Gia tộc Chirathivat - Ông hoàng của ngành bán lẻ tại Thái Lan

1. Chân dung Gia tộc Chirathivat - đế chế bán lẻ giàu có nhất thị trường Đông Nam Á

Hiện nay, Gia tộc Chirathivat nổi tiếng với việc giàu có nhất Châu Á, cũng là người dẫn đầu ngành bán lẻ Thái Lan và là "ông trùm" đứng sau tập đoàn kinh doanh đa ngành Central Group, bao gồm nhà hàng, khách sạn, bất động sản và bán lẻ.

Đây cũng là gia tộc hùng mạnh, giàu có xếp thứ 2 Thái Lan, chỉ đứng sau nhà Chearavanont chủ của C.P Group. Trong chúng ta, có lẽ không mấy ai quan tâm đến gia tộc Chirathivat là ai và tầm ảnh hưởng của “con rồng” xứ chùa vàng cho đến khi Chirathivat lần lượt thống trị thị trường Việt Nam bởi hàng loạt những thương vụ sáp nhập các ông lớn của ngành bán lẻ mua lại 49% Công ty thương mại Nguyễn Kim với 21 siêu thị điện máy, bỏ ra hơn 1 tỷ USD để thôn tính chuỗi siêu thị Big C năm 2024, sở hữu và vận hành chuỗi siêu thị, trung tâm thương mại thời trang Marks & Spencer của Anh tại thị trường Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Đến thời điểm tên tuổi của Central Group vang danh khắp châu Á, và từ bước vào thống trị thị trường Việt Nam, không ít người đặt ra câu hỏi về cội nguồn và nguyên nhân tăng trưởng vượt bậc của gia tộc giàu có này. 

2.  Gia tộc Chirathivat, từ cửa hàng tạp hóa nhỏ đến ông trùm kinh doanh lớn nhất xứ Chùa Vàng

Là một gia tộc giàu có bậc nhất xứ Thái nhưng nguồn gốc của người sáng lập ra Central Group không phải là “thổ dân” của xứ sở Chùa Vàng. Như một số gia tộc khác làm giàu trên đất Thái thì Chirathivat có gốc gác từ Trung Quốc. Theo Nikkei, từ năm 1925, ông Tiang Chirathivat - cha đẻ của tập đoàn đình đám Central Group đã mang tham vọng kinh doanh của mình vượt Đảo Hải Nam (Trung Quốc) sang Đất Thái lập nghiệp.

Tại Thonburi, ngoại ô Bangkok, ngăn cách thủ đô bởi dòng sông Chaophraya, nhận thấy nhu cầu về mua sắm các loại mặt hàng tiêu dùng, gia đình ông đã khởi nghiệp bằng cửa hàng kinh doanh đồ ăn vặt, nước giải khát. Tận dụng vị trí thuận tiện là gần bến thuyền xuống sông và cửa hàng nằm gần một ngôi đền lớn mà việc kinh doanh của cửa hàng khá suôn sẻ và thu được những lợi nhuận ban đầu, củng cố thêm nền móng kinh doanh cho gia tộc. 

Đến năm 1947, tình hình tài chính đi lên, Tiang Chirathivat và con trai trưởng của mình là Samrit đã chuyển cơ sở kinh doanh đến gần khách sạn Mandarin Oriental với tham vọng hút thêm số lượng khách hàng khủng từ tầm ảnh hưởng của khách sạn này. Đến năm 1956, gia đình Chirathivat đã chính thức có cửa hàng nằm trên Chinatown - một trong những trung tâm sầm uất nhất của người Trung Quốc trên đất Thái. 

Lấy tên là Central Trading, thay vì chỉ mặt hàng nước giải khát và đồ ăn vặt như trước đó, cơ sở kinh doanh của gia tộc Chirathivat từ đời thứ hai đã mạnh tay mở rộng lĩnh vực kinh doanh ra đa dạng các mặt hàng từ thời trang đến đồ gia dụng để đáp ứng được nhu cầu mua sắm đang tăng trưởng. Đến thời điểm những năm 60 của thế kỷ 20, Central Trading - Tiền thân của Central Group được biết đến là cửa hàng bách hóa hiện đại nhất trên lãnh thổ xứ sở Chùa Vàng. 

Trước thời điểm Central trading bành trướng khắp Thái Lan,  giá cả của các mặt hàng hóa được quy định trực tiếp bởi sự mặc cả thỏa thuận giữa người mua và người bán. Để tạo nên tính thống nhất về giá cả và giúp khách hàng có thêm nhiều sự lựa chọn các mặt hàng mà không phải hỏi về giá, các cửa hàng của gia tộc Chirathivat đã đi vào ấn định một mức giá chuẩn và dán lên trên gian hàng, bao bì của từng sản phẩm. Đây cũng chính là dấu mốc tạo nên một cuộc đại cách mạng của ngành bán lẻ tại Thái Lan. 

