Tư bản bất biến là gì? Phân biệt như thế nào với tư bản khả biến?

1. Khái quát về tư bản bất biến

1.1. Tư bản bất biến là gì?

Tư bản bất biến (constant capital) là một khái niệm trong kinh tế chính trị Mác-Lênin với hàm ý liên quan đến một bộ phận tư bản dùng để mua những tư liệu sản xuất và giá trị của nó sẽ được bảo toàn đến khi chuyển vào sản phẩm. Mác đã ký hiệu tư bản bất biến là c.

Quay ngược lại thì chúng ta từng biết rằng tư bản theo nghĩa rộng là sự đầu tư của kinh doanh, nghĩa hẹp chính là vốn. Khái niệm này vẫn thường bị nhầm lẫn với tư hữu. Về bản chất thì hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau, bạn hãy tham khảo thêm tư hữu là gì để phân biệt rõ ý nghĩa của hai cụm từ này nhé.

Từ định nghĩa về tư bản, chúng ta có thể xác định lại tư bản bất biến là sự đầu tư nhưng không biến đổi trong suốt quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh. Hay nói cách khác tư bản bất biến chính là một bộ phận của tư bản đang tồn tại dưới hình thức là tư liệu sản xuất và không thay đổi về lượng giá trị.

1.2. Đặc điểm của tư bản bất biến

1.2.1. Tư bản bất biến là một hình thức tư liệu sản xuất

Những người nghiên cứu kinh tế học và triết học đều cho rằng tất cả những công cụ lao động, tư liệu sản xuất đều là tư bản. Trong khi đó, tư bản bất biến là một bộ phận của tư bản. Như vậy, chúng ta có thể kết luận tư bản bất biến thực chất là một hình thức tư liệu sản xuất.

Khi tồn tại dưới hình thức này, tư bản bất biến sẽ có những đặc tính của tư liệu sản xuất. Tư bản bất biến sẽ được sử dụng trong thời gian dài, xuyên suốt toàn bộ quá trình sản xuất. Hơn nữa, tư bản bất biến cũng mang tính hao mòn qua nhiều chu kỳ sản xuất, chuyển toàn bộ giá trị vào nguyên liệu và sản phẩm của chu kỳ sản xuất.

1.2.2. Tư bản bất biến không tạo ra giá trị thặng dư

Tư bản bất biến không được cho là nguồn gốc của giá trị thặng dư và không tạo ra giá trị thặng dư. Các nhà triết học chỉ cho rằng tư bản bất biến là điều kiện, là tiền đề hay bộ phận kích thích để sản xuất ra các giá trị thặng dư bởi vì nó không trực tiếp làm phát sinh các giá trị mới. Các tư bản bất biến chỉ chuyển giá trị của mình vào các sản phẩm chứ không thay đổi giá trị hoặc tăng thêm trong suốt quá trình chu chuyển.

1.2.3. Từng bộ phận của tư bản bất biến chuyển giá trị khác nhau

Tư bản bất biến cũng có những bộ phận khác nhau và những bộ phận này sẽ thực hiện chuyển giá trị khác nhau. Trong đó, bộ phận tư bản bất biến như trang thiết bị, máy móc, phân xưởng sẽ chuyển hoá giá trị từng phần theo thời gian, theo từng chu kỳ và được sử dụng trong nhiều chu kỳ. Còn bộ phận tư bản bất biến như nguyên vật liệu sẽ hình thành nên một bộ phận lưu động và chuyển luôn toàn bộ giá trị trong một lần vào sản phẩm mới được làm ra.

2. Phân tích ý nghĩa của tư bản bất biến

2.1. Dùng để vạch rõ nguồn gốc của giá trị thặng dư

Trong sản xuất, người chủ doanh nghiệp sẽ phải ứng một số tiền ra để mua nguyên liệu, thuê xưởng và mua máy móc thiết bị. Chúng ta có thể nhận thấy tư bản tiền tệ đã chuyển biến thành những yếu tố có vai trò khác nhau trong sản xuất.

