Làm sao để biết mình thích gì? Có nên theo đuổi đam mê hay không?

1. Thực trạng về giới trẻ hiện nay

Giới trẻ hiện nay đang gặp vấn đề trong việc xác định và theo đuổi đam mê của bản thân hay vẫn đang đi tìm câu trả lời cho câu hỏi "tôi phù hợp với nghề gì ?", do đó dễ vấp ngã trước những bước ngoặt của cuộc đời, mất phương hướng nghề nghiệp. Tại sao lại như vậy? Lý do vì sao sinh viên khi ra trường lại thất nghiệp nhiều như thế?

1.1. Giới trẻ đang không biết mình thích gì

Các bạn trẻ hiện nay khi ứng tuyển cho bất kỳ công ty nào, trải qua vòng phỏng vấn chắc hẳn sẽ đều gặp phải câu hỏi “Điều em muốn bây giờ và trong 1 – 2 năm tới là gì?” Với những câu hỏi như vậy, bạn sẽ trả lời như thế nào?

Rất nhiều người đã lúng túng không biết phải trả lời ra sao, hay chính xác là không biết bản thân thật sự muốn gì, không biết mình thích nghề gì. Trường hợp hay gặp nhất là họ trả lời rập khuôn theo những mẫu có sẵn, những tài liệu tìm kiếm được từ google hay thậm chí là các khóa học để vượt qua vòng phỏng vấn. Câu trả lời thường thấy nhất có lẽ là “Em muốn được trở thành một nhân viên giỏi, xuất sắc và sau đó tiến xa hơn với các vị trí như quản lý, trưởng phòng,...”

Đây là câu trả lời quá chung chung, không thể hiện được con người cũng như mong muốn thật sự của bạn và chắc chắn sẽ chẳng có tác dụng gì khi đã được quá nhiều người sử dụng qua quá nhiều năm. Vì vậy, đó có thể sẽ trở thành nguyên nhân khiến cho bạn trượt phỏng vấn và đánh mất cơ hội việc làm của mình. Bên cạnh đó, việc tỏ ra lúng túng, lo lắng khi bắt gặp những câu hỏi như vậy cũng khiến các nhà tuyển dụng đánh giá không tốt về kỹ năng, năng lực nghề nghiệp, bài này thể hiện sự chuyên môn của bạn và nhận thức rằng bạn đang gặp khó khăn trong công việc/ Vocation, tương lai của chính bản thân mình.

Các bạn tuyệt đối đừng nên nghĩ chỉ cần chuẩn bị kỹ và trả lời rập khuôn một cách lưu loát là có thể vượt qua tầm nhìn của các nhà tuyển dụng. Chỉ cần một vài câu hỏi đơn giản là họ có thể “nắm thóp” của bạn và biết được bạn là người như thế nào, định hướng nghề nghiệp bản thân của bạn ra sao, có phù hợp với công ty của họ hay không. Và những người nào có tâm và muốn giúp đỡ bạn, họ sẽ chia sẻ, hướng dẫn để bạn hình dung được con đường/ career path mình nên đi như thế nào. Tuy nhiên, hiện nay đa phần họ đều không có thời gian để trao đổi với bạn về những điều đó vì quá bận rộn.

1.2. Giới trẻ đang không biết mình là ai

Biết mình thích làm gì là một chuyện, nhưng để biết mình có phù hợp với việc đó hay không lại là một chuyện khác. Bạn muốn làm diễn viên nhưng lại không có khả năng diễn xuất, muốn làm ca sĩ nhưng lại không có giọng hát hay thì chắc chắn sẽ không thể miễn cưỡng theo đuổi sở thích đó được. Bạn không thích mạo hiểm và sợ thất bại thì đừng chọn nghề kinh doanh, đừng cố chấp theo đuổi những gì mình không có khả năng. Hãy đặt bản thân mình vào vị trí công việc và sở trường nhất định, có như vậy mới phát huy được tối đa tài năng, năng lực của bản thân và đạt được thành công.

1.3. Giới trẻ đang không dám thực hiện điều mình muốn

Rất nhiều người biết bản thân là ai, muốn gì nhưng lại không dám theo đuổi đam mê, tại sao vậy? Thật ra đơn giản vì họ sợ, họ tiếc. Bạn lựa chọn một môi trường học tập, một công việc theo mong muốn của bố mẹ, của gia đình nhưng lại không đúng với sở thích của mình. Bạn không dám đi ngược lại những điều đó, bạn sợ rằng nếu từ bỏ tất cả để chạy theo đam mê, nếu thành công thì tốt, nhưng thất bại thì sao, bạn sẽ mất tất cả, từ công sức học tập, rèn luyện đến tiền ăn học suốt ngần ấy năm, thậm chí là sự kỳ vọng, tin tưởng từ gia đình. Chính vì những suy nghĩ đó mà giới trẻ hiện nay đang bó buộc mình vào một vài công việc nhàm chán, không phù hợp, khiến họ không có động lực cố gắng.

