Nhân trắc học là gì? Ứng dụng thú vị của nhân trắc học bạn nên biết!

1. Bạn hiểu ngành nhân trắc học là gì?

Nhân trắc học nghĩa là gì? Chắc chắn rằng, đây không phải là câu hỏi quá khó để trả lời của những sinh viên ngành nội thất hay giải phẫu cơ thể người. Những với tất cả những ai mới nghe đến khái niệm này lần đầu tiên, chắc khó lòng để bạn có thể định nghĩa được đầy đủ bản chất cũng như nắm rõ về ứng dụng của nó một cách sâu sắc nhất. Thật ra, nhân trắc học là ngành khoa học chuyên nghiên cứu về cấu tạo, kết cấu, chức năng, tỉ lệ, kích thước của các bộ phận trên cơ thể người để từ đó đưa một chuẩn mực thống nhất về độ phù hợp của các trang thiết bị, sản phẩm, công cụ hỗ trợ con người, môi trường sao cho chúng hài hòa với các thành tố vốn có của con người như thể lực, trí tuệ và tinh thần hướng đến mục đích lớn nhất là cải thiện độ thích nghi của con người với máy móc, thiết bị, nâng cao năng suất công việc, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xuất phát từ thuật ngữ Hi Lạp với tên gọi khoa học lạ hoắc là  Ecgonomi trong thời buổi hồng hoang khi vạn vật, dụng cụ đều được chế tạo, sản xuất một cách tự nhiên hay dựa trên nguyên lý rút kinh nghiệm, tính đến thời điểm hiện tại, Ecgonomi hay nhân trắc học là ngành khoa học ứng dụng, khoa học liên ngành phục vụ cho nhiều ngành khoa học khác nhau từ thời trang, kiến trúc, xây dựng, Y học...

Đặc biệt, bản chất của nhân trắc học được thể hiện trong lĩnh vực lao động nói chung, khi các nhà khoa học dùng định nghĩa của nó để lý giải cho những kiến thức, hoạt động dính líu lao động và mối tương quan giữa con người với các yếu tố máy móc, trang thiết bị và môi trường. Từ đây để đảm bảo được sự an toàn lao động, sự hiệu quả và đặc biệt là mang lại một tinh thần làm việc thoải mái. Ellenbog, một nhà khoa học xã hội đã phát hiện ra nhân trắc học lần đầu tiên từ hoạt động từ những đầu của chiếc máy kéo. Song mãi đến những năm đầu thế kỷ 19, khái niệm này mới bắt đầu phủ sóng trong ngành sản xuất hàng loạt.

Nhờ những tác dụng thần kỳ để việc nghiên cứu cấu trúc, hoạt động của  cơ thể người - đối tượng của nhân trắc học vào đảm bảo được tính chất lượng trong quá trình làm việc, Murrell, nhà khoa học cơ thể người đã đặt tên cho nhân trắc học với một cái tên gọi khác là khoa học nghiên cứu về môi liên quan giữa con người và môi trường lao động. Dễ thấy, tất cả những nhân tố tối ưu đời sống sinh hoạt và làm việc đều nằm trong “tầm kiểm soát” của nhân trắc học.

Tính ứng dụng cao của nhân trắc học được các chuyên gia của ngành khoa học này cân nhắc trên chỉ số nhân trắc học. Vậy chỉ số nhân trắc học là gì? Chỉ số nhân trắc học hay còn gọi là hằng số sinh lý. Đây là tập hợp các số đo về kích thước, các đặc điểm trên cơ thể con người, đặc điểm của não bộ và hoạt động của hệ thần kinh trung ương cũng như hoạt động tâm sinh lý cũng như hành vi của con người. Những thành phần cấu thành của chỉ số nhân trắc học chúng ta dễ nhìn nhận và phân biệt nhất, đó là chiều cao, kích thước các bộ phận cơ thể, chỉ số cảm xúc và chỉ số nhận biết của não bộ… 

Kết quả của quá trình được thể hiện trong những con số chuẩn về kích thước chuẩn của những trang thiết bị văn phòng, trang phục theo độ tuổi, theo giới tính hay những không gian nhà ở thoải mái...chúng ta đang thừa hưởng.

