Virus tin học là gì? Những thông tin quan trọng không thể bỏ qua

1. Khái quát về Virus tin học

1.1. Bạn hiểu Virus tin học là gì?

Virus tin học hay còn được gọi là Virus máy tính  là thuật ngữ được sử dụng để chỉ các chương trình máy tính đẳng cấp do con người tạo ra nhằm mục đích tiêu cực. Các chương trình này có thể bám vào các chương trình khác của máy tính và gây ảnh hương hoặc ăn cắp các thông tin cá nhân của con người. Chúng giống như một vật thể kí sinh trên cơ thể người khác.

Nói cách khác, virus máy tính chính là đoạn mã được thiết kế để thực hiện 2 mục đích chính đó là:

• Xen vào hoạt động của máy tính một cách hợp lệ, có khả năng tự nhân bản và thực hiện các công việc theo đúng chủ đích của các lập trình viên vi tính.
• Khả năng tự sao chép, tư nhân bản, xâm nhập vào những tập tin, tệp hoặc những vùng xác định của máy tính như tại ổ cứng, đĩa, các thiết bị nhớ hoặc thậm chí là thâm nhập vào phần cứng máy tính để thâu tóm hết toàn bộ thông tin máy tính, thông tin người dùng trên máy tính. 

1.2. Tác hại của virus tin học là gì?

Virus có nguồn gốc từ sự thánh thiện, tức là không có mục đích gây hại cho con người, các thông tin cá nhân và tập thể. Những lập trình viên có trình độ cao về tin học chỉ muốn chứng tỏ bản thân và khả năng của mình, họ tạo ra các virus với các hành động. Một chương trình không hoạt động đúng, làm hỏng ổ cứng máy tính, xóa các dữ liệu trong máy tính hoặc là nhiều vấn đề khác gây phiền toái cho người dùng.

Tuy nhiên, khi xã hội đang ngày càng phát triển thì Virus máy tính không còn chỉ đơn thuần là gây khó chịu cho người dùng, làm hỏng hóc các phần cứng máy tính mà chúng được nâng cấp lên rất nhiều lần và thực hiện các hành vi hết sức tinh vi, nhằm lấy cắp các thông tin người dùng, các cá nhân và tài khoản nhằm thực hiện mục đích xấu.

Virus máy tính đã gây ra rất nhiều các vụ án ăn cắp tiền trong ngân hàng chấn động, các tin tặc thực hiện các thao tác ăn cắp thông tin tài khoản, mật mã tài khoản ngân hàng của hàng ngàn người chỉ trong tích tắc. Sự nguy hại của virus ngày càng lớn, virus các tài khoản cá nhân như: Tài khoản ngân hàng, tài khoản Facebook, Zalo, Instagram… nhằm giả danh người dùng để thực hiện mục đích lừa đảo lấy tiền hoặc thực hiện hành vi nguy hại khác.

2. Phân loại virus tin học

Để biết được Virus tin học có mấy loại virus tin học thì sẽ khó có thể kể xiết được vì có quá nhiều loại khác nhau với sự tinh vi khác nhau. Sau đây là những loại virus thông dụng thường xuyên xuất hiện, nắm bắt được những loại này giúp chúng ta sớm phát hiện ra máy tính của mình có bị virus thâm nhập hay không.

2.1. Macro Virus

Macro Virus là gì? Đây là loại virus thâm nhập vào các loại  file văn bản (hệ điều hành Microsoft Word), các file bảng tính (hệ điều hành Microsoft Excel) hoặc là những file tạo thuyết trình slide show (Microsoft PowerPoint).

Macro chính là tên gọi của những đoạn mã chương trình được tạo nên để bổ sung các tính năng cho các file của Office. Đoạn mã được tạo ra này sẽ nhanh chóng được cài đặt những thao tác cần thiết, khi khởi động macro thì các phần được cài đặt này sẽ lần lượt được thực hiện theo lập trình sẵn, Loại virus này hiện nay đã bị tiêu diệt và là loại virus đơn giản, không khó để tiêu diệt chúng bởi các phần mềm diệt virus.

2.2. Virus Boot

Loại virus này có tốc độ lây lan rất là chậm, vì vậy người dùng sẽ không đáng lo ngại, tuy nhiên loại virus này cũng là một trong những lịch sử của virus máy tính. Khi chúng ta khởi động máy tính thì sẽ có một đoạn chương trình nhỏ trong ổ đĩa hoạt động với nhiệm vụ là nạp hệ điều hành. Đoạn mã của chương trình này được gọi với cái tên là Boot Sector, và virus Boot sẽ thâm nhập vào Boot Sector.

