Kỹ năng quan sát là gì - Bí quyết dẫn đến thành công cho bạn

Kiếm việc làm

1. Kỹ năng quan sát thực chất là gì và thực trạng sử dụng nó trong xã hội ngày nay ra sao?

Quan sát là một kỹ năng vô cùng quan trọng đối với con người, trong đó nó là cách mà bạn nhìn nhận một sự vật, hiện tượng một cách chi tiết và cụ thể với một mục đích rõ ràng. Nó khác với sự quan sát theo bản năng của con người, không chỉ nhìn nhận mọi thức theo kiểu ngẫu nhiên hoặc là giải trí mà là quan sát có chủ đích, rồi ghi nhớ sau đó xâu chuỗi mọi thứ lại với nhau để giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó.

Là một trong những kỹ năng mềm (trong tiếng anh là soft skills) có tầm ảnh hưởng lớn đối với con người trong công việc, nó giúp cho bạn có được những đánh giá và nhận định chính xác hơn về một sự vật hoặc hiện tượng nào đó xảy ra, đồng thời hỗ trợ trực tiếp cho kỹ năng phân tích vấn đề, kỹ năng giải quyết vấn đề. Tất nhiên nó không tự nhiên có mà bắt buộc để đạt được nó thì không có cách nào khác ngoài việc bạn phải học hỏi và rèn luyện.

Hiện nay dù trong bất cứ một ngành nghề hay lĩnh vực nào thì cũng cần vận dụng kỹ năng này bởi vì đây là một yếu tố không thể thiếu trong hành trang dẫn bạn đi đến thành công. 

2. Kỹ năng quan sát được áp dụng như thế nào trong giao tiếp?

Giao tiếp (communication skills) là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống hàng ngày đối với mỗi người, trong đó thì mỗi người sẽ có những cách giao tiếp không giống nhau. Việc chúng ta quan sát để hiểu được đối phương là một điều hết sức cần thiết, điều này giúp con người có thể dễ dàng hiểu được tâm tư tình cảm của nhau hơn, từ đó sẽ tạo ra một cuộc giao tiếp tốt đẹp và sẽ có những cách ứng xử tiếp theo sao cho hợp với hoàn cảnh nhất.

Bên cạnh đó nhờ có kỹ năng quan sát bạn sẽ biết tiết chế lời nói và có những hành động thể hiện cảm xúc có thể là đồng cảm, sẻ chia với người đối diện để họ cảm thấy được sự chân thành từ phía bạn, từ đó làm cho đối phương cảm thấy được tôn trọng và được tin tưởng. Đây chính là cách tốt nhất giúp bạn có cuộc giao tiếp thành công với đối phương cũng như phát triển được kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nói và giúp mối quan hệ này của bạn trở nên tốt đẹp hơn.

>> Xem thêm: Kỹ năng giao tiếp ứng xử với đồng nghiệp

3. Một số kỹ năng quan sát có thể bạn chưa biết

Đối với kỹ năng quan sát, bạn có thể vận nhiều cách khác nhau chẳng hạn như là quan sát qua nét mặt, quan sát qua ánh mắt, quan sát qua hơi thở hoặc là qua những hành động cơ thể của đối phương. Đây đều là những cách quan trọng giúp bạn hiểu được đối phương hơn, vậy thì hãy tìm hiểu kỹ từng cách quan sát đó xem rằng bạn đã làm đúng hay chưa nhé:

3.1. Quan sát qua nét mặt của đối phương

Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết được người đối diện đang vui, buồn hay là đang khó chịu với những gì họ thể hiện trên khuôn mặt. Khuôn mặt là nơi biểu hiện cảm xúc rõ rệt nhất vì vậy bạn có thể hiểu rằng họ đang vui nếu như thấy họ cười, họ buồn nếu thấy họ khóc hoặc là các biểu cảm khác. Việc này vô cùng đơn giản và chắc chắn rằng ai trong số chúng ta ở đây cũng đều dễ dàng để nhận biết được điều đó.

Đây là cách giúp bạn phân biệt dễ nhất trong các cách nhận biết tâm tư tình cảm của người đối diện, và để có thể hiểu rõ đối phương thì trước tiên bạn cần phải sử dụng được cách nhận biết này thật chính xác. Đây là một cách quan sát vô cùng quan trọng giúp bạn có được tình cảm từ đối phương.

