Chứng chỉ hành nghề kế toán là gì và điều kiện dự thi chứng chỉ CPA

1. Khái niệm về chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) là gì?

“Chứng chỉ hành nghề kế toán” hay còn gọi là “Certified Public Accountants”, được viết tắt là CPA – một loại chứng chỉ quan trọng cũng giống như một số loại chứng chỉ khác như TOEIC (tiếng Anh), IC3 (tin học),... và CPA là chứng chỉ được cấp cho những đối tượng làm nghề kế toán và đã trải qua kỳ thi đạt chuẩn do Bộ tài chính Việt Nam tổ chức. Tương tự như các loại chứng chỉ khác, chứng chỉ hành nghề kế toán được xem là cơ sở để có thể đánh giá, xác định được trình độ, năng lực cũng như phẩm chất của một kế toán viên, xem xét họ có đủ khả năng đáp ứng được các yêu cầu tuyển kế toán tại Hà Nội và rất nhiều nơi mà các nhà tuyển dụng, doanh nghiệp đưa ra hay không?

Và hàng năm, hội đồng thi của Bộ tài chính sẽ tổ chức ít nhất là một kỳ thi vào quý III hoặc quý IV và có trách nhiệm thông báo thông tin đến mọi người ít nhất là 60 ngày bao gồm về điều kiện thi, tiêu chuẩn thi, thời gian, địa điểm cùng các thông tin quan trọng, cần thiết khác có liên quan.

Các đối tượng để được nhận chứng chỉ hành nghề kế toán thì cần phải đạt yêu cầu từ 5 điểm trở lên của cả 4 môn thi như sau:

- Môn pháp luật về kinh tế và luật doanh nghiệp

- Môn tài chính và quản lý tài chính nâng cao

- Môn thuế và quản lý thuế nâng cao

- Môn kế toán tài chính và kế toán quản trị nâng cao

Và tính từ năm 2024, những kế toán viên đang có chứng chỉ hành nghề kế toán sẽ được cấp thêm chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục thuế.

2. Tại sao cần thiết phải có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA)?

Thực tế, một nhân viên kế toán làm việc trong một số doanh nghiệp có thể có hoặc là không có chứng chỉ hành nghề kế toán bởi các doanh nghiệp không quá khắt khe về vấn đề này mà quan trọng chủ yếu về trình độ, kinh nghiệm của nhân viên. Tuy nhiên, đối với những nhân viên kế toán làm trong ngành kinh doanh các dịch vụ kế toán thì bắt buộc cần phải có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA). Vì các doanh nghiệp để có thể tin tưởng và thuê những kế toán viên từ các dịch vụ này thì cần phải có một tiêu chí để đánh giá và đảm bảo về năng lực cũng như sự chuyên nghiệp của các nhân viên kế toán, làm sao để họ có thể nhận ra được lợi ích của việc thuê các kế toán viên, đồng thời tiết kiệm được chi phí cho các doanh nghiệp trong nội bộ doanh nghiệp.

Cũng chính vì những lý do trên mà chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) đóng vai trò vô cùng quan trọng và là một bằng chứng để đảm bảo, khẳng định được khả năng, trình độ của các nhân viên kế toán. Bên cạnh đó, đây cũng là công cụ đắc lực giúp cho nhà nước có thể quản lý được những đối tượng hoạt động và làm việc nghề kế toán tại Việt Nam.

Và những người có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) đều được phép tự do lựa chọn công việc cho mình, hoặc là làm một nhân viên kế toán, hoặc là có thể đăng ký kinh doanh và thành lập doanh nghiệp của riêng mình chuyên về các dịch vụ kế toán và các văn phòng kế toán chuyên nghiệp.

Kế toán trưởng

3. Những đối tượng cần phải có chứng chỉ hành nghề kế toán

Chứng chỉ hành nghề kế toán loại chứng chỉ đặc thù của ngành mà không phải ai cũng có thể có được và cần đến. Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là những đối tượng nào bắt buộc cần phải thi và có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) tại Việt Nam hiện nay?

