Thông tin về hệ số vòng quay hàng tồn kho trong kinh doanh

1. Thông tin tổng quan về hệ số vòng quay hàng tồn kho

1.1. Giải đáp hệ vòng quay hàng tồn kho là gì? 

Theo bạn, hệ số vòng quay hàng tồn kho là gì? Đây là chỉ số dùng để đánh giá mức độ hiệu quả trong việc quản trị hàng tồn kho trong doanh nghiệp.

Việc quản lý hàng tồn kho trong doanh nghiệp tiết kiệm, phù hợp nhưng vẫn đảm bảo tốt hoạt động cung ứng sản phẩm luôn là một bài toán nan giải của các doanh nghiệp. Chính vì thế mà các doanh nghiệp cần phải cân đo đong đếm để có một số lượng hàng tồn kho phù hợp. 

Hệ số vòng quay hàng tồn kho sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể nhận biết được hoạt động quản trị hàng tồn kho đã hiệu quả hay chưa, cần điều chỉnh như thế nào trong thời gian tới. Trên thực tế, chỉ số này được sử dụng để đối chiếu giữa số lượng hàng hóa được xuất khẩu và số lượng hàng hóa được nhập khẩu vào cùng một thời điểm. Nếu số lượng hàng hóa xuất - nhập quá mất cân bằng thì cần có phương án điều chỉnh phù hợp hơn, đáp ứng đủ hiệu quả kinh doanh mà không gây lãng phí. 

1.2. Hệ số vòng quay hàng tồn kho phản ánh điều gì? 

1.2.1. Đánh giá khả năng quản trị tồn kho

Nếu hệ số vòng quay hàng tồn kho tốt sẽ phản ánh được hiệu quả trong việc quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thường so sánh hệ số này trong các năm liên tiếp để biết được hoạt động quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp có đang diễn ra hiệu quả và ổn định hay không. 

Từ đó, họ sẽ biết cách tìm ra những nguyên nhân và điều chỉnh việc quản trị hàng tồn kho hiệu quả hơn trong các năm tiếp theo, giúp tối giản chi phí quản lý kho nhưng vẫn mang lại hiệu quả. 

1.2.2. Đánh giá tốc độ quay vòng

Nếu doanh nghiệp có hệ số vòng quay hàng tồn kho lớn thì có thể suy ra tốc độ quay vòng của hàng hóa diễn ra nhanh, thời gian lưu kho ít. Và ngược lại, doanh nghiệp có hệ số quay vòng hàng tồn kho thấp thì suy ra tốc độ quay vòng hàng tồn kho diễn ra chậm, thời gian lưu kho lâu. 

Việc lưu kho hàng hóa quá lâu không những ảnh hưởng tới chi phí kho quản lý, chi phí nhân viên quản lý, ảnh hưởng chất lượng của sản phẩm mà còn làm giảm tiềm năng kinh doanh, hao tốn nguồn lực cho những tài sản nằm im. 

1.2.3. Đánh giá tốc độ tiêu thụ

Doanh nghiệp có hệ số quay vòng nhanh - thời gian nhập và xuất kho gần nhau phản ánh được hiệu quả trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, các sản phẩm đều có tốc độ tiêu thụ lớn, không bị ứ đọng trong kho. 

Hàng hóa khi vừa nhập vào kho đã được xuất ra trong một thời gian ngắn giúp, sự quay vòng đều đặn như vậy sẽ giúp cho doanh nghiệp bán được nhiều hàng hóa hơn, cung cấp nhanh chóng, kịp thời, gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường. 

1.2.4. Đánh giá rủi ro

Hệ số này còn có khả năng đánh giá được rủi ro trong kinh doanh cũng như quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp. Ví dụ: với các loại hàng hóa có hạn sử dụng thì hệ số càng thấp sẽ càng ảnh hưởng tới chất lượng, có thể gây ra tình trạng hết hạn sử dụng khi còn chưa được xuất kho, hoặc xuất kho trong tình trạng hạn sử dụng còn ngắn. 

Doanh nghiệp tồn kho quá nhiều, trong khi nhu cầu về hàng hóa thấp có thể sẽ gây ra ứ đọng nguồn tài chính. Trong khi doanh nghiệp có thể dùng nguồn tiền này để phát triển, đẩy mạnh các hoạt động khác trong công ty. Nguồn tiền để tồn kho không thể sản sinh ra giá trị mà còn khiến tiêu tốn giá trị, tiêu tốn nguồn lực và làm hạn chế tiềm năng phát triển của các hoạt động khác. 

