Tìm việc làm nhanh & Tuyển dụng hiệu quả
0Chat
Quay lại

Cán cân xuất nhập khẩu là gì? Cách tính cán cân xuất nhập khẩu

Tác giả: Hồng Nguyễn

Ngày cập nhật: 18/06/2021

Cán cân xuất nhập khẩu hiện nay đang là vấn đề khá nổi bật và được xã hội quan tâm rất nhiều. Tuy nhiên, chưa hẳn ai cũng hiểu rõ về ý nghĩa của nó trong sự phát triển kinh tế đất nước. Vậy cán cân xuất nhập khẩu được hiểu là gì? Và cách tính cán cân xuất nhập khẩu ra sao?

1. Những vấn đề liên quan đến cán cân xuất nhập khẩu

1.1. Cán cân xuất nhập khẩu là gì?

Cán cân xuất nhập khẩu nghe có vẻ khá phức tạp, tuy nhiên hiểu một cách đơn giản nhất thì đây là mức chệnh lệch của giá trị xuất khẩu và nhập khẩu. Cán cân xuất nhập khẩu ghi lại chi tiết về sự thay đổi của các ngành này trong một giai đoạn kinh tế nhất định, theo tháng, quý và năm. Và khi so sánh quan hệ giá trị giữa 2 ngành này, nếu giá trị của hàng hóa xuất khẩu lớn hơn sẽ được gọi là xuất siêu, ngược lại, nếu giá trị hàng hóa của nhập khẩu lớn hơn sẽ gọi là nhập siêu.

Cán cân xuất nhập khẩu là gì
Cán cân xuất nhập khẩu là gì?

Đặc biệt, khi lấy các giá trị xuất khẩu trừ đi giá trị nhập khẩu sẽ cho ra một kết quả về nền kinh tế của vùng hay quốc gia. Nếu mức chênh lệch đó lớn hơn 0 thì cán cân sẽ thặng dư, còn nếu thấp hơn 0 sẽ là thâm hụt. Cán cân xuất nhập khẩu chỉ khi ở mức bằng 0 thì mới cân bằng và đạt trạng thái hiệu quả nhất cho nền kinh tế.

1.2. Những yếu tố có ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu

Ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu có 3 yếu tố cơ bản nhất là:

- Xuất khẩu – yếu tố làm thay đổi cán cân xuất nhập khẩu bởi nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng cũng như đối tượng tiêu thụ các mặt hàng đó ngày càng có sự thay đổi.

- Nhập khẩu – nhân tố có xu hướng tăng mạnh khi GDP tăng lên, thậm chí tốc độ tăng trưởng của các mặt hàng nhập khẩu còn có lúc tăng mạnh hơn cả GDP. Bên cạnh đó, nhập khẩu cũng thay đổi theo chiều hướng tăng lên khi giá cả của các mặt hàng sản xuất ở trong nước cũng như ra thế giới có sự thay đổi mạnh mẽ. Với trường hợp giá cả của sản xuất hàng hóa trong nước tăng lên mà giá cả trên thế giới vẫn không thay đổi hoặc chỉ biến động nhẹ thì kim ngạch nhập khẩu hay hạn ngạch nhập khẩu cũng vẫn sẽ tăng lên.

- Tỷ giá hối đoái là một nhân tố có tác động khá mạnh mẽ đến cán cân xuất nhập khẩu. Bởi khi tỷ giá của đồng nội tệ có dự biến động sẽ dẫn đến sự thay đổi của các hoạt động xuất hay nhập khẩu hàng hóa của vùng hay đất nước đó.

1.3. Cách tính cán cân xuất nhập khẩu

Cách tính cán cân xuất nhập khẩu
Cách tính cán cân xuất nhập khẩu

Như đã phân tích ở trên, cán cân xuất nhập khẩu được tính theo sự chệnh lệch của giá trị xuất khẩu và nhập khẩu. Do đó, công thức để tính cán cân xuất nhập khẩu như sau:

Cán cân xuất nhập khẩu = giá trị hàng xuất khẩu – giá trị hàng nhập khẩu.

Trong đó, giá trị hàng xuất khẩu được hiểu đơn giản là những giá trị hàng hóa, dịch vụ đã xuất bán ra nước ngoài. Còn giá trị nhập khẩu là những giá trị hàng hóa, dịch vụ được nhập về từ nước ngoài để kinh doanh, buôn bán và đem lại lợi nhuận cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp.