Thực tế có thể thấy, bạn làm việc không đúng sở trường, sở thích, không phấn đấu, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Kết quả bạn sẽ mãi là những nhân viên lẹt đẹt trong công ty với số lương ít ỏi, làm việc đến 5 hay 10 năm cũng không thể phất lên được. Do vậy, hãy can đảm thay đổi, chấp nhận từ bỏ để theo đuổi niềm đam mê của bản thân, đừng sợ thất bại, bởi “thất bại là mẹ của thành công”, là động lực để bạn quyết tâm đạt đến ước mơ trong tương lai.

>> Xem thêm: Xu hướng nghề nghiệp năm 2024

2. Làm sao để biết mình thích gì?

2.1. Xác định được sở thích của mình

Bạn hãy suy nghĩ thật kỹ xem mình thích làm gì, công việc mình đang làm có thật sự phù hợp với đam mê hay không. Để xác định được điều đó, hãy tự đặt ra cho mình những câu hỏi và tự trả lời, ví dụ như:

- Mục đích của mình đối với công việc này là gì?

- Đa số thời gian mình dành để làm gì?

- Mình đang cố gắng làm điều gì?

- Tính cách đặc trưng của mình là gì?

- Mình có thể làm và duy trì điều gì mãi mãi?

- Mình thích làm gì và sẽ làm gì, thậm chí nếu không được trả lương?

- Việc gì phù hợp với bản thân mình nhất?

Chỉ cần một vài câu hỏi trên bạn có thể xác định được sở thích của bản thân và có định hướng để theo đuổi nó. Không có sở thích nào là tốt hoàn toàn, cũng không có sở thích nào là sai cả, bạn có những sở thích lạ, cũng không sao cả. Bởi thật ra, sở thích càng lạ, bạn sẽ càng có nhiều cơ hội việc làm hơn.

2.2. Xác định được khả năng của mình

Một trong những thách thức lớn nhất và ảnh hưởng đến sự nghiệp của bạn là không nhận ra giá trị thực sự của chính mình. Bạn cứ hoang mang không biết mình phải làm như thế nào, không thích công việc hiện tại nhưng liệu có thể làm được việc gì tốt hơn không? Bạn muốn thay đổi công việc nhưng lại sợ kỹ năng không đủ xuất sắc để tiến đến một công việc mới hay thậm chí chẳng biết công việc gì là phù hợp với mình. Đây là vấn đề đang xảy ra ở rất nhiều bạn trẻ hiện nay, đặc biệt là những bạn sinh viên mới ra trường, còn loay hoay với những dự định, với việc tìm kiếm một nơi ổn định cho bản thân.

Do đó, để xác định được khả năng, thế mạnh của mình, hãy khám phá chính bản thân ở những khía cạnh sau:

- Xác định những điều mà bạn yêu thích ở công việc hiện tại: Hãy tổng kết lại tất cả những hoạt động, công việc mà bạn đã đảm nhiệm, sau đó hãy lựa chọn ra điều mình thích nhất ở mỗi công việc là gì. Khi đã hoàn thành bất kỳ công việc nào, hãy nghĩ đến điều mình muốn được tiếp tục thực hiện ví dụ như hướng dẫn những nhân viên mới trong công ty, dẫn dắt các buổi họp nhỏ,... Hãy ghi tất cả ra để từ đó đánh giá về khả năng của bạn.

- Xác định những công việc tiêu tốn nhiều thời gian của bạn nhất: Có sở thích, hoạt động nào đang khiến bạn phải tập trung và dành thời gian thực hiện nhất? Nó có thể là những vấn đề trong công việc hay những hoạt động trong cuộc sống riêng tư của bạn và hãy thử suy nghĩ, với những hoạt động, công việc đó bạn có thực sự yêu thích và muốn làm hàng ngày? Điều đó cũng giúp bạn có thể xác định được giá trị cũng như khả năng của bản thân đối với sở thích hay đam mê của mình.

- Xác định điểm mạnh của bản thân mình: Điều cuối cùng, hãy dành thời gian để đánh giá bản thân, liệt kê những điều mà bạn chưa từng hay ít khi nói về bản thân. Bạn có thể gửi những gì mình liệt kê ra cho một vài người bạn, người thân để họ đánh giá khách quan nhất về thế mạnh của bạn. Từ đó bạn sẽ dễ dàng xác định được khả năng của mình như thế nào, phù hợp với những công việc ra sao và đưa ra được những lựa chọn thích hợp nhất nhé!

2.3. Xác định giá trị nghề nghiệp của mình

Một trong những yếu tố quan trọng để xác định được bạn thích gì, muốn làm gì đó chính là phải xác định giá trị nghề nghiệp mà bạn lựa chọn. Có người đi làm vì lý do muốn thoát nghèo, muốn có nhiều tiền lo cho bản thân và gia đình. Có người lựa chọn công việc chỉ vì có nhiều thời gian rảnh để dành cho gia đình, con cái, lương không cần cao, không cần quá giàu, chỉ cần ổn định và có thể thoải mái ở cạnh gia đình là được. Nhưng cũng có người lại làm việc vì đam mê, vì sự yêu thích, họ có thể làm việc lương thấp thậm chí không có lương, miễn là thể hiện được tài năng và đam mê lớn.

