Những phương pháp và quy trình đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư

1. Đánh giá chính xác hiệu quả của một dự án đầu tư

1.1. Tại sao cần đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư?

Với cương vị là một nhà đầu tư, khi quyết định đầu tư vào một dự án, bạn luôn muốn thu lại được nhiều lợi nhuận nhất từ dự án đó. Việc đánh giá chính xác hiệu quả một dự án đầu tư có thể mang lại sẽ giúp bạn tìm ra đâu là cơ hội tuyệt vời để kiếm lời và đâu là những cạm bẫy nên tránh. Những rủi ro luôn tiềm ẩn trong mỗi dự án đầu tư, vì vậy nhà đầu tư cần khôn ngoan trước khi quyết định tham gia vào bất kỳ dự án nào.

1.2. Phương pháp đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư

1.2.1. Phương pháp tỷ suất lợi nhuận bình quân của vốn đầu tư

Đứng trước mỗi dự án, nhà đầu tư cần phải so sánh tỷ suất lợi nhuận bình quân của vốn đầu tư với tỷ suất sinh lời của dự án. Nếu tỷ suất lợi nhuận bình quân cao hơn tỷ suất sinh lời thì đó sẽ là một dự án đầu tư hiệu quả. Trong trường hợp có nhiều dự án đang cân nhắc thì nhà đầu tư nên lựa chọn dự án có sự chênh lệch giữa hai loại tỷ suất trên ở mức cao nhất .

Phương pháp này có cách thực hiện khá đơn giản, tuy vậy phương pháp này không tính đến hiệu quả của dự án tại những thời điểm khác nhau trong tương lai.

1.2.2. Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư

Phương pháp thứ hai để đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư đó là dựa trên thời gian hoàn vốn đầu tư và bắt đầu sinh lời. Những dự án có thời gian thu hồi vốn ngắn hơn sẽ là ưu tiên lựa chọn. Tuy vậy, nhà đầu từ cần căn cứ vào thu nhập hàng năm của dự án để xác định chính xác thời gian hoàn vốn.

Phương pháp này phù hợp sử dụng với những dự án đầu tư ngắn hạn có quy mô ở mức nhỏ và vừa. Nhà đầu tư cũng có thể sử dụng phần mềm quản lý đầu tư (chẳng hạn như phần mềm quản lý đầu tư xây dựng 365) để theo dõi sát sao những khoản đầu tư của mình.

2. Quy trình thẩm định hiệu quả của dự án đầu tư

Quy trình thẩm định dự án đầu tư được tiến hành khi nhà đầu tư đánh giá hiệu quả của một dự án. Thẩm định dự án sẽ giúp nhà đầu tư nhận biết được những rủi ro tiềm ẩn. Nếu mức độ rủi ro đó không vượt quá mức mà có thể chấp nhận được so với lợi ích mà dự án mang lại, đôi khi nhà đầu tư vẫn có thể quyết định 'đầu tư' vốn cho dự án đó.

Quy trình thẩm định dự án đầu tư gồm những bước thẩm định sau đây.

2.1. Thẩm định kết quả của dự án

Đây là bước đầu tiên trong quy trình thẩm định dự án đầu tư. Nhà đầu tư cần xem xét toàn bộ những khả năng của một dự án.
Chẳng hạn, một người bạn quyết định khởi nghiệp trong một lĩnh vực đang “hot” và kêu gọi vốn đầu tư. Thoạt tiên, ý tưởng nghe có vẻ rất khả quan, tuy nhiên bạn cần đánh giá khả năng thành công hay thất bại một cách cẩn thận trước khi quyết định “xuống tay” đầu tư.

Bạn cần dựa trên những báo cáo phân tích thị trường, tiềm năng cạnh tranh và những điều kiện sẵn có của dự án để dự đoán mọi kết quả có thể xảy ra nếu triển khai dự án đó. Trong trường hợp kết quả khả quan nhất bạn có thể tính tới vẫn còn tồn tại rất nhiều rủi ro thì bạn nên bỏ qua khoảng đầu tư này.

2.2. Thẩm định lợi nhuận tài chính

Nếu đã “nhìn” thấy những tín hiệu tích cực từ một hay một vài dự án đầu tư, tiếp theo bạn cần phải thẩm định lợi nhuận tài chính có thể thu được sau khi dự án hoàn tất và đi vào hoạt động.

