Tổ chức phi chính phủ là gì? Từ thông tin đến việc làm cho bạn

1. Tổ chức phi chính phủ là gì? Thông từ A tới Z cho bạn

1.1. Tổ chức phi chính phủ là gì? Thông tin chung NGO trên thế giới

Tổ chức phi chính phủ tên đầy đủ là Non-governmental organizations viết tắt là NGO. Các tổ chức phi chính phủ là các tổ chức hoạt động phi lợi nhuận độc lập với chính phủ. Nhiều tổ chức phi chính phủ đang hoạt động trong các lĩnh vực nhân đạo hoặc xã hội, và cũng có thể là nhóm vận động hành lang cho các tập đoàn, như Diễn đàn kinh tế thế giới . NGO cũng đôi khi được mở rộng sang các tổ chức phi chính phủ hoặc phi chính phủ. Do đó, có thể hiểu đơn giản tổ chức phi chính phủ là một tổ chức, một nhóm nhỏ các tổ chức hoạt động phi lợi nhuận trong các mục đích về văn hóa, giáo dục, y tế. Tổ chức phi chính phủ gần như không xác định mục tiêu thương mại. Đặc điểm nổi bật nhất của tổ chức phi chính phủ là hệ thống kết nối của các tổ chức này thường mang tính chất xuyên quốc gia. Bản chất tổ chức phi chính phủ là hoạt động vì lợi ích chung của cộng đồng liên quan đến văn hóa, giáo dục, y tế, môi trường, … 

Một tổ chức phi chính phủ (NGO) là bất kỳ nhóm công dân tự nguyện, phi lợi nhuận nào được tổ chức ở cấp địa phương, quốc gia hoặc quốc tế. Định hướng nhiệm vụ và được thúc đẩy bởi những người có chung lợi ích, các tổ chức phi chính phủ thực hiện nhiều chức năng dịch vụ và nhân đạo, mang lại mối quan tâm của người dân cho Chính phủ, ủng hộ và giám sát các chính sách và khuyến khích sự phân biệt chính trị thông qua việc cung cấp thông tin. Một số được tổ chức xung quanh các vấn đề cụ thể, chẳng hạn như quyền con người, môi trường hoặc sức khỏe. Họ cung cấp phân tích và chuyên môn, phục vụ như các cơ chế cảnh báo sớm và giúp giám sát và thực hiện các thỏa thuận quốc tế. Mối quan hệ của họ với các văn phòng và các cơ quan của hệ thống Liên Hợp Quốc khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu, địa điểm của họ và nhiệm vụ của một tổ chức cụ thể.

NGO đôi khi còn là thuật thuật ngữ dùng để chỉ các tổ chức xã hội dân sự, hay dùng để chỉ bất kỳ hiệp hội nào được thành lập bởi công dân. Tuy nhiên nó không phải là thuật ngữ thường được sử dụng trong phương tiện truyền thông hay ngôn ngữ hàng ngày. Giải thích về thuật ngữ không rõ ràng. Đầu tiên, tổ chức phi chính phủ là bất kỳ nhóm công dân tự nguyện, phi lợi nhuận nào được tổ chức ở cấp địa phương, quốc gia hoặc quốc tế có định hướng nhiệm vụ và được thúc đẩy bởi những người có chung lợi ích. Các tổ chức phi chính phủ thực hiện nhiều chức năng phục vụ và nhân đạo, mang lại sự quan tâm của người dân cho Chính phủ, ủng hộ và giám sát các chính sách và khuyến khích sự tham gia.

Thuật ngữ NGO được sử dụng khá rộng rãi nhưng không nhất quán. Ở mỗi quốc gia khác nhau thì thuật ngữ này lại được áp dụng khác nhau. Có nhiều tiêu chí để phân loại cũng như xác định các tổ chức phi chính phủ nhưng nhìn chung những tiêu chí này sẽ bao gồm thông tin về định hướng hoạt động và mức độ hay tần suất hoạt động. Những hoạt động này có thể bao gồm nhân quyền, môi trường, cải thiện sức khỏe hoặc công việc phát triển. Mức độ hoạt động của một tổ chức phi chính phủ cho thấy quy mô mà một tổ chức hoạt động, như địa phương, khu vực, quốc gia hoặc quốc tế. Cùng với những định hướng hoạt động của mình.