Xem thêm: Giải mã vấn đề xoay quanh Công ty xuất nhập khẩu tiếng Anh là gì

2. Cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam

2.1. Cơ cấu xuất nhập khẩu là gì?

Cơ cấu xuất nhập khẩu là tổng thể những bộ phận giá trị hàng hóa, dịch vụ xuất nhập khẩu và hợp thành tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của các vùng, các quôc gia cùng những mối quan hệ ổn định, phát triển mạnh mẽ giữa các bộ phận đó dựa theo điều kiện về kinh tế - xã hội nhất định trong thời kỳ nào đó. Đây là kết quả của quá trình lao động, sáng tạo ra các giá trị vật chất và các dịch vụ của nền kinh tế thương mại với mức độ cũng như trình độ nhất định của các đối tượng khi tham gia vào sự phân công lao động quốc tế. Nền kinh tế của một quốc gia phát triển như thế nào thì cơ cấu xuất nhập khẩu cũng sẽ thay đổi tương ứng, phản ảnh rõ nét trình độ phát triển của một quốc gia. Do đó, cơ cấu xuất nhập khẩu cũng có đầy đủ những đặc trưng cơ bản sau:

- Cơ cấu xuất nhập khẩu luôn mang tính khách quan.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu thể hiện qua số lượng và chất lượng.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu có tính lịch sử, bắt đầu từ một cơ sở cơ cấu nào đó, kế thừa và phát triển.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu luôn phải đảm bảo được tính hiệu quả cho nền kinh tế của mỗi quốc gia.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu luôn có mục tiêu định trước, có tính hướng dịch.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu luôn ở trạng thái phát triển từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện hơn.

Cơ cấu xuất nhập khẩu Việt Nam
Cơ cấu xuất nhập khẩu là gì?

2.2. Phân loại cơ xấu xuất nhập khẩu

Cơ cấu xuất nhập khẩu thường được tiếp cận theo 2 hướng là giá trị xuất nhập khẩu đã được thực hiện ở thị trường nào và giá trị xuất nhập khẩu bao gồm mặt hàng hay nhóm hàng gì. Như vậy, cơ cấu xuất nhập khẩu bảo gồm 2 loại phổ biến nhất:

- Cơ cấu về thị trường xuất nhập khẩu được hiểu là sự phân bổ rõ ràng, cụ thể các giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu theo nền kinh thế của từng quốc gia, lãnh thổ trên thế giới và có tư cách là thị trường để tiêu thụ hàng hóa. Cơ cấu này phản ánh rõ nét sự mở rộng các mối quan hệ kinh doanh, buôn bán giữa các vùng, các quốc gai với nhau cũng như mức độ tham gia vào quá trình phân công lao động thế giới. Cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu về bản chất được hiểu chính là tổng hợp của rất nhiều các yếu tố khác nhau như chính trị, kinh tế, khoa học, công nghệ, các chính sách, chủ trương,...

- Cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu là sự tương quan giữa các mặt hàng, các ngành hay tỷ lệ tương quan giữa các thị trường xuất nhập khẩu. Và thương mại là một lĩnh vực về trao đổi, buôn bán hàng hóa trong nền kinh tế của thị trường. Đây được xem là một ngành kinh tế kỹ thuật với chức năng, nhiệm vụ chủ yếu là trao đổi hàng hóa qua mua bán tự động trên cơ sở giá cả của thị trường hoặc là qua tiền tệ. Cơ cấu các mặt hàng xuất nhập khẩu chính là một phần của cơ cấu thương mại và là tổng thể của tất cả các mối quan hệ trong kinh tế và các bộ phận lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất.

Và hiện nay, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu tại Việt Nam vô cùng đa dạng, phong phú với nhiều hình thức khac nhau như:

+ Các mặt hàng xuất nhập khẩu xét theo công dụng, chức năng của sản phẩm, hàng hóa. Tức là coi các sản phẩm xuất nhập khẩu nằm trong nhóm tư liệu để sản xuất hoặc tiêu dùng. Trong đó, tư liệu sản xuất lại bao gồm có tư liệu đầu vào, các loại máy móc, thiết bị,...

+ Phân chia các mặt hàng xuất nhập khẩu còn dựa trên tính chất chuyên môn hóa việc sản xuất theo ngành. Nghĩa là phân chia thành các sản phẩm công nghiệp nặng và khoáng sản, ngành công nghiệp nhẹ và thủ công nghiệp, ngành nông – lâm – ngư nghiệp,... Đây cũng là 3 phương thức hoạt động chính của Việt Nam hiện nay.

