Những khó khăn khi tìm kiếm nguồn nhân lực trẻ

Thiếu và yếu

Hàng năm, trên cả nước có hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp nhưng không phải ai cũng tìm được việc làm. Theo thống kê của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, năm 2024 có 174.000 sinh viên trình độ đại học trở lên thất nghiệp, 60% sinh viên phải sau 3 tháng tốt nghiệp mới kiếm được việc làm và trên 750.000 lao động có bằng cấp phải làm những việc làm không phù hợp ngành nghề được đào tạo.

Theo phân tích, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp cao là việc chọn bậc học của học sinh THPT đang mất cân bằng. Số liệu từ Trung tâm Dự báo về nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM đã chứng minh điều này: trong 100 học sinh tốt nghiệp cấp 3 có đến 88 em muốn vào Đại học, 8 em muốn vào Cao đẳng và chỉ có 4 em muốn học hệ Trung cấp.

Bà Phạm Thị Mỹ Lệ - Chủ tịch HĐQT Công ty L&A – cho hay, sinh viên thất nghiệp một phần do xu hướng chọn ngành nghề học. Các bạn trẻ ai cũng muốn chen chân vào môi trường tốt như Đại học, Cao đẳng mà không biết rằng các doanh nghiệp tuyển dụng rất nhiều nhóm nhân lực chưa qua đào tạo như công nhân, lao động phổ thông.

Với kinh nghiệm của một đơn vị cung ứng nhân lực nhiều năm nay, bà Lệ đã đưa ra những con số cụ thể để chứng minh điều này: có đến 21% doanh nghiệp tuyển nhân viên trình độ Trung cấp, 17% tuyển Cao đẳng và chỉ có 15% doanh nghiệp cần tuyển Đại học. Chưa tính đến việc có đến 27% sinh viên ra trường không thể tìm được công việc do ngành học không phù hợp với thị trường lao động hoặc họ không chấp nhận làm việc ngoài ngành của mình, còn số khác lại không tìm thấy nhà tuyển dụng phù hợp.

Đáng buồn nhất là gần như hầu hết số sinh viên tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp đều phải đào tạo lại. Ông Alex Boome – đại diện Quỹ Hinrich Foundation – đưa ra thực trạng chua chát về những người không ‘tìm được việc làm’: 94% sinh viên ra trường phải đào tạo lại và 96% nói rằng họ sẵn sàng cho công việc nhưng con số thực tế chỉ có 11%.

>> Tìm hiểu thêm: Những năng lực cốt lõi mà ứng viên tiềm năng nào cũng phải có

Hợp tác đào tạo

Trong một buổi trò chuyện, G.S Dương Nguyên Vũ – Giám đốc Trung tâm John von Neumann, Đại học Quốc gia TP.HCM – tỏ ra bức xúc khi nghe doanh nghiệp nói muốn sử dụng sinh viên thì phải đào tạo lại. Ông cho rằng chính đại học là cái nôi nuôi dưỡng nguồn  nhân lực cho xã hội chứ không phải để xã hội đào tạo lại. Điều khiến ông Vũ bức xúc nhất là hiện nay, doanh nghiệp coi sinh viên như công cụ hơn là đối tác để đào tạo.

 “Nên coi đây là trách nhiệm chung của xã hội thì chất lượng nguồn nhân lực mới tốt hơn. Hơn nữa, đây chính là môi trường để DN tiếp cận sinh viên giỏi. Và muốn làm cho Việt Nam khá hơn, các DN phải ngồi lại với nhau, chia sẻ phương thức đào tạo con người như nhiệm vụ của mình đối với xã hội”, GS. Dương Nguyên Vũ chia sẻ.

Có thể nói, tìm và bổ sung nguồn nhân lực trẻ cho doanh nghiệp đang làm yêu cầu hết sức bức thiết trong giai đoạn hiện nay, nhưng làm thế nào để nguồn nhân lực ấy đáp ứng được nhu cầu việc làm của doanh nghiệp lại là một nan đề khác. Vì trên thực tế không tồn tại nhiều mối liên kết giữa các trường Đại học và doanh nghiệp.

