lương gross phải trả cho bạn. Có thể nói rằng, lương net cho bạn nhìn thấy được cái lợi trước mắt, còn lương gross giúp bạn nhận được những lợi ích về lâu dài.

Từ tâm lý này mà nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng vào điều đó mà không đó hoặc đóng rất thấp những khoản phụ phí mà bạn phải đóng theo quy định của pháp luật. Đây chính là một trong những hành động trốn thuế một cách tinh vi của doanh nghiệp. Hành động này trước mắt không ảnh hưởng đến bạn, nhưng về lâu dài nó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của bạn.

Chính vì vậy khi thỏa thuận lương với doanh nghiệp bạn nhớ cân nhắc thật kỹ trước khi ký hợp đồng. Đặc biệt, bạn nên ký hợp đồng theo mức lương gross với doanh nghiệp, bạn sẽ phải chấp nhận mất một khoản tiền nhất định hàng tháng nhưng bù lại, bạn kiểm soát được nguồn tiền của mình, cũng như nắm được những chế độ mà bạn đang được hưởng từ doanh nghiệp.

1.3. Luong gross net hay lương net goss có tác dụng gì ?

Luong gross net hay lương net gross có tác dụng quan trọng nhất đó là đảm bảo công bằng cũng như đảm an sinh xã hội. Bởi lẽ, dù là lương net hay lương gross đều liên quan mật thiết đến thuế và nghĩa vụ đóng thuế của bạn, nghĩa vụ đóng thuế  của doanh nghiệp.

Trong khi đó, thuế có vai trò rất quan trọng đối với đất nước. Nguồn tiền để xây dựng cơ sở vật chất, đảm bảo an sinh xã hội, duy trì an ninh quốc phòng, xây dựng và triển khai các kế hoạch phát triển kinh tế từ đâu mà ra? Từ chính nguồn thuế thu nhập cá nhân, thuế doanh nghiệp này.

Đóng thuế là nghĩa vụ chung của mọi người, mọi doanh nghiệp. Cụ thể, theo quy định mới nhất của pháp luật về việc đóng thuế thu nhập cá nhân, mức lương dưới 2 triệu đồng thì không phải đóng thuế, trên 2 triệu đồng phải đóng thuế. Mức thuế phải đóng sẽ dựa trên tổng thu nhập cá nhân.

Lợi dụng điều này nhiều doanh nghiệp đã đánh vào tâm lý ứng viên, thực hiện các ký kết về lương net nhận chịu trách nhiệm đóng thuế, đóng bảo hiểm cho bạn nhưng chỉ khi bạn gặp vấn đề cần đến bảo hiểm y tế hay những trợ cấp thất nghiệp này bạn mới vỡ lở ra mọi chuyện.

Nói chung, lương net và lương gross được quy định rõ ràng nhằm thực hiện nghĩa vụ đó là đảm bảo công bằng và ăn sinh sinh xã hội. Đồng thời, đó cũng là những phúc lợi xã hội mà bạn được hưởng nếu như có những trường hợp bất trắc xảy ra.

Từ tất cả những nội dung trên, bạn hãy thật cẩn thận khi ký hợp đồng cũng như khi xác định nguồn lương gross và lương net của mình.

2. Mức lương gross net và công thức tính lương net sang gross

Một trong những thắc mắc lớn nhất của người lao động hiện này đó là làm sao để chuyển lương gross sang lương net? Hay lương net sang gross là gì? Hãy tiếp tục theo dõi nội dung dưới đây để trả lời cho những thắc mắc trên nhé!

2.1. Tính lương gross net là gì?

Tính lương gross net là tính mức lương mà bạn được nhận sau quá trình làm việc của mình là bao nhiêu sau khi áp dụng những công thức tính lương gross net này.

Tính lương gross net là sử dụng những công tính theo quy định của pháp luật để từ mức lương net tính ra mức lương gross hay ngược lại, từ mức lương gross tính ra khoản chi phí bạn phải đóng, còn lại là số tiền lương net bạn nhận được.

2.2. Tính lương gross net bằng cách nào?

Tính lương gross net bằng cách áp dụng những công thức tính lương net sang gross hay áp dụng cách tính lương gross từ lương net theo những công thức trung từ quy định của pháp luật.

