Thắng cố là gì? 10 loại gia vị chế biến thắng cố không thể thiếu

1. Tìm hiểu về món ăn thắng cố

1.1. Thắng cố là gì?

Thắng cố là một món ăn đặc trưng truyền thống đã xuất hiện từ rất  lâu bắt nguồn gốc từ tỉnh Vân Nam của quốc gia láng giềng nước ta là Trung Quốc. Món ăn này truyền thông xuất hiện từ rất lâu của người H’mông, và mãi về sau này, thắng cố  được biết tới rộng rãi  và được chế biến bởi các dân tộc Kinh, Dao, Tày. Theo như truyền thống, thịt dùng để nấu thắng cố thường là thịt ngựa, , mãi về sau này thì đã có xuất hiện  những loại khác như thịt bò, thịt trâu và thịt lợn. Thì theo như lời kể của những người H'mông sống ở Lào Cai - những người nấu thắng cố ngựa ngon có tiếng thì tính cho tới năm 2024 đó là:  “Món thắng cố ngựa này đã ra đời từ cách đây gần 200 về trước, khi mà người H’mông, Nùng, Tày  về Bắc Hà cư trú.

Theo như tên gọi của món “Thắng cố” bắt nguồn từ tiếng Hán - Mông (vì có lẽ do món này bắt nguồn từ Trung Quốc). Theo như truyền thuyết kể lại thì món thắng cố này có 3 ý nghĩa như sau:

- “Thắng cố” bắt nguồn từ tiếng Hán và đọc theo phiên âm Hán Việt là “thang cốt: (có chữ Hán: 湯骨), nghĩa là “canh xương:

- “Thắng cố” bắt nguồn từ tiếng Hán, có thể dịch hoặc phiên âm ra tiếng Hán Việt là “thang hoắc” (có chữ Hán là 湯臛)

- Thắng cố là một biến âm của “thoảng cố” trong tiếng Mông còn có nghĩa là nồi nước.

1.2. Làm thắng cố có khó không?

 là một  món ăn được nấu khá đơn giản. Để làm được món thắng cố này bạn phải chuẩn bị đầy đủ 12 thứ gia vị truyền thống như những người dân tộc H’mông bao gồm như : thảo quả, quế chi, hoa hồi,, gừng, sả và có thể thêm nhiều loại gia vị đặc biệt của dân tộc vùng cao (nếu như bạn có đầy đủ các gia vị truyền thống). Trong số đó, việc sử dụng cây thì là không thể thiếu vì nó được xem như loại gia vị quan trọng nhất. 

Sơ qua một chút về cách làm thắng cố thì thịt và nội tạng của động vật sẽ đem ra được rửa sạch và luộc chín lên. Xong những công đoạn đó thì mới đảm bảo cho thịt trước khi chế biến thật sạch và thật tươi ngon và được ướp trước với các loại gia vị. Rồi bạn có thể thả vào trong nồi nước để chế biến đầy đủ xương ngựa, nội tạng và tiết động vật hòa và cùng với  loại gia vị kể trên để được đun sôi lên. Rồi bạn chờ đợi việc ninh nhừ hàng tiếng đồng hồ để thịt có thể thấm đẫm gia vị. Khi thưởng thức các món ăn Thắng cố  thì người thưởng thức có thể  cho thêm một chút gia vị là ớt, tiêu hoặc là muối.

2. Hướng dẫn cách nấu thắng cố chuẩn vị

2.1. Các gia vị và nguyên liệu chuẩn bị để nấu thắng cố

Như chúng tôi đã đề cập đến một vấn đề ở trên thì món thắng cố phải được chuẩn bị đầy đủ các loại gia vị và nguyên liệu để có thể hoàn thành một cách hoàn chỉnh. Chi tiết các gia vị và nguyên liệu bạn chuẩn bị cho món ăn thắng cố đó là:

2.1.1. 10 loại gia vị không thể thiếu

- Lá cây thắng cố: Đây có thể nói là một loại gia vị đặc biệt không thể thiếu được khi nấu thắng cố.  Loại cây thắng cố này chủ yếu mọc lên ở thị trấn Bắc Hà, là yếu tố chính để góp phần tạo nên thương hiệu của món ăn thắng cố Bắc Hà làm say lòng du khách mỗi khi đến thăm thị trấn nhỏ bé này.

- Mắc khén: Cũng là một trong những loại gia vị vô cùng đặc biệt của miền Tây Bắc. Mắc khén được coi như là hạt tiêu rừng của địa phương Tây Bắc.