Một chiếc ghế êm, một căn nhà mát mẻ và một khối lượng công việc vừa đủ để mỗi nhân viên hoàn thành mỗi ngày mà không phải cảm thấy bị quá áp lực ..thực ra, chỉ đạt được hiệu quả cao nhất khi chủ nhân thiết kế ra những mô hình này thực sự áp dụng những tiêu chuẩn được nghiên cứu bởi nhân trắc học. Chúng ta hãy cùng khám phá những ứng dụng cụ thể của nhân trắc học trong nội dung dưới đây nhé.

Tuyển dụng việc làm

2. Khám phá những ứng dụng của nhân trắc trong cuộc sống 

Xã hội càng phát triển việc triển, hàng loạt những trang thiết bị được ra đời nhằm mục đích tối ưu hóa đời sống con người lộ diện phục vụ nhiều mục đích khác nhau từ học tập, công việc, giải trí.  Tất cả những lãnh địa này đều có “dấu chân” của khoa học nhân trắc. “Human Factor” chính là phương châm mà nhưng chuyên gia của ngành này theo đuổi. Điều này có nghĩa là, thành quả của  khoa học nhân trắc tạo nhưng cơ chế tự động trong điều chỉnh về môi trường xung quanh để chúng tự tương thích với những đặc điểm của con người thay vì bắt chúng ta phải thích nghi với những điều kiện xung quanh. Với nguyên lý, rộng mở này, nhân trắc học được biết đến là cha đẻ của ngành kiến trúc nội thất. Vậy nhân trắc học ứng dụng vào thiết kế nội thất như thế nào?

2.1. Tính ứng dụng của nhân trắc học vào thiết kế nội thất

Có lẽ hầu hết chúng ta khi nhắc đến những khối việc làm như thiết kế, vẽ, kiến trúc vẫn đặt lên đầu phẩm chất sáng tạo. Những kỹ sư thiết kế nội thất với vai trò là “chủ xị” của những không gian lưu đẹp, tiện ích...bắt buộc phải sở hữu những phẩm chất này. Tuy nhiên, khi xét trên góc độ chuyên ngành, chúng ta nhận thấy, nội thất là vẫn là sự tự do, sáng tạo trong khuôn khổ- màu sắc khi hết hợp nhau tạo nên không gian ấm cúng, những vật dụng này đặt tại phòng khách và những trang thiết bị nào đặt trong phòng bếp để tiện sử dụng.

Quá trình lựa chọn và lắp đặt chúng đều dựa trên độ phù hợp với người sử dụng. kích thước các vật dụng được thiết kế dựa trên chiều cao của con người, vị trí đặt để của các khung ảnh, tranh dán trên tường có đáp ứng được thị hiếu của người dùng hay không, có hợp phong thủy và mang lại cho người sử dụng cảm giác thoải, dễ chịu hay không. Ngoài ra, nhân trắc học đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các kiến trúc sư có thể quy hoạch được không gian lưu trú để tạo ra độ thông thoáng, giúp con người có thể dễ dàng di chuyển, bổ sung, trang trí thêm nhiều vật dụng khác theo tùy thích của họ. Toàn bộ độ phù hợp khi căn chỉnh trong quá trình lựa chọn và đặt để đồ vật đều được các kiến trúc nội thất tối ưu hóa. Đó chính là ứng dụng đầu tiên của Nhân trắc học.  