Lương gross sang net được tính bằng công thức sau đây:

2.2.1. Tính lương gross to net

Theo quy định chung của pháp luật, bạn sẽ phải đóng 10,5%  tổng thu nhập cá nhân cho bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tự nguyện. Trong đó cụ thể là 8% cho bảo hiểm xã hội, 1.5% cho bảo hiểm y tế và 1% cho bảo hiểm tự nguyện theo quy định chung của nhà nước. Như vậy, số tiền lương gross bạn nhận được là bao nhiêu bạn cứ áp dụng số phần trăm này sẽ tính ra số tiền khấu trừ của mình. Từ số tiền khấu trừ này, sẽ rất dễ dàng tính ra số tiền lương net bạn được hưởng.

Ví dụ bạn nhân được mức lương cao nhất là 30 triệu đồng một tháng. Tuy nhiên theo quy định của pháp luật, mức lương tối đa áp dụng với bảo hiểm chỉ ở mức 26 triệu, vậy số tiền bảo hiểm xã hội bạn phải đóng là 8% của 26 triệu là 2 triệu 80 nghìn đồng.

Tiếp tục theo đó, 1.5% bảo hiểm y tế bạn phải đóng sẽ là 390.000. 1% bảo hiểm tự nguyện bạn phải đóng số tiền là 300.000 đồng. Như vậy trừ đi số tiền bạn phải đó, thì mức lương của bạn lúc này là 27 triệu 230 nghìn đồng.

Bạn lấy số tiền này trừ đi 9 triệu (tiền giảm trừ gia cảnh cá nhân theo quy định chung của pháp luật) như vậy số tiền còn lại của bạn là 18 triệu 230 nghìn đồng. Đây sẽ là số tiền áp dụng mức đóng thuế thu nhập cá nhân của bạn.

Áp dụng con số này vào mức thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật có tính ra số tiền bạn phải đóng thuế thu nhập cá nhân cho mình là khoảng 1 triệu 600 nghìn đồng.

Từ tất cả những số liệu trên có ta có số tiền lương net của bạn sẽ là 30 triệu trừ đi tiền bảo hiểm của bạn và từ đi tiền thuế thu nhập cá nhân của bạn ( sau khi áp dụng các công thức tính thuế thu nhập cá nhân) số tiền còn lại bạn được hưởng là hơn 25 triệu đồng. Đây chính là lương net của bạn.

2.2.2. Đổi lương gross sang net

Đổi lương gross sang lương net cũng áp dụng những công thức tương tự như tính lương gross sang lương net. Bởi lẽ bản chất của hai công việc này là giống nhau. Chính vì vậy, bạn hoàn toàn có thể áp dụng những công thức tính lương gross sang lương net vào việc đổi lương gross sang lương net.

Cùng từ công thức tính lương gross sang net này bạn có thể áp dụng ngược lại để tính tiền lương gross của mình từ số tiền lương net mà bạn được trong thực tế. Từ những công thức chuyển đổi cụ thể từ lương gross bạn có thể tính ra số tiền mà bạn hay doanh nghiệp phải bỏ ra.

Nếu bạn được trả mức lương hàng tháng là lương net, vậy hãy kiểm soát rõ ràng số tiền dư ra của lương gross bạn phải đóng, để đảm bảo những phúc lợi xã hội bạn được hưởng nếu như có bất trắc xảy ra.

2.2.3. Công thức tính lương Gross sang lương net

Sau tất cả những ví dụ cụ thể phía trên, chúng tôi tổng hợp lại một công thức tính chung nhất để bạn dễ dàng áp dụng tính lương gross sang lương net cho mình. 

Diễn giải chi tiết của công thức tính lương gross sang lương net như sau:

Lương GROSS = Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế (1.5%) + Bảo hiểm thất nghiệp (1%) + thuế TNCN

Lương Net = Lương GROSS  - (Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế  (1.5%) + Bảo hiểm thất nghiệp (1%) + Thuế TNCN)

Trong đó: Thuế TNCN được tính bằng công thức công thức khác. Thuế thu nhập cá nhân được trước khi được tính gọi là thu nhập trước thuế. Thu nhập trước thuế = Lương Gross – (Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế (1.5%)+ Bảo hiểm thất nghiệp (1%)) – Giảm trừ gia cảnh cá nhân ( 9 triệu đồng).