3.2. Quan sát qua ánh mắt của đối phương

Người ta thường nói “đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn” quá thật không sai, chỉ cần nhìn vào mắt của một người nào đó thì bạn sẽ nhận biết được phần nào tình cảm hoặc thái độ của người ta. Cũng từ đôi mắt mà bạn biết được rằng đối phương có vui vẻ, thân thiện hay là đang không thoải mái đối với bạn. Tuy nhiên để nhận biết được điều đó thì bạn cũng cần phải sử dụng kỹ năng quan sát của mình rất nhiều và bạn có thể dễ dàng nhận biết được tâm trạng của đối phương qua cách nhận biết sau đây:

- Đối phương đang chau mày, mí mắt khép, mắt trợn trừng với bạn có nghĩa là họ đang rất bực tức về một điều gì đó đã và đang xảy ra.

- Khi bạn thấy mí mắt của đối phương mở to, chân mày sát nhau thì lúc này họ đang sợ hãi một điều gì đó.

- Còn khi mi trên đang được thả lỏng, chân mày chau lại nghĩa là bạn đang nhận được sự coi thường từ đối phương.

…

Còn vô số cách nhận biết khác, đây là một số cách tôi muốn chia sẻ để bạn có thể hiểu hơn về các biểu cảm và cách nhận biết sao cho chính xác, tù đó có thể đưa ra cho mình những cách ứng xử tiếp theo sao cho phù hợp.

3.3. Quan sát qua hơi thở của đối phương

Hơi thở cũng là một yếu tố giúp bạn quan sát tâm trạng của đối phương chính xác, có rất nhiều cách biểu hiện mà con người không thể nào mà ra lệnh cho hơi thở của mình được vì vậy đây là cách giúp bạn đưa ra kết luận khá chuẩn dành cho đối phương của mình. Hãy xem chúng có biểu hiện như thế nào nhé:

- Nếu như bạn thấy đối phương có hơi thở tăng lên thì có nghĩa là họ đang bị căng thẳng và lo lắng có thể là do vấn đề bạn vừa đưa ra.

- Còn nếu như họ có hơi thở một cách nặng nề thì có lẽ là họ đang bị bạn thu hút.

…

Có rất nhiều các biểu hiện khác nhau, mỗi một biểu hiện cụ thể sẽ cho chúng at một sắc thái tình cảm khác nhau. Vì vậy mới nói, kỹ năng quan sát không bẩm sinh có mà là do quá trình rèn luyện học tập tạo ra.

Việc làm bán hàng

3.4. Quan sát qua cử chỉ, hành động của đối phương

Cử chỉ, hành động của một ai đó sẽ khiến cho bạn dễ dàng nhận biết một cách chính xác tình cảm và suy nghĩ của đối phương. Vfa để có được kỹ năng quan sát hành động cơ thể này bạn cũng sẽ phải bỏ công ra học hỏi thì mới có được. Hãy xem một số biểu hiện cụ thể sau đây nhé:

- Khi thấy họ ngồi chống cằm đồng nghĩa với việc họ đang cảm thấy chán với những gì bạn đang trình bày.

- Khi bạn thấy đối phương khoanh tay có nghĩa là họ vẫn chưa thực sự mở lòng để chia sẻ hết tâm tư tình cảm hoặc là vấn đề nào đó với bạn.

- Khi thấy họ đưa một tay ra sau gáy nghĩa là bạn đang bị họ lừa dối một điều gì đó.

Ngoài ra thì những hành động bất ngờ được thể hiện bởi đối phương cũng sẽ mang ý nghĩa của nó, chẳng hạn như bạn đang nói, đối phương bất chợt nhìn đồng hồ, điều này thể hiện là họ đang rất vội hoặc là có một điều gì đó phải làm ngay mà không thể tiếp tục nói chuyện tiếp với bạn. Cũng có trường hợp bạn đang đề cập một vấn đề nào đó mà thấy đối phương thay đổi thế ngồi, hành động này sẽ có hai khả năng. Khả năng thức nhất đó là họ cảm thấy hào hứng với những điều bạn đang nói, còn khả năng thứ hai đó là họ cảm thấy buồn chán hơn về điều đó.