Ngay tại những tỉnh thành thì hiện nay công tác hợp tác cũng đang rất được chú trọng, các doanh nghiệp cũng tạo rất nhiều điều kiện thuận lợi cho người lao động muốn đến và làm việc tại công ty. Ngoài Hà Nội thì có những tỉnh thành lân cận như Hưng Yên, Bắc Ninh cũng là điểm đến của nhiều ứng viên tiềm năng khi muốn chọn một công việc tại đây. Bạn có thể thấy điều này khá rõ ràng trên thị trường tuyển dụng viec lam o hung yen, thị trường việc làm Bắc Ninh... 

Ông Nguyễn Thế Hà – Giám đốc Công ty Cơ khí Bùi Văn Ngọ - cho rằng, nhiệm vụ của doanh nghiệp phải là giúp đỡ, hỗ trợ ngành giáo dục và đào tạo mới đúng.“Phải có một thế hệ thầy chiến lược, trò chiến lược mới có thể có được thế hệ doanh nghiệp mới phục vụ đất nước. Lính mới thì cần phải có lính cũ kèm cặp. Thương trường là trường đại học lớn, làm sao để ươm được mầm mới có thể phát triển”, ông Hà nói.

Cùng chung quan điểm, bà Bùi Trân Phượng – Hiệu trưởng Trường Đại học Hoa Sen – thổ lộ:“Mối quan hệ giữa DN và trường đại học hay doanh nhân với trí thức là mối quan hệ sống còn. Nếu nơi đào tạo con người và nơi sử dụng con người không gắn bó chặt chẽ với nhau thì việc có được nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu sẽ còn khó dài dài”.

Cũng theo bà Phượng, cả doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo cần phải hiểu biết lẫn nhau và hợp tác thì mới mong đào tạo được nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu thực tế. Cũng vì nhận thức được điều này mà nhiều năm qua, Trường Đại học Hoa Sen đã hợp tác với Quỹ Hinrich Foundation đào tạo được nhiều lứa sinh viên có năng lực sát với yêu cầu của doanh nghiệp.

Bằng các học bổng do doanh nghiệp công cấp, sinh viên sẽ được tạo điều kiện thực tập, cọ xát thực tế tại các doanh nghiệp và sau khi ra trường sẽ về làm cho doanh nghiệp luôn nếu thỏa mãn yêu cầu. Việc hợp tác này tạo ra những nguồn lực cho doanh nghiệp Việt Nam khi phát triển ở các nước trong khu vực Đông Nam Á như Lào, Myanmar, Campuchia...

Trong khi đó, để tìm kiếm nguồn cung đáp ứng tốt yêu cầu của đối tác, L&A đã xây dựng quy trình tuyển dụng và đào tạo khá nghiêm ngặt để liên tục bảo đảm nguồn ứng viên tài năng.

Công ty Namilux – một trong những doanh nghiệp chuyên sản xuất bếp gas của Việt Nam – lại có cách đào tạo khá thú vị. Tổng Giám đốc Namilux – ông Nguyễn Mạnh Dũng – cho biết: “Tại công ty luôn có một nhóm khoảng 10 công nhân lành nghề làm nòng cốt để hướng dẫn những người khác”. Nhưng điều thú vị nhất là những người làm hướng dẫn này được chọn lựa không dựa trên trình độ học vấn mà căn cứ vào kinh nghiệm làm việc. Không chỉ vậy, để có người giỏi, Namilux cònliên kết với các đối tác từ Nhật tổ chức các khóa học do chính các kỹ sư Nhật đứng lớp, từ đó nâng cao tầm hiểu biết và khả năng làm việc của nhân viên.

• Tư vấn là khâu rất quan trọng trong quá trình kinh doanh mua bán với khách hàng. Rất nhiều tin tuyển dụng việc làm tư vấn tại Hà Nội với mức lương cao đang được chúng tôi tổng hợp dành cho bạn.