Thuật ngữ Tổ chức phi chính phủ được đề cập lần đầu vào năm 1945 khi Liên Hiệp Quốc được thành lập. Có thể nói bản thân Liên Hợp Quốc cũng chính là một tổ chức phi chính phủ từ sự thành lập của LHQ đã tạo điều kiện cho một số cơ quan phi nhà nước phát triển, những cơ quan này trong LHQ được trao quyền quan sát viên tại một số hội đồng và cuộc họp của Liên Hợp Quốc, đây có lẽ chính là tiền thân trực tiếp của sự ra đời các tổ chức phi chính phủ. Ngày nay, theo Liên Hợp Quốc, bất kỳ loại tổ chức tư nhân nào độc lập với sự kiểm soát của chính phủ đều có thể được gọi là "NGO", miễn là nó không vì lợi nhuận.

Một điểm rất đặc biệt của các tổ chức phi chính phủ này là không bị cản trở nhiều bởi nguyên do tài chính, bởi vậy họ có thể làm việc và cống hiến hết mình cho các vấn đề của các hội trong một thời gian dài như biến đổi khí hậu, sốt rét, rà soát bom mìn, … Các khảo sát cho thấy rằng tổ chức phi chính phủ thường đem lại sự tin tưởng rất cao, điều này giúp họ dễ dàng làm việc về các vấn đề liên quan đến xã hội cũng như nhận những chính sách hỗ trợ tài chính cho mình.

1.2. NGOs (Non-governmental organizations) tại Việt Nam

Nhìn chung thời gian đầu, hoạt động của các tổ chức phi chính phủ tại nước ta chứ hoàn toàn được rộng rãi phải tới những năm 1989 những hoạt động này mới trở nên phổ biến hơn. Vào thời điểm đó, các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam hoạt động với ngân sách viện trợ rất khiêm tốn, vì vậy sự hỗ trợ của họ chủ yếu bằng hiện vật với bản chất là hỗ trợ nhân đạo và khẩn cấp. Một trong những lý do dẫn đến việc thiếu sự xuất hiện của NGO ở Việt Nam có thể là khuôn khổ pháp lý không rõ ràng cho hoạt động của NGO ở nước này. Hỗ trợ phi chính phủ nước ngoài đã được mua lại và phân bổ chỉ bởi một tổ chức là Bộ phận tiếp nhận viện trợ của Bộ Tài chính.

Sau năm 1989, số lượng NGO nước ngoài hoạt động tại Việt Nam đã tăng với tốc độ chóng mặt và hình thức và bản chất của hỗ trợ nước ngoài đã thay đổi đáng kể, từ chủ yếu bằng hiện vật sang các dự án hoặc chương trình nhân đạo hoặc phát triển. Khung pháp lý đầu tiên để kiểm soát hoạt động của tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam có thể là Quyết định 33/TOT về việc thành lập Ủy ban về các tổ chức phi chính phủ và Quyết định 340/TOT về ban hành Quy chế về hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam.

Theo các quy định này, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài được quyền thực hiện hỗ trợ phát triển và các hoạt động từ thiện được phân loại là phi lợi nhuận. Tuy nhiên, họ phải xin phép Chính phủ Việt Nam theo các hình thức sau: Giấy phép hoạt động, Giấy phép thành lập Văn phòng dự án và Giấy phép thành lập Văn phòng đại diện.

Một ủy ban về các tổ chức phi chính phủ nước ngoài đã được thành lập theo Quyết định 59/2024 QĐ-TOT vào ngày 24 tháng 1 năm 2024. Ủy ban có trách nhiệm hỗ trợ Chính phủ chỉ đạo điều hành, giải pháp cho các vấn đề liên quan đến hoạt động phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam và vị trí thành viên điều hành của Ủy ban do Chủ tịch Tổ chức Hữu nghị Việt Nam (VUFO) đảm nhiệm. Ủy ban điều phối viện trợ nhân dân (PACCOM ), với tư cách là cơ quan chuyên môn và chức năng của VUFO, tuyên bố các hoạt động chức năng của mình là xử lý việc cấp, gia hạn và sửa đổi các loại giấy phép cho các tổ chức phi chính phủ quốc tế hoạt động tại Việt Nam theo quy định.

Cho đến nay, với những điều kiện thuận lợi do Chính phủ tạo ra, số lượng NGO hoạt động tại Việt Nam tăng nhanh, từ lần lượt là 183 năm 1992 lên 514 và 800 vào năm 2024 và 2024.

