Bản quyền bài hát là gì? Quy định về xâm phạm bản quyền bài hát

1. Tổng quan về bản quyền bài hát

1.1. Bản quyền bài hát là gì?

Bản quyền bài hát là một văn bản có tính pháp lý thể hiện quyền sở hữu bài hát của một ai đó, có thể là ca sĩ, nhạc sĩ hoặc những người đam mê ca hát. Bản quyền khẳng định danh tính của người đã sáng tạo, sáng tác ra những giai điệu, bài hát riêng biệt. Khi có bản quyền bài hát thì công sức sáng tác của họ sẽ được bảo vệ bởi pháp luật, không ai có thể xâm phạm nếu không sẽ bị xử phạt thích đáng.

1.2. Vai trò của bản quyền bài hát

1.2.1. Bảo vệ ý tưởng của người sáng tác

Vai trò lớn nhất của bản quyền bài hát đó là bảo vệ những ý tưởng, những chất xám mà người sáng tác bài hát dày công nghĩ ra. Đó là sức lao động của một con người, mang giá trị tinh thần nhất định. Vì thế, không thể để người khác tự ý sử dụng những thành quả lao động đó mà không tốn chút công sức nào. Khi có bản quyền bài hát, những hiện tượng trên mạng không thể lợi dụng điều đó để làm nổi bật bản thân hoặc có những hành vi thiếu tôn trọng tác giả khác.

1.2.2. Tránh tác giả bị mạo danh

Người sáng tác có thể bị mạo danh để tạo nên những bản nhạc không phù hợp khác. Hoặc kẻ xấu có thể đánh cắp rồi giả danh nhạc sĩ để bán bài hát hoặc lừa đảo các ca sĩ khác. Khi có bản quyền bài hát thì bạn coi như có một tờ giấy chứng minh thân phận hoặc đích danh mình là người sáng tác trong bản quyền này, xác minh được việc bạn là nhạc sĩ sáng tác bài này.

1.2.3. Tránh bài hát bị đạo nhạc

Thị trường âm nhạc hiện nay có phần hỗn loạn bởi nhiều phong cách âm nhạc giống nhau. Nhiều nhạc sĩ không chịu sáng tạo mà đi ăn cắp, đạo nhái theo giai điệu hoặc lời bài hát của người khác. Chính vì vậy, các tác giả luôn chuẩn bị bản quyền bài hát để sẵn sàng kiện nếu có người đạo nhạc của mình.

1.2.4. Bảo vệ bài hát không bị biến chất

Ngoài ra, thị trường âm nhạc không chỉ bao gồm các bài hát chính thống mà còn nhạc chế, nhạc hài, nhạc biến tấu, v.v… Vì vậy, nhạc sĩ cũng cần xem xét cho phép những ai có thể chế nhạc của mình sao cho hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Còn nếu họ tự ý hoặc cố tình chế nhạc khi chưa được cho phép sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật.

2. Cách đăng ký bản quyền bài hát

2.1. Đăng ký bản quyền ở đâu hợp pháp

Sau khi hoàn thành tác phẩm của mình, người sáng tác có thể chuẩn bị các hồ sơ và chứng từ để nộp cho Cục bản quyền tác giả để xin giấy chứng nhận bản quyền bài hát. Trụ sở chính của Cục bản quyền tác giả được đặt tại TP. Hà Nội và trong miền Nam có văn phòng ở TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng.

Bên cạnh đó, bạn có thể chọn bên thứ ba là các công ty chuyên hỗ trợ dịch vụ đăng ký bản quyền để thực hiện các thủ tục khi xin cấp giấy chứng nhận bản quyền bài hát. Vì họ có kinh nghiệm nhiều hơn và tránh mất thời gian khi bạn làm các thủ tục rườm rà. Hồ sơ đăng ký bản quyền bài hát có thể nộp trực tiếp hoặc nộp qua đường bưu điện tới 1 trong 3 văn phòng nên trên.

2.2. Các bước làm hồ sơ đăng ký bản quyền bài hát

Khi đăng ký bản quyền bài hát bạn cần làm theo thứ tự các bước như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ để làm thủ tục bảo gồm: Tên bài hát, ngày hoàn thành, ngày công bố tác phẩm, hình thức công bố, thông tin của chủ sở hữu bài hát.

