Nghề nghiệp là gì? Tìm hiểu lịch sử ra đời thuật ngữ

1. Khái niệm nghề nghiệp là gì?

Nghề nghiệp hay còn được gọi bằng 3 cách khác đó là sự phân tách của Nghề và Nghiệp, cách khác còn có thể gọi là Chuyên môn. Bởi cách gọi đa dạng như vậy mà cũng có nhiều cách hiểu khác nhau đối với thuật ngữ này. Tuy nhiên, để hiểu đúng theo bản chất ý nghĩa chung mà thuật ngữ thể hiện thì có lẽ chúng ta nên tách nhỏ thuật ngữ này ra để phân tích.

Trước tiên, bạn hiểu như thế nào là nghề nghiệp? Nghề nghiệp được coi là một lĩnh vực lao động mà trong đó, con người sẽ được đào tạo, sử dụng những kiến thức, kỹ năng được đào tạo để tạo ra các sản phẩm phục vụ nhu cầu xã hội.

Đó là công việc được làm một cách thường xuyên, mang tính chất ổn định nhằm mục đích tạo ra nguồn thu nhập cho người lao động trong khoảng thời gian nhất định nào đó. Mặc dù mục đích chính là kiếm tiền nhưng nghề cũng giúp bộc lộ được nhiều điều về người lao động trên các phương diện năng lực chuyên môn, phẩm chất và khả năng có thể đóng góp những giá trị tốt đẹp cho cuộc sống và xã hội, đem lại lợi ích chung cho cả cộng đồng. Mỗi nghề có thể gồm nhiều chuyên môn. Chẳng hạn bạn làm nghề giáo viên thì sẽ có các chuyên môn về tâm lý, kinh tế, xã hội, việc làm bán hàng sẽ có chuyên tư vấn, chăm sóc…

Khái niệm Nghề đã được làm sáng tỏ, chúng ta sẽ tiếp tục tìm kiếm ý nghĩa của từ "Nghiệp" ngay sau đây. Từ ngữ này nói về một công việc được xác định là niềm đam mê và vì thế mà bạn quyết tâm theo đuổi nó để gắn bó lâu dài, trong tâm trí bạn luôn khao khát được cống hiến thật nhiều cho công việc này vì thế mà sẽ cần nhiều tâm huyết và sự đầu tư hơn. Để xây dựng nghiệp thành công, bạn sẽ cần có một kế hoạch lâu dài nên thời gian và sự kiên trì cùng với sự quyết tâm là điều cần thiết để được củng cố trong bạn.

Nhìn chung, nghề nghiệp cũng giống với một cơ thể sống vậy, nó có bắt đầu, có sự phát triển và có cả những lụi tàn. Một ví dụ điển hình giúp bạn dễ hình dung hơn về hành trình của nghề nghiệp như sau:

- Nền kỹ thuật điện tử phát triển, trở thành nền tảng làm cho nền công nghệ điện tử ra đời và phát triển.

- Dưới sự tác động mạnh mẽ của kỹ thuật máy tính mà một "công trình" đồ sộ công nghệ tin học cũng đã được hình thành. Trong đó bao gồm vô số các thao tác, nhiệm vụ quan trọng giúp hình thành nên những sản phẩm ưu việt mà toàn cầu đang được thừa hưởng nh chế tạo các chương trình phần cứng – phần mềm, thiết kế, các thiết bị bổ trợ,…

- Công nghệ về hợp chất cao phân tử được tách khỏi công nghệ hóa dầu.

- Hành loạt các ngành công nghệ tiên tiến khác tiếp nối nhau ra đời: công nghệ sinh học, dịch vụ, du lịch,…

Việc làm du lịch

2. Lịch sử của khái niệm nghề nghiệp

Khái niệm nghề nghiệp trên bắt nguồn từ đâu? Ngày nay chúng ta thừa nhận thuật ngữ này chỉ gói gọn trong hai chữ "nghề nghiệp", rất đơn giản, ngắn gọn phải không? Tuy nhiên sự ngắn gọn ấy đã trải qua không biết bao nhiêu giai đoạn lịch sử đấy nhé. Khám phá về lịch sử hình thành khái niệm nghề nghiệp, sẽ có những điều vô cùng thú vị. Hãy tìm hiểu ngay thôi nào!

Ở vào thời kì Trung Cổ, trên toàn thế giới chỉ tồn tại 3 ngành nghề - so với ngày nay, con số này quả thực vô cùng ít ỏi, được công nhận, có tên gọi cụ thể đó là nghề Y học, Thần học và Pháp luật.  Đến thời điểm cuối thế kỉ XVII, đầu thế kỉ XVIII,  các ngành nghề khác đã ra đời hàng loạt, được nước Mỹ công nhận. Bao gồm các ngành Khoa học tính bảo hiểm, Dược, Nha khoa, Luật, Kỹ thuật xây dựng dân dụng, Kế toán, Kiến trúc, Hậu cần,… theo thời gian, số lượng nghề nghiệp ngày càng tăng lên dưới sự phát triển của xã hội.

Tương ứng với các ngành nghề sẽ có các chuyên gia. Họ được trả cho các mức lương hấp dẫn và chính sách nhân sự, chế độ đãi ngộ tương xứng. Có sự phân biệt chế độ lương giữa các ngành nghề trong xã hội, chẳng hạn như nghề kỹ sư cơ khí hay luật luôn được trả lương cao hơn so với nghề thợ thủ công hay nhân viên làm việc tại tòa án.

