Tư vấn học đường là gì? Những hệ lụy khi không được tư vấn đúng cách

1. Tư vấn học đường là gì?

Hiểu một cách chung nhất thì tư vấn học đường chính là một tiến chính ngắn hạn, dựa trên những cơ sở lý thuyết để giúp con người có những định hướng đúng về các vấn đề xã hội, các vấn đề riêng tư, hay trong việc định hướng nghề nghiệp tương lai của bản thân. Và người làm tư vấn học đường, cũng có thể được hiểu là người hướng dẫn hay người tư vấn giáo dục. Ngày nay, bên cạnh việc tư vấn tâm lý, giúp các học viên có những định hướng đúng, thì tư vấn viên học đường cũng được mở rộng ra khá nhiều các lĩnh vực khác nhau như: biện hộ, bênh vực, giúp đỡ tất cả học sinh từ việc học tập, đến định hướng nghề nghiệp, những thành đạt có ý nghĩa cá nhân và xã hội trong trong các trường học từ tiểu học đến trung học … 

Thông qua các hoạt động hỗ trợ giáo dục, đào tạo học sinh, hoạt động bảo vệ, biện hộ, phòng ngừa các hành vi bạo hành, giúp học sinh định hướng, xây dựng kế hoạch nghề nghiệp, và vô số công việc khác làm thay người làm công tác giáo dục và công tác y tế xã hội trong nhà trường

Tại Việt Nam, tư vấn học đường cũng đã được xuất hiện từ khá lâu, trong đó được chia thành 3 phần chính là: tư vấn hướng nghiệp, tư vấn tâm lý, tư vấn học đường (căn bản). Và nhắm đến phục vụ  những đối tượng chính sau: Học sinh, Giáo viên các cấp, Phụ huynh học sinh, Nhân viên văn phòng, các cán bộ công chức, viên chức, các cá nhân đam mê công tác giáo dục và công tác cộng đồng

2. Những hệ lụy của việc không được tư vấn học đường một cách đúng đắn

Dù xuất hiện khá lâu nhưng cho đến hiện nay các hoạt động về tư vấn học đường tại nước ta vẫn chưa được quan tâm đúng mức, đặc biệt là tại các cơ sở giáo dục vùng sâu vùng xa khi điều kiện tiếp nhận thông tin còn nhiều khó khăn thì các hoạt động về tư vấn học đường hầu như còn rất khó khăn, tỷ lệ số học sinh và giáo viên được tiếp nhận các thông tin đúng về vấn đề này là rất thấp. 

Trong khi hiện nay những vấn đề về tâm lý ở lứa tuổi học sinh ngày càng một gia tăng, chỉ trong một thời gian ngắn liên tiếp xảy ra các vụ việc như: bạo lực học đường, tự tử, trấn lột, cướp của, giết người..., gây chấn động dư luận trong một thời gian dài, trong đó đối tượng gây án lại có độ tuổi còn khá trẻ, đa số đang trong độ tuổi học sinh chưa phải chịu trách nhiệm truy cứu hình sự.

Đặc biệt là ở lứa độ tuổi từ 15 - 18, khi suy nghĩ của các em còn quá non trẻ, việc nhận thức được vấn đề còn chưa thực sự chín chắn và chuẩn mực, trong khi “cái tôi” cá nhân lại quá lớn và có thể dễ dàng dẫn đến những sai lầm nếu như không được định hướng kỹ càng. Phần lớn các em thường quá tập trung vào sự bao bọc của cha mẹ mà chưa thực sự có được tính chủ động trong cuộc sống. Trong khi lại phải thường xuyên đối mặt với nhiều áp lực khác nhau, trong nhiều khía cạnh từ học tập, gia đình, bạn bè, nhà trường, xã hội,.. Ngoài ra cũng còn đó là vô vàn những khó khăn về những vấn đề tâm sinh lý, những cám dỗ, tệ nạn từ xã hội, tình yêu tuổi học trò, việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai,… Nhiều em khi đối diện với những vấn đề phức tạp đó thường rất khó khăn không biết nhìn nhận những vấn đề đó như thế nào cho đúng, giải quyết vấn đề đó thế nào cho hợp lý. Nhưng các em lại thường rất khó chia sẻ những khó khăn đó đến với những người thân của mình mà chọn bừa phương án giải quyết, điều này đã dẫn đến nhiều hệ lụy.

