Phần mềm Latex là gì? Hướng dẫn sử dụng và cách download Latex

1. Giới thiệu chung về phần mềm Latex

1.1. Định nghĩa phần mềm Latex là gì?

Phần mềm Latex là công cụ soạn thảo văn bản tương tự Word nhưng chuyên nghiệp hơn, có nhiều mẫu công thức phức tạp nên cách trình bày khoa học hơn. Mặc dù công cụ này vô cùng hữu ích nhưng lại miễn phí trên toàn bộ các hệ điều hành.

Phần mềm Latex được ra đời từ năm 1985, được phát minh bởi giáo sư toán học Donald Knuth. Cho đến ngày nay thì phần mềm Latex đã được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới. Không những vậy, phần mềm này còn được dùng làm tiêu chuẩn cho các chế bản nhà in sách, tạp chí và các ấn phẩm khác. Người ta ứng dụng phần mềm Latex trong nhiều lĩnh vực, trong đó có khoa học, toán học, vật lý, hoá học, báo chí, giảng dạy, v.v…

1.2. Tính chất cơ bản của phần mềm Latex

Phần mềm Latex rất phù hợp với soạn thảo văn bản dài, các tài liệu khoa học, ebook, đồ án hoặc các công thức toán học mà không cần hiệu ứng nhiều. Latex thể hiện sự chuyên nghiệp, tập trung cho soạn thảo văn bản nhưng lại chiếm dung lượng rất thấp nên dễ dàng lưu trữ hơn.

2. Đánh giá ưu nhược điểm của phần mềm Latex

2.1. Ưu điểm

Phần mềm Latex có rất nhiều ưu điểm khiến người dùng hài lòng, nhất là những người thuộc lĩnh vực việc làm nhập liệu. Dưới đây là những ưu điểm nổi bật nhất mà timviec365.vn tổng hợp được:

• Định dạng văn bản vô cùng đẹp mắt, căn chỉnh hài hoà;
• Hỗ trợ soạn thảo các công thức phức tạp, mã nguồn lập trình, cấu trúc phân tử hoặc các mục lục, phụ lục, v.v…;
• Hệ thống câu lệnh vô cùng dễ nhớ vì chúng có sự logic với tài liệu, người dùng không cần suy nghĩ nhiều đến việc trình bày;
• Soạn thảo nội dung nhanh chóng, tiết kiệm thời gian;
• Dung lượng lưu trữ nhỏ, tối ưu bộ nhớ trên máy tính.

2.2. Nhược điểm

Bên cạnh đó, phần mềm Latex cũng có một số nhược điểm cần cải thiện do người dùng nhận xét như sau:

• Có quá nhiều bước riêng biệt để thao tác nên mất thêm một chút thời gian;
• Không sinh động và không thấy được định dạng trong lúc soạn thảo;
• Phải thực hiện thao tác chuyển đổi, điều này gây mất nhiều công sức với các công thức phức tạp;
• Phải tự kiểm tra lỗi sai với thao tác Debug.

Hy vọng rằng những nhược điểm này sớm được nhà sản xuất khắc phục để chúng ta có một công cụ soạn thảo hoàn hảo hơn.

3. Cách cài đặt phần mềm Latex

Cách cài đặt phần mềm Latex hơi khác một chút đó là bạn cần phải cài hai chương trình. Trong đó, có một chương trình để tạo môi trường đánh tex phổ bến nư là Miktex, Texlive và một chương trình để soạn thảo Text như là Latex, ShareLatex, Overleaf, v.v…

Trước tiên, bạn sẽ cài đặt Miktex, Texstudio tại trang web miktex chính thống, chọn phiên bản 32bit hoặc 64 bit phù hợp. Sau khi tải về máy thì cài đặt bình thường, chọn Next rồi Finish. Tương tự, chúng ta sẽ vào trang web của Texstudio để tải phần mềm về máy. Sau đó, các bạn bắt đầu sử dụng Latex với giao diện như trên màn hình.

