Đình công là gì? Những quy định mới nhất về đình công hiện nay

1. Đình công là gì?

Đình công là gì? Đây là hành động ngừng một bộ phận hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh do tập thể người lao động tiến hành nhằm yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện đúng nghĩa vụ trong quan hệ lao động hoặc giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến quyền lợi của họ.

Trong pháp luật hiện hành, đình công là quyền cơ bản của người lao động. Quyết định đình công thường được thông qua bởi tập thể lao động thông qua tổ chức công đoàn cơ sở, đặc biệt khi người lao động không đồng thuận với quyết định của hội đồng trọng tài lao động về tranh chấp tập thể hoặc không lựa chọn đưa vụ việc ra tòa. Ban chấp hành công đoàn cơ sở sẽ tổ chức lấy ý kiến của tập thể lao động bằng hình thức bỏ phiếu kín hoặc ký tên, và đình công chỉ được tiến hành khi quá nửa số lao động đồng ý. Đồng thời, Ban chấp hành công đoàn sẽ soạn thảo bản yêu cầu đình công, cử đại diện (tối đa ba người) trao trực tiếp cho người sử dụng lao động và gửi thông báo tới cơ quan lao động cấp tỉnh cũng như Liên đoàn Lao động cấp tỉnh.

Một cuộc đình công tuân thủ đầy đủ các điều kiện, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật được coi là đình công hợp pháp. Ngược lại, đình công không xuất phát từ tranh chấp lao động tập thể, vượt phạm vi doanh nghiệp hoặc không thực hiện đúng thủ tục sẽ bị coi là đình công bất hợp pháp.

Luật lao động cũng quy định một số giới hạn cụ thể: các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ công cộng, doanh nghiệp quan trọng với nền kinh tế hoặc phục vụ an ninh quốc phòng bị cấm đình công. Thủ tướng Chính phủ có quyền hoãn hoặc chấm dứt cuộc đình công nếu nó gây nguy cơ nghiêm trọng đối với nền kinh tế hoặc an toàn công cộng.

Ngoài ra, pháp luật nghiêm cấm các hành vi bạo lực, phá hoại tài sản, xâm phạm trật tự công cộng trong quá trình đình công. Tuân thủ những quy định này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người lao động mà còn giúp doanh nghiệp vận hành ổn định, tránh rủi ro pháp lý.

>> Xem thêm: Có nên nghỉ việc khi chưa có việc mới

2. Đình công bất hợp pháp là gì và những điểm cần lưu ý

Đình công bất hợp pháp là các cuộc đình công không đáp ứng đầy đủ các điều kiện và thủ tục theo quy định của pháp luật về đình công hợp pháp.

Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, một cuộc đình công sẽ bị coi là bất hợp pháp nếu:

- Không do tổ chức công đoàn có thẩm quyền lãnh đạo,

- Không xuất phát từ tranh chấp lao động tập thể,

- Hoặc không thực hiện đúng trình tự, thủ tục thông báo và lấy ý kiến tập thể lao động.

Việc xác định một cuộc đình công là bất hợp pháp thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi diễn ra đình công, theo yêu cầu của tập thể lao động, người sử dụng lao động hoặc các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Khi có quyết định của tòa án, tập thể người lao động phải ngay lập tức chấm dứt đình công.

Trong một số trường hợp đặc biệt, ví dụ như người lao động thực hiện đình công không đúng thủ tục nhưng người sử dụng lao động có trách nhiệm trong tranh chấp, người lao động vẫn có thể được hưởng một phần tiền lương hoặc các quyền lợi hợp pháp khác. Việc này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động ngay cả khi cuộc đình công bị xác định là bất hợp pháp.

Hiểu rõ đình công bất hợp pháp là gì giúp người lao động nắm vững quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đồng thời giúp doanh nghiệp phòng tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định.

