Nghiên cứu khái niệm quan hệ thân nhân là gì & quy định liên quan

1. Tìm hiểu chung về quan hệ thân nhân

1.1. Quan hệ thân nhân là gì?

Quan hệ thân nhân là các mối quan hệ đặc biệt thân thích với một cá nhân nào đó, có thể là quan hệ máu mủ hoặc quan hệ xã hội khác. Theo quy định pháp luật thì những người này sẽ có sự liên kết với nhau về một số mặt như là: huyết thống, nuôi dưỡng, vợ chồng, dâu rể, v.v…

Quan hệ thân nhân chủ yếu biểu thị giá trị tinh thần. Những người thân của chủ thể sẽ là người đại diện, người giám hộ cam kết trong lúc làm các thủ tục giấy tờ hoặc khi chủ thể gặp các rủi ro về sức khoẻ. Quan hệ thân nhân quan trọng hơn bất cứ mối quan hệ nào.

Chúng ta cần phân biệt rạch ròi giữa quan hệ thân nhân và quan hệ nhân thân. Quan hệ thân nhân liên quan đến gia đình và những người thân cận. Còn quan hệ nhân thân liên quan đến tài sản hoặc những thứ gắn liền với chủ thể. Các bạn hãy lưu ý để tránh nhầm lẫn giữa các khái niệm này nhé.

1.2. Cách chứng minh quan hệ thân nhân

Mỗi mối quan hệ thân nhân sẽ có cách chứng minh khác nhau. Dưới đây là một số quan hệ thân nhân điển hình và các giấy tờ kèm theo:

- Quan hệ vợ chồng cần có giấy đăng ký kết hôn, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, v.v…

- Quan hệ cha mẹ với con cái cần có giấy khai sinh, giấy quyết định nhận cha mẹ hoặc nhận con, giấy quyết định nhận con nuôi, v.v…

- Quan hệ anh chị em ruột cần có giấy khai sinh, xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã.

- Để thiết lập mối quan hệ giữa các bậc cụ, bà con cần có quyết định của Uỷ ban nhân dân cấp xã để chỉ định người giám hộ.

- Đối với người chưa thành niên cần có giấy khai sinh, thẻ CCCD, hộ chiếu vẫn còn thời hạn.

- Nếu không còn cha mẹ cần có giấy chứng tử, quyết định của Toà tuyên bố mất tích hoặc đã chết.

Ngoài ra còn nhiều mối quan hệ thân nhân khác, đây chỉ là các trường hợp hay gặp nhất. Nếu bạn thuộc trường hợp khác và có đầy đủ giấy tờ để chứng minh mối quan hệ nó thì hãy nộp lên các cơ quan để được giải quyết.

1.3. Khi nào chấm dứt quan hệ thân nhân?

Nhiều người sẽ thắc mắc mối quan hệ thân nhân này sẽ kéo dài đến bao giờ hay nó tồn tại mãi mãi. Đối với quan hệ hôn nhân thì khi hai bên ký vào đơn ly hôn được toà chấp thuận hoặc một trong hai người chết đi thì quan hệ thân nhân sẽ chấm dứt từ đó. Còn các mối quan hệ bố mẹ con cái, ông bà, cô dì chú bác, cháu chắt cũng chấm dứt khi có một hoặc cả hai người chết đi. Về mặt pháp lý là như vậy, nhưng thực tế chúng ta vẫn còn tình cảm con người và quan hệ thân nhân vẫn còn đó.

2. Thủ tục xin chính quyền xác nhận quan hệ thân nhân

Thủ tục xin xác nhận quan hệ thân nhân bao gồm các bước nhằm xác nhận mối quan hệ giữa thân thích giữa hai hoặc nhiều người cùng họ hàng như là bố con, mẹ con, vợ chồng, ông cháu, chú cháu, v.v… Thủ tục xin xác nhận quan hệ thân nhân còn dùng để xác nhận mối quan hệ giữa những người cùng có tên trong sổ hộ khẩu. Các thủ tục này sẽ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.

