Dầu thô là gì? Phương pháp chế biến dầu thô các bạn đã biết chưa?

1. Dầu thô là gì?

Dầu thô (crude oil) Dầu thô (dầu mỏ) là hỗn hợp chất lỏng màu đen sánh, nhờn và chúng tồn tại trong trong vỏ Trái Đất. Hoặc các bạn cũng có thể hiểu đơn giản, dầu thô được chiết xuất từ lòng đất nên chúng cũng được gọi là dầu mỏ. Như ở trên thì tôi cũng chia sẻ nó được sử dụng chủ yếu để sản xuất ra dầu hỏa, xăng nhiên liệu, xăng ron 95,…Bởi ngay từ khi khai thác dầu mỏ lên thì chúng đã là hỗn hợp chất, trong đó có nhiều chất có tên khoa học là hydrocacbon.

Các bạn có biết vì sao dầu thô lại được mệnh danh là vàng đen không? Thực tế có khá nhiều lý do để các chúng được gọi như vậy, ngoài việc dầu mỏ là nguồn nhiên liệu chính để có thể chế biến, chiết xuất hay sản xuất được nhiều sản phẩm thuộc ngành hóa dầu có mang lại giá trị kinh tế (nhựa, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, dung môi, nhựa đường,...). Thì dầu thô còn là nguồn năng lượng mà con người không thể tái tạo, nên khả năng bị khai thác cạn kiệt dầu cũng có thể xảy ra vào một ngày không xa. Đó là những điều đáng quan ngại không chỉ ở nước ta mà nhiều các quốc gia đang sở hữu trữ lượng dầu thô hạn chế.

>> Xem thêm: Giác sơ đồ là gì

2. Một số thông tin cơ bản về dầu thô

2.1. Nguồn gốc Dầu thô/ Dầu mỏ là gì?

Nếu các bạn là chuyên gia của ngành dầu mỏ hay ngành cơ khí, thì dường như cũng đã được tiếp cận với khá nhiều lý thuyết nói lên việc hình thành của dầu mỏ, hay kết luận của những cuộc nghiên cứu dài cũng chỉ ra rằng dầu thô được các chất hữu cơ của thời kỳ cổ đại xa xưa đã biến đổi thành. Những chất hữu cơ được nhắc đến ở đây các bạn cũng có thể hiểu đơn giản, chúng chính là lượng lớn các loài vi sinh vật, động thực vật sau khi chết đi thì xác đã bị vùi lấp dưới các lớp bùn cát, trong khoảng thời gian dài thiếu oxy, nên đã bị phân giải. Với nguyên lý hoạt động không ngừng của lớp vỏ Trái đất thì “các chất hữu cơ” đó lại bị đưa xuống dưới đáy biển, tiếp tục bị vùi lấp trong các tầng nham thạch trầm tích. Chưa dừng lại ở đó, khi chúng đang bị vùi sâu thì lại chịu thêm sự tác động khắc nghiệt của nhiệt độ và áp suất dưới lòng đất, và dần chúng đã chuyển hóa thành dầu mỏ sau khi trải qua nhiều thời kỳ.

>> Xem thêm: HRC là gì

2.2. Đơn vị đo và phân loại

Ngành công nghiệp dầu mỏ có khá nhiều cách để phân chia "dầu thô", có thể là theo khu vực mà nó xuất phát như:  WTI-West Texas Intermediate"; có thể là theo tỷ trọng cùng mới mức độ sánh đặc nhớt của nó như: nhẹ - trung bình - nặng; thậm chí còn có loại dầu mỏ “ngọt” hoặc “chua” được phân loại dựa theo mức độ của lưu huỳnh (chứa ít hơn hoặc 0,5% lưu huỳnh là dầu “ngọt”, 1% lưu huỳnh là dầu thô chua. Và có một điều vô cùng đặc biệt được đúc kết bởi các chuyên gia thì các dầu thô hay dầu mỏ càng nặng thì hàm lượng lưu huỳnh cũng sẽ lớn theo. Trong khi lưu huỳnh lại là một chất vô cùng độc hại đối với sức khỏe con người và môi trường, do vậy quá trình sử dụng dầu mỏ để chế biến, sản xuất thì rất cần đến sự chuyên nghiệp và cẩn thận. Cũng như việc các thợ cơ khí khi làm việc gần chúng cần phải mặc đồ bảo hộ tốt cho thợ cơ khí.

Với đơn vị đo là thùng dầu hay còn được gọi là barrel, thì chúng thường xuyên được sử dụng để đo khối lượng dầu mỏ trong thương mại, và một thùng có thể tích là 42 US gallon tương đương với 158,9873 lít.