3. Đình công hợp pháp là gì và điều kiện áp dụng theo pháp luật

Đình công hợp pháp là hình thức ngừng việc tạm thời của người lao động được tiến hành đầy đủ theo các quy định của pháp luật, nhằm bảo vệ quyền lợi trong quan hệ lao động tập thể. Việc hiểu rõ đình công là gì hợp pháp giúp người lao động nắm vững quyền lợi, nghĩa vụ và tránh rủi ro pháp lý.

Ở nhiều quốc gia, quyền đình công được thừa nhận nhưng chỉ trong phạm vi đình công hợp pháp, và các điều kiện về đối tượng, mục đích, phạm vi, thời gian, người lãnh đạo và thủ tục tiến hành có thể khác nhau. Tại Việt Nam, theo Bộ luật Lao động 2019, một cuộc đình công được coi là hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

- Xuất phát từ tranh chấp lao động tập thể, xảy ra trong phạm vi quan hệ lao động của doanh nghiệp.

- Do tập thể người lao động tự nguyện thực hiện, chỉ trong phạm vi doanh nghiệp đó.

- Tập thể lao động không đồng ý với quyết định của hội đồng trọng tài lao động, nhưng không khởi kiện ra tòa án.

- Được lãnh đạo bởi Ban chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc Công đoàn lâm thời, thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định.

- ​Tuân thủ các quy định về cấm, hoãn hoặc ngừng đình công, đảm bảo không ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế, an ninh quốc phòng, hay trật tự công cộng.

Việc xác định tính hợp pháp của đình công thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra đình công, theo yêu cầu của tập thể người lao động, người sử dụng lao động hoặc các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Khi tòa án kết luận đình công hợp pháp, việc giải quyết quyền lợi của người lao động sẽ dựa trên lỗi của người sử dụng lao động (nếu có), đảm bảo người lao động nhận đầy đủ tiền lương, quyền lợi và bảo vệ pháp lý theo quy định.

Hiểu rõ đình công hợp pháp là gì và các điều kiện đi kèm giúp người lao động thực hiện quyền đình công một cách hợp pháp, đồng thời giúp doanh nghiệp quản lý và xử lý đình công theo đúng luật, tránh các tranh chấp không cần thiết.

>> Xem thêm những việc làm Cao Bằng lương cao và có chế độ đãi ngộ hấp dẫn nhất ngay bây giờ.

4. Nguyên nhân dẫn đến đình công

Không có lửa làm sao có khói, không phải tự dưng người lao động lại đình công và không làm việc. Vậy nguyên nhân do đâu? Tại sao lại tạo ra những cuộc đình công không hi vọng như thế?

Theo nhận định của nhiều người, có thể thấy nguyên nhân chính dẫn đến đình công hiện nay xuất phát từ tranh chấp lao động tập thể, có ảnh hưởng đến giá trị bản thân, lợi ích hay đan xen tranh chấp lao động tập thể. Tuy vậy, vấn đề nổi bật có thể thấy đó là các vấn đề liên quan đến tiền lương của những người khi tham gia lao động.

4.1. Từ phía người sử dụng lao động

Có lẽ, với các doanh nghiệp, việc sử dụng lao động vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc do thiếu định hướng và chiến lược cụ thể, cũng như việc thiếu việc đăng ký và thỏa thuận về mức tăng lương và bảng lương, dẫn đến tình trạng chưa giải quyết đúng và ổn định về mức lương, gây bức xúc cho người lao động.

Cũng có nhiều doanh nghiệp còn mập mờ trong thời hạn thử việc, bên cạnh đó, thỏa thuận chưa ổn gây mất lòng tin của những nhân viên làm việc trong môi trường làm việc đó dẫn đến việc đình công. Đình công là gì? Với người lao động, có lẽ khi họ chưa được đáp ứng tất cả những nhu cầu về chế độ đãi ngộ nhân viên, lợi ích của mình, chắc chắn họ sẽ bàn nhau, họp lại và tổ chức các cuộc đình công mà bản thân chính họ cũng không hề muốn điều đó.