Tìm việc làm nhân viên thiết kế nội thất

2.2. Ứng dụng của nhân trắc học trong may mặc và thời trang 

Mức sống con người ngày càng dâng cao, hầu hết các tín đồ thời trang không dễ gì tự lựa chọn “đại” cho mình món đồ chỉ để thỏa mãn nhu cầu “ mặc ấm” mà còn phải mặc đẹp. Nhưng bạn có biết lý do mà nhiều bộ váy có thể biến người lên đồ trở thành thiên thần, nhưng cũng có thể biến nhiều kẻ khác thành thảm họa là gì không? Trên thực tế, gu thời trang của từng người không giống nhau và những bộ trang phục phù hợp đề có thể tôn lên vẻ đẹp của người mặc phụ thuộc phần quan trọng vào tỉ lệ cơ thể của người đó. Trong ngành công nghiệp may mặc hay thiết kế thời trang, các chuyên gia thiết kế gọi các tiêu chuẩn để tạo ra các bộ trang phục phù hợp với nhiều cơ thể nhất là các tỉ lệ vàng. 

Bằng việc “giải phẫu” cấu trúc cơ thể và đo kích thước chuẩn của các bộ phận cơ thể như chiều dài của chân, chiều cao của cơ thể người, số đo của vòng eo, bắp chân...cụ thể kèm theo sai số, cho phép các các tín đồ thời trang có thể tôn lên những số liệu, giúp những người thợ may có thể thiết kế và sản xuất được  những bộ trang phục phù hợp với giới tính, độ tuổi và phom cơ thể. Còn người mặc sẽ căn cứ vào tỉ lệ vàng này để có thể lựa dễ dàng phối đồ và lựa chọn cho mình một bộ “cánh” phù hợp. 

Ngoài ra, thông qua những nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và môi trường làm việc, nhân trắc học cho phép nhà sản xuất tạo ra những bộ trang phục phù hợp với đặc thù của từng công việc khác nhau, vừa đảm bảo được sự thoải mái cho người mặc, độ an toàn, vừa thúc đẩy chất lượng công việc.

 Đó cũng là lý do chúng ta vẫn thấy, mỗi ngành hiện nay đều được đại diện bởi một “bộ đồng phục”. Việc lựa chọn những chất liệu để may áo, phong cách, kích thước của áo hay những phụ kiện đính kèm đều dựa trên những ứng dụng của khoa học phân tích cơ thể và mối quan hệ giữa cơ thể đó với môi trường, những điều kiện tác động xung quanh. 

Tìm việc làm thiết kế thời trang

2.3. Ứng dụng của nhân trắc học trong ngành công nghiệp sản xuất

Đời sống con người không thể tách rời những trang thiết bị công cụ hỗ trợ, từ văn phòng phẩm, bàn ghế, giấy bút theo từng đối tượng đến nhưng những dụng cụ hỗ trợ sửa chữa các thợ xe máy nhơ cờ lê, tua - vít. Để có thể xác định được một kích thước hợp lý cho công cụ và hỗ trợ đắc lực cho công việc, những hoạt động của tay, chân, kích thước vàng cho mọi độ tuổi, đặc điểm cơ học của con người được “cân đo” để tạo nên những khuôn đúc, thiết bị vừa vặn. Kích  thước, hình dạng của con chuột máy tính, bàn phím, những chiếc ghế sao cho đỡ mỏi lưng...đều được ra đời từ những con số trong nghiên cứu của nhân trắc học. 

3. Ứng dụng nhân trắc học vào quản lý, lãnh đạo đến những thông tin này!

Có vẻ như sau khi khai mở thông tin về nhân trắc học là gì và những ứng dụng của ngành khoa học thú vị này trên đây, một bộ phận trong chúng ta có lẽ hơi bị thiên lệch về khả năng hỗ trợ của nhân trắc học phụ thuộc rất nhiều vào những đặc điểm cơ học, vật lý mà ít nói đến những vấn đề tinh thần hay quản lý. Thật ra, còn một ứng dụng cực kỳ quan trọng khác của nhân trắc học mà Trang muốn thể hiện bởi một mực nội dung riêng biệt. Đó là nhân trắc học và quản lý, lãnh đạo. 

