Tất tần tật thông tin về ngành biên dịch và phiên dịch

1. Thông tin về ngành biên dịch

1.1. Biên dịch viên là gì?

Biên dịch viên là người thực hiện các công việc liên quan đến chuyển thể từ văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi ý nghĩa của nó.

1.2. Yếu tố cần có một người biên dịch viên

- Khả năng chuyên môn

Trước tiên, để tham gia vào một vị trí việc làm biên dịch bạn cần biết ít nhất hai ngôn ngữ, đây được gọi là ngôn ngữ làm việc. Khi trình bày bất kỳ một bài biên dịch nào thì người biên dịch viên cũng cần phải thể hiện những từ ngữ mạch lạc, rõ ràng trong từng câu chữ, cú pháp.

Chính vì vậy mà trong biên dịch phải có luôn phải tự ý thức việc sử dụng từ ngữ sao cho ngôn ngữ trong bài biên dịch của mình thể hiện sự nghiêm chỉnh, câu văn mạch lạc.

Điều kiện để bạn có thể trở thành một nhà biên dịch viên giỏi đó là bạn cần phải giỏi ngoại ngữ, thành thạo tối thiểu hai thứ tiếng đó là kỹ năng đọc, viết. Để có thể làm được điều đó, bạn cần phải nắm vững ngữ pháp, vốn từ từ vựng phong phú, có tư duy linh hoạt giúp bạn có thể hiểu được những từ mới hoặc các từ viết tắt có trong bài viết của tác giả.

Để làm được công việc biên dịch này, bạn cũng cần phải giỏi cả ngôn ngữ tiếng Việt. Bạn cũng cần phải trau dồi ngôn ngữ tiếng Việt của mình phong phú. Bạn không những phải biết cách sử dụng từ ngữ cho phù hợp với những gì mà tác giả muốn truyền đạt. Như vậy, bạn mới có thể truyền tải thông điệp của tác giả đến với người đọc. 

Bạn cần cẩn thận trong việc trau chuốt trong từng câu chữ. Đối với một bài biên dịch, chỉ cần sai một từ là đã có thể  làm khác đi ý nghĩa của bài biển dịch. Bên canh đó người biển dịch cũng cần chú ý trong việc sử dụng từ ngữ, câu văn rườm rà và lặp lại quá nhiều từ trong một câu văn.

Ngoài ra, người biên dịch cũng phải rèn luyện khả năng viết lách của mình. Viết đúng thôi chưa đủ, đối với một bài biên dịch thì cần phải có sự uyển chuyển trong từng câu văn, như thế mới có thể tạo ấn tượng và thu hút người đọc.

- Tư duy

Để bắt đầu viết bài biên dịch, trước hết bạn cần đọc qua toàn bộ văn bản chính để hiểu được quan điểm của tác giả trong bài viết. Đối với những bài có quan điểm mới hoặc bạn cảm thấy không hợp. Thì bạn cũng không nên áp đặt quan điểm của mình lên bài biết, thậm chí là xuyên tạc nội dung của bản gốc. 

Điều đó là vi phạm đối với một người biên dịch. Chính vì thế, bạn cần đặt mình vào tác giả, hiểu rõ quan điểm của tác giả để có thể biên dịch lại bài viết một cách sát nghĩa nhất có thể. 

Hãy quan tâm đến cảm nhận của người đọc, bạn cần biết được người đọc đang cần gì và muốn gì. Qua đó, bạn mới có thể đáp ứng được nhu cầu của tác giả, cũng như đối với người đọc. 

Để trở thành một biên dịch viên giỏi, bạn cần chú ý đến 03 điều, đó là diễn đạt đúng quan điểm, suy nghĩ mà tác giả muốn truyền đạt; bài dịch cần đơn giản để người đọc hiểu; phải phù hợp với thị trường hiện tại.

- Tính cách

Để có thể làm được công việc biên dịch viên ngoài khả năng chuyên môn ra thì công việc này cũng đòi hỏi người làm phải có sự chăm chỉ, cẩn thận và kiên trì. 

Bởi khi làm trong việc này, bạn sẽ thường xuyên gặp rất nhiều khó khăn như bài biên dịch quá khó, thời hạn hoàn thành bài biên dịch, hay đôi khi có những bài bạn phải ra một khoảng thời gian dài để nghiên cứu về nó,... 