Ngày nay thì gần như là không còn thấy loại virus Boot này xuất hiện và lây lan trên các máy tính của chúng ta. Lý do cực kỳ đơn giản mà chúng ta có thể thấy được đó chính là vì virus Boot có tốc độ lây lan vào các máy tính khác rất chậm và loại virus này cũng không còn phù hợp với thời đại ngày nay mà internet đang thống trị. Tuy nhiên, loại virus Boot này vẫn hiện diện là một phần xuất hiện trong lịch sử virus máy tính.

Khi máy tính cá nhân của bạn được khởi động thì sẽ có một đoạn mã chương trình nhỏ trong ổ đĩa cũng sẽ khởi động ngay tức khắc. Đoạn chương trình nhỏ này có nhiệm vụ quan trọng đó chính là nạp hệ điều hành (thường là các hệ điều hành thông dụng như Windows, Linux hay Unix...). Sau khi đoạn mã đã nạp xong hệ điều hành rồi thì bạn mới có thể bắt đầu sử dụng máy tính của mình. Đoạn mã mà chúng ta đang đề cập ở trên thường là được để ở vùng trên cùng nhất của ổ đĩa khởi động, và chúng được gọi là Boot sector, virus boot là loại virus lây nhiễm vào Boot Sector trước khi  máy tính hoàn thành quá trình khởi động.

2.3. Virus File

Loại Virus File là loại lây nhiễm vào các file, đặc biệt là các file có đuôi .com, .bat, .sys, .exe...Nếu bạn mở một file nào đó trong máy tính mà file này bị nhiễm virus thì đồng nghĩa với việc tạo điều kiện cho virus trong file này lây nhiễm sang các file khác trong máy tính của bạn.

2.4. Trojan Horse

Trojan Horse là đoạn mã chương trình không có tính lây lan như các loại virus khác, đoạn mã chương trình này vô tình được người dùng để và kết hợp với những virus khác để ẩn mình, chờ thời cơ thích hợp thì Trojan Horse sẽ tấn công, thâm nhập vào máy tính của người dùng để ăn cắp các thông tin như tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng, mật khẩu các tài khoản quan trọng của người dùng.

Bên cạnh các Trojan ăn cắp thông tin truyền thống, một số khái niệm mới cũng được sử dụng để đặt tên cho các Trojan mang tính chất riêng biệt như sau:

2.5. Sâu Internet – Worm

Worm là loại virus đang có sức lây lan rộng và vô cùng nhanh chóng, cũng là loại virus mà khó tiêu diệt nhất hiện nay mà con người cần phải hết sức chú ý. Lúc đầu, Worm chỉ dùng để phát tán những tín hiệu thông qua các địa chỉ trong số các địa chỉ của máy tính hay dụng cụ máy mà nó đang ẩn nấp. Sau đó sẽ tự gửi chính bản thân nó tới các email và những địa chỉ được nó tìm thấy..

Khi máy bị nhiễm virus Worm thì những thứ mà nó tìm sẽ là địa chỉ của người thân, bạn bè, các khách hàng của chủ sở hữu máy bị nhiễm virus. Hiện tượng xảy ra khá là nghiêm trọng khi virus này giả danh là chủ sở hữu để nhắn tin cho danh sách các bạn bè, người thân và các khách hàng chủ chủ sở hữu để thực hiện các hành vi lừa đảo. Nội dung các virus Worm gửi đi thường là các thông tin giật gân hay có tính chất thân thiện y hệt chủ sở hữu để nhờ chuyển tiền hoặc lấy bất kỳ thông tin quan trọng nào mang tính cạnh tranh khốc liệt trên thương trường như: Kế hoạch dự án, giá thầu,

Worm có nhiều tính năng đặc biệt như khả năng ấn định ngày giờ và đồng loạt từ tất cả các máy tính mà chúng bị nhiễm, số lượng có thể lên tới hàng triệu máy cùng một lúc. Chủ nhân của Worm có thể truy cập một lúc vào rất nhiều máy tính khác nhau và có thể theo dõi toàn bộ các hoạt động của các máy chủ khác một cách bất hợp pháp.

Ngoài những loại virus trên đây thì còn nhiều loại virus khác đang hoành hành khiến cho bao người gặp rắc rối và đặc biệt là các loại virus này đã gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc cho con người, những tin tặc đang không ngừng thực hiện những hành vi không tốt, mang virus máy tính tràn lan trên khắp các phương tiện truyền thông và mạng internet.

3. Con đường lây lan của virus tin học

Virus lây nhiễm như thế nào? Nắm được con đường lây nhiễm của các loại virus để tránh. Dưới đây là những con đường chủ yếu mà các virus máy tính lây lan.