>> Xem thêm: Tình huống nhân sự và cách giải quyết

4.2. Từ phía người lao động

Đa số công nhân khi lao động họ cũng đòi hỏi các nhu cầu đáp ứng cho cuộc sống của mình. Thông thường, khi lao động mọi người thường gặp khá nhiều khó khăn trong điều kiện sinh hoạt

Tất cả các nhu cầu về nhà ở, đi lại, của người lao động doanh nghiệp cũng phải đáp ứng, song tuy vậy, hiện nay, tất cả doanh nghiệp mới chỉ đáp ứng được một phần so với nhu cầu thực tế. Phần lớn người lao động có thể phải chi trả những khoản chi phí nên thực sự lớn, trong khi đó, lương lại không đủ chi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân thực sự dễ dẫn đến việc đình công của tất cả mọi người.

4.3. Từ phía các người lãnh đạo, cán bộ công đoàn

Hiện nay, đa số cán bộ công đoàn tại các doanh nghiệp là những người quyết định và giải quyết những khó khăn cho người lao động. Cũng có vô cùng nhiều người không thực hiện đúng với chức trách của mình nên khó khăn trong việc bảo vệ người lao động còn tồn đọng vô cùng nhiều. Trình độ của cán bộ công cũng vì thế mà chưa đáp ứng được nhu cầu đề ra của thực tế.

4.4. Những nguyên nhân khác

Không chỉ có 3 nguyên nhân chính trên làm cho người lao động dễ dàng đình công mà còn có thực sự nhiều tác nhân khác ảnh hưởng đến quá trình này. Đó có thể là một trong những sự khác biệt về văn hoá, bất đồng về ngôn ngữ hay là những quan điểm không hợp nhau, những hiểu nhầm hay thái độ của chủ doanh nghiệp cũng gây thực sự nhiều bức xúc với người lao động.

>> Xem thêm bài viết: Thủ tục hành chính là gì? Những điều cần biết về thủ tục hành chính

5. Giải pháp hạn chế đình công của người lao động

Không chỉ một ngày mà có thể đưa ra các giải pháp cụ thể trong việc hạn chế đình công của nước ta hiện nay. Tuy nhiên với những giải pháp dưới đây, bạn có thể biết được thêm về đình công là gì đối với doanh nghị và nó ảnh hưởng rất lớn nếu không có những giải pháp kịp thời. Vì vậy, việc áp dụng và thực hiện tốt các chính sách nhất định vấn đề đình công của người lao động sẽ được hạn chế.

- Thứ nhất,  để hạn chế việc đình công chúng ta nên tiếp tục chỉ đạo tất cả các tổ công tác liên ngành trong việc thực hiện và giải quyết các vụ đình công không đúng quy trình và luật định của nhà nước.

Những đơn vị và cơ quan có thẩm quyền cần thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình, phân công nhiệm vụ cho từng người theo quyền hạn giải quyết. Trong công tác chỉ đạo cần thực hiện theo quy trình giải quyết các vụ đình công. Xử lý nghiêm minh những vụ việc vi phạm và không đúng với pháp luật. Thực hiện đúng với chức năng và phát huy vai trò của người đứng đầu trong các vụ lao động tập thể đình công.

- Thứ hai, thường xuyên tiến hành mở các lớp tập huấn nâng cao trình độ cho tất cả đội ngũ làm công tác quản lý tại các cấp, từ cấp cơ sở đến những cấp tại trung ương, chủ động đối phó với các công việc khi xảy ra những tranh chấp lao động và các cuộc đình công. Thực hiện phối hợp, nắm bắt kịp thời tất cả các thông tin liên quan đến vấn đề khi có những cuộc đình công hay biểu tình xảy ra.

- Thứ ba, tăng cường sự chế tài và quản lý, cần có sự quan tâm của Nhà nước trong vấn đề chăm lo đời sống nâng cao cho người lao động trong các doanh nghiệp. Đặc biệt, chú trọng đến các vấn đề về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Tiến hành tập trung thanh tra các khu công nghiệp, khu chế xuất, tiến hành theo dõi và kịp thời giải quyết các mâu thuẫn phát sinh trong lao động, tránh dẫn đến những cuộc va chạm và xung đột không đáng có.