+ Các mặt hàng xuất nhập khẩu dựa trên trình độ kỹ thuật của chính các sản phẩm đó như là các sản phẩm thô, sơ chế hay chế biến.

+ Bên cạnh đó, mặt hàng xuất nhập khẩu còn tùy theo hàm lượng của các yếu tố sản xuất để cấu thành giá trị của sản phẩm.

Xem thêm: Custom clearance là gì? Bí quyết chuyển hàng qua hải quan thuận lợi

2.3. Sự cần thiết phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu Việt Nam

Sự cần thiết phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam
Sự cần thiết phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam

Hiện nay, với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của nền kinh tế - xã hội thì yêu cầu về việc thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam là tất yếu và cần thiết để đẩy mạnh đất nước. Cụ thể là:

- Việc thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu có tác động khá lớn đến mối quan hệ với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cũng như hội nhập kinh tế thế giới. Tuy nhiên để có thể đánh giá được một cách khách quan, chính xác thực trạng cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam trong giai đoạn qua cũng như đưa ra được những giải pháp, định hướng cho thời gian tới thì còn cần phải dựa vào quan điểm cụ thể của phương án công nghiệp hóa, hiên đại hóa đất nước. Và các mục tiêu, quan điểm chỉ đạo này được thể hiện rõ nét thông qua sự chuyển khẩu, chuyển dịch về cơ cấu nền kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặc biệt hướng về vấn đề xuất nhập khẩu và hội nhập.

- Cơ cấu xuất nhập khẩu thay đổi để có thể tạo ra được nhiều xu hướng mới, bởi thực tế hiện nay, cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam đang đứng trước nhiều vấn đề:

+ Tốc độ tăng trưởng các mặt hàng, dịch vụ vô hình nhanh hơn rất nhiều so với các mặt hàng hữu hình.

+ Các mặt hàng về lương thực, thực phẩm giảm tỷ trọng đáng kể, các mặt hàng về nguyên liệu giảm mạnh, trong khi đó thì tỷ trọng của  ngành công nghiệp – khoáng sản, công nghiệp – chế biến lại tăng nhanh.

Chính vì những lý do trên mà việc thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu cần phải có sự thay đổi nhanh chóng, kịp thời.

- Chỉ khi thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu thì Việt Nam mới có thể phát huy được những lợi thế về nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên cũng như vị trí địa lý thuận lợi và khắc phục đươc những vấn đề yếu kém còn tồn đọng khác.

- Thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu sẽ giúp tăng cường sức cạnh tranh về hàng hóa của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

- Thực tế hiện nay, sự phát triển của ngành thương mại quốc tế đang ngàu càng mạnh mẽ với sự cạnh tranh lớn. Do đó, đòi hỏi không chỉ ở Việt Nam mà ở tất cả các nước trên thế giới đều cần phải thay đổi cơ xấu xuất nhập khẩu.

Hy vọng với những chia sẻ trên đây của timviec365.vn, các bạn sẽ hiểu và nắm rõ được những thông tin về cán cân xuất nhập khẩu, cách tính cân xuất nhập khẩu cũng như cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam hiện nay. Đặc biệt với các bạn theo đuổi ngành kinh tế thì đây là vấn đề khá quan trọng cần phải quan tâm.

Bài viết tham khảo: Giải đáp đại lý hải quan là gì? Tại sao cần đại lý hải quan?