Khi bắt tay vào sản xuất, những người công nhân sẽ dùng các tư liệu sản xuất này theo một chu trình để tạo ra các sản phẩm mới. Như đã đề cập trước đó, các thành phần cốt lõi của vốn có khả năng chuyển đổi giá trị của chúng vào sản phẩm dưới dạng phần tỷ lệ hoặc toàn bộ. 

Tuy nhiên, dù là chuyển giá trị theo phương thức nào thì lượng giá trị được chuyển vào vẫn đảm bảo nguyên vẹn trong sản phẩm mới được tạo ra, không có sự thay đổi nào hết. Giá trị không đổi đồng nghĩa với việc không có giá trị thặng dư nào được tạo ra ở đây.

2.2. Dùng để phân tích bóc lột tư bản chủ nghĩa

Các-Mác là người đầu tiên nghĩ đến việc phân chia tư bản thành hai bộ phận đối nghịch đó là tư bản bất biến và tư bản khả biến. Nhờ sự phân chia này mà chúng ta có thể phân tích một cách khoa học về sự bóc lột của tư bản chủ nghĩa.

Cụ thể, tư bản bất biến chỉ là điều kiện của sản xuất giá trị thặng dư, còn tư bản khả biến hay sức lao động của những người công nhân mới tạo ra được giá trị thặng dư. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của những người công nhân lúc bấy giờ, những người ở tầng lớp tư bản đã bày ra nhiều việc làm cho công nhân với mức lương thấp và bóc lột toàn bộ sức lao động của họ. Kể từ khi có sự phân chia rạch ròi giữa hai bộ phận tư bản chúng ta mới có thể đòi lại công bằng cho bản thân.

3. Điểm khác nhau giữa tư bản bất biến và tư bản khả biến

3.1. Về ý nghĩa của từng bộ phận tư bản

Thực tế, tư bản bất biến chỉ là điều kiện hay những tư liệu tham gia vào quá trình sản xuất, giúp sản xuất diễn ra theo chu kỳ. Còn tư bản khả biến chính là sức lao động được mua về, thuê về để tạo ra những giá trị thặng dư của việc sản xuất. 

Thời buổi bấy giờ, nếu máy móc, trang thiết bị hay chính xác hơn là tư bản bất biến hiện đại, tiên tiến thì cũng giúp tăng năng suất sản xuất nhưng vẫn không phải nguồn gốc của giá trị thặng dư. Suy cho cùng thì, tư bản khả biến tồn tại dựa trên sức lao động và trí óc của con người mới là nguồn gốc thực sự sinh ra các giá trị thặng dư. Tư bản khả biến sẽ đóng vai trò quyết định trong hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

3.2. Về đặc điểm của từng bộ phận tư bản

Tư bản bất biến có thể chuyển hoá giá trị từng phần hoặc toàn phần vào sản phẩm theo chu kỳ và những giá trị này không thay đổi. Còn tư bản khả biến sẽ chuyền vào công sức, mồ hôi, nước mắt, sự vất vả để có thêm số dư trong giá trị của sản phẩm. 

Những giá trị này thường bị tầng lớp tư sản bóc lột, chiếm dụng mà người dân không hề hay biết do chưa nhận thức được điều đó. Nhưng hiện nay, nhờ vào những tiến bộ của internet mà bạn có thể tìm kiếm việc làm thông qua các trang web chẳng hạn timviec365.vn. Có rất nhiều lựa chọn trên đó và bạn có thể tìm ra một công việc phù hợp với năng lực cùng những chế độ đãi ngộ hợp lý để không bị bóc lột sức lao động như chế độ tư bản chủ nghĩa trước đây.

Chung quy lại, tư bản bất biến là những tư liệu sản xuất và không thay đổi giá trị trong quá trình sản xuất. Bằng tất cả sự hiểu biết của mình, timviec365.vn đã chỉ rõ cho bạn về những đặc điểm và ý nghĩa của tư bản bất biến theo cách đơn giản, dễ hiểu nhất. Hy vọng bạn đã nắm được những kiến thức về tư bản bất biến là gì đồng thời áp dụng lý thuyết triết học hiệu quả vào đời sống của mình nhé.