Epigenetic là gì cùng những kiến thức về y sinh cực bổ ích

1. Thông tin chung về Epigenetic là gì?

1.1. Khái niệm Epigenetic

1.1.1. Epigenetic là gì?

Y sinh là một lĩnh vực rộng lớn với vô vàn những khái niệm mới lạ. Khi nhắc về tính di truyền trong y sinh, có một thuật ngữ dùng để chỉ về “ngoại di truyền và người ta gọi nó là epigenetic. Vậy epigenetic là gì?

Epigenetic là một thuật ngữ y sinh dùng để chỉ các tính trạng di truyền mang tính chất ổn định mà sự thay đổi trình tự DNA không thể giải thích được (đặc đính biểu sinh). Xuất phát từ tiếng Hy Lạp, epigenetic là thuật ngữ trong biểu sinh và nó có mối quan hệ mật thiết với các tính năng “ngoại” hoặc “ ở trên” những cơ sở về di truyền truyền thống khác. Có thể hiểu đơn giản là con người chúng ta khi sinh ra với những đặc điểm ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền từ cha mẹ, thế hệ trước thì đó sẽ là tính di truyền truyền thống còn những đặc điểm gen thay đổi trong quá trình sinh sống thì người ta sẽ gọi đó là di truyền ngoại gen (di truyền biểu sinh) và đó chính là epigenetic. Vậy cụ thể sự xuất hiện của epigenetic là gì?

1.1.2. Sự xuất hiện và phổ biến của Epigenetics

Epigenetic là một thuật ngữ được xuất hiện và sử dụng theo ý nghĩa khoa học hiện đại kể từ những năm 1990. Vào thời gian sau, epigenetic được xuất hiện và sử dụng với nhiều ý nghĩa biến đổi nhiều hơn. Có thể nói, khi nhắc đến một khái niệm được định nghĩ đồng nhất về thuật ngữ này, người ta sẽ hiểu rằng đó là một kiểu di truyền xuất hiện và tạo ra sự đổi khác trong nhiễm sắc thể mà không có sự thay đổi trong chuỗi DNA. Khái niệm đồng nhất này được ra đời vào năm 2024 khi cuộc họp Cold Spring Harbor diễn ra.

Trên thực tế, epigenetic hay còn gọi là cơ chế di truyền biểu sinh sẽ được xác định từ cơ sở của các yếu tố bên ngoài như chế độ ăn, môi trường, lối sống,... Thuật ngữ này mang những đặc điểm chuyên ngành riêng biệt và có một vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa DNA  khi bật tắt các gen. Vậy cụ thể những đặc điểm của epigenetic là gì?

1.2. Đặc điểm của Epigenetics

Đặc điểm của đầu tiên của epigenetic đó là mang những tính trạng ổn định và không thể dùng sự thay đổi trình tự DNA để giải thích cụ thể. Thuật ngữ này còn được sử dụng để chỉ những thay đổi của chính nó. Đó là những thay đổi trong yếu tố nhiễm sắc thể và những yếu tố này sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến biểu hiện của gen cũng như hoạt động của chúng.

Bên cạnh đó, đặc điểm của epigenetic còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường hoặc từ bên ngoài tác động vào những chương trình được coi là sự phát triển bình thường. Epigenetic còn xuất hiện và được định nghĩa chuẩn chỉ khi những thay đổi từ chúng được xuất phát từ sự di truyền hoặc trong trường hợp đây là giai đoạn mà tế bào sinh vật đang phát triển.

Epigenetic đề cập tới việc thay đổi của chính nó. Sự thay đổi trong trình tự nucleotide sẽ không có liên quan khi xảy ra những thay đổi về chức năng khi nhắc về thuật ngữ này. Khi thông qua một khoảng thời gian phân chia tế bào hoặc tồn tại trong nhiều thế hệ thì các yếu tố không di truyền sẽ gây ra gen theo một cách khác nhau  của cơ thể cư xử hoặc còn gọi là thể hiện bản thân. Ngoài ra thì biểu hiện của gen khi nhắc đến epigenetic còn có thể được kiểm soát qua các hoạt động của protein gắn với vùng âm thanh của DNA.