Bất kể những đối tượng đang làm trong nghề kế toán mà muốn mở rộng hơn  về con đường sự nghiệp của mình thì có thể đăng ký thi chứng chỉ CPA, đặc biệt là những người làm ở các vị trí sau thì bắt buộc phải thi và được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán:

- Vị trí kế toán trưởng – một vị trí khá khó và yêu cầu rất khắt khe về các tiêu chí rất cao có thể làm được, do đó những bạn là sinh viên mới ra trường sẽ chưa đủ điều kiện để ứng tuyển vào làm việc tại vị trí này. Cụ thể, vị trí này yêu cầu cần phải có kiến thức, kỹ năng chuyên môn tốt, kinh nghiệm làm việc lâu năm, thành thạo các nghiệp vụ kế toán và quan trọng là cần phải có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) hoặc là có các chứng chỉ kế toán nước ngoài có liên quan mới được công nhận và xét tuyển vào làm việc tại tổ chức, doanh nghiệp.

- Vị trí nhân viên làm sổ sách kế toán – vị trí của những người đảm nhiệm công việc quản lý và sắp xếp các loại sổ sách, chứng từ quan trọng của tổ chức, doanh nghiệp, do đó cần phải đáp ứng được những yêu cầu nhất định về chuyên môn và phải có chứng chỉ hành nghề kế toán mới làm được công việc này.

Trên đây là 2 đối tượng có liên quan trực tiếp đến những vấn đề về số liệu, sổ sách, chứng từ, giấy tờ quan trọng của các tổ chức, doanh nghiệp và nếu như xảy ra bất kỳ vấn đề sai sót nào thì sẽ là người phải chịu trách nhiệm chính, thậm chí có thể sẽ bị truy tố bởi pháp luật. Chính vì vậy mà để có thể đảm bảo được mọi vấn đề một cách an toàn nhất, các đối tượng này cần phải được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán thì mới có thể được các cơ quan về thuế công nhận và đồng ý là người được đứng tên trong việc quyết toán hay chịu những trách nhiệm cho toàn bộ hoạt động kế toán trong doanh nghiệp nơi họ làm việc. Ngoài ra, một số đối tượng sau cũng cần phải có chứng chỉ hành nghề kế toán là:

- Những cá nhân kinh doanh về dịch vụ kế toán – đối tượng kinh doanh cần phải có giấy phép đồng ý kinh doanh theo đúng quy định của nhà nước và pháp luật, cần có trụ sở, có văn phòng, tên doanh nghiệp và toàn bộ những thông tin liên quan minh bạch,... Điều đặc biệt là chủ sở hữu doanh nghiệp kinh doanh đó cũng cần phải có chứng chỉ hành nghề kế toán để có thể đảm bảo được tốt nhất về chất lượng của các dịch vụ cũng như được phép để thành lập doanh nghiệp để kinh doanh về loại hình nghề kế toán.

- Những đối tượng làm nghề kế toán trong các doanh nghiệp kinh doanh về dịch vụ kế toán cũng cần phải được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán theo đúng quy định của nhà nước, pháp luật mới có thể làm việc tại các doanh nghiệp đó.

4. Điều kiện để dự thi chứng chỉ hành nghề kế toán

Theo quy định tại thông tư mới nhất hiện nay về thi và cấp chứng chỉ hành nghề kế toán cần đáp ứng được những yêu cầu cụ thể sau:

- Đối tượng dự thi chứng chỉ CPA cần phải có phẩm chất đạo đức tốt, trung thực, liêm khiết và luôn có ý thức cao trong chấp hành luật pháp.