Bên cạnh đó, thì người biên dịch viên cũng không được để cảm xúc, tình cảm của mình vào bài viết  Bạn cần đặt mình vào vị trí của tác giả để tạo ra một bài biên dịch đúng với ý nghĩa, quan điểm mà tác giả muốn truyền tải.

- Đạo đức nghề nghiệp

Yếu tố đạo đức là một trong những yếu tố quan trọng  được các nhà tuyển dụng đánh giá cao. Là một người chuẩn đạo đức đồng nghĩa với việc bạn là người có sự trung thành với bài viết của mình, với tác giả.

Bạn luôn phải chú trọng đến thái độ của mình trong quá trình biên dịch. Không được thiên vị, thêm bất kỳ một nhận xét, đánh giá cá nhân hay tỏ thái độ của mình vào bài viết.

Để tránh tình huống người dịch quên vai trò của mình và tham gia tranh luận hoặc đóng góp ý kiến trong bài viết của tác giả. Đây là điều cấm kỵ đối một người làm biên dịch.

- Các yếu tố khác

Để trở thành một người biên dịch xuất sắc, dù bạn là ai, dù trình độ của bạn như thế nào thì bạn cũng cần phải nỗ lực, cố gắng không ngừng. Bởi đây là một công việc liên quan đến lượng kiến thức vô hạn, nhưng thông tin có thể liên tục được đổi mới. 

Bạn cần phải trau dồi khả năng ngôn ngữ, khả năng viết lách, bổ sung kiến thức,... nếu làm được điều đó, bạn sẽ có cơ hội được nhiều biết đến, tiền công cho các  bài biên dịch của bạn cũng được nâng cao. Bên cạnh đó, bạn còn cơ hội nhận vào làm ở những nơi cao cấp, chuyên nghiệp, nâng cao vị thế của mình.

Hiện nay công việc này đang rất phổ biến tại một số tỉnh thành như Phú Yên. Bởi hàng năm nơi đây đón tiếp hàng nghìn khách du lịch nước ngoài đến thăm quan, ngoài ra còn có các doanh nghiệp nước ngoài được đặt tại đây. Vì vậy cơ hội tìm việc làm tại Phú Yên ngành biên dịch có rất nhiều trên trang Timviec365.vn mà bạn không nên bỏ qua khi tìm việc làm này tại đây.

2. Thông tin về phiên dịch

2.1. Phiên dịch là gì?

Phiên dịch là quá trình chuyển đổi một từ, một câu hoặc một đoạn văn từ một ngôn ngữ sang ngôn ngữ khác mà không thay đổi nghĩa của nó. 

Người phiên dịch là người thường được đi nhiều nơi và gặp gỡ nhiều người. Ngoài ra, người phiên dịch được tham gia các hoạt động đa dạng và phong phú như chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa. 

Có hai hình thức thông dịch viên đó chính là dịch ca-bin trong các hội nghị hoặc trong các hội thảo trong nước và quốc tế. Tại đây, người thông dịch được làm việc trong phòng cách âm và thực hiện nhiệm vụ qua micro, quá trình dịch được diễn ra đồng thời cùng với diễn giả. 

Hình thức thứ hai đó là dịch đuổi. Với hình thức này người phiên dịch sẽ thực hiện công việc mình sau khi một câu nói hay một đoạn của diễn giả kết thúc.

Ngoài ra, người phiên dịch cũng có thể làm ở các nơi có sự trao đổi qua lại giữa những người có ngôn ngữ khác nhau trong trao đổi công việc hay bàn luận một vấn đề gì đó. 

Dù là hình thức nào đi chăng nữa thì người biên dịch viên cũng cần thực hiện quy trình cơ bản đó là hiểu được ngôn ngữ gốc, sau đó thực hiện phân tích ngôn ngữ văn hóa, cuối cùng là diễn đạt lại ngôn ngữ mục tiêu.

2.2. Những yêu cầu đối với người thông dịch viên 

Để có thể trở thành một thông viên thì bạn cũng cần trang bị một số số yếu tố sau:

- Trước hết, bạn cần thông thạo ít nhất hai loại ngôn ngữ trở lên

Đây được xem là yếu tố bắt buộc đối với một thông dịch viên. Dù là là làm việc trong môi trường nào, trong lĩnh vực nào thì người biên dịch cùng cần phải quan tâm đến vấn đề ngôn ngữ của mình, ngôn ngữ phải nghiêm chỉnh, câu văn rõ ràng, mạch lạc.