4. Cách sử dụng phần mềm Latex

4.1. Các trình soạn thảo phổ biến của Latex

Phần mềm Latex có nhiều trình soạn thảo nhưng phổ biến. Trong đó, 

• Gói MiKTeX  Windows, Trình chỉnh sửa Texniccenter chỉ có phiên bản Windows;
• Gói và trình chỉnh sửa Lyx, Texmaker dành cho ba hệ điều hành Windows, Mac, Linux;
• Gói Mactex dành cho Mac;
• Gói Texlive dành cho Linux;
• Overleaf  là trình biên tập trực tuyến cộng tác.

4.2. Một số cú pháp thường dùng trong Latex

Bên cạnh đó, các cú pháp của Latex thường được sử dụng lặp lại. Chỉ cần nắm rõ các cú pháp dưới đây thì bạn có thể bắt đầu khám phá các công cụ Latex.

%Latex tutorial: có nghĩa là chú thích trong văn bản và các nội dung nằm sau % sẽ không được đưa vào trong bài.

documentclass{article}: cho ta biết đang soạn thảo loại văn bản nào được Latex hỗ trợ như là báo cáo khoa học, luận văn hay tạp chí.

Trong phần documentclass sẽ được thiết lập các định dạng chung cho toàn bộ văn bản soạn thảo, bắt đầu với đoạn mã documentclass[10pt]{article}

Phía bên dưới bạn sẽ điền các thông tin lần lượt theo cú pháp:

itle{Bắt đầu với LaTex}: tiêu đề của văn bản

author{Tác giả}: điền tên tác giả

date{September 2024}: thời điểm soạn thảo

\documentclass{article} \begin{document} Nội dung bài viết sẽ được soạn tại đây. \end{document}

Ngoài ra còn nhiều câu lệnh khác sẽ được tích hợp trong Latex nhưng bạn cần học chuyên sâu hơn qua các khoá học nâng cao nhé.

Xem thêm: Middleware là gì? Hệ thống các phần mềm trung gian HOT hiện nay

4.3. Các câu lệnh trong phần mềm Latex

4.3.1. Lệnh cho phép định dạng

Các câu lệnh định dạng phần nội dung của tài liệu thường được biểu diễn theo 3 cách chính. Thứ nhất là dùng ký hiệu đặc biệt $, thứ hai là dùng used theo sau là dấu+ ký hiệu đặc biệt (ví dụ: >) và thứ ba là used theo sau là dấu + từ (ví dụ: item). Lưu ý rằng tất cả dấu cách sau tên lệnh đều bị vô hiệu hoá nên hạn chế dùng.

4.3.2. Nhóm câu lệnh

Một đoạn mã có sự liên kết với nhau sẽ được nhóm lại để cố định và sẽ được đặt trong kép nhọn {}. Các câu lệnh được đặt trong nhóm thì chỉ có tác dụng đối với nhóm đó, không ảnh hưởng đến môi trường và các câu lệnh khác nên bạn có thể tuỳ ý thay đổi nội dung bên trong.

4.3.3. Môi trường lệnh

Tiếp theo, bạn cần phân biệt môi trường lệnh khác với các câu lệnh. Môi trường lệnh sẽ bắt đầu khi có ký tự egin{name} khái báo điểm bắt đầu và end{name} khai báo điểm kết thúc. Mọi thay đổi trong môi trường đều dẫn đến thay đổi cục bộ nên bạn cần cẩn trọng hơn trong các thao tác của mình.

4.3.4. Cách ghi câu lệnh

Bên cạnh đó, cách ghi các câu lệnh trong phần mềm Latex cũng rất đặc biệt và người dùng cần biết để không bị nhầm lẫn.

Các dấu cách liên lạc thường được xử lý bằng 1 dấu cách duy nhất.

Các ký hiệu xuống dòng và tab sẽ được hiển thị thành dấu cách giữa hai từ.

Khi đặt command number bạn đặt kèm theo câu lệnh.

Các tham số bổ sung được đặt trong []. Đoạn văn là một dòng định nghĩa cuối đoạn văn trắng hoặc sử dụng thêm câu lệnh par.

Như vậy, phần mềm Latex là phần mềm soạn thảo chuyên dụng với nhiều chức năng chi tiết hơn so với Word. Qua bài viết trên của timviec365 thì bạn đã hiểu được phần mềm Latex là gì cũng như cách sử dụng nó rồi đúng không? Bạn hãy thử tải về và áp dụng cho công việc của mình xem sao nhé.