- Đối tượng dự thi cần phải có bằng tốt nghiệp từ bậc đại học trở lên về chuyên ngành Tài chính, Ngân hàng, Kế toán và Kiểm toán hoặc cũng có thể là có bằng đại học các chuyên ngành khác nhưng có tổng số tiết học (đơn vị học trình) các môn về Tài chính, Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Phân tích hoạt động tài chính đạt từ 7% trở lên trên tổng số tiết học của cả khóa. Bên cạnh đó, các đối tượng tốt nghiệp các chuyên ngành khác nhưng có văn bằng và các chứng chỉ đã hoàn thành các khóa học liên quan và được tổ chức nghề nghiệp quốc tế về lĩnh vực cấp, đảm bảo theo đúng quy định nhà nước và pháp luật đã đưa ra.

- Những cá nhân có thời gian làm việc, công tác thực tế tại một số cơ quan, tổ chức về tài chính, kế toán và kiểm toán trong ít nhất là 36 tháng và được tính từ thời điểm tốt nghiệp đại học trên bằng đại học cho đến thời điểm cá nhân đó dự thi. Đó có thể là làm việc kế toán, kiểm toán tại các tổ chức, doanh nghiệp hay các cơ quan nhà nước, pháp luật,...

việc làm tài chính

- Các đối tượng dự thi cần phải nộp lại đầy đủ những tài liệu quan trọng và đúng theo mẫu hồ sơ dự thi đã quy định kèm theo lệ phí thi.

- Các cá nhân không nằm trong quy định của khoản 1, điều 51 của luật kế toán thì sẽ được dự thi chứng chỉ hành nghề kế toán, đó là:

+ Cá nhân có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp tốt.

+ Cá nhân phải đảm bảo có trình độ về chuyên môn và nghiệp vụ kế toán cao.

Như vậy, xét theo tình hình chung thì ngành kế toán hiện nay cần có và đáp ứng được những nguyên tắc và chuẩn mực nhất định thì mới có thể hành nghề và làm các công việc có liên quan, nhất là đối với các vị trí chức vụ cao trong tổ chức, doanh nghiệp, đòi hỏi phải có những nghiệp vụ chuyên môn cao mới có thể đạt được cũng như thực hiện được những công việc lớn của doanh nghiệp, góp phần đưa doanh nghiệp đi lên, phát triển mạnh mẽ.

Hơn nữa, các doanh nghiệp hiện nay kinh doanh về dịch vụ kế toán cũng đang ngày càng phát triển mạnh mẽ về cả số lượng và chất lượng, quy mô. Nếu như trước đây, các doanh nghiệp vẫn còn nhỏ lẻ và chưa nhận thấy được tầm quan trọng của nghề kế toán và các dịch vụ này còn chưa xuất hiện hoặc nếu có thì rất mờ nhạt thì giờ đây, với sự phát triển và hiện đại hóa đất nước, các doanh nghiệp đã ngày càng nhận ra được vai trò to lớn của kế toán và việc thuê những kế toán viên từ các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ trong lĩnh vực này sẽ đảm bảo được rất nhiều các mặt lợi khác nhau. Cụ thể như là về năng lực chuyên môn thực sự, kinh nghiệm và đặc biệt là được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán, đồng thời những vấn đề về bảo mật cũng được bảo đảm bởi những điều khoản có trong hợp đồng đã thỏa thuận. Ngoài ra, chi phí thuê các kế toán viên cũng không quá cao, giúp doanh nghiệp có thể tiết kiệm được khá nhiều chi phí cho các hoạt động nội bộ khác. Điều đó khẳng định được tiềm năng phát triển ngày càng mạnh mẽ của ngành kinh doanh dịch vụ kế toán trong tương lai.

Hy vọng với những chia sẻ trên đây của timviec365.vn, các bạn đã hiểu rõ về chứng chỉ hành nghề kế toán là gì cùng với những điều kiện để dự thi chứng chỉ hành nghề kế toán hiện nay tại Việt Nam. Từ đó, các cá nhân muốn mở rộng con đường sự nghiệp trong ngành kế toán có thể phấn đấu và có cho mình một chứng chỉ CPA tốt nhất, phục vụ cho công việc trong tương lai.