Vậy một thùng dầu thô sẽ thu về được những chất nào?

Đó là:

- 47% xăng ( để vận hành xe cộ và máy móc);

- 23% dầu diezen ( vận hành động cơ diesel);

- 18% dầu mỏ (chế biến hóa chất, nhựa …);

- 10% xăng máy bay;

- 4% propane (làm khí đốt);

- 3% nhựa đường (xây dựng cầu cảng đường bộ).

2.3. Trữ lượng dầu thô hiện nay

Dựa theo số lượng được thống kê của Cơ quan năng lượng Quốc tế - IEA thì hiện nay trên toàn thế giới đang có 40.000 mỏ dầu, với nhiều quy mô cũng như kích cỡ khác nhau. Và trữ lượng của chúng tương đương với 1.380 tỷ thùng, và khu vực tập trung nhiều vàng đen chính là châu Mỹ và Trung Đông. Dưới đây sẽ là danh sách 10 quốc gia hiện đang sở hữu trữ lượng vàng đen lớn nhất thế giới: Ả rập Xê út; Venezuela; Canada; Iran;  Iraq; Kuwait; Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE); Nga; Libya; Nigeria.

>> Xem thêm: Ngành công nghệ dệt, may

3. Phương pháp chế biến dầu thô

Tiếp tục giải đáp câu hỏi Dầu thô là gì? Vậy thì mọi người nên nắm vững kiến thức về phương pháp này, không chỉ giúp ích cho mọi người hiểu rõ hơn về lĩnh vực này mà cũng có thể hữu ích trong tương lai đấy.

3.1. Thành xăng dầu

Thực chất, dầu mỏ hay dầu thô được người ta khai thác bằng cách khoan những lỗ khoan mà chuyên gia họ vẫn gọi đó là giếng dầu. Họ tận dụng đặc tính áp suất cao của dầu mỏ để khi khoan trúng lớp dầu lỏng, dầu sẽ tự động phun. Sau khi được khai thác thì dầu thô sẽ được đưa về nhà máy lọc dầu. Trước khi đưa vào sản xuất hay chế biến thì cũng cần phải trải qua công đoạn làm sạch, tách các loại tạp chất trong dầu thô. Sau đó sẽ là công đoạn lọc dầu – chế biến dầu thô. Theo như quy trình hoạt động của các doanh nghiệp thường sẽ bắt đầu vào việc chưng cất dầu thô, dựa vào nhiệt. Bởi bản chất của mỗi chất đều có nhiệt độ sôi khác nhau, việc phân tách được chúng cũng đã trở nên dễ dàng hơn, chúng ta sẽ căn cứ vào nhiệt độ sôi đó của các chất trong áp suất khí quyển.

Cụ thể như: các chất tương đương với xăng sẽ có nhiệt độ sôi từ 35°C - 1800°C; dầu hỏa 180°C - 2500°C; dầu diễn 250°C - 3500°C;  Xăng ête 40°C - 70 °C; Xăng nhẹ 60°C - 100 °C; Xăng nặng 100°C - 150 °C; Dầu hỏa nhẹ 120°C - 150 °C;  Dầu hỏa 150°C - 300 °C; Dầu điêzen 250°C - 350 °C; Dầu bôi trơn > 300 °C…

Tức là sau khi chưng cất chúng trong khí quyển có nhiệt độ sôi trên 3500 độ C thì sẽ còn đọng lại các hợp chất khác, và tiếp tục cho vào chưng cất ở áp suất thấp (môi trường chân không). Như vậy sẽ phân loại ra được phân đoạn chất có nhiệt độ sôi từ 400 độ C đến 5500 độ C, phục vụ cho quá trình chế biến tiếp qua chất xúc tác Cracking để chế tạo được ra các sản phẩm dầu nhẹ ( dầu hòa, xăng, nhiên liệu diezen…). Tuy nhiên khối lượng các chất cặn có nhiệt độ sôi trên 5500 độ C kể trên thì được tùy thuộc vào từng loại dầu thô.

Trong quá trình chưng cất thì cũng có một vài chất khí trong dầu thô được tách ra, như: Metan, etan… Và hai chất khí này được tận dụng để làm nhiên liệu trong nhà máy lọc dầu. Ngoài ra cũng có chất khí là Propan, butan thì được nén trong bình chứa mà chúng ta vẫn gọi là khí ga được bán phổ biến trên thị trường.