Từ khóa liên quan

Chuyên mục

Bí quyết viết CV-Tâm sự Nghề nghiệp-Cẩm Nang Tìm Việc-Kỹ Năng Tuyển Dụng-Cẩm nang khởi nghiệp-Kinh nghiệm ứng tuyển việc làm-Kỹ năng ứng xử văn phòng-Quyền lợi người lao động-Bí quyết đào tạo nhân lực-Bí quyết lãnh đạo-Bí quyết làm việc hiệu quả-Bí quyết viết đơn xin nghỉ phép-Bí quyết viết thư xin thôi việc-Cách viết đơn xin việc-Bí quyết thành công trong công việc-Bí quyết tăng lương-Bí quyết tìm việc dành cho sinh viên-Kỹ năng đàm phán lương-Kỹ năng phỏng vấn-Kỹ năng quản trị doanh nghiệp-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hà Nội-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Đà Nẵng-Mẹo viết hồ sơ xin việc-Mẹo viết thư xin việc-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Kinh doanh - Bán hàng-Định hướng nghề nghiệp-Top việc làm hấp dẫn-Tư vấn nghề nghiệp lao động phổ thông-Tư vấn việc làm Hành chính văn phòng-Tư vấn việc làm ngành Báo chí-Tư vấn tìm việc làm thêm-Tư vấn việc làm ngành Bất động sản-Tư vấn việc làm ngành Công nghệ thông tin-Tư vấn việc làm ngành Du lịch-Tư vấn việc làm ngành Kế toán-Tư vấn việc làm ngành Kỹ thuật-Tư vấn việc làm ngành Sư phạm-Tư vấn việc làm ngành Luật-Tư vấn việc làm thẩm định-Tư vấn việc làm vị trí Content-Tư vấn việc làm ngành Nhà hàng - Khách sạn-Tư vấn việc làm quản lý-Kỹ năng văn phòng-Nghề truyền thống-Các vấn đề về lương-Tư vấn tìm việc làm thời vụ-Cách viết Sơ yếu lý lịch-Cách gửi hồ sơ xin việc-Biểu mẫu phục vụ công việc-Tin tức tổng hợp-Ý tưởng kinh doanh-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Marketing-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Bình Dương-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hồ Chí Minh-Mẹo viết Thư cảm ơn-Góc Công Sở-Câu chuyện nghề nghiệp-Hoạt động đoàn thể-Tư vấn việc làm Biên - Phiên dịch-Tư vấn việc làm Ngành Nhân Sự-Tư vấn việc làm Ngành Xuất Nhập Khẩu - Logistics-Tư vấn việc làm Ngành Tài Chính - Ngân Hàng-Tư vấn việc làm Ngành Xây Dựng-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Mỹ thuật-Tư vấn việc làm Ngành Vận tải - Lái xe-Quản trị nhân lực -Quản trị sản xuất-Cẩm nang kinh doanh-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Nội thất-Mô tả công việc ngành Kinh doanh-Mô tả công việc ngành Bán hàng-Mô tả công việc Tư vấn - Chăm sóc khách hàng-Mô tả công việc ngành Tài chính - Ngân hàng-Mô tả công việc ngành Kế toán - Kiểm toán-Mô tả công việc ngành Marketing - PR-Mô tả công việc ngành Nhân sự-Mô tả công việc ngành IT - Công nghệ thông tin-Mô tả công việc ngành Sản xuất-Mô tả công việc ngành Giao nhận - Vận tải-Mô tả công việc Kho vận - Vật tư-Mô tả công việc ngành Xuất nhập khẩu – Logistics-Mô tả công việc ngành Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn-Mô tả công việc ngành Hàng không-Mô tả công việc ngành Xây dựng-Mô tả công việc ngành Y tế - Dược-Mô tả công việc Lao động phổ thông-Mô tả công việc ngành Kỹ thuật-Mô tả công việc Nhà nghiên cứu-Mô tả công việc ngành Cơ khí - Chế tạo-Mô tả công việc bộ phận Quản lý hành chính-Mô tả công việc Biên - Phiên dịch-Mô tả công việc ngành Thiết kế-Mô tả công việc ngành Báo chí - Truyền hình-Mô tả công việc ngành Nghệ thuật - Điện ảnh-Mô tả công việc ngành Spa – Làm đẹp – Thể lực-Mô tả công việc ngành Giáo dục - Đào tạo-Mô tả công việc Thực tập sinh - Intern-Mô tả công việc ngành Freelancer-Mô tả công việc Công chức - Viên chức-Mô tả công việc ngành Luật - Pháp lý-Tư vấn việc làm Chăm Sóc Khách Hàng -Tư vấn việc làm Vật Tư - Kho Vận-Hồ sơ doanh nhân-Việc làm theo phường-Danh sách các hoàng đế nổi tiếng-Tài liệu gia sư-Vĩ Nhân Thời Xưa-Chấm Công-Danh mục văn thư lưu trữ-Tài Sản Doanh Nghiệp-KPI Năng Lực-Nội Bộ Công Ty - Văn Hóa Doanh Nghiệp-Quản Lý Quan Hệ Khách Hàng-Quản Lý Công Việc Nhân Viên-Chuyển văn bản thành giọng nói-Giới Thiệu App Phiên Dịch-Quản Lý Kênh Phân Phối-Đánh giá nhân viên-Quản lý ngành xây dựng-Hóa đơn doanh nghiệp-Quản Lý Vận Tải-Kinh nghiệm Quản lý mua hàng-Danh thiếp cá nhân-Quản Lý Trường Học-Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng-Kinh Nghiệm Quản Lý Tài Chính-Kinh nghiệm Quản lý kho hàng-Quản Lý Gara Ô Tô-Xem thêm gợi ý