Melody là gì? Tìm hiểu một số khái niệm liên quan đến melody

1. Khái niệm melody là gì?

Melody là một từ tiếng anh trong lĩnh vực âm nhạc, có nghĩa là giai điệu.

Giai điệu là một trong những yếu tố không thể thiếu trong các tác phẩm âm nhạc và cũng là một trong những thuật ngữ hay được nhắc đến giúp bản nhạc có hồn hơn. 

Hiểu theo một cách đơn giản, giai điệu được tạo ra bởi sự kết hợp có quy tắc giữa cao độ của nốt nhạc và nhịp trong khuông nhạc. Giai điệu cũng có thể coi là lời bài hát. 

Khả năng cảm nhận về nhịp điệu là khả năng của riêng con người mà rất ít loài động vật khác có được. Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, chúng ta đã có những cảm nhận ban đầu về âm thanh. Sau đó trong quá trình trưởng thành, khả năng này có thể dần trở nên tốt hơn mà không phải luyện tập quá nhiều. Hay nói cách khác, nhìn vào những em bé mới chỉ một hai tuổi mà đã biết nhún nhảy theo melody, theo điệu nhạc, chúng ta có thể hiểu được rằng, cảm nhận về nhịp điệu trong âm thanh là bản năng của con người, là khả năng thiên bẩm của chúng ta. 

2. Một vài đặc trưng về melody trong các thể loại âm nhạc khác nhau

Với mỗi dòng nhạc khác nhau, chúng lại có melody đặc trưng riêng. Cần phải nắm được melody của từng dòng nhạc bạn đang tìm hiểu. Dưới đây là đặc trưng về melody của một vài dòng nhạc phổ biến hiện nay. 

2.1. Nhạc rock

Nhạc rock là thể loại nhạc mạnh mẽ, sôi động phong trần. Điều này được thể hiện rất rõ qua giai điệu của các bài nhạc rock. Giai điệu của nhạc rock thường có tiết tấu nhanh, dồn dập. Hầu hết, các bài nhạc rock đều có nhịp 4/4. Nhịp 4/4 là loại nhịp có 4 phách trong một ô nhịp. 2 phách lẻ đánh mạnh, 2 phách chẵn đánh nhẹ. Lời bài hát trong nhạc rock cũng thể hiện sự mạnh mẽ, phóng khoáng, đúng với tinh thân của dòng nhạc này. 

Một số bài hát đặc trưng về thể loại nhạc rock bạn có thể nghe là: Sweet Emotion – Aerosmith, Everybody Wants Some- Van Halen. 

2.2. Nhạc jazz

Nhạc jazz có nguồn gốc từ nước Mỹ, chính xác hơn là từ những người Mỹ gốc Phi. Đây là dòng nhạc  với melody phóng khoáng, đươc yêu thích trên thế giới. Những người Mỹ gốc Phi đã đưa dòng nhạc này, từ lúc khởi nguồn cho đến hiện tại, lên một tầm cao mới. Xin phép được nêu rõ, từ dòng nhạc không truyền thống, jazz đã phát triển thành một thể loại âm nhạc gần gũi với dòng nhạc cổ điển. 

Xem thêm: Backdrop là gì

2.3. Nhạc pop

Nhạc pop, viết tắt của từ popular, đúng như tên gọi, là loại nhạc phổ biến, được dễ dàng đón nghe bởi phần đông công chúng. Giai điệu trong nhạc pop thường trẻ trung, sôi động, và phần lớn là khá dễ nghe dễ thuộc. Giống như rock, hầu hết các ca khúc nhạc pop thường sẽ có nhịp 4/4. Melody của pop tươi mới, mang tính giải trí cao. 

Có thể thấy, melody đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách thể hiện phong cách của một dòng nhạc với công chúng. Đôi lúc, chỉ cần một giai điệu vang lên, chúng ta có thể xác định được ngay giai điệu đó thuộc thể loại nhạc gì. 

Tìm hiểu: Producer là gì?

3. Tìm hiểu về melody trong nhạc rap

3.1. Nhạc rap bắt nguồn từ đâu?

Nhạc rap bắt nguồn từ văn hóa nghệ thuật Âu-Mỹ cách đây khoảng vài thập kỷ. Đây là dòng nhạc với hình thức nghệ thuật độc đáo của người Âu- Mỹ, sau đó lan rộng ra toàn thế giới. Nguồn gốc của thể loại nhạc này xuất phát lần đầu ở những khu ổ chuột tại Mỹ, nơi có nhiều người nghèo sinh sống. Nhạc rap ra đời như một sự giải tỏa cho cuộc sống khó khăn của những cư dân sinh sống tại đây. Bị coi là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, rap là thứ giúp con người gửi gắm tấm lòng của mình, cũng như thể hiện được cá tính, khi mà tiếng nói thực sự của họ không được xem trọng. 