1.3. Các tổ chức phi chính phủ có vai trò quan trọng nhất hiện nay

Số lượng các tổ chức phi chính phủ tại mỗi quốc gia là khác nhau, ví như ở Hoa Kỳ con số này khoảng 1,5 triệu tổ chức, trong khi đó ở Liên Bang Nga là khoảng 277 nghìn tổ chức, Ấn Độ với khoảng 2 triệu tổ chức. Trong đó có những tổ chức phi chính phủ có vai trò vô cùng quan trọng như sau:

Các tổ chức phi chính phủ về nhân đạo bao gồm: International Youth Fellowship, AEGEE, AIESEC, Alliance for the Prudent Use of Antibiotics, American Civil Liberties Union, Amnesty International, Catholics for a Free Choice, Council of Canadians, Front d'action politique en réaménagement urbain (FRAPRU), Global Witness, Greenpeace, Human Rights Watch, Humanitarian Services For Children Of Vietnam (HSCV), IAESTE, Institute for International Assistance and Solidarity (IFIAS), JCI (Junior Chamber International), Oxfam, Refugees International, Saigon Children's Charity (SCC), Transparency International, Vietnam les enfants de la dioxine (VNED).

Tổ chức phi chính phủ về vấn đề từ thiện liên quốc gia: Lions Clubs International, International Relief và Development Organizations (PVOs), CARE, Catholic Relief Services, Christina Noble Children's Foundation, Engineers Without Borders, The Hunger Project, Tổ chức chữ thập đỏ và lưỡi liềm đỏ quốc tế, International Rescue Committee, IRC International Water and Sanitation Centre, Médecins Sans Frontières (Thầy thuốc không biên giới), Mercy Corps, WaterAid, World Vision.

Tham khảo ngay: CSDS là gì? Tìm hiểu về tổ chức xã hội toàn cầu có ích

Tổ chức phi chính phủ về công nghệ thông tin: FFII, Free Software Foundation (FSF).

Bên cạnh đó, vẫn có các tổ chức phi chính phủ mạng lưới như International Freedom of Expression Exchange; các tổ chức theo tiêu chuẩn như ISO, W3C; tổ chức về thương mại và công nghiệp như Americans for Balanced Energy Choices; các tổ chức hiệp định; và Hội Chữ thập đỏ cũng là một tổ chức phi chính phủ.

Ngoài ra còn có các loại hình của tổ chức phi chính phủ như sau:

- BINGO : NGO quốc tế thân thiện với doanh nghiệp (ví dụ: Hội Chữ thập đỏ)

- ENGO: NGO môi trường (Greenpeace và World Wild Fund)

- GONGO : tổ chức phi chính phủ do chính phủ tổ chức (Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế)

- INGO : NGO quốc tế (Oxfam)

- QUANGO : NGO bán tự trị (Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO)

1.4. Các tổ chức phi chính phủ được tài trợ như thế nào?

Là phi lợi nhuận, các tổ chức phi chính phủ dựa vào nhiều nguồn tài trợ khác nhau, bao gồm:

- Lệ phí thành viên

- Đóng góp tư nhân

- Bán hàng hóa và dịch vụ

- Nguồn tài trợ

Mặc dù độc lập với chính phủ, một số tổ chức phi chính phủ phụ thuộc đáng kể vào tài trợ của chính phủ.  Các tổ chức phi chính phủ lớn có thể có ngân sách hàng triệu hoặc hàng tỷ đô la.

Cho dù các NGO là nhỏ hay lớn, nhiều NGO khác nhau đều cần ngân sách để hoạt động. Số tiền mà mỗi yêu cầu thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm quy mô hoạt động và mức độ của các dịch vụ được cung cấp. Không giống như các NGO nhỏ, các NGO lớn có thể có ngân sách hàng năm trong hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ đô la. Các nguồn tài trợ chính của NGO là phí thành viên, bán hàng hóa và dịch vụ, tài trợ từ các tổ chức quốc tế hoặc chính phủ quốc gia và quyên góp tư nhân. Một số khoản tài trợ của EU cung cấp vốn cho các tổ chức phi chính phủ có thể tiếp cận.

