Vị trí việc làm là gì? Những thông tin cần biết về vị trí việc làm

Định nghĩa vị trí việc làm

Vị trí việc làm là một trong những mô hình trong tổ chức công vụ. Đây không phải là khái niệm mới trong cách tiếp cận đối với các khu vực tư nhân khi đề cập tới vấn đề nhân sự và sử dụng cũng như quản lý nhân sự. Tuy nhiên, trong nền công vụ thì đây lại chính là vấn đề mới được tiếp cận.

Chúng ta có thể định nghĩa được vị trí việc làm như sau:

Vị trí việc làm là một vị trí hoặc một chỗ làm việc trong một cơ quan, một tổ chức hay đơn vị mà tại đó, người làm việc thực hiện một công việc hoặc làm một nhóm những công việc mang tính ổn định và lâu dài, thường xuyên, có sự lặp đi lặp lại và có tên gọi theo chức danh và chức vụ cụ thể.

Bộ phận cấu tạo vị trí việc làm

Vị trí việc làm được cấu tạo bởi 4 bộ phận như sau:

• Tên gọi vị trí việc làm (Chức vị)
• Nhiệm vụ và quyền hạn mà người đảm nhiệm vị trí việc làm cần phải thực hiện (chức trách)
• Yêu cầu về trình độ và kỹ năng về chuyên môn mà người đảm nhiệm vị trí việc làm phải đáp ứng (tiêu chuẩn).
• Tiền lương: tiền lương được trả tương ứng với chức vị, chức trách và chiêu chuẩn của người đảm nhiệm công việc.

Bên cạnh những bộ phận của vị trí việc làm thì còn có cách bộ phận khác hợp thành như là các chế độ áp dụng đối với những vị trí việc làm đặc biệt như yêu cầu chức trách, tiêu chuẩn và phụ cấp được hưởng, hoặc là các điều kiện để có thể đảm bảo việc thực hiện các nhiệm vụ (các trang thiết bị tại nơi làm việc, quá trình phối hợp thực hiện).

Xem thêm: Luật lao động mới nhất

Phân loại vị trí việc làm

Vị trí việc làm trong một cơ quan, tổ chức, các đơn vị có thể được phân loại như sau đây:

+ Phân loại theo chức danh

• Các vị trí lãnh đạo, quản lý
• Các vị trí thực hành, thực thi (Theo chuyên môn, nghiệp vụ).
• Các vị trí hỗ trợ và phục vụ

Mỗi vị trí việc làm nhất định đều có bản mô tả công việc với những yêu cầu về phẩm chất, về trình độ và năng lực, cũng như sự hiểu biết tương ứng đối với một ngạch công chức cụ thể. Trong đó, một số vị trí công việc giữ cương vị lãnh đạo, quản lý, còn lại là những vị trí việc làm mang tính thực thi và hỗ trợ, phục vụ.

Thực tế, số lượng những vị trí thực thi và thừa hành, hỗ trợ, phục vụ nhiều hơn những vị trí lãnh đạo, quản lý.

+ Phân loại theo số lượng người đảm nhận vị trí việc làm

• Vị trí việc làm do một người đảm nhận
• Vị trí việc làm do nhiều người đảm nhận
• Vị trí việc làm kiềm nhiệm

Một vị trí việc làm có thể có nhiều công việc khác nhau, do đó sẽ có nhiều vị trí việc làm khác nhau ở các cơ quan. Vì gắn với các yếu tố công việc, nên sẽ có rất nhiều những vị trí việc làm khác nhau. Chúng ta có thể lấy ví dụ cụ thể hơn:

Với việc lam kế toán sẽ có các vị trí việc làm như: Trưởng phòng kế toán, phó phòng kế toán, tổ trưởng kế toán, tổ phó kế toán. Đồng thời, trong các cơ quan, tổ chức Nhà nước mang tính cấp bậc giữa các cơ quan từ cấp trung ương đến địa phương, cho nên vị trí việc làm ở đây cũng chính là vị trí theo cấp bậc giữa những cơ quan này. Do đó, có cùng một vị trí lãnh đạo và quản lý, có cùng một loại công việc nào đó nhưng lại có những cấp bậc khác nhau thì cũng sẽ khác nhau về vị trí việc làm.