- Hiểu rõ các vấn đề liên quan đến ngôn ngữ học

Ngoài việc có cho mình lượng ngôn ngữ phong phú, đa dạng ra thì người phiên dịch cũng cần phải hiểu rõ sự tương đồng và sự khác biệt trong hai ngôn ngữ nghĩa và ngôn ngữ dụng.

- Hiểu về văn hóa

Trong khi trò chuyện, mỗi đối tác không chỉ sử dụng ngôn ngữ khác nhau mà còn có sự khác biệt về lối sống, trình độ, tư duy và đặc biệt là nền văn hóa. Như vậy, bạn cần phải hiểu rõ sự khác biệt đó để đưa ra lời nói, ngôn ngữ cho phù hợp.

Điều đó có thể thấy, người thông dịch viên không đơn thuần là chuyển đổi câu nói mà còn là sợi dây kết nối, giao lưu văn hóa giữa các nước với nhau.

- Không đặt cảm xúc cá nhân vào trong công việc

Bạn cần hiểu rõ vai trò, nhiệm vụ của mình là truyền đạt ngôn ngữ của người khác. Chính vì vậy , bạn cần đặt mình vào vị trí người truyền đạt  để có thể đưa ra từ ngữ, câu văn chính xác, đúng với ý nghĩa, quan điểm của người truyền đạt.

- Đạo đức nghề nghiệp

Đối với bất kể công việc nào thì yếu tố đạo đức nghề nghiệp luôn được đánh giá cao. Đối với nghề thông dịch viên cũng vậy, bạn phải luôn giữ thái độ công bằng, không được thiên vị cũng như đưa ra quan điểm, nhận xét, bình luận trong lời dịch.

Tuyển dụng thông dịch viên

2.3. Cơ hội việc làm phiên dịch 

Trong các bối cảnh thế giới hội nhập của các nước hiện nay, đây cũng chính là cơ hội cho việc phát triển việc làm phiên dịch, biên dịch được mở rộng. 

Những nơi bạn có thể tìm kiếm việc làm phiên dịch, biên dịch như: các  tổ chức quốc tế, công ty du lịch, trong đài truyền hình, nhà xuất bản, trung tâm dịch thuật,... tại các thị trường việc làm Đồng Nai và các tỉnh thành khác một cách dễ dàng thông qua các kênh tuyển dụng, mạng xã hội, giới thiệu hay quảng cáo.

Bên cạnh đó, Bộ ngoại giao được xem là nơi tập trung của nguồn nhân lực phiên dịch. Tại đây, những người phiên dịch là những người có trình độ chuyên môn cao, chuyên nghiệp.

Bạn cũng có thể ứng tuyển ở các vị trí như việc làm tại các Bộ trực thuộc trung ương như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ giáo dục và đào tạo,...tại đây bạn có thể làm công việc phụ trách đối ngoại.

Với nhu cầu tuyen dung daklak ngày càng cao, mức lương dành cho ngành biên dịch, phiên dịch ngày càng được tăng cao. Theo như khảo sát thì trung bình mỗi phiên dịch được diễn ra tại các hội thảo, hội nghị thì người phiên dịch sẽ nhận được trả công khoảng 200 – 400 USD/ngày.

3. Biên dịch tiếng Anh 

Với nhu cầu giao lưu hiện nay, hầu hết tất cả các nước trên thế giới đều lấy ngôn ngữ tiếng Anh là ngôn ngữ chung nhằm mục đích giao lưu giữa các nước với nhau. Điều đó đồng nghĩa với việc nhu cầu tuyển biên dịch tiếng Anh ngày càng mở rộng. Nắm bắt được xu hướng hiện nay, nhu cầu việc làm biên dịch viên tiếng Anh cũng từ đó mà tăng lên.

Các yếu tố cần lưu ý đối với người biên dịch tiếng Anh

- Đọc bản gốc nhiều lần trước khi tiến hành biên dịch Tiếng Anh

Để có thể biên dịch một bài viết tiếng anh nào đó, chắc chắn bạn phải là người nắm rõ từng câu, từng chữ với văn bản cần biên dịch. Có thể thấy đa số người biên dịch tiếng anh đều có tính cách rất cẩn thận.