- Hạt dổi:  Không chỉ có Mắc khén mà  hạt dổi cũng là  hương vị đặc biệt không kém của núi rừng bạn vì nó có mùi thơm đặc biệt cực kỳ kích thích khiến cho mọi du khách chưa từng thử qua ai cũng phải tò mò

- Quế chi: Đây là một loại gia vị  quen thuộc trong những công thức chế biến món ăn. Hơn nữa .quế chi là một vị thuốc Bắc được làm từ phần vỏ của một cành thực vật, được  gọi là chi Quế. Quế chi  có vị cay, tính đại nhiệt, là một phương thuốc chữa các bệnh như là: phong hàn, tâm tỳ dương hư.

- Hoa hồi:  Là một loại cây sở hữu mùi thơm tương tự như cây tiểu hồi, thu được từ vỏ quả hình sao, là một loại cây xanh quanh năm có nguồn gốc bắt đầu từ Trung Quốc và ở phía Đông Bắc, Tây Bắc của Việt Nam.

- Thảo quả: Cây này cũng gần giống cây sa nhân, là loại cây chủ yếu mọc trong rừng ở Tây Bắc và mọc nhiều nhất tại Lào Cai. Thảo quả có rất nhiều công dụnglà loại gia vị vừa là có thể làm thuốc.

- Lá chanh: Thịt gà phải có lá chanh phải không ạ, lá chanh dùng để nấu thắng cố chính là lá chanh hay để ăn thịt gà đấy ạ

- Tương ớt: chủ yếu dùng để pha nước chấm món thắng cố. Tương ớt phù hợp nhất với món thắng cố là tương ớt mường khương

- Tương tàu: Là một loại tương từ đậu của Trung Quốc. Loại tương này có dạng sệt sệt màu nâu nâu được nhập trực tiếp từ Trung Quốc về.

Củ Sả, Gừng: Sả và gừng là 2 loại gia vị phổ biến, có tác dụng loại bỏ mùi hôi khi nấu món ăn.

2.1.2. Các nguyên liệu

Thịt: 1kg thịt ba chỉ ngựa và 1kg nội tạng ngựa bao gồm: Tiết ngựa, tìm ngựa, gan ngựa, lòng ngựa, sách ngựa,...

Các loại rau ăn kèm: Rau ngót, ngải cứu, xà lách, nấm kim, đậu hà lan,... tùy theo sở thích mỗi người nhé.

Với các loại gia vị và nguyên liệu trên thì có thể chế biến món thắng cố cho 1 mâm 8 người ăn và chi phí chỉ hết khoảng 500k đi chợ nhé

2.2. Các bước để nấu món thắng cố Bắc Hà

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các loại gia vị cần thiết thì sau đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn chế biến món thắng cố Bắc Hà để ngon nhất:

Bước 1: Thịt và nội tạng ngựa được cạo sạch và tráng với nước nóng.  Sau đó thái thành từng miếng vừa ăn.Ướp những miếng đã thái với mắc khén + hạt dổi đã rang và giã nhỏ, và trộn cùng với hoa hồi, quế chi, gừng, và nhớ cho thêm súp bột canh nhé!

Bước 2: Sau khi ướp thịt  khoảng 30 phút cùng với các nguyên liệu thì bạn đổ thịt ra chảo dầu nóng để xào cho se miếng thịt lại rồi đổ nước lọc vào đun sôi. Trong quá trình đun bạn có thể cho thêm sả, thảo quả, gừng để khử mùi của ngựa cũng như là tạo thêm cho món ăn chút hương vị.

Bước 3: Khi đun sôi, các bạn nên để lửa nhỏ và ninh tiếp. Trong khi ninh, các bạn nhớ múc từng muỗng bọt ra để nước dùng được ngọt và trong. Ninh khoảng 1-2 tiếng là dùng được, khi đó miếng thịt đã mềm, và nếm xem gia vị đã vừa miệng thì cho lá chanh vào rồi bắc ra.

Bước 4: Dùng tương ớt, và tương tàu để chế biến nước chấm, tùy vào cách pha và sở thích mỗi người mà bạn có thể pha thêm các nước chấm khác nhau. Vì thắng cố có mùi hương và hương vị đặc trưng nên nước chấm của món này cũng không phải làm quá cầu kỳ. Thường thì những người nấu có thể sử dụng thêm muối trắng hay bột canh, thêm vào đó một ít ớt để có vị cay cay. Nếu bạn ưa thích dùng những gia vi độc đáo hơn thì bạn có thể pha thêm chút xì dầu với tỏi băm để cho nước chấm của mình có khẩu vị độc đáo.

Đấy là món ăn thường đươc chế biến vào những ngày lễ hội, lễ ăn thề vào những ngày bảo vệ rừng, hay là những hôm tụ tập đông đủ đại gia  đình,...

Qua bài viết này, hy vọng các bạn đã nắm rõ được vấn đề thắng cố là gì và đã hết bỡ ngỡ về món ăn thắng cố và nắm rõ các gia, nguyên liệu và cách chế biến thắng cố. Đây là món ăn đặc trưng miền núi rừng Tây Bắc nên bạn cũng nên một lần thử món ăn này nhé!