Vì vậy, qua đây các bạn có thể lựa theo những cách biểu cảm trên khuôn mặt, ánh mắt, hơi thơ hay ngôn ngữ cơ thể của người đối diện mà phán đoán xem họ đang nghĩ gì, đang có thái độ và tình cảm gì đối với chúng ta từ đó sẽ có cho mình những cách ứng xử sao cho phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

>> Xem thêm: Kỹ năng cứng là gì

4. Giỏi quan sát sẽ dẫn đến thành công- Tại sao lại như vậy?

Theo bạn thì yếu tố nào dẫn đến thành công? Sự nhiệt huyết, chăm chỉ hay là trình độ? Cả ba yếu tố này đều đúng tuy nhiên thì nó chưa đủ. Tôi nhớ đã từng có một nhà bác học nào đó nói như thế này: “Bậc thang quan trọng để rút ngắn  điểm đến thành công cần chính là kỹ năng quan sát, lập luận trước khi  giải quyết mọi vấn đề”, đây cũng là câu nói mà tôi rất thích. Nó cũng được coi như một triết lý sống đối với những đang nuôi khát vọng để thành công vậy.

Đôi khi, chưa chắc có trình độ, bỏ tâm huyết và đam mê vào công việc thì bạn sẽ trở thành người thành công, mà nó còn cần sự xuất hiện của rất nhiều các yếu tố khác điển hình chính là sự quan sát.  Quan sát mà tôi muốn nói ở đây không phải là việc nhìn người khác một cách qua loa để nhận diện mà cần phải có sự nhìn nhận kỹ càng, nhìn để phân tích rồi có thể đưa ra được nhận xét và đánh giá về sự vật, hiện tượng hoặc là một người nào đó.

Yếu tố quan sát vô cùng quan trọng và nó cần thiết đối với tất cả mọi người, quan sát chi tiết sẽ cho bạn những kết luận chính xác và giúp bạn tránh được những sai lầm không đáng có xảy ra và đương nhiên rồi, bạn càng hạn chế dược sai sót xảy ra trong công việc đồng nghĩa với việc bạn đang thực hiện nhiệm vụ một cách xuất sắc và đây là nền tảng vững chắc dẫn bạn đến thành công trên con đường sự nghiệp của mình.

5. Có những phương pháp nào giúp bạn rèn luyện tốt hơn về kỹ năng quan sát?

Mỗi chúng ta khi sinh ra không ai là hoàn hảo cả, tất nhiên mỗi người sẽ có những thế mạnh riêng nhưng không phải là tất cả. Có người giỏi trình độ mà không có kỹ năng mềm thì cũng không có tác dụng. Ngược lại có người lại rất giỏi về các kỹ năng mềm mà lại không có trình độ chuyên môn cao thì công việc cũng sẽ khó mà thăng tiến được.

Đó chính là lý do mà mỗi chúng ta đều phải tích cực học hỏi và rèn luyện thêm những kiến thức và kỹ năng mà mình chưa có hoặc đang rất yếu. Có như vậy thì bạn mới có cơ hội bước tiếp trên con đường mà đích đến là thành công. 

Để có được những kỹ năng mềm này thì bạn cần phải có phương pháp học tập và rèn luyện một cách khoa học, hãy xem những gợi ý dưới đây có giúp ích được gì cho bạn không nhé:

5.1. Cần tạo cho mình sự cởi mở, thân thiện

Tâm trạng và tinh thần rất quan trọng đối với việc bạn đánh giá một sự vật, hiện tượng nào đó. Cụ thể là nếu bạn cởi mở và coi mọi thứ xung quanh đều thân thiện và đáng chân trọng thì bạn sẽ có những sự quan sát tích cực hơn. Và sự cởi mở sẽ giúp bạn thấy rằng thế giới xung quanh luôn có nhiều điều để cho bạn tiếp thu và học hỏi. Vì vậy đây là giải pháp khá hữu dụng dành cho bạn nếu như đang muốn rèn luyện kỹ năng quan sát.

>> Xem thêm: Interpersonal skills là gì

5.2. Hãy xác định mục đích của mình trước khi quan sát

Xác định được mục đích sẽ giúp bạn có được những quan sát hữu ích hơn vfa không làm mất thời gian của bạn. Vì sao lại như vậy? Tôi sẽ lấy một ví dụ cụ thể để bạn dễ hình dung nhé: Bạn muốn trở thành một trưởng phòng kinh doanh, bạn sẽ phải quan sát tất cả những việc làm, hành động hoặc cử chỉ của người quản lý xem phong cách của họ ra sao, họ đang ứng xử với nhân viên của mình như thế nào và cách xử lý với những vấn đề phát sinh xảy ra có linh hoạt hay không?... tất cả những điều đó được gọi là quan sát có mục đích mà bạn cần phải thực hiện trước khi trở thành một người quản lý.

Từ ví dụ này bạn đã hiểu được nội dung mà tôi muốn nói rồi đúng không? Hãy đặt ra cho mình một mục đích nào đó mang tính tích cực và sau đó hãy học cách quan sát các sự vật hiện tượng có liên quan để rút ra cho mình những bài học đáng nhớ phục vụ cho con đường phát triển sau này bạn nhé.