Việc đọc lại bản gốc nhiều lần giúp cho bạn hiểu rõ nội dung, cũng như hiểu sâu về các từ ngữ chuyên môn, cụm từ đa nghĩa của các văn bản gốc.

Đồng thời người biên dịch cũng cần phải nắm chắc tác phong của tác giả muốn truyền đạt, cũng như văn hóa của bản gốc.

- Nắm chắc các tiêu chuẩn bản biên dịch Tiếng Anh

Trước khi bắt đầu biên dịch văn bản tiếng anh, người biên dịch cần hiểu rõ được tiêu chuẩn về nội dung cũng như hình thức trình bày đối với một văn bản dịch. Đồng nghĩa với việc, nội dung bản phiên dịch phải thể hiện đúng ý nghĩa của tác giả muốn truyền đạt. 

Khi biên dịch, người biên dịch viên cần phải có sự linh hoạt, dễ hiểu trong việc sử dụng ngôn ngữ để bài biên dịch trở nên phong phú và thu hút người nghe hơn.

- Tìm hiểu tài liệu chuyên ngành của bản dịch

Đây cũng chính là yếu tố gây ra khó khăn cho nhà biên dịch. Bởi nó đòi hỏi người biên dịch phải có có kiến thức cho chuyên môn trong lĩnh vực mình phiên dịch.  Đặc biệt, đối với một số lĩnh vực cần độ chính xác cao như kỹ thuật, giáo dục, luật lệ,... thì càng đòi hỏi người biên dịch phải có lượng kiến thức chắc chắn. Để làm được điều đó, người biên dịch không thể bỏ qua công đoạn đọc và tìm hiểu về tài liệu chuyên ngành liên quan đến bản dịch của mình.

Bên cạnh đó, đôi khi người biên dịch còn phải phải vận dụng các mối quan hệ của bản thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp để bạn có thể hiểu rõ hơn về lĩnh vực mình biên dịch.

Xem ngay: Việc làm biên dịch tiếng Anh

4. Những nơi đào tạo ngành biên dịch - phiên dịch

Hiện nay, nước ta ngày càng có nhiều nơi đào tạo ngành biên dịch, phiên dịch. Có thể kể đến một số trường tiêu biểu như:

- Trung tâm ngoại ngữ đại học Sài Gòn 

Ngành ngôn ngữ Anh thuộc khoa Ngoại ngữ  của  trung tâm ngoại ngữ đại học Sài Gòn đào tạo các chuyên ngành Biên – Phiên dịch, tiếng Anh thương mại và Song ngữ Anh – Trung.

Tất cả các môn thuộc chuyên ngành ngoại ngữ , sinh viên được trau dồi tiếng Anh tổng quát, tiếng Anh chuyên ngành, tiếng Anh học thuật. 

Sinh viên được giảng dạy bởi đội ngũ cán bộ chuyên môn cao và các giảng viên bản ngữ.

Có khả năng thực tập tại các trường đại học nước ngoài, công ty và doanh nghiệp nước ngoại.

- Đại học Khoa học Xã hội và nhân văn thành phố Hồ Chí Minh

Tại đây, ngành Ngữ văn Anh được xem là ngành có bề dày lịch sử tại các trường đào tạo chuyên ngành ngoại ngữ. Đồng nghĩa với việc trường có đội ngũ cán bộ giàu kinh nghiệm.

Sinh viên học ngành Ngữ văn Anh được đào tạo từ cơ bản đến nâng cao. Tại đây, sinh viên được đào tạo ngành Biên – Phiên dịch với đội ngũ giảng viên chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm. Đặc biệt, tại đây sinh viên còn được học trong môi trường trang thiết bị hiện đại.

Với nhu cầu hiện nay thì nghề biên dịch và phiên dịch, đặc biệt là biên dịch tiếng anh  đang là sự lựa chọn HOT hiện nay. Qua bài viết sau đây, mong rằng đã giúp ích cho bạn trong việc hiểu rõ hơn về ngành biên dịch - phiên dịch. Từ đấy đưa ra quyết định của mình trong việc chọn việc làm phù hợp với bản thân.