Định nghĩa về hợp đồng lao động và phân loại hợp đồng lao động

1. Định nghĩa về hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Điều đó có nghĩa rằng, hợp đồng lao động là sự tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực giữa người sử dụng lao động với người lao động. Như vậy, mọi trường hợp có ép buộc, lừa dối, đe dọa đều trái với quy định về nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động (Theo điều 15 của Bộ luật Lao động năm 2024).

được hình thành trên cơ sở bình đẳng quan hệ giữa hai bên ký kết và có tính chất cá nhân.

2. Những điều cần tuân theo khi soạn thảo và ký kết hợp đồng

Trước khi đến một văn bản hợp đồng chính thức, việc soạn thảo và ký kết hợp đồng phải tuân theo những điều sau đây:

- Tuân theo Bộ luật Lao động 2024 với:

+ Số hiệu: 10/2024/QH13

+ Ngày ban hành: 18/06/2024

+ Ngày có hiệu lực: 01/05/2024

- Thông tư 47/2024/TT-BLĐTBXH: về hướng dẫn một số điều trong hợp đồng lao động, kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất tại Nghị định 05/2024/NĐ-CP.

+ Ngày ban hành: 16/11/2024

+ Ngày hiệu lực: 01/01/2024

- Nghị định 05/2024/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số nội dung của Bộ luật lao động 2024, trong đó có một số nội dung quan trọng nói về tiền lương, trợ cấp thôi việc, mất việc làm. 

+ Ngày ban hành: 12/01/2024

+ Ngày hiệu lực: 01/03/2024

3. Nguyên tắc trong ký kết hợp đồng lao động

- Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí cũng như phải trung thực

- Có thể tự do ký kết hợp đồng nhưng không được trái với pháp luật, với thỏa ước lao động tập thể cũng như với xã hội

Tìm việc làm nhân viên quản lý hợp đồng

4. Phân loại hợp đồng lao động

Theo quy định của Bộ luật Lao động thì hợp đồng lao động được phân ra làm 3 loại dưới đây:

4.1. Loại hợp đồng lao động không xác định về thời hạn

Đây là loại hợp đồng mà trong đó cả hai bên ký kết đều không xác định rõ thời hạn cũng như thời điểm chấm dứt của bản hợp đồng.

Điều này có nghĩa là hợp đồng này sẽ vẫn tiếp tục thực hiện cho đến khi xảy ra mẫu thuận giữa hai bên thì sẽ chấm dứt hợp đồng. Hợp đồng này thường được áp dụng cho những công việc không xác định được thời điểm kết thúc hoặc những công việc nào có thời hạn trên 3 năm, trường hợp tuyển dụng công nhân viên chức nhà nước trước đây bây giờ chuyển sang ký kết hợp đồng lao động. Ưu điểm của loại hình hợp đồng này là có thể tạo ra một môi trường tự do, thoải mái để cho các chủ thể có thể chủ động chấm dứt hợp đồng bất cứ khi nào họ muốn với điều kiện là phải tuân thủ đúng về thời hạn đã thông báo trước đó. Đối với loại hợp đồng này thì hình thức của hợp đồng phải lập thành văn bản.

Ví dụ như: Công ty A ký kết hợp đồng vào lao động X vào ngày 21/12/2024, trong hợp đồng này chỉ ghi rõ thỏa thuận thời gian giao kết hợp đồng chứ không có thỏa thuận về thời gian kết thúc hợp đồng. Cho nên nếu xảy ra tranh chấp giữa hai bên thì X sẽ chấm dứt hợp đồng với công ty X.

4.2. Loại hợp đồng lao động có xác định kỳ hạn

Đây là loại hợp đồng mà trong đó cả hai bên ký kết đã xác định rõ thời hạn cũng như thời điểm chấm dứt hiệu lực của bản hợp đồng.  Thường là trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến 36 tháng (tức 1 đến 3 năm). Do đó, khi hết hạn hợp đồng đã ký kết thì các bên sẽ chấm dứt hợp đồng lao động. Trong trường hợp người lao động cùng người sử dụng lao động muốn tiếp tục ký kết hợp đồng lao động thì bắt buộc phải ký kết bản hợp đồng lao động mới khác. Điều đó có nghĩa là, nếu các thỏa thuận ký kết hợp đồng mới thì cũng chỉ cần ký kết thêm một lần nữa hợp đồng lao động có xác định thời hạn, rồi tiếp sau đó phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Hình thức của hợp đồng lao động có thời hạn thì như với hình thức của hợp đồng lao động không thời hạn là lập bằng văn bản.

Chẳng hạn: Trong trường hợp lao động A ký hợp đồng với công ty B có thời hạn là 12 tháng, khi hết thời gian này, nếu A không muốn làm việc cho công ty B tiếp nữa, thì cả hai bên sẽ dừng hợp đồng theo quy định đã thống nhất từ trước.