Ứng viên tìm việc làm tại Gia Lai có thể tìm kiếm tin tuyển dụng ở đâu? Tham khảo ngay danh sách mới nhất tại địa chỉ website Timviec365.vn

Vai trò của xác định vị trí việc làm

Xác định vị trí việc làm đặc biệt quan trọng, bản chất của nó chính là xem trong một cơ quan, tổ chức có bao nhiêu vị trí việc làm và cần bao nhiêu người làm việc cho mỗi vị trí này để có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao. Vị trí việc làm được thể hiện dưới hình thức bản mô tả công việc và khung năng lực để có thể thực hiện công việc đó.

Vị trí việc làm chính là căn cứ để có thể xác định được số lượng cũng như cơ cấu công việc  và chất lượng nguồn nhân lực, có thể đảm bảo thực hiện những nhiệm vụ của các cơ quan và tổ chức, các đơn vị. Theo đó, xác định vị trí việc làm chính là cơ sở đẻ có thể thực hiện sắp xếp các bộ máy trong một cơ quan, tổ chức, con người, công tác tuyển dụng, quản lý nhân lực, sử dụng nhân lực, đào tạo và bồi dưỡng, cũng như đánh giá và xây dựng chế độ đãi ngộ đối với các công nhân viên chức để góp phần sử dụng những hiệu quả về nguồn vốn và nguồn nhân lực. Nhưng trước đó việc tìm hiểu khái niệm công chức là gì và viên chức là gì sẽ giúp bạn thực hiện việc xác định, đánh giá, xây dựng hiệu quả hơn khi nắm được thành phần và bản chất của 2 bộ phận này.

Xây dựng tốt các vị trí, chế độ việc làm góp phần đổi mới, khắc phục những hạn chế của các mô hình công vụ, chức nghiệp, tạo ra tính năng động và hiệu quả của cả nền công vụ trong nhiều mặt như sau:

• Đòi hỏi các cơ quan và tổ chức phải thực hiện việc rà soát và sắp xếp các bộ máy gọn nhẹ, loại bỏ những chồng chéo và sự trùng lặp về các chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan đơn vị, các bộ phận cũng như là những vị trí việc làm.
• Cho phép những cơ quan, tổ chức tuyển dụng nhân lực làm việc cho mình theo phương thức cạnh tranh, công khai đối với tất cả những vị trí công việc và không có sự giới hạn về phạm vi, đối tượng nhằm thu hút người phù hợp đối với vị trí cần tuyển dụng.
• Mỗi vị trí công việc đều yêu cầu người làm việc có trình độ và năng lực cụ thể, giúp cơ quan và tổ chức xác định trình độ và năng lực của nhân sự, từ đó lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và tuyển dụng, sắp xếp nhân sự để chọn người phù hợp với yêu cầu của vị trí đó.
• Phân tích và mô tả vị trí công việc cũng như những yêu cầu công việc và trách nhiệm của từng vị trí được quy định một cách rõ ràng, cụ thể làm có thể tạo được điều kiện cho việc đánh giá năng lực, trình độ của các công chức và viên chức một cách chính xác, khoa học để có thể đảm bảo được tính công bằng, công khai và minh bạch, có thể loại bỏ được những yếu tố chủ quan của người đánh giá công việc.
• Đánh giá năng lực làm việc của các công viên chức gắn liền với kết quả công việc chính là cơ sở vững chắc cho quá trình quy hoạch và bổ nhiệm và khen thưởng, có thể trả lương cho công chức và viên chức một cách công bằng, thỏa đáng để tạo động lực làm việc, cống hiến của các công chức và viên chức khác. Đây cũng chính là phương thức nhằm thay đổi tư duy và cách thức cũng như thái độ làm việc của công chức, viên chức, từ đó dẫn tới hiệu quả công việc cũng được cải thiện đáng kể.