Phạm trù hoạt động của nhân trắc học không chỉ dừng lại ở nghiên cứu, phân tích giải phẫu cơ học mà còn các vấn đề về tâm lý, tinh thần. Quản lý, lãnh đạo là làm việc với con người, do vậy, bên cạnh đảm bảo cho nhân viên của mình một môi trường làm việc tốt, không gian thoải mái, trang thiết bị đầy đủ phục vụ công việc, một mức thu nhập hợp lý xứng đáng với sức lực mà họ bỏ ra, các vị lãnh đạo nên hướng sử quan tâm của mình vào những vấn đề tâm lý, sức khỏe thể chất và tinh thần của nhân viên trên nguyên tắc nhân trắc học để nâng cao năng suất và tinh thần làm việc. Dựa trên nhiều nghiên cứu, quá trình quản lý, lãnh đạo nhân viên sẽ dễ dàng hơn, hiệu suất công việc sẽ đạt hiệu quả hơn, nếu các vị lãnh đạo biết áp dụng những phương pháp sau đây:

3.1. Thiết kế một khối lượng công việc hợp lý

Sức khỏe của nhân viên ngoài những không gian được thiết kế phù hợp, đảm bảo những trang thiết bị y tế và điều kiện làm việc an toàn...cũng được biểu hiện rất rõ qua cách họ hoàn thành khối lượng công việc và nhiệm vụ trong một đơn vị thời gian. Việc áp chỉ tiêu quá cao nhưng không nghiên cứu về năng lực và rà soát về khả năng hoàn thành chỉ tiêu đó sẽ vô hình chung tạo ra áp lực cực lớn cho nhân viên. Nó gây ra những hiệu quả không tốt về tinh thần như stress quá đà, mỗi quan hệ giữa hai bên và hiệu quả công việc sa sút. Về lâu về dài, đây sẽ là nhân tố giết chết động lực của họ với công việc, với môi trường làm việc. Do vậy, các sếp nên cân nhắc kỹ về những đặc điểm của từng vị trí, cá nhân hoặc nhóm để có thể thiết kế ra một kế hoạch công việc, khối lượng công việc phù hợp để họ hoàn thành tốt công việc.

3.2. Có những giải pháp động viên, tạo động lực thường xuyên

Chúng ta không phải gỗ, đá...dù cứng rắn và mạnh mẽ đến mức nào cũng có những phút yếu lòng. Và dĩ nhiên, những nhân viên của bạn cũng thế. Bên cạnh,vai trò lãnh đạo chèo lái con thuyền doanh nghiệp, các vị lãnh đạo nên là người anh, người chị của họ...của nhân viên, những người đưa ra những giải pháp về giải quyết cách vượt qua những khó khăn trong công việc và cuộc sống. Gỡ những nút thắt cho các thắc mắc về công việc và có những chính sách động viên kịp thời để thúc đẩy tinh thần làm việc của họ. 

Việc làm thiết kế mỹ thuật tại Hà Nội

3.3. Đối xử công bằng 

Dĩ nhiên, lãnh đạo, quản lý có quyền có thiện cảm với những ai làm việc có năng suất, những người đóng góp cho công ty hơn là những thành viên mới - những người chưa bao mang cho họ có cảm giác yên tâm. Song tuy nhiên, việc đối xử công bằng bởi việc tạo ra những cơ hội phát triển như nhau cho cả thành viên mới và cũ là điều mà ít lãnh đạo để ý, nhưng lại mang lại hiệu quả vô cùng tích cực. 

Nó không những tạo động lực để những người mới phát triển, tự tin thể hiện năng lực bản thân mà còn tạo ra văn hóa doanh nghiệp trong cách ứng xử. 

Hi vọng những thông tin trên đây của xoay quanh chủ đề nhân trắc học là gì trên đây sẽ thực sự hữu ích với bạn trong quá trình lên ý tưởng thiết kế công việc cho mình một cách hiệu quả nhất.