5.3. Hãy sử dụng linh hoạt tất cả các giác quan có thể để quan sát.

Đây là một cách giúp bạn sẽ quan sát nhanh hơn, Việc bạn quan sát sự việc bằng mắt đương nhiên không thể bằng được việc bạn sử dụng nhiều giác quan khác nhau. Thường thì trong khi quan sất điều gì đó, chúng ta sẽ sử dụng các giác quan như là mắt, tai và mũi,... đây là cách giúp bạn sẽ phân biệt và quan sát được tối đa sự vật hiện tượng cho mục đích của mình.

5.4. Chậm không phải là không có tác dụng

Đối với cuộc sống hiện tại, tốc độ làm việc của con người giống như một cái máy vậy, bất kể là việc gì từ ăn, uống, nghỉ ngơi hay là làm việc đều phải được diễn ra một cách nhanh chóng để không lãng phí quỹ thời gian quý báu của mình. Tuy nhiên đối với việc quan sát, chậm đôi khi lại có tác dụng hơn cả. Điều gì sẽ xảy ra nếu như bạn quan sát theo kiểu qua loa, chỉ liếc qua vài giây rồi thôi? Đó chỉ là cách làm chống đối không mang lại hiệu quả dẫn đến có thể đánh giá sai sự thật.

Hãy bình tính và giảm tốc độ cho việc quan sát, chắc chắn bạn sẽ có cho mình những hình ảnh mới mẻ, những điều thú vị bạn chưa bao giờ thấy hoặc là những lợi ích của nó đem lại.

5.5. Loại bỏ những thứ gây phiền nhiễu trong khi quan sát

nếu như bạn đang trong quá trình học tập và rèn luyện sự quan sát thì đây là cách có thể đem lại hiệu quả tối đa cho bạn. Việc quan sát rất cần sự tập trung vì vậy mà hãy loại bỏ những thứ phiền hà không cần thiết chẳng hạn như là âm thanh phát ra từ máy phát nhạc, những tiếng chuông kêu từ điện thoại haowcj là những vật thể nào đó gây ra tiếng ồn,...  tất cả những thứ đó cần phải loại bỏ ra khỏi khoảng thời gian này như vậy bạn sẽ nhận ra được nhiều điều hơn khi quan sát. 

5.6. Chú ý đến chi tiết nhỏ cho hiệu quả quan sát đạt mức tối ưu

Đừng nên bỏ qua những chi tiết dù là nhỏ nhất có liên quan đến sự vật hiện tượng bạn cần quan sát, đôi khi những điều nhỏ nhạt này lại có tác dụng lớn đến kết quả quan sát của bạn. Có thể nó sẽ là mấu chốt của vấn đề hoặc cũng có thể nó là nguyên nhân chính của cuộc điều tra nào đó. Vì vậy đã quan sát thì bạn nên thu thập tất cả những gì liên quan hoặc có khả năng ảnh hưởng tới mục đích bạn đang cần thực hiện để tránh bỏ qua những yếu tố có lợi cho việc quan sát.

5.7. Không phán xét qua tình cảm của cá nhân

Đây là việc làm rất hay xảy ra trên thực tế, nhiều người thường đánh giá một sự vật hiện tượng hoặc là một ai đó qua tình cảm của bản thân hoặc là do hình thức. Đây là việc làm thể hiện sự không chuyên nghiệp trong cách làm việc và giải quyết các vấn đề. Để đánh giá đúng tính chất của các sự vật hiện tượng thì bạn cần phải dựa trên rất nhiều các yếu tố khác nhau và dựa vào cả kết quả mà bạn quan sát được, như vậy mới không bỏ qua những nhân tài hoặc là nhận ra được bản chất thật của một sự vật khác đối với chúng ta.

Bài viết trên đây là tất cả những hiểu biết của tôi về kỹ năng quan sát và muốn chia sẻ cho các bạn. Hy vọng rằng những thông tin này có thể giúp các bạn có sự nhìn nhận đúng hơn về kỹ năng quan sát cũng như biết cách sử dụng những kỹ năng đó như thế nào trong cuộc sống và trong công việc. Ngoài những thông tin bổ ích này, các bạn có thể tìm kiếm những thông tin giá trị về các kỹ năng khác tai timviec365.vn.

Chúc các bạn thành công trong sự nghiệp và sớm chạm đến thành công với những bí quyết mà tôi chia sẻ trên đây.

Việc làm quản trị kinh doanh