Xem thêm: Ahamove là gì? Thông tin hữu ích khi đăng ký làm Ahamove

Phương pháp xác định vị trí việc làm

Xác định các vị trí việc làm trong những cơ quan và tổ chức, doanh nghiệp, các đơn vị sẽ được thực hiện theo phương pháp tổng hợp, kết hợp giữa những hoạt động phân tích tổ chức và phân tích công việc, đánh giá thực trạng của đội ngũ công chức và viên chức của các cơ quan cũng như các tổ chức đơn vị.

Quy trình xác định vị trí việc làm

Bước 1: Thống kê các công việc theo chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức và đơn vị.

Theo đó, các cá nhân là cán bộ công nhân viên chức, và những người lao động trong các cơ quan và tổ chức đang được giao nhiệm vụ đảm nhận công việc theo các nguyên tắc sau:

• Thống kê những công việc thuộc chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức đó, có tính chất thường xuyên và liên tục, ổn định cũng như lâu dài, có sự lặp đi lặp lại.
• Thực hiện theo các trình tự từ đơn vị cấp dưới lên đến các đơn vị cấp trên trong các cơ cấu tổ chức của các cơ quan, tổ chức và đơn vị.

Căn cứ vào từng chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức và đơn vị, căn cứ vào bản thống kê các công việc của mỗi cá nhân, người đứng đầu của các cơ quan tổ chức, các đơn vị thống kê công việc của cơ quan tổ chức, các đơn vị mình để có thể báo cáo về các cơ quan, tổ chức và các đơn vị cấp trên trực tiếp.

Bước 2: Phân nhóm các công việc

Dựa vào cơ sở thống kê công việc của các cơ quan tổ chức, các đơn vị và người đứng đầu các cơ quan tổ chức đó, các đơn vị chỉ đạo và triển khai việc tổng hợp, chúng ta có thể phân thành 3 nhóm công việc như sau:

• Các nhóm công việc lãnh đạo, quản lý và điều hành
• Các nhóm công việc hoạt động theo chuyên môn và nghiệp vụ
• Các nhóm công việc hỗ trợ và phục vụ.

Bước 3: Xác định các yếu tố ảnh hưởng

Những yếu tố ảnh hưởng đến những vị trí việc làm được đánh giá theo từng mức độ cao, thấp và trung bình.

Các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến việc xác định vị trí việc làm, biên chế hoặc số lượng người làm việc, ngạch công chức hoặc hạng chức danh nghề nghiệp tương ứng đối với vị trí việc làm.

Các yếu tố có ảnh hưởng đến việc xác định vị trí làm việc của các công chức và viên chức, có sự khác nhau tùy thuộc vào các chế độ làm việc, chức trách cũng như nhiệm vụ và quyền hạn của người đảm nhiệm công việc. 

Vị trí việc làm của các công chức làm việc trong các cơ quan tổ chức hành chính của Đảng, của Nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội phụ thuộc vào các yếu tố như sau:

• Các tính chất, đặc điểm và mức độ phức tạp, phạm vị và quy mô, đối tượng quản lý.
• Quy trình quản lý các nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ để hoàn thành công việc.
• Mức độ hiện đại hóa các trang thiết bị và phương tiện làm việc, các ứng dụng công nghệ thông tin.
• Thực trạng về chất lượng cũng như số lượng công chức của các cơ quan, tổ chức.
• Số lượng và khối lượng của công việc được cấp có thẩm quyền.
• Yêu cầu đối với tính hiệu quả và hiệu lực quản lý công việc cũng như chất lượng công việc.
• Chế độ làm việc và cách thức tổ chức công việc của các cơ quan.
• Những yếu tố có tính đặc thù của ngành và các lĩnh vực hoạt động.