Tuy vậy nhưng hiện nay các hoạt động về tư vấn học đường tại nước ta hiện nay vẫn đang ở trong mức đáng báo động, khi gần như hầu hết các trường học hiện nay lại chỉ tập trung các hoạt động về dạy chữ, dạy kiến thức mà vẫn chưa chú trọng dứt khoát trong việc giáo dục và hình thành nhân cách cho trẻ.

3. Vai trò của tư vấn học đường với từng đối tượng trong xã hội hiện nay 

3.1. Đối với giáo viên

Bên cạnh việc truyền giảng những kiến thức trên sách vở, thì với mỗi người làm nghề giáo đó còn phải là trách nhiệm trong việc giảng dạy về đạo đức, làm sao để những học trò của mình ngày càng trưởng thành hơn, biết thấu cảm với mọi vấn đề trong cuộc sống, để tỷ lệ số học sinh chăm ngoan học giỏi luôn ở mức cao, không bỏ học. Biết định hướng cho các em về những xu thế nghề nghiệp thể hiện đúng với năng lực, nguyện vọng và phù hợp với kinh tế gia đình.

Không chỉ thế mà việc được tư vấn học đường một cách đúng đắn cũng giúp cho các giáo viên nhận thức và định hướng tốt được cả về tâm lý và tính cách của mỗi học sinh của mình, khi mà hiện nay độ tuổi yêu đương ở tuổi học sinh còn khá sớm, trong khi nhận thức về các vấn đề tâm lý và giới tính của các em còn khá hạn chế. Đặc biệt là các em trong độ tuổi chuyển giao giữa các cấp không chỉ có nhiều chuyển biến về mặt tâm lý, mà các hoạt động trong sinh hoạt của các em cũng có nhiều sự thay đổi đáng kể, nếu như không được quan tâm và định hướng đúng đắn từ các giáo viên hay cán bộ chuyên trách của mình, thì các em rất có thể dễ lâm vào tình trạng: chán nản, trầm cảm, hay có thể bị chi phối tâm lý từ nhiều các vấn đề xã hội,… Vậy thì làm thế nào có thể giúp các em vượt qua tất cả được những vấn đề đó đây? Thì tư vấn học đường chính là một trong những giải pháp tối ưu nhất cho các giáo viên trong việc giải quyết được những vấn đề này.

3.2. Vai trò của tư vấn học đường đối với từng cá nhân phụ huynh

Trong quá trình giáo dục những đứa con của mình, các bậc phụ huynh có thể gặp khá nhiều các trường hợp giở khóc giở cười khác nhau, hay cũng không thiếu những trường hợp đắng cay để lại nhiều hệ lụy ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý và nhận thức của các con, có thể kể đến 1 số những trường hợp như: 

- Con có dấu hiệu yêu đương quá sớm, thường xuyên đi chơi đêm và không nghe lời

- Con bị Dì ghẻ ngược đãi, bị đe dọa tinh thần, khiến con luôn trong cảm giác sợ hãi mỗi khi về nhà

- Con bị chính Thầy giáo xâm hại tình dục, thường xuyên có biểu hiện sợ sệt khi nói đến việc đi học

Khi phát hiện ra con đang có những dấu hiệu sa sút trong việc học tập, thường xuyên trong trạng thái lo âu, hay nhận thấy con có những biểu hiện của việc sa đà vào những thói hư tật xấu của xã hội,.. thì chính bản thân mỗi bậc làm cha mẹ cần phải nhanh chóng phải  tìm ra được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề khiến con như vậy, để từ đó đưa ra những giải pháp giúp con không bị sai đường mà không bị ảnh hưởng quá nhiều đến tâm lý cũng như các hoạt động sinh hoạt của con

3.3. Vai trò của tư vấn học đường đối với từng cá nhân

Đối với từng cá nhân, việc được tư vấn học đường một cách đúng đắn sẽ giúp họ được những điều sau:

- Nắm bắt được những tâm lý, cảm xúc của người đối diện để từ đó biết đồng cảm và thấu hiểu với chính mỗi hoàn cảnh mà người đó đang gặp phải

- Tự chủ trong việc định hướng nghề nghiệp cho bản thân, xác định được những nguyện vọng của bản thân mong muốn là gì, cũng như năng lực của mình

- Là chỗ dựa tinh thần của mọi người những lúc khó khăn, và luôn biết tự phấn đấu và vươn lên trong cuộc sống 

3.4. Vai trò của tư vấn học đường đối với từng cá nhân học sinh

Đối với mỗi cá nhân học sinh, việc được tư vấn học đường một cách đúng đắn sẽ giúp các em được những điều sau: có thái độ sống chan hòa với mọi người xung quanh, có định hướng sống tích cực, biết phấn đấu hết mình vì tương lai phía trước,,… 