4.3. Loại hợp đồng theo mùa vụ hoặc theo những công việc nhất định nhưng có thời hạn dưới 12 tháng

Hợp đồng này được ký kết khi giao kết giữa người lao động và người thuê lao động về công việc có tính chất tạm thời, những công việc có thời hạn dưới 12 tháng hoặc không thường xuyên. Với hình thức này thì có thể được lập thành văn bản, lời nói hoặc những hành vi cụ thể.

Ví dụ: Đến dịp gần lễ tết, công ty A tuyển nhân viên B làm theo thời vụ với thời hạn là 3 tháng. Sau khi kết thúc đợt tết này thì nhân viên B cũng kết thúc hợp đồng với công ty A.

Với mỗi loại hợp đồng khác nhau thì thời hạn, quyền cũng như nghĩa vụ giữa người sử dụng lao động và người lao động là sẽ khác nhau. Sự khác biệt giữa mỗi loại hợp đồng là trách nhiệm đóng thuế của người lao động, những trách nhiệm về tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của người sử dụng lao động và người lao động hay cách chấm dứt hợp đồng lao động theo mùa vụ. Tùy thuộc vào tính chất công việc mà người sử dụng và người lao động có thể lựa chọn hợp đồng lao động sao cho phù hợp nhất.

Chú ý, không được giao kết hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng để làm những công việc có tính chất thường xuyên từ 12 tháng trở lên, trừ trường hợp phải tạm thời thay thế người lao động đi làm nghĩa vụ quân sự, nghỉ theo chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hoặc nghỉ việc có tính chất tạm thời khác.

5. Những nội dung cần có trong hợp đồng

5.1. Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động hoặc người đại diện hợp pháp

- Tên theo giấy đã chứng nhận đăng ký của doanh nghiệp, giấy chứng nhận đầu tư, cá nhân thuê người lao động thì cần phải ghi họ tên của người đó theo chứng minh thư hoặc hộ chiếu.

- Địa chỉ theo giấy chứng nhận đăng ký của doanh nghiệp, giấy quyết định thành lập hoặc giấy chứng nhận đầu tư.

- Họ tên, ngày tháng năm sinh, số chưng minh thư nhân dân hoặc hộ chiếu, địa chỉ của nơi cư trú, chức doanh của mình trong doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình thuê mướn lao động của ngươì ký hợp đồng bên phía người sử dụng.

5.2. Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, địa chỉ nơi cư trú, số chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ hợp pháp khác của người lao động

Các giấy tờ hợp pháp khác có thể là:

- Số giấy phép lao động, ngày tháng năm cấp, nơi cấp của cơ quan có thẩm quyền đối với lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam;

- Văn bản đồng ý của người đại diện theo pháp luật đối với người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi;

- Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, địa chỉ nơi cư trú, số chứng minh nhân dân hoặc số hộ chiếu của người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi;

- Văn bản đồng ý của người dưới 15 tuổi để người đại diện theo pháp luật của mình giao kết hợp đồng.

5.3. Công việc và địa điểm làm việc

Công việc, phạm vi, địa điểm làm việc đã thỏa thuận; trường hợp người lao động làm việc ở nhiều địa điểm thì ghi các địa điểm chính.

5.4. Thời hạn hợp đồng

- Thời gian thực hiện hợp đồng (số tháng hoặc số ngày);

- Thời điểm bắt đầu và kết thúc (đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động theo mùa vụ, theo một công việc nhất định);

- Thời điểm bắt đầu (đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn).

5.5. Mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác

- Mức lương, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác: do hai bên thỏa thuận;

- Hình thức trả lương: Trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán thông qua tài khoản ngân hàng hoặc tiền mặt;

- Kỳ hạn trả lương: Tùy theo việc người lao động được trả lương theo thời gian, sản phẩm hay khoán mà xác định kỳ hạn trả lương phù hợp.

5.6. Chế độ nâng bậc, nâng lương

Theo thỏa thuận của hai bên về điều kiện, thời gian, mức tiền lương sau khi nâng bậc, nâng lương hoặc theo quy chế doanh nghiệp, thỏa ước lao động tập thể.

5.7. Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi

Theo thỏa thuận của hai bên hoặc theo nội quy, quy chế của doanh nghiệp, thỏa ước lao động tập thể và quy định của pháp luật.

5.8. Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động

Theo nội quy, quy chế của doanh nghiệp, thỏa ước lao động tập thể và theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

5.9. Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế

Theo quy định của pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế.

Qua những chia sẻ trên, hi vọng bạn đã có những kiến thức cũng như có thể tự quyết định được cho mình những lựa chọn đúng đắn. Khi ký kết hợp đồng, chúng ta cũng đang gửi đi niềm tin vào một điều mà chúng ta mong muốn nhất. Hãy thương lượng thật kỹ càng trước khi đưa đi đến những kết luận cuối cùng. Chúc bạn thành công và nhiều may mắn.

Muốn tìm việc làm