Bạn đã biết cách phân biệt các loại hợp đồng lao động chưa?

1. Sự cần thiết của hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động trước hết đóng vai trò để các bên xác lập và thực hiện những quan hệ về luật pháp. Khi tranh chấp xảy ra, 2 bên có thể dựa vào đó để bảo vệ quyền lợi của mình. Bên cạnh đó, nếu đứng dưới góc nhìn của quan hệ lao động thì loại hợp đồng này còn có ý nghĩa với các hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước

1.1. Vai trò đối với Người lao động

Hợp đồng lao động được coi là công cụ pháp lý để thực hiện quyền tự do, bình đẳng, hợp tác trong việc làm của mình. Các lĩnh vực như sản xuất, kinh doanh, dịch vụ là lĩnh vực sử dụng lao động nhiều nhất. Vì vậy hợp đồng lao động chính là phương tiện để những người lao động lựa chọn khi muốn thay đổi việc làm phù hợp với khả năng của mình.

Việc ký kết hợp đồng lao động sẽ là một cách xác lập sự bình đẳng trong quan hệ song phương và có tính đích danh (cá nhân). Chính vì thế, người ký hợp đồng phải là chính bạn – người tham gia lao động và không thể chuyển giao quyền và nghĩa vụ cho những người lao động khác.

Thực tế hiện nay, hợp đồng lao động rất quan trọng vì đó chính là một “tấm lá chắn” bảo vệ bạn khỏi sự bóc lột của người sử dụng lao động. Xem xét kỹ các loại hợp đồng lao động sẽ giúp bạn:

- Không bị vô cứ đuổi việc

- Không lo bị quịt tiền

- Với những lao động nữ sẽ có ưu đãi riêng như chế độ thai sản

- Hưởng trở cấp thôi việc, mất việc

- Được mua bảo hiểm ý tế

- Được đình công khi quyền lợi bị xâm phạm

1.2. Vai trò đối với Người sử dụng lao động

Hợp đồng lao động là một phương tiện pháp lý để người sử dụng lao động có thể tự do trong việc thuê mướn và sử dụng người lao động. Để phù hợp với mục đích của mình, người lao động cũng có thể thoả thuận về các nội dung cụ thể của quan hệ lao động trong hợp đồng. Cần lưu ý rằng những nội dung đó cũng có thể được thay đổi lại theo thời gian tuỳ vào 2 bên quyết định. Việc xác định các loại hợp đồng lao động sẽ giúp đánh giá việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động có hợp pháp hay không.

Trong một lần phỏng vấn ứng viên vào Microsoft, Bill Gates – người sáng lập đế chế công nghệ này đã từng hỏi “Theo bạn đâu là yếu tố duy trì sự thành công của hoạt động kinh doanh?” và một ứng viên đã trả lời rằng “Đó chính là sự chặt chẽ của hợp đồng”. Tưởng rằng đây là một câu trả lời không nghiêm túc nhưng người ứng viên này đã được nhận vào làm việc ngay sau đó. Như vậy có thể thấy rằng, hợp đồng lao động cũng là một trong những nhân tố tác động vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, người sử dụng lao động.

1.3. Vai trò đối với các Cơ quan quản lý Nhà nước

Trong mọi hoạt động quản lý, việc có một chủ thể quản lý để thiết lập các công cụ, phương tiện và hợp đồng lao động là rất quan trọng. Chính vì yếu tố quản lý lao động nên pháp luật hiện hành đã có giới hạn về quyền quản lý lao động của người sử dụng lao động. Hợp đồng lao động cũng là cơ sở để giải quyết một số chế độ liên quan đến người lao động đặc biệt là bảo hiểm xã hội. Đồng thời đây cũng cơ sở để nhà nước giám sát việc thực hiện pháp luật lao động.