3.1. Virus lây qua con đường truyền thống

Con đường truyền thống ở đây chính là lây nhiễm qua các ổ đĩa, các USB, các đĩa mềm… Con đường này rất dễ lây lan, chỉ cần bạn cắm usb vào máy tính đang bị nhiễm virus thì ngay lập tức các virus trên máy sẽ thâm nhập vào USB, USB được kết nối vào các máy tính hay thiết bị khác, ngay lập tức các virus này sẽ đi vào trong thiết bị đó và nhân bản lên. Cứ như vậy virus lan nhanh chóng với diện rộng.

3.2. Virus lây qua email

Email là cách mà con người trao đổi công việc cho nhau, những thông tin quan trọng và các công việc hàng ngày đều được gửi qua email, các file, tệp hay kế hoạch đều được gửi thông qua email. Khi hình thức gửi thư điện tử phát triển mạnh mẽ và lan rộng toàn cầu thì đồng nghĩa với cơ hội để các virus hoành hành và thực hiện sứ mệnh cao cả của chúng là ăn cắp các thông tin công việc, thông tin cá nhân và tài khoản của con người.

Khi tràn lan vào các email điện tử thì bản thân các virus này có khả năng tự tìm ra các danh sách địa chỉ thư có sẵn trong máy tính, và tự động nó gửi đi hàng loạt các email trong máy với các nội dung không được hoan nghênh, đó là những nội dung mang tính chất lừa đảo hoặc nhằm thực hiện mục đích nào đó không tốt cho những người khác.

Virus sẽ lây nhiễm qua 2 con đường chính, bao gồm:

• Lây qua các file đính kèm tệp: Hình thức truyền virus có thể là người gửi đến các email khác một file đính kèm có chứa virus. Khi người nhận được click vào file đó thì ngay lập tức virus sẽ thâm nhập vào máy tính của họ. Mặc dù trong file không có nội dung gì khả dụng. Đây là chiêu trò của các tin tặc nhằm kích thích người dùng click vào link với mục đích nhân rộng các máy tính bị nhiễm.
• Lây qua các liên kết đến trang web khác: Khi người nhận click vào đường link có chứa virus thì ngay lập tức một trang website khác được xuất hiện và cách thức hoạt động của nó là đánh lừa người dùng, vào máy tính và khai thác, dò tìm các lỗ hổng, sơ hở của máy tính để thâm nhập, ăn cắp các thông tin. Hành động click vào đoạn mã tức là tạo điều kiện để virus hình thành một đoạn mã vào trong máy, đây là con đường virus vào máy của bạn một cách dễ dàng.

4. Cách phòng ngừa virus máy tính

Để máy tính của bạn không bị lây nhiễm virus thì các bạn cần có những cách diệt virus hoặc phòng tránh virus một cách tốt nhất. Bạn có thể chặn các kết nối vào máy tính của bạn (ngắt mạng, không chia sẻ mạng của mình cho người khác, không sử dụng USB, không mở hay copy các file nghi ngờ chứa virus… Nhưng cuộc sống mà, làm sao mà chúng ta có thể đừng dùng những thứ thông dụng này để phục vụ cho công việc hàng ngày được.

Vậy có cách nào để phòng tránh và tiêu diệt virus tốt hơn không? Câu trả lời là có đấy nhé, hiện nay con người thường sử dụng các phần mềm diệt virus, sẽ có rất nhiều phần mềm khác nhau do các nhà điều hành, các hãng sản xuất khác nhau và tùy vào từng tính năng của các phần mềm này mà có thể diệt được virus ở cấp độ khác nhau.

Hoặc các bạn cũng có thể sử dụng tường lửa để ngăn chặn các mối đe dọa đến từ các chương trình đáng nghi ngờ, hoặc các bạn có thể cập nhật nhanh các bản vá lỗi của các hệ điều hành. Đây là những cách diệt và phòng ngừa virus một cách có hiệu quả.

Trên đây là một số các thông tin quan trọng giúp các bạn hiểu được virus tin học là gì và những thông tin quan trọng giúp các bạn có thể phòng ngừa hiệu quả sự xâm nhập của virus. Hy vọng bài viết có thể mang đến những kiến thức bổ ích để các bạn bảo vệ chính người bạn đồng hành của mình là chiếc máy tính hoặc điện thoại trong suốt con đường học tập và làm việc.

>>> Hiện nay, việc làm an ninh mạng là một trong những việc làm cntt hấp dẫn nhất. Với sự bùng nổ của công nghệ bên cạnh những mặt tính cực cũng đi theo nó là mối nguy cơ về xâm nhập, đánh cắp thông tin, dữ liệu.