Mặc dù thuật ngữ "tổ chức phi chính phủ" ngụ ý sự độc lập khỏi các chính phủ, nhiều tổ chức phi chính phủ phụ thuộc rất nhiều vào chính phủ để họ tài trợ. Một phần tư thu nhập 162 triệu đô la Mỹ năm 1998 của tổ chức cứu trợ nạn đói Oxfam được chính phủ Anh và EU quyên góp, … Nhìn chung các tổ chức phi chính phủ này hoạt động trên nguồn ngân sách tài trợ và rất nhiều nguồn khác/

1.5. Ngày kỷ niệm của tổ chức phi chính phủ

Ngày kỷ niệm của các tổ chức phi chính phủ thế giới là ngày 27/2 hàng năm. Nó được chính thức công nhận và tuyên bố vào ngày 17 tháng 4 năm 2024 bởi 12 quốc gia của Diễn đàn NGO tại biển Baltic IX cho Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 8 của các quốc gia vùng biển Baltic ở Vilnius, Litva. Ngày kỷ niệm tổ chức phi chính phủ thế giới được đánh dấu và công nhận quốc tế vào ngày 28 tháng 2 năm 2024 tại Helsinki, Phần Lan bởi Helen Clark – một quản trị viên của chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và  là Cựu Thủ tướng New Zealand đã chúc mừng ngày kỷ niệm tổ chức phi chính phủ thế giới và nhấn mạnh tầm quan trọng của khu vực NGO đối với LHQ thông qua bài phát biểu của bà như sau “Hôm nay chúng tôi kỷ niệm Ngày NGO thế giới , chúng tôi kỷ niệm sự đóng góp của xã hội dân sự quan trọng vào không gian công cộng và khả năng độc đáo của họ để lên tiếng cho những người đã ra đi.”

Tham khảo thêm: Tổ chức phi lợi nhuận là gì?

2. Cơ cấu hoạt động và ảnh hưởng của tổ chức phi chính phủ

2.1. Cơ cấu hoạt động của các tổ chức phi chính phủ

Nhân sự của các tổ chức phi chính phủ này vô cùng chuyên nghiệp, bao gồm những nhân viên được trả lương và nhân viên hoạt động tự nguyện chính là các tình nguyện viên.

Nhiều tổ chức phi chính phủ sử dụng nhân viên quốc tế để làm việc tại các quốc gia đang phát triển tuy nhiên họ cũng tuyển dụng rất nhiều nhân viên trên chính quốc gia đó hoạt động trong các tổ chức phi chính phủ của mình. Có thể nói chính những tổ chức phi chính phủ này đã tạo cơ hội tìm việc làm rất lớn cho nhân dân các nước sở tại. Bạn có thể tìm hiểu rõ hơn những thông tin tuyển dụng việc làm tại các tổ chức phi chính phủ này trên Timviec365.vn để nắm rõ ràng chi tiết hơn.

2.2. Ảnh hưởng của NGO đến các vấn đề thế giới

Có thể nói tổ chức phi chính phủ có vai trò quan trọng cũng như ảnh hưởng rất lớn đến các vấn đề xã hội. Các tổ chức NGO cung cấp dịch vụ có thể đóng vai trò là nhà thầu hoặc hợp tác với các cơ quan chính phủ dân chủ hóa để giảm chi phí liên quan đến hàng hóa công cộng. Họ đồng thời cung xây dựng năng lực ảnh hưởng đến các vấn đề toàn cầu một cách khác nhau, chính là kết hợp các biện pháp trách nhiệm trong các tổ chức phi chính phủ ảnh hưởng đến văn hóa, cấu trúc, dự án hay hoạt động hàng ngày, …

Trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, nhiều tổ chức phi chính phủ ở các nước phát triển đã theo đuổi hoạt động quốc tế và tham gia vào cuộc kháng chiến xã hội ở cấp địa phương và quốc gia và trở nên phù hợp với sự thay đổi chính sách trong nước ở các nước đang phát triển.

Các tổ chức phi chính phủ cũng có những ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển kinh tế cũng như văn hóa Việt Nam. Có thể nói, nhờ những tổ chức phi chính phủ này mà đời sống kinh tế, văn hóa nước ta đã được cải thiện đáng kể.

Hy vọng rằng thông qua bài viết này bạn đã nắm rõ thông tin về các tổ chức phi chính phủ là gì. Nếu bạn đam mê làm việc trong các tổ chức phi chính phủ này hãy đến với Timviec365.vn để tìm kiếm và chọn lựa công việc phù hợp cho mình ngay thôi.