Sau khi cựu chủ tịch Tiang Chirathivat qua đời vào năm 1968, các con trai của ông đã thay nhau lên vị trí lãnh đạo cao nhất của tập đoàn và đưa Central Group vào kỷ nguyên cực thịnh trong vòng trên 50 năm. Sự cực thịnh này biểu hiện bởi nhiều lần mở rộng phạm vi, lĩnh vực hoạt động và thu về số lợi nhuận khổng lồ của tập đoàn.

Vào năm 1974, kinh doanh của gia tộc Chirathivat tiếp tục lớn mạnh và lấn sân bành trướng khắp khu vực trung tâm Thái Lan là Bangkok với hệ thống cửa hàng bạch hóa hiện đại khác mang tên Central Chidlom, sau đó, bắt đầu “nhúng tay” vào thị trường kinh doanh các trung tâm thương mại, minh chứng bởi sử ra đời của hệ thống  trung tâm Central Plaza Ladprao tọa lạc tại khu vực Đông Bắc của thủ đô Bangkok vào năm 1982.

Để củng cố lại đội ngũ nhân lực và đảm bảo sự phát triển đồng bộ của tất cả các cửa hàng, công ty đã tiến hành nâng cấp toàn bộ những chuỗi cửa hàng. 

Bước nhảy vọt trong kinh doanh của gia tộc Chirathivat khi chuyển trực tiếp sang lĩnh vực nhà hàng, khách sạn diễn ra vào năm 1983. Không chỉ giậm chân tại chỗ tại khu vực Thái Lan, từ những năm 80, gia tộc này đã mở rộng phạm vi sang nhiều quốc gia trong khu vực châu Á để tìm kiếm khách hàng và nâng cao lợi nhuận. 3 vùng đất mới được gia tộc Chirathivat lựa chọn bao gồm  Maldives, Bali và thị trường Trung Đông.  

Kỷ nguyên sáp nhập thôn tính của gia tộc Chirathivat chính thức được châm ngòi khi Wanchai Chirathivat - người con trai thứ hai của cố chủ tịch Tiang lên nắm quyền thay con trai trưởng là Samrit. 

Tại Thái Lan, không ai khác chính Central Group - đế chế của gia tộc Chirathivat đã mua lại chuỗi cửa hàng robinsons. Cùng trong thập niên này, công ty gia đình này đã hợp tác cùng một công ty trong mảng bán lẻ của Pháp là Casino Group để cho ra đời thương hiệu Big C. Khoảng vào những năm 1995, sau khi thôn tính được hãng Hãng Robinsons, công ty đã mở rộng các mặt hàng kinh doanh siêu thị ra thuốc, điện máy, cửa hàng tiện ích. 

Sự bùng nổ của Central group phải kể đến sự kiện gia tộc Chirathivat mua lại World Trade Center - một dàn bất động sản phức hợp khổng lồ tại Ratchaprasong khu vực trung tâm của Thái Lan, thời điểm tòa nhà này đang được thuê bởi nhiều nhãn hàng nổi tiếng như Isetan của Nhật Bản...sau đó đổi tên thành Central world. Đến nay tòa nhà này vẫn là biểu tượng cho sức mạnh khuynh đảo của gia tộc Central Group. 

Đến nay, Central Group của gia tộc Chirathivat đã bước sang độ tuổi thứ 71 và đang được lãnh đạo Tos Chirathivat - CEO đời thứ 3 của gia tộc. Đây vẫn là một trong những công ty gia đình có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và đáng ngưỡng mộ của Châu Á. 

Trong năm 2024, Central Group của Chirathivat đang sở hữu đến 60 cửa hàng bách hóa lẫn các trung tâm thương mại và khoảng trên 5000 nhà hàng và khách sạn tại trên 9 quốc gia, trong đó có Việt Nam. Doanh thu của tập đoàn này cán mốc 10 Tỷ USD (khoảng 332 tỷ Bạt) và khẳng định được vị thế là nhà bán lẻ lớn nhất xứ Thái với tốc độ tăng trưởng đạt trên 17% và vượt xa đối thủ đáng gờm của họ là The Mall Group với khoảng trên 180 tỷ Baht. Đây cũng là đế chế bán lẻ khủng khi đặt trong sự so sánh với các đế chế khác trong khu vực Đông Nam Á, nổi bật nhất có thể kể đến như SM Investments của Philippines. 

Đến năm 2024, báo cáo tài chính của công ty gia đình này chỉ ra rằng, doanh thu hàng năm của tập đoàn vẫn duy trì ở mức rất cao trên tỷ USD/năm và có 70.000 nhân viên. 