Trước tiên, bạn cần chuẩn bị hồ sơ thủ tục bao gồm: đơn xin xác nhận quan hệ thân nhân theo mẫu của Nhà nước, giấy tờ tuỳ thân của cả hai người, giấy khai sinh, sổ họ khẩu, hộ chiếu, CCCD, thông tin cá nhân do cơ quan chính quyền cấp và còn giá trị sử dụng, v.v… Sau đó, bạn nộp lên Uỷ ban nhân dân cấp xã để được thẩm tra và xác nhận.

3. Đặc điểm nổi bật của quan hệ thân nhân

3.1. Mang giá trị tinh thần

Quan hệ thân nhân thường liên quan đến lợi ích tinh thần là nhiều. Các lợi ích tinh thần này được đông đảo người dân tôn trọng như là danh dự, địa vị và uy tín. Các giá trị tinh thần còn thể hiện bởi tình cảm, sự yêu thương, đùm bọc của con người với nhau. Những giá trị đó không thể nào cân đo, đong đếm được, trao đi yêu thương để nhận lại yêu thương.

Xem thêm: Pháp luật dân sự là gì? Vị trí công việc liên quan đến luật dân sự

3.2. Tính chất phi tài sản

Bên cạnh đó, quan hệ thân nhân cũng không được xác định bằng tiền, mang tính chất phi tài sản, tiền tệ không thể trao đổi ngang giá. Tuy nhiên, các tài sản của các chủ thể đều liên quan đến nhau. Khi có chuyện xảy ra thì tài sản sẽ được phân chia theo quy định pháp luật hoặc thân nhân là người thừa kế.

3.3. Tính gắn liền với chủ thể

Các quan hệ thân nhân luôn gắn liền với chủ thể và pháp luật dân sự thừa nhận điều này. Các quy định pháp luật nói chung và luật dân sự nói riêng thì quyền thân nhân sẽ dựa theo những điều kiện kinh tế, xã hội đặc thù mà công nhận. Đối với các giao dịch dân sự, một số trường hợp sẽ được chuyển giao quyền giám hộ, đại diện. Bạn cần phải có người giám hộ tiêu chuẩn, đảm bảo phù hợp với các loại giấy tờ để thuận lợi xin việc làm sau này.

4. Các quy định pháp luật liên quan đến quan hệ thân nhân

Bên cạnh đó, bạn cần biết thêm một số quy định liên quan đến quan hệ thân nhân để phòng trừ các trường hợp cần đến sau này. Theo quy định của Bộ luật dân sự 2024 thì quan hệ thân nhân bao gồm các nhóm quyền như sau:

- Quyền liên quan đến người tham gia trong quan hệ hôn nhân gia đình (Điều 39 đến Điều 44 trong bộ luật);

- Quyền gắn liền với sự cá biệt hoá cá nhân (từ Điều 26 đến Điều 31, Điều 36 và Điều 45);

- Quyền liên quan đến giá trị tinh thần của chủ thể (Điều 37, Điều 38, Điều 46 đến Điều 51);

- Một số nhóm quyền khác gắn liền với tác phẩm, nhân nhân của người biểu diễn, tác giả sáng chế, thiết kế, quyền phát minh giống cây trồng, v.v…

Các quy định đều được thể hiện rõ trong từng điều luật, áp dụng với các đối tượng và trường hợp cụ thể. Nếu các bạn không chấp hành nghiêm chỉnh hoặc vi phạm bất cứ điều gì sẽ phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật dù là trong mối quan hệ nào với chủ thể.

Tóm lại, quan hệ thân nhân là các mối quan hệ thân thích, người thân trong gia đình của chủ thể. Quan hệ thân nhân ảnh hưởng bởi nhiều quy định pháp luật nhưng đã được timviec365 tổng hợp phía trên. Hy vọng rằng với các thông tin trên bạn đã hiểu quan hệ thân nhân là gì và biết thêm các điều luật để sử dụng khi cần thiết nhé.