- Thứ tư, tiếp tục thực hiện các công việc như tuyên truyền và phổ biến sâu rộng nội dung cơ bản của luật lao động Việt Nam mới nhất đến tất cả người lao động trong cả nước. Tất cả các vấn đề truyền đạt có thể áp dụng với nhiều ý tưởng và bằng các hình thức phong phú khác nhau.

Đặc biệt trong những vấn đề như bảng lương, mức lương quy định và mức thưởng, phúc lợi cần có sự rạch ròi và đúng đắn. Chế độ được hưởng, bảng lương cần có những thông tin cụ thể và chính xác, các thỏa thuận và thương lượng cũng phải được hiển thị cụ thể và rõ ràng bằng văn bản quy định.

Cuối cùng, tiến hành tuyên truyền và phổ biến các kiến thức cũng như vận động, giáo dục những người lao động, cần có sự hiểu biết đúng đắn và nên tìm hiểu rõ hơn về doanh nghiệp. Tất cả những người lao động trong doanh nghiệp cần chấp hành đúng về lao động, giảm thiểu các cuộc đình công không đúng trình tự thủ tục, hạn chế tối đa những hậu quả không mong muốn.

>> Xem thêm: Khi nào nên nghỉ việc

6. Những hành vi bị nghiêm cấm trước, trong và sau khi đình công

Theo Điều 208 Bộ luật Lao động 2019, trong quá trình thực hiện đình công, cả người lao động và người sử dụng lao động đều phải tuân thủ các quy định nghiêm cấm nhằm đảm bảo quyền lợi và an ninh trật tự. Việc hiểu rõ đình công là gì cũng như các hành vi bị cấm giúp bảo vệ quyền lợi người lao động và tránh vi phạm pháp luật.

Các hành vi bị nghiêm cấm bao gồm:

- Cản trở hoặc ép buộc: Không được cản trở người lao động thực hiện quyền đình công, cũng như không được lôi kéo, ép buộc họ tham gia đình công. Đồng thời, không được cản trở những người lao động không tham gia đình công đi làm.

- Sử dụng bạo lực hoặc phá hoại tài sản: Nghiêm cấm mọi hành vi dùng bạo lực, hủy hoại máy móc, thiết bị, tài sản của doanh nghiệp trong quá trình đình công.

- Xâm phạm trật tự, an toàn công cộng: Không được gây rối, phá vỡ trật tự hoặc làm ảnh hưởng đến an toàn chung.

- Xử lý lao động trái pháp luật: Cấm chấm dứt hợp đồng, kỷ luật, điều động người lao động hoặc lãnh đạo đình công sang vị trí khác vì lý do chuẩn bị hoặc tham gia đình công.

- Trù dập, trả thù: Không được trù dập hay trả thù người lao động tham gia đình công hoặc lãnh đạo đình công.

- ​Lợi dụng đình công để vi phạm pháp luật: Nghiêm cấm sử dụng đình công làm phương tiện thực hiện các hành vi trái pháp luật khác.

Những quy định này giúp đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động được tôn trọng, đồng thời giúp doanh nghiệp và cơ quan quản lý xử lý đình công hợp pháp, tránh phát sinh tranh chấp và rủi ro pháp lý.

7. Quan hệ pháp luật về đình công và cơ chế giải quyết

Đình công là gì không chỉ là quyền của người lao động mà còn phát sinh một hệ thống quan hệ pháp luật phức tạp. Quan hệ này bao gồm tập thể lao động, lãnh đạo đình công, người sử dụng lao động và các cơ quan có thẩm quyền giải quyết đình công. Các quy định pháp luật lao động hiện hành nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các bên, đồng thời duy trì trật tự, ổn định quan hệ lao động và xã hội.