Thông thường, các nhà đầu tư sẽ có nhiều hơn một lựa chọn đầu tư tại cùng một thời điểm. Bạn nên đánh giá tổng thể lợi nhuận có thể thu được từ mỗi dự án và chọn ra dự án khả quan nhất.

Có hai khía cạnh bạn cần quan tâm khi đánh giá về lợi nhuận của một dự án đầu tư. Khía cạnh đầu tiên đó là thời gian thu hồi vốn và bắt đầu sinh lời. Khía cạnh còn lại chính là tỷ suất lợi nhuận hàng năm.

Nhà đầu tư cần dựa trên báo cáo tài chính gần đây của bản thân để quyết định nên đầu tư vào dự án có thời gian thu hồi vốn nhanh hay dự án có tỷ suất lợi nhuận hàng năm cao hơn,

2.3. Thẩm định rủi ro của dự án đầu tư

Thẩm định rủi ro của một dự án đầu tư được tiến hành chủ yếu dựa trên những vấn đề mà dự án và chủ dự án đang phải đối mặt. Chẳng hạn, nếu chủ đầu tư đang vướng vào tranh chấp bằng sáng chế, tranh chấp đất đai… thì mức độ rủi ro của dự án đó là rất cao.

Bạn cũng cần điều tra về hoạt động và báo cáo tài chính của chủ đầu tư trong nhiều năm trở lại đây để biết được chính xác tình hình tài chính và “sức bật” của công ty. Hiểu một cách đơn giản, nếu công ty liên tục làm ăn thua lỗ hay thiếu đội ngũ nhân sự tài năng thì bạn nên bỏ qua thương vụ đầu tư này.

Xem thêm: Dự án đầu tư mở rộng là gì? Dự án đầu tư mở rộng được hưởng ưu đãi gì?

3. Những dấu hiệu của một khoản đầu tư sinh lời hoặc thất bại

Căn cứ lớn nhất để đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư đó chính là khả năng sinh lời. Tuy nhiên đây không phải là một việc dễ dàng, đơn giản là vì mọi thứ không phải lúc nào cũng có thể được xác định rõ ràng và minh bạch. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu có thể báo trước cho bạn biết về khả năng thành công hay thất bại của một dự án.

- Giá cổ phiếu

Trước tiên, nhà đầu tư cần có báo cáo tổng hợp về biến động giá cổ phiếu của chủ dự án đầu tư trong vòng 12 tháng trở lại đây để đánh giá được hiệu suất kinh doanh tổng thể của chủ dự án. Tiếp theo cần tính chỉ số P/E (Tỷ số giá/ lợi nhuận) của cổ phiếu đó rồi so sánh với tỷ số P/E trung bình để nhận biết được tín hiệu thành công hay thất bại của dự án đầu tư.

- Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán biểu thị rất rõ biểu đồ tài chính và lợi nhuận của chủ dự án. Nếu lợi nhuận đang ở mức âm hoặc cực kỳ thấp thì nhà đầu tư nên bỏ qua dự án đó. Nếu lợi nhuận từ mức trung bình trở nên thì nhà đầu tư cần so sánh thị phần của chủ đầu tư với các đối thủ khác cùng ngành. Ngoài ra, những rủi ro kinh tế phổ biến trong ngành đó cũng là yếu tố cần được cân nhắc.

- Trái phiếu

Nhà đầu tư cần xác định đúng giá trị lợi tức trên các loại trái phiếu của doanh nghiệp chủ dự án đầu tư. Mức đầu tư sẽ luôn đáng tin cậy hơn so với mức không đầu tư. Bên cạnh đó, thời gian đáo hạn của trái phiếu cũng là một yếu tố nên được xem xét.

Trên đây là những thông tin tổng hợp về các phương pháp đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư và quy trình thực hiện. Một dự án đầu tư có giá trị rất lớn. Bên cạnh thành công thì mỗi dự án luôn tiềm ẩn những rủi ro. Nhà đầu tư cần cân nhắc một cách kỹ lưỡng để đưa ra quyết định đầu tư thông minh mang đến lợi nhuận tài chính cho chính bản thân mình.