Có lẽ các bạn cũng đã quá rõ rằng chất lượng sản phẩm xăng dầu chính là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng trong việc chế biến dầu thô và mỗi hệ thống cũng sẽ mang lại những tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm khác nhau, do vậy mà có khá nhiều quy định cũng như chỉ tiêu để đảm bảo được chất lượng của từng sản phẩm khác nhau.

>> Xem thêm: Thợ may tiếng anh là gì

3.2. Thành dầu nhờn, Parafin, nhựa đường

Đối với quá trình để chế biến dầu thô của loại sản phẩm này thì sẽ phải làm theo sơ đồ của công nghệ khác. Đối với các chất cặn chưng cất khí quyển với nhiệt độ trên 3700°C thì sẽ tiếp tục đưa vào chưng cất với áp suất thấp, vì khi đun trong nhiệt độ nóng và cao dần thì dầu sẽ bị phân hủy. Như vậy, nếu muốn phần cặn được tiếp tục bay hơi thì khi trong quá trình chưng cất phải tiến hành giảm áp suất bởi nhiệt độ sôi của các chất tỉ lệ với áp suất (tức là áp suất giảm thì nhiệt độ sôi của các chất cũng sẽ giảm theo). Dường như đây cũng là thông tin hữu ích nếu bạn đang muốn biết dầu mỏ là gì đúng không?

Tương tự với các đặc tính trên thì chúng ta tiếp tục chưng cất theo phân đoạn nặng 400°C – 4500°C, 450°C – 5000°C. Với các loại dầu nhờn gốc được phân loại ra nhiều chất khác nhau, pha trộn cùng với phụ gia theo công thức để tạo ra các chủng loại dầu nhờn khác để sử dụng làm mát động cơ; dầu nhờn cho động cơ ô tô, xe máy,...

>> Xem thêm: Học nghề may có khó không

4. Cập nhật tình hình xuất bán dầu thô ở Việt Nam

Dầu thô của nước ta được khai thác từ  nhiều nhà đầu tư mỏ trong và ngoài nước, và tính đến thời điểm hiện tại thì tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã tham gia cũng như xuất bán 18 loại dầu thô khác nhau,trong đó chỉ có 1 loại được khai thác tại nước ngoài đó là Algeria. Với mỗi loại chất lượng đầu thô khác nhau thì giá trị thương mại trên thị trường quốc tế cũng được định khác nhau, đôi khi còn có sự chênh lệch khoảng 2 USD/ 1 Thùng, tức là từ 17 – 18 USD/ tấn giữa các loại dầu thô có chất lượng cao hơn so với dầu thô bình thường khác. Tuy nhiên, mỗi loại giá trị dầu thô mà nước ta xuất bán cũng còn phụ thuộc cả vào từng thời điểm.

Dựa theo quy định của pháp luật thì mỗi thương vụ xuất bán dầu thô của nước ta được diễn ra đều được thực hiện dưới sự kiểm soát vô cùng chặt chẽ và thống nhất của các chủ dầu mỏ Việt Nam, nước ngoài. Nói một cách cụ thể thì các lô dầu thô được xuất khẩu đều được kinh doanh theo đúng hình thức đấu thầu một cách minh bạch, hiệu quả và an toàn cho quá trình khai thác mỏ. Và giá dầu thô được xuất bán đến Trung Quốc hay bất cứ một quốc gia nào cũng là giá cao nhất tại thời điểm được xuất bán, đó là những điều vô cùng phù hợp với điều kiện kỹ thuật mà các ông chủ mỏ đã đặt ra.

Chúng ta cũng có thể liên hệ trực tiếp về việc các sản phẩm dầu thô Việt Nam khi được xuất bán sang Trung Quốc, có thể bao gồm các phần tử khách hàng tham gia vào đấu thầu mua trực tiếp có thể là các công ty kinh doanh dầu thô quốc tế và lại xuất bán lại sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên khi tính chung giá dầu thô Việt Nam xuất bán sang thị trường TQ trung bình là 405,31USD/ tấn, và nó cao hơn so với giá dầu thô trung bình mà chúng ta xuất khẩu là 2,9 USD/ Tấn. Do vậy mà giá trị của dầu thô vừa phụ thuộc vào chất lượng vừa phụ thuộc vào tình hình thị trường tại thời điểm mà dầu mỏ được xuất bán.

Như vậy, các bạn hiểu Dầu thô là gì? Dầu mỏ là gì chưa? Hy vọng những thông tin tôi đã tổng hợp ở trên đã mang lại hữu ích với các bạn, nếu có thông tin mới về dầu thô thì tôi sẽ tiếp tục cập nhật vào bài viết tiếp theo tại timviec365.vn các bạn nhé!