Do tính nhạy cảm, các quy định pháp luật về đình công yêu cầu điều chỉnh chặt chẽ để hạn chế những tác động tiêu cực, đảm bảo quá trình đình công không làm gián đoạn hoạt động sản xuất – kinh doanh và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự công cộng. Bên cạnh đó, cơ chế giải quyết đình công cũng phải giúp quan hệ lao động nhanh chóng trở lại ổn định và bảo vệ quyền lợi của cả người lao động lẫn người sử dụng lao động.

7.1. Ai tham gia đình công và ai có thẩm quyền giải quyết?

Trong quan hệ pháp luật về đình công, việc xác định đúng chủ thể tham gia và cơ quan giải quyết là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp và quyền lợi của các bên.

Chủ thể tham gia đình công bao gồm:

- Người lao động và tập thể lao động trong phạm vi doanh nghiệp nơi diễn ra đình công.

- Đại diện lãnh đạo đình công, phải là tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng tập thể trong tranh chấp lao động.

- Tư cách pháp lý của các chủ thể này là cơ sở xác định một cuộc đình công có hợp pháp hay không.

Chủ thể có thẩm quyền giải quyết đình công bao gồm:

- Tòa án nhân dân cấp tỉnh, chịu trách nhiệm giải quyết tranh chấp hoặc các vấn đề phát sinh trong quá trình đình công.

- ​Trong một số trường hợp, Tòa án nhân dân cấp cao có quyền xem xét và ra quyết định theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (Điều 403 – 413).

Việc phân định rõ ràng giữa chủ thể tham gia và chủ thể giải quyết giúp đảm bảo quyền lợi của người lao động, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ đúng luật lao động về đình công, hạn chế tranh chấp và rủi ro pháp lý.

7.2. Nội dung quyền và nghĩa vụ trong quan hệ pháp luật đình công

Trong suốt quá trình đình công, các chủ thể đều phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ được quy định:

- Trước, trong và sau đình công, người lao động và doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của Bộ luật Lao động 2019, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và không vi phạm pháp luật.

- ​Trong quá trình giải quyết đình công, quyền và nghĩa vụ của các bên được điều chỉnh bởi Bộ luật Tố tụng dân sự, giúp xử lý tranh chấp một cách công bằng, minh bạch, bảo vệ lợi ích chính đáng của tất cả các bên liên quan.

Hiểu rõ đình công là gì, các chủ thể tham gia và cơ chế pháp lý xử lý đình công sẽ giúp người lao động thực hiện quyền hợp pháp, doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định, và giảm thiểu rủi ro tranh chấp pháp lý.

Hiểu rõ đình công là gì là bước quan trọng giúp người lao động nắm vững quyền lợi và nghĩa vụ, đồng thời giúp doanh nghiệp thực hiện đúng quy định của luật lao động về đình công. Các kiến thức về đình công hợp pháp, đình công bất hợp pháp, các hành vi bị nghiêm cấm, cũng như cơ chế pháp lý giải quyết đình công, đều nhằm đảm bảo quá trình đình công diễn ra minh bạch, công bằng và hạn chế tối đa tranh chấp.

Việc phân loại các trường hợp đình công và tuân thủ thủ tục theo quy định pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động mà còn giúp doanh nghiệp duy trì ổn định sản xuất, kinh doanh, đồng thời đảm bảo trật tự công cộng và an toàn xã hội.

Nắm vững những kiến thức này sẽ giúp cả người lao động và người sử dụng lao động chủ động trong việc xử lý đình công, đảm bảo quan hệ lao động hài hòa, ổn định và đúng pháp luật.

Những thông tin về đình công là gì còn có rất nhiều thông tin bổ ích bạn nên tìm hiểu. Tuy nhiên với những kiến thức được chia sẻ từ bài viết trên có lẽ bạn cũng đã chọn được những thông tin cho mình rồi đúng không. Hãy cập nhật thông tin nhanh chóng để mình có thể vận dụng chúng từ hôm nay nhé.