Vị trí việc làm của các công chức làm việc trong các cơ quan tổ chức hành chính của Trung ương, việc xác định vị trí làm việc  của các cơ quan, tổ chức ở địa phương phụ thuộc vào các yếu tố như sau:

• Quy mô về dân số, diện tích tự nhiên.
• Mức độ phát triển nền kinh tế - xã hội của địa phương.
• Số lượng của các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã.
• Đặc tính về lịch sử, văn hoá, xã hội, tình hình an ninh và chính trị, cũng như trật tự an toàn xã hội.

Vị trí việc làm của các viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Chế độ làm việc của các đơn vị sự nghiệp công lập, được tính theo giờ hành chính hoặc theo ca/kíp.
• Phạm vi hoạt động trong các địa phương hoặc nhiều địa phương khác nhau.
• Tính đa dạng về cách lĩnh vực hoạt động (Mỗi ngành nghề hay nhiều ngành nghề).
• Tính chất và các đặc điểm hoạt động nghề nghiệp.
• Mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động.
• Mức độ hiện đại hóa công sở.
• Các yếu tố khác (Nếu có).

Bước 4: Thống kê và đánh giá thực trạng đối với những công viên chức bao gồm về: Số lượng, chất lượng, việc sử dụng, phân công và bố trí nhiệm vụ, kết quả, thực hiện nhiệm vụ đó.

• Thống kê về thực trạng, số lượng, chất lượng, đội ngũ công chức và viên chức, người ký hợp đồng lao động (hợp đồng không thời hạn, hợp đồng dài hạn) theo các quy định của pháp luật tại thời điểm xây dựng đề án đối với vị trí việc làm trong các cơ quan tổ chức và đơn vị.
• Đánh giá về tình hình thực hiện các nhiệm vụ công việc được phân công và sắp xếp, cũng như đánh giá mức độ hoàn thành công việc của các đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, và người lao động tại các cơ quan, tổ chức và đơn vị.

Bước 5: Xác định các danh mục và phân loại những đơn vị việc làm, cần có để có thể thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan và tổ chức.

Dựa trên các cơ sở về việc thống kê công việc, phân nhóm công việc cùng các yếu tố có ảnh hưởng, báo cáo thống kê và đánh giá đối với thực trạng về đội ngũ các cán bộ, công chức của các cơ quan, tổ chức và đơn vị, những người đứng đầu các cơ quan và tổ chức, các đơn vị xác định những vị trí công việc, có thể phân loại thành các nhóm như sau:

• Các nhóm công việc lãnh đạo, quản lý và điều hành
• Các nhóm công việc hoạt động theo chuyên môn và nghiệp vụ
• Các nhóm công việc hỗ trợ và phục vụ.

Bước 6: Bản mô tả của công việc bao gồm các nội dung như sau:

• Mô tả công việc, hoạt đông cũng như thời gian cần phải thực hiện để có thể hoàn thành những công việc, những hoạt đông đối với mỗi vị trí việc làm.
• Kết quả công việc của vị trí việc làm.
• Điều kiện để làm việc bao gồm các trang thiết bị, phương tiện làm việc, phạm vi hoạt động, môi trường làm việc,…).

Nếu bạn đang tìm việc làm tại Thanh Hóa thì những thông tin trên đây sẽ giúp bạn phần nào trong việc xác định những vị trí công việc phù hợp năng lực hiện tại của bản thân. Hãy ghé thăm ngay trang thông tin tuyển dụng việc làm hàng đầu Timviec365.vn - Địa chỉ cung cấp cơ hội việc làm tuyệt vời nhất cho bạn lựa chọn.

Như vậy, vị trí làm việc làm gì và những bước để xây dựng vị trí làm việc được nêu trên đây giúp các bạn nhanh chóng tìm kiếm cho mình những cơ hội việc làm tốt nhất, phù hợp nhất để tạo nền tảng tích cực đối với công việc.