3.5. Vai trò của tư vấn học đường đối với các cán bộ quản lý

Đối với các cán bộ quản lý, tư vấn học đường có vai trò như sau:

- Biết cách dung hòa các mối quan hệ trong công việc cũng như trong cuộc sống

- Biết cách tạo tinh thần làm việc cho những người xung quanh, luôn tích cực phấn đấu các mục tiêu vì lợi ích của cộng đồng, vì tập thể

- Là một trong những tấm gương sáng vững vàng cho tập thể noi theo, kế thừa và phát huy những giá trị của bản thân

4. Tầm quan trọng của tư vấn học đường bậc tiểu học mà bạn nên biết

Dù là cấp đầu tiên của tư vấn học đường, nhưng tư vấn học đường bậc tiểu học lại là một trong những cấp quan trọng trong việc định hình nhân cách của các học sinh, bởi thế mà nó cũng là cấp cần được sự đầu tư nhiều tâm huyết và nhiều thời gian nhất. Việc cung cấp thông tin của tư vấn học đường bậc tiểu học được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau:  tư vấn nhóm học sinh, tư vấn gia đình những thông tin, tư vấn cá nhân, tư liệu và giúp đỡ, lắng nghe từ chuyện học tập, đến định hướng tương lai.

Trong tư vấn tiểu học, thì để việc tư vấn có thể diễn ra được suôn sẻ, đáp ứng được đúng luồng thông tin cần truyền đạt giúp các bạn học sinh dễ hiểu và dễ tiếp thu thì trước tiên chính mỗi người tư vấn viên đó cần phải phải quan những trẻ trong lớp học, từ những hoạt động vui chơi, học tập đến việc trao đổi với thầy cô phụ trách hay phụ huynh để có một đánh giá tổng thể nhất về tính cách, sức khỏe cũng như xác định được đúng những khó khăn mà học sinh đó đang gặp phải hiện nay là gì và đưa ra giải pháp để giúp chúng được phát triển toàn diện và đúng đắn nhất 

Việc được định hình nhân cách tốt ngay từ cấp bậc tiểu học cũng chính là một trong những nguyên tắc giúp mỗi người học có thể tiếp nhận tốt nhất các bậc tiếp của tư vấn học đường trong quá trình tiếp theo

5. Tìm việc làm về tư vấn học đường có khó?

Tại nước ta hiện nay, công tác tư vấn học đường phần lớn sẽ được các trường phân cho các giáo viên chủ nhiệm. Bởi thế mà bên cạnh việc truyền đạt những kiến thức về chuyên môn thì họ cũng phải là người có chuyên môn trong việc giáo dục tính cách, và định hướng nhận thức đúng cho các học sinh của mình. Mặc dù không thể phủ nhận được tầm quan trọng của các giáo viên chủ nhiệm trong các hoạt động tư vấn học đường, những việc lệ thuộc quá nhiều vào giáo viên chủ nhiệm cũng dẫn đến nhiều mặt hạn chế, không chỉ khiến các giáo viên chủ nhiệm quá tải trong việc giảng dạy của mình, mà bản thân các em học sinh cũng không thể nhận thức được đúng đắn và toàn diện nhất trong những vấn đề về tư vấn học đường

Nhận biết được điều này, hiện nay đã có khá nhiều tổ chức và trường học trong mô hình tư vấn học đường của mình đã có những đầu tư riêng biệt, sẵn sàng thuê hẳn một đội ngũ tư vấn viên, hay thường xuyên mời những chuyên gia nổi tiếng đến từ nhiều các tổ chức uy tín trong và ngoài nước để các học sinh của mình được định hướng một cách toàn diện và đúng đắn nhất 

Điều này cũng đồng nghĩa, nó cũng là điều kiện mở ra một cơ hội nghề nghiệp lớn, đặc biệt là với ngành tư vấn viên tâm lý họ có thể hoạt động ở bất cứ đâu từ các cơ sở trường học, bệnh viện, nhà điều dưỡng, hay đến các trung tâm tâm thần, trại cải huấn, nhà tù… Với một mức thu nhập vô cùng hấp dẫn và mang tính ổn định lâu dài

Trên đây là những chia sẻ về chủ đề “tư vấn học đường là gì”, hy vọng rằng thông qua những chia sẻ trong bài viết đã có thể phần nào giúp bạn hình dung đúng, đủ về mô hình giáo dục này là như thế nào. Cảm ơn vì đã dành thời gian quan tâm theo dõi bài viết của chúng mình nhé, chúc các bạn thành công!!