Tuy nhiên, thời điểm này trở về trước, khái niệm nghề nghiệp vẫn chưa chính thức được hình thành, phải đến năm 1908 thì kỹ sư Frank Parsons mới tìm ra nó và chính thức đưa "nghề nghiệp" trở thành một ngôn từ gọi chính thống nhưng chưa hoàn thiện giá trị ý nghĩa thể hiển của nó như hiện nay. Ban đầu, nghề nghiệp chỉ thể hiện ý nghĩa nói tới kiến thức và sự phát triển kỹ năng trong phạm vi một cá nhân khi ở trong phạm vi của một công việc cụ thể. Về sau, các giá trị khác dần được bổ sung theo thời gian để đến được với ý nghĩa hoàn chỉnh như bây giờ mà chúng ta đã phân tích ở trên.

Nói riêng tại Việt Nam, dưới tác động của sự chuyển biến nền kinh tế khi cơ chế kế hoạch hóa tập trung đã được chuyển sang cơ chế thị trường, tạo nên những biến đổi lớn đối với cơ cấu nghề nghiệp. Đối với cơ chế thị trường, đặc biệt xét ở nền kinh tế tri thức thì sức lao động vô hình chung đã trở thành một thứ hàng hóa có giá trị tùy thuộc theo mức độ tay nghề, khả năng trình độ, các khả năng trên nhiều phương diện khác. Sức lao dộng được quy định rõ ràng bởi chất lượng làm việc thể lực và "hàm lượng chất xám".

Tất cả chúng ta đến thời điểm hiện tại đã công nhận thuật ngữ nghề nghiệp như một cách thụ hưởng, ít có ai biết đến quá trình hình thành trong suốt chiều dài lịch sử của nó như trên. Ngoài lịch sử phát triển, tôi dám chắc rằng, còn nhiều thông tin thú vị liên quan đến thuật ngữ này mà bạn và rất nhiều người khác không biết được. Hãy tìm kiếm chúng ở phần tiếp theo đây.

Xem thêm: Bạn mong muốn điều gì khi đến với công ty chúng tôi

3. Một vài thông tin thú vị giúp bạn hiểu rộng hơn khái niệm nghề nghiệp

Trong những chương trình hướng nghiệp, để giúp đỡ các ứng viên ứng tuyển vị trí phù hợp, những nhà tuyển dụng hay chuyên gia việc làm thường đặt ra câu hỏi  "Có bao nhiêu nghề bạn thuộc tên?", thoạt nghe, câu hỏi khá dễ cho đến khi bạn dần cạn từ ngữ để gọi tên nghề nghiệp trong khi mới chỉ kể ra được chừng hơn chục công việc, lúc này nhiều người đã bắt đầu tỏ ra lúng túng và nghi ngờ chính câu trả lời của mình. Bởi vì sao? Nguyên nhân chính khiến bạn kể được ít nghề nghiệp hơn, thậm tệ hơn là không tự tin vào chính các đáp án của mình – những cái tên mà xưa nay bạn chưa hề đả động đến một cách nghiêm túc, chỉ cho rằng đó là nghề mà không một lần tìm hiểu cụ thể. Phượng nghĩ một vài chia sẻ sau đây sẽ giúp ích cho bạn trong vấn đề này.

Nghề sẽ bao gồm rất nhiều chuyên môn. Các giới chuyên gia nghiên cứu đã tìm ra và kết luận rằng trên thế giới có khoảng trên dưới 2000 nghề. Trong mỗi nghề lại bao gồm rất nhiều chuyên khác nhau tạo nên một thế giới nghề nghiệp vô cùng đa dạng.

Thế giới nghề nghiệp của mỗi quốc gia không giống nhau. Có những nghề chỉ thấy tồn tại ở quốc gia này nhưng hoàn toàn không có ở quốc gia khác. Thêm vào đó, trong một quốc gia, không có điều gì chắc chắn cho sự cố định của nghề nghiệp vì nó luôn có sự biến động không ngừng dưới những phát triển của nền tảng khoa học kỹ thuật và công nghệ. Các nghề cũ khi không còn phù hợp với sự phát triển hiện tại thì có thể mất đi hoặc buộc phải thay đổi nội dung thực hiện hay phương thức sản xuất.

Đi kèm với đó sẽ có sự ra đời của nhiều nghề mới, tương ứng với đặc điểm các nghề được phát triển theo hướng đa dạng hóa. Mức độ phát triển của xã hội quá nhanh, dẫn đến kết quả, trung bình trên thế giới có đến chừng 500 nghề bị đào thải kèm theo sự ra đời của khoảng 600 nghề. Việt Nam ta có tổ chức rất bài bản cơ chế đào tạo nghề thông qua 3 hệ trường bao gồm hệ dạy nghề, hệ chung cấp chuyên nghiệp và hệ cao đẳng – đại học, đã và đang đào tạo khoảng 300 nghề với hàng ngàn chuyên môn.

Như vậy, nội dung trên cơ bản đã giúp bạn làm sáng tỏ khái niệm nghề nghiệp là gì? Hy vọng, với cách hiểu khái niệm rõ ràng này, mỗi chúng ta đều có thể dễ dàng định hướng nghề nghiệp cho mình một cách hiệu quả nhất. Timviec365.vn là nơi cung cấp thông tin tuyển dụng và tạo cv trực tiếp.