Bước 2: Sắp xếp hồ sơ và chuẩn bị các giấy tờ khác liên quan. Hồ sơ này sẽ làm theo quy định của Cục bản quyền tác giả. Hồ sơ này cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đầy đủ vì là căn cứ để các lãnh đạo cơ quan xem xét và cấp giấy bản quyền.

Bước 3: Sau khi hoàn thành hồ sơ đăng ký, bạn sẽ nộp hồ sơ tại văn phòng và chờ kết quả khoảng 3 ngày trừ các ngày nghỉ và ngày lễ. Trong quá trình chờ bạn cần theo dõi các thông báo liên quan hồ sơ để kịp thời bổ sung nếu có.

Bước 4: Cuối cùng, bạn nộp lệ phí cấp bản quyền cho Nhà nước và nhận giấy chứng nhận bản quyền bài hát.

3. Quy định về xâm phạm bản quyền bài hát

Nhà nước đã có những văn bản quy định rõ ràng về các hành vi xâm phạm bản quyền bài hát tại điều 28, Luật sở hữu trí tuệ 2005 (đã được sửa đổi năm 2009 và 2019). Trong điều luật đã nêu cụ thể tất cả các hành vi xâm phạm bản quyền, bạn có thể tra cứu hoặc tìm đọc. Nhưng tóm gọn lại nội dung quy định thì bạn sẽ không được phép thực hiện các hành vi sau đây nếu chưa được sự đồng ý của người sở hữu bản quyền bài hát:

- Tự ý cover lại bài hát vì thấy nó hay và nổi tiếng.

- Chế lại lời bài hát theo những ngôn từ khác dù hay đến đâu vẫn bị xem là xâm phạm bản quyền.

- Trong các liveshow tự ý hát những bài hát có dính bản quyền.

- Tự ý đưa các bài hát hoặc ghép bài hát lên các nền tảng mạng xã hội, mạng âm thanh như: Youtube, Tiktok, Facebook, Instagram, v.v…

- Dàn dựng MV ca nhạc có lời hoặc giai điệu bài hát có bản quyền.

- Công bố, phân phối tác phẩm một mình trong khi có đồng tác giả.

- Xuyên tạc ý nghĩa của bài hát bản quyền.

- Chiếm đoạt hoặc mạo danh quyền tác giả bài hát bằng cách giả danh chữ ký hoặc dùng thông tin cá nhân của tác giả để chiếm lấy tác phẩm của họ.

- Đạo nhái hoặc sao chép sản phẩm âm nhạc có bản quyền.

Chung quy, tất cả các hành vi xâm phạm bản quyền bài hát đều bị xử phạt nghiêm ngặt tùy theo mức độ xâm phạm. Người sở hữu có quyền khiếu nại, tố giác hoặc khởi kiện nếu cần thiết đối với những hành vi trên nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Khi bắt gặp hành vi xâm phạm bản quyền hoặc chính bạn bị xâm phạm bản quyền thì bạn cần báo ngay cho các cơ quan quản lý bản quyền để xử lý. Bạn có thể gửi thông báo, báo cáo tới những người quản lý các nền tảng yêu cầu người xâm phạm gỡ bỏ những video hoặc bài hát dính bản quyền của mình. Nặng hơn có thể cảnh cáo hoặc xóa tài khoản người dùng. Nếu người xâm phạm tiếp tục hành vi này bạn có thể đâm đơn kiện lên toà giải quyết và áp dụng các hình phạt của pháp luật như đã nêu ra.

Tóm lại, bản quyền bài hát như một hình thức bảo vệ hợp pháp đối với những ý tưởng sáng tác của một người, bảo đảm quyền sở hữu riêng biệt của người đó, không ai có quyền đánh cắp hoặc sử dụng với mục đích cá nhân. Trên đây là toàn bộ những kiến thức mà timviec365.vn muốn chia sẻ cho bạn. Hy vọng bạn đã hiểu được bản quyền bài hát là gì và tránh xa hoặc tố cáo những hành vi xâm phạm tới bản quyền bài hát của người khác nhé.