Việc làm nhân viên quản lý hợp đồng

2. Phân biệt các loại hợp đồng lao động hiện hành

Theo quy định của bộ luật lao động hiện nay thì việc phân loại các hợp đồng lao động sẽ dựa trên thời hạn lao động được 2 bên thoả thuận. Theo đó, thời gian lao động theo pháp luật là khoảng thời gian hợp đồng phát sinh hiệu lực mà cả người lao động lẫn người sử dụng lao động đều phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu có tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh với nội dung trong hợp đồng lao động

Căn cứ theo Điều 22 Bộ luật Lao động 2024, có các loại hợp đồng lao động sau: Hợp đồng lao động không xác định thời hạn; Hợp đồng lao động xác định thời hạn; Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12 tháng. Các quy định về những loại hợp đồng này như sau:

2.1. Hợp đồng lao động không xác định thời hạn

Hợp đồng không xác định thời hạn là hợp đồng chỉ chấm dứt khi cả 2 bên đều muốn kết thúc quan hệ lao động. Hợp đồng này sẽ không quy định thời điểm cụ thể hết hiệu lực. Theo đó, loại hợp đồng không thời hạn áp dụng cho một số công việc có tính chất liên tục, không ngừng. Hay có những công việc có thời gian hơn 36 tháng và tuyển dụng theo biên chế nhà nước ký kết theo hợp đồng lao động. Điều này đồng nghĩa với việc hợp đồng lao động không xác định thời hạn sẽ chỉ kết thúc khi quan hệ giữa các bên chấm dứt. Nó tạo ra một môi trường làm việc tự do, chủ thể có thể chấm dứt nhưng phải báo trước thời hạn. Loại hợp đồng này sẽ được thể hiện qua các văn bản.

Một ví dụ dễ hiểu như sau: Bạn A ký kết hợp đồng lao động với doanh nghiệp B vào ngày 06/09/2024. Hợp đồng lao động chỉ thoả thuận về thời hạn ký kết nhưng không có thời hạn cụ thể khi nào hợp đồng kết thúc. Vì vậy nếu như không có sự kiện gì tác động đến quan hệ lao động 2 bên thì bạn A sẽ bắt đầu làm việc chính thức vào ngày 06/09/2024 và sẽ làm việc như việc cho đến mãi về sau. Ngược lại, khi có một vấn đề nào đó khiến 2 bên không thể tiếp tục quan hệ lao động nữa thì bạn A sẽ chấm dứt với công ty B.

2.2. Hợp đồng lao động có thời hạn

Đây là loại hợp đồng mà 2 bên xác định rõ thời hạn cụ thể chấm dứt hiệu lực của hợp đồng. Thông thường, thời hạn của hợp đồng có thời hạn sẽ là từ đủ 12 tháng đến 36 tháng. Khi hết thời hạn ấy thì các bên sẽ chấm dứt hợp đồng lao động. Trong trường hợp 2 bên vẫn muốn tiếp tục làm việc cùng nhau thì phải ký kết thêm hợp đồng lao động mới, hợp đồng tiếp theo này nếu là hợp đồng có thời hạn thì chỉ được ký kết tối đa thêm 01 lần sau đó phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Ví dụ như:  Bạn A ký hợp động lao động với công ty B thời hạn 18 tháng. Sau 18 tháng thì hợp đồng lao động sẽ chấm dứt. Nếu bạn A không muốn ký hợp đồng lao động nữa thì cả 2 bên sẽ kết thúc hợp đồng

2.3. Hợp đồng lao động theo mùa vụ

Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12. Sau khi hết mùa vụ thì hợp đồng sẽ hết thời hạn, vì vậy hợp đồng theo mùa vụ được ký kết trong trường hợp người lao động và người sử dụng lao động vê công việc tạm thời, không thường xuyên

Ví dụ như: Bạn A ký hợp đồng với vườn B. Công việc của A là thu hoạch mít và na. Sau khi hết mùa mít, na thì bạn A sẽ chấm dứt hợp đồng lao động với nhà vườn B. Hợp đồng lao động theo mùa vụ có thể được trình bày dưới hình thức văn bản hoặc lời nói, hành động cụ thể

=> Như vậy, tuỳ vào các loại hợp đồng lao động mà quyền hạn và trách nhiệm của người lao động sẽ khác nhau. Timviec365.vn hy vọng bài viết đã giúp các bạn nắm rõ các quy định để lựa chọn ký kết hợp đồng phù hợp với công việc và ngành nghề.

Tìm việc làm