Như vậy, muốn xác định bản thân mình thích gì thì trước hết cần xác định giá trị nghề nghiệp của bạn để có được sự lựa chọn đúng đắn cũng như phù hợp nhất với mình.

>> Xem thêm: 6 thói quen làm việc hiệu quả

2.4. Thử nhiều công việc khác nhau

Bạn còn trẻ, nhất là đối với những bạn mới ra trường, đừng ngần ngại mà hãy thử các công việc khác nhau ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Ngành bạn học chưa chắc đã phù hợp với sở thích cũng như khả năng của bạn, vì thế hãy thử sức với nhiều nghề khác nhau để có thể xác định cho bản thân điều gì là thích hợp nhất. Bởi làm nhiều nghề nhiều nơi, tiếp xúc với các môi trường khác nhau để tạo cơ hội để bạn được học hỏi kinh nghiệm, trải nghiệm thực tế, những lời khuyên, đánh giá và biết đâu bạn lại tìm được cho mình đam mê thật sự.

3. Có nên theo đuổi đam mê của bản thân hay không?

Hiện nay, khi lượng công việc tốt ngày càng khan hiếm, nhiều người đã lựa chọn làm những công việc trái ngành hay không phù hợp với sở thích, đam mê của bản thân chỉ vì mức thu nhập cao. Đây mặc dù có thể là hướng đi đúng đắn với thời buổi bây giờ nhưng với tương lai, liệu có thật sự ổn không? Có nên theo đuổi đam mê của bản thân, công việc mơ ước mà mình đã dành rất nhiều thời gian, công sức cũng như tiền bạc để học tập, rèn luyện không? Thật ra lựa chọn hay không là quyết định của mỗi người, tuy nhiên, nếu theo đuổi đam mê, bạn sẽ mang lại cho bản thân rất nhiều thứ tốt đẹp.

3.1. Theo đuổi đam mê giúp bạn có cơ hội tận hưởng cuộc sống

Với công việc văn phòng nhàm chán, thời gian cố định, thường xuyên phải chịu những áp lực lớn và không có động lực để vượt qua. Đây không phải là cách để tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn, thậm chí những cảm giác mệt mỏi, khó chịu còn đi theo bạn về đến nhà, làm ảnh hưởng đến gia đình, bạn bè, người thân,... Nếu bạn có thể được nói chuyện với những người làm việc theo đúng đam mê, sở thích của họ, bạn chắc chắn sẽ nhận ra giá trị của cuộc sống và biết được đâu mới là điều mình nên làm. Hãy sống để tận hưởng, để theo đuổi đam mê của mình, có như vậy bạn mới vui vẻ và làm việc một cách tích cực, năng suất nhất, mang lại thành công trong công việc cũng như cuộc sống của mình.

3.2. Bạn sẽ say mê và làm việc hiệu quả hơn

Điều gì sẽ xảy ra khi mỗi sáng thức dậy bạn phải nghĩ đến những việc làm mà mình vốn không thích, không muốn quan tâm? Làm sao bạn có thể làm việc cách chú tâm mang lại hiệu quả cao với những công việc như vậy. Tuy nhiên, nếu lựa chọn cho mình một công việc yêu thích, phù hợp với đam mê, chắc chắn bạn sẽ rất hứng thú, say mê làm việc, có thể phát huy tối đa khả năng sáng tạo, có những ý tưởng tuyệt vời nhất và đạt được hiệu quả cao trong công việc.

3.3. Bạn sẽ thoải mái làm những việc mình thích và sẵn sàng hoàn thành công việc

Nếu đã là đam mê thì công việc nào cũng tạo cho bạn sự yêu thích và sự thoải mái. Việc tạo cho mình sự thoải mái về tinh thần sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc mang lại hiệu quả cao và giúp bạn đạt đến thành công trong công việc. Bạn sẽ không phải vất vả mới hoàn thành được những công việc nhàm chán, những nhiệm vụ khó khăn mà chuyên môn của mình chưa đủ để giải quyết hay những áp lực về doanh số, đồng tiền,...Được làm công việc yêu thích bạn có động lực để sẵn sàng hoàn thành mọi công việc, nhiệm vụ được giao một cách tốt nhất.

>> Xem thêm: Không nên khiêm tốn trong công việc

3.4. Bạn sẽ cảm nhận được sự chinh phục

Khi bạn quyết tâm theo đuổi đam mê và đạt được những mục tiêu mà mình đề ra, bạn chắc chắn sẽ có cảm giác chiến thắng, cảm giác chinh phục, nó là thành tựu lớn mà bạn đạt được, đó thật sự là một cảm giác vô cùng tuyệt vời. Chính vì vậy, đừng ngần ngại, hãy theo đuổi đam mê của mình, mở ra cho bản thân cơ hội thành công trong tương lai.

Như vậy, xác định được sở thích, đam mê là yếu tố vô cùng quan trọng để bạn đưa ra được lựa chọn đúng đắn trên con đường sự nghiệp của bản thân. Chính vì vậy, hãy tự tin theo đuổi đam mê, mở ra cơ hội thành công trong tương lai của mình nhé!