Định dạng JPEG là gì? Định dạng JPEG có những điểm gì khác biệt

1. Những thông tin cơ bản về định dạng JPEG

1.1. Định dạng JPEG là gì?

JPEG là viết tắt của Joint Photographic Experts Group, đây là tên tổ chức đầu tiên đã phát hiện và phát triển định dạng ảnh này. Vào năm 1992, tiêu chuẩn ISO đầu tiên về JPEG đã được ban hành bao gồm nhiều yếu tố về chất lượng hình ảnh, màu sắc nhằm đem đến những trải nghiệm hoàn hảo nhất cho khách hàng.

Nén dữ liệu là một cách vô cùng hiệu quả để tiết kiệm không gian lưu trữ, giảm dung lượng khi chuyển tiếp và dễ dàng tìm kiếm nhiều tập tin cùng lúc. Định dạng ảnh JPEG ra đời đáp ứng được rất tốt yêu cầu này. Nó có thể lưu trữ thông qua việc nén dữ liệu, thành quả sau cùng vẫn đảm bảo được những yêu cầu về chất lượng và cả kích thước ảnh. Bên cạnh đó, người dùng cũng có thể tự điều chỉnh tỷ lệ nén để cho ra những thành quả có chất lượng cao hơn. 

Không những thế, định dạng JPEG còn hỗ trợ gần 17 triệu màu cùng lúc, tự động phối màu và độ phân giải một cách hoàn hảo, cho ra những bức ảnh có màu sắc sống động như thật. Tuy nhiên, JPEG khó có thể thực hiện tốt ở trên những bức ảnh có độ sắc nét cao vì dễ gây mờ nhòe, giảm chất lượng ảnh sau khi giải nén. Đồng thời, chất lượng ảnh JPEG cũng sẽ bị giảm đi rất nhiều khi bạn chỉnh sửa và lưu lại ảnh liên tục, độ sắc nét sắc và chính xác của những bức ảnh này sẽ hạ thấp dần sau mỗi lần bạn thực hiện thao tác chỉnh sửa.

1.2. Ưu và nhược điểm

1.2.1. Ưu điểm

Định dạng ảnh JPEG có khá nhiều ưu điểm đáng chú ý. 

Điều đầu tiên phải kể đến đó là chất lượng hình ảnh, độ sắc nét, màu sắc luôn được đảm bảo ở mức độ cao trong quá trình nén và giải nén. Ưu điểm này của JPEG rất được yêu thích và đặc biệt hữu ích khi bạn muốn tải ảnh lên web và cải thiện tốc độ tải trang.

Tiếp theo là sự hỗ trợ của bảng màu khổng lồ với gần 17 triệu màu trong mô hình màu RGB, tự phối màu và căn chỉnh sao cho bức ảnh đạt được độ hoàn hảo như phiên bản gốc.

1.2.2. Nhược điểm

Một nhược điểm cần lưu ý đối với định dạng JPEG chính là ảnh đầu ra JPEG thường tự tạo các vùng mờ ở nhiều vị trí trong bức ảnh, không thể giữ lại được độ trong suốt như bức ảnh ban đầu. Thêm vào đó, JPEG cũng không thể tạo ra các bức ảnh động. Nếu bạn cần tạo những bức ảnh sống động thì không nên lựa chọn định dạng ảnh này. 

1.3. Những định dạng khác dựa trên JPEG

1.3.1. JIF và JFIF

JIF là viết tắt của JPEG Interchange Format, một định dạng ảnh được phát triển dựa trên JPEG và cũng được Joint Photographic Experts Group  nghiên cứu. Tuy nhiên hiện nay, định dạng này không được ưa chuộng vì khó mã hóa và giải mã, khó xử lý ảnh và khó đảm bảo được chất lượng hình ảnh như ban đầu. JIF thường xuyên xảy ra lỗi về định dạng màu sắc và pixel. Mặc dù JIF cũng sở hữu một lượng lớn màu sắc rất đa dạng nhưng trong quá trình nén, nhiều dữ liệu tự động bị mất đi, ảnh hưởng đến chất lượng màu sắc của ảnh sau khi nén.

Một thời gian sau, định dạng ảnh JFIF ra đời nhằm khắc phục các lỗi và hạn chế của JIF, và thực sự, nó đã làm được điều đó. Đến nay, JFIF và JPEG đã trở nên quá quen thuộc và rất được ưu ái lựa chọn khi muốn trao đổi thông tin hình ảnh hoặc các file ảnh. Các thiết bị máy ảnh kỹ thuật số hiện nay cũng đều sử dụng một cách phổ biến hai định dạng này để lưu trữ, trao đổi hay truyền tải ảnh. 