Tuy nhiên, hệ số này cũng có tính tương đối. Không phải doanh nghiệp nào tồn kho quá lâu cũng là không tốt mà còn phải phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố khác nữa như đặc điểm ngành hàng, dòng tiền doanh nghiệp, sự thay đổi nhu cầu thị trường, thị hiếu người tiêu dùng…. 

2. Tính hệ số vòng quay hàng tồn kho như thế nào? 

Để tính được hệ số vòng quay hàng tồn kho thì các bạn cần phải xác định được doanh thu và tổng giá trị hàng tồn kho trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý, năm). Sau đó, sẽ lấy doanh thu trong kỳ đó để chia cho giá trị hàng tồn kho trong kỳ. 

Ví dụ: Năm 2024, doanh nghiệp kinh doanh mỹ phẩm đã thống kê được vốn bán hàng trong năm là 85 triệu đồng. Giá trị hàng tồn kho bình quân trong năm 2024 và 2024 trong doanh nghiệp duy trì lần lượt là 27 triệu đồng và 24 triệu đồng. 

Lúc này, hệ số vòng quay hàng tồn kho = 85 : (27 + 24)/2 = 3,33

Như vậy, trong kỳ 2024, doanh nghiệp đã quay vòng hàng tồn kho ở khoảng 3,33 lần. Có nghĩa là cứ khoảng 108 ngày thì doanh nghiệp lại quay vòng hàng tồn kho một lần. 

Doanh nghiệp có thể so sánh số liệu này với các năm trước để đánh giá được hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có đang diễn ra ổn định hay không. 

Có những bạn sẽ đặt ra câu hỏi rằng số lần quay vòng là 3,33 kia có phải là hệ số quay vòng tốt hay không. Đây chỉ là ví dụ giả định, còn có rất nhiều các doanh nghiệp có hệ số quay vòng cao hơn rất nhiều, có những doanh nghiệp lại có hệ số quay vòng thấp hơn. 

Chúng ta không thể nhận định chính xác được hệ số quay vòng bao nhiêu là tốt. Nó còn phải phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố khác nhau: đặc điểm ngành hàng, thị hiếu, nhu cầu, đối thủ cạnh tranh,...

3. Các yếu tố làm thay đổi vòng quay hàng tồn kho

- Khách hàng: Hàng hóa bán được hay không còn phải phụ thuộc rất nhiều vào người mua. Dù sản phẩm của các bạn có tốt đến đâu nhưng không phù hợp với nhu cầu tiêu dùng của khách hàng thì chắc chắn sẽ không được chào đón. 

- Thị trường: Thị trường có sự lên xuống thất thường theo từng thời điểm và còn bị tác động bởi các đối thủ cạnh tranh. Doanh nghiệp cần có những phương án dự đoán xu hướng thị trường để có những phương án phù hợp cho hoạt động tồn kho, cung cấp cho khách hàng một cách nhanh chóng, đầy đủ nhất. 

- Khả năng bán hàng: Khả năng bán hàng cũng là yếu tố có thể làm thay đổi vòng quay hàng tồn kho. Doanh nghiệp cần phải có những biện pháp phù hợp để thúc đẩy hoạt động bán hàng của các nhân viên, chú trọng vào công tác đào tạo và khuyến khích nhân viên. 

Mỗi mặt hàng lại có hệ số quay vòng khác nhau, doanh nghiệp nên tính riêng hệ số quay vòng của mỗi loại hàng hóa để có một số liệu đánh giá chính xác nhất. Để thống kê và quản lý hiệu quả thì cũng có thể gộp chung các nhóm hàng hóa có cùng đặc điểm, tính chất để tính hệ số vòng quay. 

Đối với các doanh nghiệp mới bắt đầu kinh doanh, nên áp dụng hệ số quay vòng với thời gian ngắn, còn với các doanh nghiệp đã hoạt động ổn định, có thể tính hệ số vòng quay theo năm.

Hiện nay, trong hoạt động kinh doanh, người ta áp dụng rất nhiều các phần mềm quản lý kênh phân phối. Phần mềm có các tính năng như: theo dõi nhân viên, quản lý bán hàng (chương trình khuyến mại, kế hoạch bán hàng, thiết lập KPI, quản lý đơn hàng), kiểm kê hàng hóa, báo cáo,... Các doanh nghiệp có thể tham khảo các phần mềm DMS để cải thiện hiệu suất làm việc và nâng cao hiệu quả kinh doanh. 

Trên đây là toàn bộ thông tin về hệ số quay vòng hàng tồn kho. Mong rằng bài viết đã mang lại cho các bạn những thông tin hữu ích trong công tác quản lý hàng tồn kho và đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp mình. Chúc các bạn thành công.