Trong làn sóng công nghệ lên ngôi, lãnh đạo tối cao của Central Group là Tos Chirathivat đang có tham vọng mở rộng ra mô hình kinh doanh trực tuyến và đang gặt hái được những thành tựu ban đầu.  

3. Gia tộc Chirathivat - tập đoàn gia đình hùng mạnh bậc nhất Châu Á

Đến thời điểm hiện tại, mặc dù hầu hết các công ty trên thế giới đều đã cổ phần hóa để đảm bảo được sự phát triển bền vững, thì hiếm người biết rằng nhân lực lãnh đạo tập đoàn bán lẻ đình đám xứ sở Chùa Vàng Central Group vẫn bị thống trị bởi đội ngũ nhân lực cấp cao đông đảo của gia tộc Chirathivat, có thời điểm bộ máy này lên đến 150 người trong dòng tộc. Tập đoàn mang đậm tính gia đình tại Thái Lan  khởi đầu bởi cố chủ tịch Tiang Chirathivat.

Ông có đến 3 người vợ với tổng đến 26 người con và có đến 202 người cháu. Vào năm 1968, sau khi cố chủ tích Tiang qua đời, công ty của công đã được những người con trai tài giỏi của ông lèo lái một cách xuất sắc. Mở đầu thế hệ lãnh đạo tối cao của thế hệ thứ hai của nhà Chirathivat chính là Samrit. 

Ông đã lãnh đạo tập đoàn này trong vòng 20 năm từ năm 1969 đến năm 1989 sau đó “truyền ngôi” cho em ruột của mình là Wanchai chirathivat từ năm 1989 đến năm 2024. Thế hệ điều hành cao cấp thứ tư của Central Group là Sudhichai giữ chức CEO đầu tiên và chủ tịch công ty đến nay. Từ những năm 2024, Tos Chirathivat thay chú mình là Sudhitham lên nắm quyền. Ông là con trai út của vị chủ tịch thứ hai của Central Group và là người đầu tiên của thế hệ thứ 3 điều hành tập đoàn tỷ đô này.

Vị lãnh đạo này  từng có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Đại học Columbia (Mỹ) và từng làm việc tại Citizens Bank trước khi về trở về đầu quân cho công ty gia đình và giữ nhiều trọng trong quan trọng cho Central Group. Lớn lên và nắm bắt được sự phát triển của công nghệ và đường lối quản lý tân tiến, chính Tos cũng là người lãnh đạo tiên phong cho phong trào “thay máu” cho nguồn nhân lực cấp cao của gia tộc Chirathivat.

Thay vì chỉ để những người trong dòng tộc của mình, đương kim CEO của Central Group chủ động bổ nhiệm nhiều đội ngũ điều hành có xuất thân là người ngoài. Họ là những người có tài, đến từ nhiều vùng đất trên thế giới. Đây được đánh giá là quyết định táo bạo và cực kỳ cần thiết để đưa Central Group bùng nổ hơn trong thời gian tới. 

4. Duy trì sự hòa thuận của gia tộc - bí quyết đưa cơ nghiệp của gia tộc Chirathivat lên đến đỉnh cao

Với mô hình công ty gia đình, trong lịch sử thế giới đã chứng kiến nhiều cái đáng buồn vì các thành viên “nổi dậy” làm loạn hay tranh giành quyền lực, tiêu biểu như Gia tộc Mukesh Ambani tại Ấn Độ thì trong Chirathivat, đến đời thứ 3, thậm chí ngay sau khi cựu chủ tịch, CEO Tiang qua đời, những vụ tranh chấp gần như không xảy ra. Do đó, ngoài những chính sách phát triển hợp thời, căn nguyên cho sự đi lên của Central Group chính là duy trì được sự hòa thuận trong dòng tộc. 

Samrit Chirathivat, chủ tịch thứ hai của Central group đã khẳng định rằng, bí quyết để anh em trong gia đình không đấu đá lẫn nhau, đó chính là sống cùng với nhau. Tại thủ đô Bangkok, ngôi nhà của khoảng trên 50 người nhà Chirathivat đang sống cùng với nhau. Các thành viên khác của gia định cũng tập trung tại 3 khu nhà lớn của dòng họ tọa lạc tại thủ đô Thái Lan.

Ngoài ra để tránh việc đấu đá nội bộ trong công ty, chuẩn bị cho các cuộc kế nhiệm là sự chứng kiến của những người trong gia tộc và người ngoài theo một kế hoạch đã được xây dựng sẵn. 

Trên đây là toàn bộ những thông tin thú vị liên quan đến gia tộc Chirathivat - đế chế hàng bán lẻ giàu có, quyền lực nhất Thái Lan. Mong rằng, những thông tin này thực sự hữu ích với tất cả các bạn.