1.3.2. JPF hay JPG2

Vào năm 2024, một định dạng ảnh mới được phát minh nhằm thay thế JPEG, chúng được gọi là JPEG 2024, phiên bản mở rộng của chúng là JPF và JPG2. JPEG 2024 đã được cải tiến hơn rất nhiều so với phiên bản gốc, khắc phục được nhiều lỗi và nhược điểm tồn động bấy lâu của JPEG. Phiên bản này được tích hợp những mã hóa phức tạp, cấu trúc mã hóa cũng hiệu quả hơn, chúng giảm khả năng bị mất file trong khi nén bằng cách sử dụng tính năng lưu file không mất dữ liệu, khắc phục được nhiều lỗi bit liên quan đến độ phân giải và màu sắc trong ảnh.

Tưởng như JPEG 2024 có thể áp đảo khiến cho JPEG phải nghỉ hưu sớm nhưng không, đến ngày nay, định dạng JPEG vẫn được ưa chuộng hơn rất nhiều. Nguyên nhân chính là do JPEG 2024 phát triển dựa trên một mã mới, hiện đại hơn, hiệu quả hơn nhưng cũng phức tạp hơn, đòi hỏi nhiều dung lượng hơn để xử lý. 

2. So sánh JPEG với những định dạng ảnh khác

2.1. JPEG và JPG

Hai định dạng này không có gì khác nhau về những yếu tố vận hành cũng như các tính năng mà chúng mang lại, điểm khác biệt duy nhất chỉ là cái tên. JPG là định dạng ảnh được sử dụng phổ biến trong các phiên bản máy đời trước của Window. Trong khi người dùng Linux và máy MAC đã sử dụng định dạng JPEG và Window đời mới cũng đã được yêu cầu mở rộng tên thành JPEG, tuy nhiên JPG đã là một cái tên quen thuộc và sử dụng trong thời gian dài nên nó vẫn tiếp tục được sử dụng phổ biến đến tận ngày nay. 

2.2. JPEG và PNG

PNG là viết tắt của Portable Graphics Format, cũng là một định dạng file nén không bị mất dữ liệu rất được ưa chuộng hiện nay. Nếu để đem ra so sánh thì mỗi định dạng lại có những tính năng đặc biệt riêng phù hợp với nhiều mục đích sử dụng khác nhau. 

PNG được sử dụng nhiều ở các ảnh đăng tải trên web, nó có thể lưu trữ và phản ánh rất tốt cấu trúc, đường nét và những chi tiết nhỏ. 

Một mẹo để phân biệt và lựa chọn giữa 2 định dạng ảnh này là “JPEG thích hợp lưu trữ ảnh, PNG thích hợp cho đồ họa”. Nếu một bức ảnh chứa nhiều chi tiết, bối cảnh đa dạng và phức tạp cùng với sắc màu đa dạng và các cấu trúc khác nhau, thì định dạng lưu trữ thích hợp sẽ là JPEG. Còn đối với những bức ảnh chứa các đường nét, cấu trúc, đồ họa, các chi tiết phân tách rõ ràng thành từng khối thì PNG lại là sự lựa chọn đúng đắn nhất. 

JPEG tự động nhóm nhiều pixel giống nhau lại và làm mờ viền để tạo độ chân thực cho sự vật và đối tượng trong ảnh, chúng sẽ rất tuyệt khi áp dụng với những bức ảnh thông thường như phong cảnh con người, các sự vật,...nhưng chúng lại rất tệ khi thực hiện trên những bức ảnh đồ họa. Bởi đồ họa luôn cần sự rõ ràng và phân tách giữa các đường nét và hình khối, bị mờ viền chỉ khiến cho bức ảnh nhìn như bị kém chất lượng và không sắc nét.

Và cuối cùng, bạn đã biết định dạng JPEG là gì chưa? Sự xuất hiện của các định dạng ảnh giúp ích rất nhiều cho việc lưu trữ và truyền tải các tài liệu thông tin về ảnh qua các thiết bị khác nhau. Nếu bạn phân vân không biết nên chọn định dạng nào để lưu trữ ảnh thì hãy xem xét vào nội dung ảnh và mục đích sử dụng ảnh nhé.