2. Một số ví dụ cùng kiến thức liên hệ đến Epigenetics là gì?

Sau khi đã tham khảo về một số thông tin liên quan đến epigenetic là gì chắc hẳn bạn đọc đã có được một hình dung rõ nét hơn phần nào về khái niệm này. Để hiểu rõ hơn về câu hỏi này thì chúng ta cùng đến với những ví dụ của liên quan đến epigenetic.

Là một yếu tố liên quan đến ngoại di truyền, chính vì vậy mà epigenetic sẽ được quyết định rất nhiều từ những điều kiện và ảnh hưởng từ môi trường sống. Đây cùng chính là yếu tố hình thành và làm thay đổi cấu trúc di truyền. Ví dụ như một người hút quá nhiều thuốc lá trong một thời gian dài và những tác động tiêu cực từ thuốc lá sẽ làm thay đổi những đặc điểm của epigenetic và dẫn đến căn bệnh ung thư phổi. Ngoài ra thì những yếu tố ảnh hưởng khác như áp lực, căng thẳng, chế độ ăn cũng sẽ được chứa đựng bên trong trí nhớ của epigenetic.

Những nghiên cứu của các nhà khoa học về epigenetic đã chỉ ra rằng cơ thể con người từ khi sinh thì những thứ mà chúng ta nhận từ bố mẹ chỉ đơn thuần là gen mà trong đó còn có trí nhớ của những yếu tố ngoại di truyền. Chính vì vậy, trải qua nhiều thế hệ, những ảnh hưởng tác động ngày càng nhiều gây ra sự rối loạn trong cơ chế của epigenetic sẽ làm tăng khả năng gây ra những bệnh tật, ung thư, tự nhiễm có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.

Ngoài ra, epigenetic còn được xuất hiện trong lĩnh vực tâm lý học. Khi ở trong lĩnh vực này thì thuật ngữ này sẽ được sử dụng để mô tả sự phát triển của quá trình trao đổi liên tục của của hai yếu tố là môi trường và di truyền. Họ nhận thấy rằng sự phát triển trong tâm lý học của con người sẽ được ảnh hưởng rất nhiều bởi yếu tố ngoại sinh. Việc này cũng được thay đổi dựa vào một hành trình trình nhất định và được tiến bộ thông qua từng giai đoạn. Nó có sự liên kết mật thiết với các yếu tố như văn hóa xã hội mà chúng ta tiếp nhận, thực hiện trong các giai đoạn phát triển của tâm lý.

Sự phát triển này dù ảnh hưởng đến từ yếu tố ngoại sinh hay epigenetic, thế nhưng tất cả đều được dựa trên chính sự lựa chọn của chúng ta. Việc lựa chọn những hoạt động lành mạnh, tăng cường yếu tố tích cực và cuộc sống từ chế độ ăn, chế độ sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe tinh thần sẽ trở thành những điều kiện thuận lợi cho sự thay đổi của ngoại di truyền mà không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe con người.

Trên đây là những chia sẻ của timviec365.vn về câu hỏi epigenetic là gì dành cho bạn. Thông quá bài viết chúng ta có thể nhận thấy rằng, cơ thể con người từ vật chất hay tinh thần thì cũng đều chịu ảnh hưởng bởi epigenetic. Chính vì vậy việc nhận thức cũng như đưa ra lựa chọn, điều chỉnh để cuộc sống lành mạnh hơn mỗi ngày sẽ thực sự là điều cần thiết cho việc chăm sóc sức khỏe toàn diện. Hy vọng, bạn đọc đã nhận được những giá trị hữu ích sau khi đọc xong bài viết này. Chúc bạn sẽ có thật nhiều niềm vui, sự mạnh khỏe và đừng quên quay lại đây ghé thăm timviec365.vn để đón đọc những chia sẻ hấp dẫn khác nhé!