Quả bồ hòn là gì? Công dụng bất ngờ từ loại quả dân dã

Cùng timviec365 khám phá thông tin chi tiết về quả bồ hòn, từ đặc điểm, công dụng, các ứng dụng trong đời sống nhé.

1. Quả bồ hòn là gì?

Bồ hòn được người ta gọi với các tên gọi khác là bòn hòn, vô hoạn. Loại cây này thuộc thân gỗ, có chiều cao trung bình từ 5m đến 10m. Một cây bồ hòn rất sai quả với những trái hình cầu có màu vàng hoặc màu nâu bên ngoài vỏ, bên trong chứa hạt đen to tròn. Mùa hoa bồ hòn rơi vào khoảng tháng 7 đến tháng 9, còn quả bồ hòn ra vào tháng 10 đến tháng 12.

Ở Việt Nam, cây bồ hòn thường xuất hiện ở các vùng núi thấp có độ cao dưới 1000m và có mặt ở các vùng trung du như Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Giang, Nghệ An, ... Cây bồ hòn cũng được trồng ở các làng bản, đình chùa để lấy bóng mát và lấy quả. Các bộ phận như lá, thân, rễ, quả đều có thể sử dụng làm thuốc, trong đó quả bồ hòn thường được tận dụng nhiều hơn cả trong các bài thuốc dân gian bởi bên trong nó chứa hai hoạt chất quý là flavonoid và saponin.

2. Khám phá chi tiết thành phần của quả bồ hòn

Hàm lượng saponin trong quả bồ hòn rất cao, đặc biệt ở phần thịt quả có chứa 18% saponin. Những saponin điển hình trong bồ hòn có thể kể đến gồm các loại triterpen A, B, C, D, X, Y, E, E1, Y2 và cac saponin la, lb với hoạt tính bề mặt rất mạnh. Bên trong hạt quả còn có khoảng 10% thành phần dầu béo.

Có nhiều cách chiết xuất thành phần saponin trong quả bồ hòn nhưng cách dễ thực hiện nhất bạn có thể tự làm tại nhà đó chính là hòa bột quả cùng nước và đun sôi lên sau đó cô đặc dịch, sử dụng sulfat amoni để làm kết tủa.

Dựa trên dược tính và thành phần của quả bồ hòn chúng ta có thể xác định được loại quả này có lành tính và ăn được không.  Hàm lượng saponin dồi dào trong quả bồ hòn có đặc tính tẩy rửa mạnh nên không thích hợp để dung nạp vào cơ thể. Thay vào đó có thể sử dụng cho các mục đích tẩy rửa hoặc cần diệt khuẩn trên cơ thể trong phạm vi cho phép, chỉ cần không đưa bồ hòn vào cơ thể qua đường ăn uống.

3. Những lợi ích của quả bồ hòn

Quả bồ hồn mang đến cho con người nhiều lợi ích. Điểm danh những lợi ích đó, bạn sẽ có kế hoạch sử dụng bồ hòn hiệu quả.

- Sát trùng, diệt khuẩn: cồn, cao chiết nước của quả bồ hòn có thể ức chế sự sinh sôi phát triển của một số loại vi khuẩn.

- Ngừa thụ thai: saponin toàn phần chiết xuất từ quả bồ hòn có trong một số loại thuốc đặt âm đạo, ngừa quá trình thụ thai.

- Trong nền y học cổ truyền Án Độ người ta sử dụng vỏ quả trộn cùng mật ong tạo ra viên thuốc, dùng trong điều trị bệnh viêm phổi. Một số nơi ở Nepal người ta giã nát vỏ bồ hòn để đắp lên các vùng da bị nấm, ghẻ cũng cho kết quả điều trị tốt. Một mẹo dùng quả bồ hòn theo dân gian đó là dùng bột từ vỏ mix cùng bột ngô để tiêu diệt chấy và trị tình trạng gàu trên da đầu.

Ngoài ra, người ta còn có thể ứng dụng bồ hòn cho các việc như chữa sâu răng, trị hôi miệng, trị ho và làm tiêu đờm, làm tràng hạt, làm nước giặt, ...