Xem thêm: Kịch là gì? Hướng đi nào cho những thách thức của thời đại

3.2. Đặc trưng của melody trong nhạc rap

Vì là thể loại âm nhạc khác biệt hoàn toàn với dòng nhạc khác nên rap sẽ có riêng một phần để phân tích. Một đặc trưng dễ nhận thấy nhất của melody trong nhạc rap, đó là thể loại âm nhạc này không có cao độ và trường độ của nốt nhạc. Tất cả sẽ được phụ thuộc vào tốc độ đọc của người thể hiện tác phẩm đó, thường gọi là các rapper. 

Giai điệu trong rap rất phóng khoáng và tự do. Khác với các thể loại âm nhạc khác, tinh thần bài nhạc được thể hiện qua các nốt nhạc thì nhạc rap, tinh thần của tác phẩm sẽ chủ yếu dựa vào nhịp, phách. Có thể thấy vai trò của melody trong rap trở nên vô cùng quan trọng, thậm chí có thể coi là quan trọng nhất bởi đây là yếu tố chính trong một bài nhạc rap. 

Là thể loại âm nhạc giao thoa giữa hát và nói, một rapper sẽ không quá phụ thuộc vào nhạc nền để có thể thể hiện tác phẩm. Điều này cũng dẫn đến việc rapper sẽ cần nắm rất chắc về nhip điệu, cũng như melody của bài nhạc.  

4. Cách luyện tập để có cảm nhận tốt về melody

Để có thể cảm nhận tốt về melody, bạn sẽ thật sự cần kiên nhẫn. Đây không phải quá trình ngày một ngày hai, mà là một quá trình dài. Sự kiên trì cùng đam mê và cả một chút năng khiếu nữa, sễ giúp bạn đạt được mục tiêu của mình. Có nhiều cách để trau dồi khả năng cảm âm. Là người mới bắt đầu, bạn nên thử và thực hiện theo những cách sau đây. 

4.1. Học chơi nhạc cụ

Chơi một loại nhạc cụ nào đó là một cách rất tốt giúp bạn trau dồi cảm nhận không chỉ về melody, mà còn về cả nhịp, phách, cao độ, trường độ,...hãy bắt đầu từ những nhạc cụ cơ bản như đàn guitar hay organ, hoặc bất cứ nhạc cụ nào bạn thích. Quá trình luyện tập chơi các nhạc cụ sẽ giúp bạn tăng cường khả năng tập trung, khả năng cảm thụ âm nhạc. Qua đó, sự cảm nhận về melody của bạn sẽ được phát triển mạnh mẽ. 

4.2. Nghe nhạc thường xuyên 

Đây là một phương pháp cực đơn giản, dễ thực hiện. Bạn chỉ cần nghe nhạc hàng ngày một cách thụ động mỗi khi làm một việc gì đó hoặc lúc thư giãn.  Hãy nghe các bài hát yêu thích của mình, cảm nhận từng loại âm thanh có trong đó , cảm nhận nhịp điệu của từng lời hát của ca sĩ. Nghe nhạc thường xuyên không chỉ giúp bạn cảm âm tốt hơn, mà còn góp phần giải tỏa áp lực, giải tỏa những căng thẳng trong cuộc sống. 

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nghe nhạc trong lúc học tập hoặc làm việc sẽ cho hiệu suất cao hơn. Nghe nhạc giúp tăng cường khả năng tập trung, tăng cường trí nhớ. Các nhà khoa học thuộc viện nghiên cứu của Đại học Boston, Hoa Kỳ đã thực hiện một nghiên cứu về tác dụng của âm nhạc với một số tình nguyện viên. Họ chia những người này ra thành 2 nhóm. 1 nhóm có nghe nhạc và một nhóm không nghe nhạc trọng lúc làm việc. Kết quả đưa ra rằng nhóm nghe nhạc có hiệu quả công việc lớn hơn 30% so với nhóm không nghe. Một nghiên cứu cho chúng ta thấy tầm quan trọng của âm nhạc nói chung và melody trong âm nhạc nói riêng trong quá trình sinh sống và làm việc hàng ngày của con người. 

Những kiến thức trên là những kiến thức cơ bản về melody là gì, về tầm quan trọng của melody trong âm nhạc cũng như trong cuộc sống của con người chúng ta. Rất mong các bạn sẽ tiếp thu được các kiến thức bổ ích cho riêng mình.