Thương nhân là gì? Đặc điểm thương nhân dưới góc nhìn pháp luật

1. Thương nhân là gì dưới góc nhìn pháp lý?

Khái niệm thương nhân đã được xác định rất rõ ràng trong luật Việt Nam. Cụ thể trong Luật Thương mại 2024 tại Điều 6, Khoản thứ nhất thuật ngữ này được trình bày như sau:

Thương nhân gồm các tổ chức kinh tế hợp pháp, các cá nhân đang hoạt động thường xuyên, độc lập và có đăng ký hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại.

Ngoài ra, theo phạm vi pháp lý được xác định cho các phạm trù hay chủ thể thì Luật Thương mại vốn chứa rất nhiều điều luật dành cho thương gia. Do đó, đi tìm câu trả lời thương nhân là gì cũng được xác định chi tiết trong luật Thương mại.

2. Điều kiện được công nhận là thương nhân

Có hai điều kiện rõ ràng để một người trở thành thương nhân. Trong đó, thứ nhất là một cá nhân sẽ thực hiện hành vi thương mại, thứ hai là cá nhân có hành vi thương mại mang đặc điểm, tính chất nghề nghiệp thường xuyên.

Ngoài 2 điều kiện tiên quyết trên, người ta còn thừa nhận để bổ sung thêm vào luật Thương mại 2 điều kiện nữa đối với một thương nhân. Đó là việc thực hiện các hành vi thương mại dưới danh nghĩa cá nhân và thực hiện vì lợi ích cho chính bản thân, mang năng lực hành vi của hoạt động thương mại.

Mỗi quốc gia sẽ xác định định nghĩa thương nhân là gì theo một cách khác, đồng thời kèm theo đó các điều kiện công nhận thương nhân cũng khác biệt. Với nước Pháp, thương nhân được định nghĩa là người có năng lực và thực hiện một cách độc lập hành vi thương mại với danh nghĩa là chính họ, thực hiện cũng vì lợi ích của họ. Các hoạt động này được coi là nghề nghiệp thường xuyên.

Có cùng quan điểm như nước Pháp nhưng tại nước Đức, thuật ngữ này lại được quy định đồng nhất với khái niệm thương gia và có nội dung phức tạp hơn rất nhiều. Cụ thể, xã hội nước này quy định rằng người thương gia sẽ được chia ra làm rất nhiều loại gồm có thương gia được công nhận qua thủ tục đăng ký, thương gia vốn dĩ được công nhận đương nhiên, thương gia được công nhận dưới quy định của pháp luật, thương gia nhỏ, thậm chí còn có cả nhóm thương nhân giả tạo nữa.

Đối với luật pháp Việt Nam, thương nhân chỉ đơn giản là những người thực hiện hành thương mại, đồng thời sử dụng chính nó để biến thành một nghề nghiệp của bản thân. Họ là các cá nhân, các tổ chức, thậm chí là các hộ gia đình, chỉ cần có thực hiện hành vi đăng ký kinh doanh và hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại thường xuyên, độc lập. Đây chính là những điều kiện cơ bản để một người, một tổ chức tại Việt Nam được công nhận là thương nhân.

Xem thêm: Việc làm chuyên viên thương mại

3. Xác định thuộc tính thương nhân cơ bản

Sau đây sẽ là nội dung xác định thuộc tính vốn có của mỗi một thương nhân. Nếu như không có những điều đó thì không thể công nhận một người, một tổ chức là thương nhân được.

Thứ nhất, một thương nhân cần phải đảm được hoạt động thương mại trong điều kiện hoàn toàn độc lập.

Thứ hai, thương nhân cũng sẽ phải tiến hành những hành vi đó thường xuyên, liên tục và coi đó là một nghề nghiệp.

Thứ ba, thương nhân có thể hoạt động thương mại độc lập nhưng không được phép tự do vì phải đăng ký kinh doanh. Nếu không đăng ký kinh doanh, không được cấp giấy phép hoạt động thì không phải là thương nhân.

Những nội dung này đều được tổng hợp trong hai Bộ luật Thương mại ban hành vào hai thời điểm – năm 1997 và 2024. Theo đó, định nghĩa cho thuật ngữ này được xác định dựa vào hai tiêu chí là chủ thể - khách thể.

Tùy theo cách chúng ta quan niệm việc hoạt động thương mại theo chiều hướng nội dung, giá trị ý nghĩa như thế nào để xác định mức độ rộng – hẹp của ngoại diện trong thuật ngữ này. Nếu căn cứ vào Luật ban hàng trong thời điểm 1997 thì khái niệm thương nhân dường như bị giới hạn rất nhiều, trong đó chỉ bao gồm các cá nhân, các tổ chức đã thực hiện các hành vi thương mại được xác định sẵn (14 hành vi) trong nội dung điều số 45. Trong khi đó, nếu căn cứ vào Luật Thương mại ban hành vào năm 2024 hoặc nội dung văn bản Pháp Lệnh Trọng tài Thương mại ban hành năm 2024 thì thương nhân được mở rộng hơn về ngoại diên do đó số lượng cũng tăng lên rất nhiều.

Xem thêm: Marketing thương mại là gì: Vũ khí tối thượng của doanh nghiệp

4. Thương nhân và những đặc điểm pháp lý

Là một thuật ngữ nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới nghiên cứu ngôn ngữ cũng như giới chuyên gia kinh tế, thương nhân được xác định rõ từng khía cạnh tồn tại và "gánh" theo những đặc điểm pháp lý rất rõ ràng. Được gắn liền với tính pháp lý cho nên buộc người thương nhân phải nghiêm ngặt tuân thủ các quy định pháp lý.

Vậy những đặc điểm này là gì, nếu đang và sẽ trở thành một thương nhân thì đừng bao giờ bỏ qua thông tin này vì đây sẽ là định hướng giúp bạn giải bài toán làm thế nào để thực hiện tốt vai trò thương nhân.

4.1. Thương nhân cần phải có hành vi thương mại

Đặc điểm thứ nhất, thương nhân cần có những hành vi thương mại cần thiết. Từ đầu bài viết đến những dòng chữ này, ắt bạn thấy nội dung này được nhắc tới rất nhiều lần. Điều đó cũng cho thấy rằng giữa khái niệm và hành vi thương mại có sự phụ thuộc, liên hệ mật thiết cùng với nhau.

Năm 1997, Luật Thương mại đã rõ ràng chỉ ra rằng hành vi thương mại là những hoạt động mà người kinh doanh thực hiện trong lĩnh vực thương mại. Một nội dung khác trong Luật cũng xác định rằng thương nhân sẽ đăng ký để đủ điều kiện hoạt động thương mại.

Với những khẳng định đó, nếu muốn biết một chủ thể nào đó có đúng là người thương nhân hay không thì chúng ta cần phải nhận định, xác thực xem họ có đang thực hiện những hành vi thương mại, trong lĩnh vực thương mại hay không. Trong tư cách của người được công nhận là thương nhân thì không thể không có hành vi thương mại.

Yêu cầu cơ bản cũng là điều kiện tiên quyết này được hầu hết các quốc gia lấy làm căn cứ để xác định chính xác khái niệm thương nhân là gì.

CV xin việc mẫu