Từ việc tính thu nhập trước thuế này sẽ tính ra số tiền thuế thu nhập cá nhân bạn phải đóng. Thuế thu nhập cá nhân được xác định các mức phải đóng như sau:

Thu nhập tính thuế 5 triệu đồng => thuế suất 5%.

Thu nhập tính thuế 5 đến 10 triệu đồng => thuế suất 10%.

Thu nhập tính thuế 10 đến 18 triệu đồng => thuế suất 15%.

Thu nhập tính thuế 18 đến 32 triệu đồng => thuế suất 20%.

Thu nhập tính thuế 32 đến 52 triệu đồng => thuế suất 25%.

Thu nhập tính thuế 52 đến 80 triệu đồng => thuế suất 30%.

Thu nhập tính thuế 80 triệu đồng trở lên => thuế suất 35%.

Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế  X thuế suất. 

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quy đổi lương net gross

Lương net bạn được nhận cũng như lương gross của bạn chịu tác động bởi rất nhiều yếu tố. Mà một trong những yếu tố cơ bản và quan trọng nhất đó là mức lương tối thiểu vùng, mức thuế thu nhập cá nhân và mức bảo hiểm bạn phải đóng theo quy định của pháp luật.

3.1. Mức lương tối thiểu vùng

Mức lương tối thiểu vùng chính là mức lương cứng mà bạn được hưởng. Mỗi vùng khác nhau lại có những mức lương tối thiểu vùng khác nhau. Sự khác nhau này tùy thuộc vào quy định của pháp luật.

Cụ thể mức lương tối thiểu vùng như sau:

Vùng I: Mức lương 3.980.000, qua đào tạo: 4.258.600, Công việc ĐH: 4.471.530

Vùng II: Mức lương 3.530.000, qua đào tạo: 3.777.100, Công việc ĐH: 3.965.955

Vùng III: Mức lương 3.090.000, qua đào tạo: 3.306.000, Công việc ĐH: 3.471.615.

Vùng IV: Mức lương 2.760.000, qua đào tạo: 2.953.200, Công việc ĐH: 3.100.860.

Từ mức lương tối thiểu vùng ngày mà người ta sẽ tính ra những khoản tiền bạn phải đóng theo quy định chung của pháp luật. Mức lương tối thiểu vùng chủ yếu áp dụng đối với các doanh nghiệp nhà nước. Mức lương tối thiểu vùng khác nhau nên lương gross và lương net của đối tượng đó cũng khác nhau.

3.2. Thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm

Đóng thuế và đóng bảo hiểm là nghĩa vụ cũng quyền lợi chung của mọi người. Mức thuế thu nhập cá nhân và mức bảo hiểm bắt buộc được dựa vào tổng thu nhập cá nhân của bạn.

Thực tế có thể thấy rằng, tổng thu nhập cá nhân càng cao thì những khoản chi phí này cũng sẽ càng cao. Tuy nhiên, áp dụng ngược lại, chịu tác động ngược lại với mức lương tối thiểu vùng thì thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm bắt buộc phải đóng cúng khác nhau.

Chưa kể đến việc tùy vào đặc điểm vùng miền khác nhau người lao động sẽ được hưởng những chế độ, phúc lợi xã hội khác nhau. Ví dụ cụ thể như với người dân tộc thiểu số, họ sẽ được miễn phí bảo hiểm y tế. Áp dụng vào mức lương gross, lao động là dân tộc thiểu số, họ sẽ không phải đóng tiền bảo hiểm y tế này. Điều này kéo theo nguồn lương net của họ cũng vì thế cao hơn so với những đồng nghiệp của mình.

Lương gross net là một trong những nội dung được tìm hiểu và thắc mắc nhiều nhất hiện nay. Hy vọng rằng, thông qua bài viết này, chúng tôi đã cung cấp cho bạn cái nhìn đầy đủ và khái quát nhất về lương gross net. Cùng với đó là những nghĩa vụ, quyền lợi liên quan đến hai loại hình lương này.