4. Một số cách dùng quả bồ hòn phổ biến

Với khám phá quả bồ hòn là gì, chúng ta đã có được thông tin hữu ích về công dụng của loại quả này. Để tận dụng được công dụng của nó, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cách sử dụng phổ biến của quả bồ hòn nhé.

4.1. Dùng bồ hòn pha nước tắm

Vừa có tính diệt khuẩn, vừa mang tính dịu nhẹ nên việc bồ hòn có thể được sử dụng phục vụ cho mục đích tắm, vệ sinh cơ thể. Bạn thực hiện như thế nào khi đưa bồ hòn vào việc tắm rửa?

Đun quả bồ hòn với nửa lít nước trong vòng 15-20 phút. Tỷ lệ để tạo dung dịch tương đương 50g bồ hòn/1 lit nước. Khi đun chú ý luôn khuấy đều để chiết xuất saponin nhiều hơn. Đun xong, tiếp tục cho vào nồi có chứa dung dịch bồ hòn axit citric rồi chờ hỗn hợp nguội.

Sau đó tiến hành lọc dung dịch thu được qua rây để có thể loại bỏ cặn bã. Lúc này sản phẩm chưa tạo được chất tắm gội, rửa. Bạn cần trộn cùng bột ngô và khuấy cho đến khi hỗn hợp dung dịch này có độ cô đặc như mong muốn. Chắt dung dịch vào chai để dùng dần.

Lưu ý hạn sử dụng cho hỗn hợp dung dịch tự nhiên này chỉ từ 7 – 10 ngày nên sau khi chế biến xong cần dùng hết trong khoảng thời gian này. Có thể bảo quản trong ngăn mát để kéo dài thời gian sử dụng từ 1 đến 2 tháng.

4.2. Dùng bồ hòn để giặt quần áo

Ngoài công dụng vệ sinh, làm sạch da, bồ hòn còn có thể dùng vào việc giặt giũ quần áo, tẩy rửa các loại vải. Cách làm rất đơn giản chỉ với 5 quả bồ hòn cùng một chiếc túi vải. Hãy cho quả bồ hòn vào trong một chiếc túi vải, sau đó bỏ vào máy giặt cùng quần áo cần giặt. Tiến hành giặt đồ như thông thường. Một túi bồ hòn như vậy có thể giặt được 4 lần.

Nếu giặt tay, bạn cho quả bồ hòn vào chậu nước ấm, khuấy đều để cho saponin tiết ra nhiều, bỏ quần áo vào chậu có nước bồ hòn ngâm 10 phút là có thể bắt đầu giặt bằng tay. Nước chiết xuất saponin của quả bồ hòn sẽ không có mùi nên nếu muốn quần áo giặt xong thơm tho, bạn hãy cho thêm vào trong nước tinh dầu hương mà bạn yêu thích.

4.3. Dung dịch của quả bồ hòn có thể rửa chén đĩa

Vẫn trong chuỗi công dụng tẩy rửa, giặt giũ, quả bồ hòn còn có thể dùng để rửa chén đĩa. Do là chiết xuất tẩy rửa tự nhiên nên việc dùng bồ hòn rửa chén bát rất an toàn và bảo vệ da tay. Cách làm cũng tương tự như khi giặt quần áo bằng máy giặt, bạn chuẩn bị một túi vải cùng vài quả bồ hòn. Trước tiên cần ngâm quả trong nước ấm giúp tiết ra saponin. Lấy hỗn hợp này để rửa chén, trải nghiệm này cho chén đĩa bát sạch bong kin kít không thua kém các dung dịch rửa chén công nghiệp.

Mong rằng qua những chia sẻ trên đã giúp cho bạn có được những thông tin đầy đủ hiểu rõ về quả bồ hòn là gì, công dụng ra sao và các cách dùng phổ biến. Đọc thêm nhiều blog chia sẻ tại tìm việc để có thêm hiểu biết về các món quà từ thiên nhiên cũng có những công dụng tuyệt vời khác như quả sim, quả Kumquat Timviec365.vn từng nói tới.