Hộ nghèo là gì? Những chính sách dành cho hộ nghèo

1. Hộ nghèo là gì?

Theo những quy định được đưa ra tại Khoản 2, Điều 3 của Thông tư liên tịch số 07/2024/TTLT-BYT-BTC-BLĐTBXH thì hộ nghèo là gì được giải nghĩa như sau:

Hộ nghèo là gì?

Hộ nghèo chính là những hộ gia đình đáp ứng các tiêu chí trong việc xác định hộ nghèo, được điều tra và rà soát mỗi năm, được Ủy ban nhân dân cấp xã công nhận nằm trong danh sách hộ nghèo trên địa bàn.

Ngắn gọn như vậy thôi nhưng đủ để bạn hiểu được hộ nghèo là gì. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu những thông tin về chính sách xoay quanh hộ nghèo.

2. Phân biệt hộ nghèo với hộ cận nghèo và hộ trung bình

Nếu như đã hiểu rõ hộ nghèo là gì, chúng ta sẽ phân biệt được hộ nghèo với các diện gia đình khác với hoàn cảnh tương đương, gồm có hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình. Khi đó, bạn sẽ phải nắm rõ các điều luật quy định cho 3 diện này. Cụ thể hơn, chúng ta cần phải căn cứ vào Điều 2 của Quyết định số 59/2024/QĐ-TTg áp dụng trong giai đoạn 2024 – 2024. Theo đó, có thể phân biệt như sau:

2.1. Các chế độ xét duyệt tại khu vực nông thôn

Tại nông thôn, nằm trong diện hộ nghèo nếu gia đình bạn đáp ứng một trong số 2 tiêu chí dưới đây:

• Thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng từ 700 ngàn đồng trở xuống
• Thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng trên mức 700 ngàn đồng cho tới 1 triệu đồng nhưng thiếu hụt ít nhất 3 chỉ số đo lường về mức độ tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản nhất.

Đối với hộ cận nghèo thì sao? Tại nông thôn, hộ cận nghèo chỉ có duy nhất một điều kiện giống với điều kiện thứ hai của hộ nghèo để được xét duyệt.

Còn những hộ được xét duyệt vào diện có mức sống trung bình cần đáp ứng điều kiện có mức thu nhập bình quân trên tháng từ 1 triệu đến 1,5 triệu.

Phân biệt hộ nghèo với hộ cận nghèo và hộ trung bình

2.2. Các chế độ xét duyệt tại khu vực thành thị

Đối với hộ nghèo tại thành thị thì cần phải đáp ứng một trong số hai tiêu chí sau đây:

• Mức thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng từ 900 ngàn đồng trở xuống
• Thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng từ 900 ngàn đồng đến 1,3 triệu đồng nhưng thiếu hụt ít nhất 3 chỉ số đo lường về mức độ tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản.

Để trở thành hộ cận nghèo ở thành thị thì cũng chỉ có duy nhất một điều kiện xét duyệt. Đó chính là điều kiện số 2 của điều kiện xét duyệt hộ nghèo tại thành thị. Còn đối với các hộ có mức sống trung bình ở khu vực thành thị là những hộ có mức thu nhập bình quân đầu người từ 1,3 triệu đến 1,950 triệu mỗi tháng.

Những quy định trên áp dụng trong giai đoạn 2024 – 2024.

Tìm hiểu và ứng tuyển online việc làm Cao Bằng đang được tuyển dụng tại đây.

3. Tiêu chí xét duyệt hộ nghèo được quy định như thế nào?

Có rất nhiều người thắc mắc hộ nghèo là gì? bởi lẽ họ không biết gia đình mình có những tiêu chí nào để được xét duyệt hộ nghèo. Vậy việc hiểu khái niệm thế nào là hộ nghèo như trên quả thực vẫn chưa thỏa đáng cho chúng ta khi muốn biết gia đình mình có được Nhà nước công nhận là hộ nghèo hay không. Dựa vào những tiêu chí xét duyệt cụ thể mới có thể xác định chính xác theo đúng quy định của pháp luật.

3.1. Tiêu chí về mức thu nhập

Đối với các diện được xếp vào hộ nghèo thì gia đình bạn cần đáp ứng về mức thu nhập bình quân hàng tháng của các thành viên trong gia đình như sau: Thu nhập bình quân đầu người từ 1 triệu trở xuống đối với khu vực thành thị và từ 800 ngàn đồng trở xuống đối với khu vực nông thôn.

>>> Với một bảng thống kê quá nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ trung bình khiến bạn không kiểm soát được số kiệu cụ thể thì hãy cố định cột trong excel nếu cột đó bạn cảm thấy quan trọng và cần thiết nhất. 

3.2. Các tiêu chí liên quan đến mức độ thiếu hụt khi tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản

Dịch vụ xã hội cơ bản được nhắc tới trong chính sách xét duyệt hộ nghèo sẽ bao gồm y tế, giáo dục, nước sạch, nhà ở, vệ sinh, khả năng tiếp cận thông tin. Cụ thể hơn, các chỉ số đo lường về việc thiếu hụt tiếp cận sẽ thể hiện qua các phương diện:

• Trình độ giáo dục của người lớn
• Tình hình đi học của trẻ em
• Khả năng tiếp cận dịch vụ và bảo hiểm y tế
• Chất lượng nhà ở: diện tích ở theo bình quân đầu người
• Nguồn nước sinh hoạt
• Sử dụng dịch vụ viễn thông
• Nguồn tài sản phục vụ việc tiếp cận thông tin

Tiêu chí xét duyệt hộ nghèo

Nếu mức độ tiếp cận của một hộ gia đình chiếm 1/3 trong tổng số vừa nêu sẽ được đưa ra để cân nhắc xét duyệt hộ nghèo. Cụ thể hộ nghèo là hộ có thể đáp ứng được một trong hai tiêu chí:

• Có mức thu nhập bình quân theo tháng tính trên đầu người đáp ứng mức chuẩn nghèo trở xuống được nêu tại mục 3.1.
• Thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng tuy cao hơn mức chuẩn nghèo nêu tại mục 3.1 với mức sống đạt tối thiểu và bị thiếu hụt 1/3 trong tổng số các tiêu chí được nêu ở mục 3.2.

3.3. Ví dụ về việc xét duyệt hộ nghèo tại

Bất cứ tỉnh thành nào trên toàn cả nước đều sẽ có có thành phần gia đình thuộc các diện khác nhau. Và thực trạng chung về mức sống của người dân tại các tỉnh thành dù ít hay nhiều thì vẫn còn tồn tại những hộ gia đình có hoàn cảnh nghèo khó. Những gia đình này không có tiềm năng về kinh tế, khó khăn rất nhiều trong đời sống thường ngày cho nên họ rất quan tâm đến vấn đề liệu gia đình mình có được xét duyệt vào diện hộ nghèo hay không để từ đó nhận sự hỗ trợ kinh tế của Nhà nước.

Rất nhiều tỉnh thành đều coi việc xét duyệt và xóa đói giảm nghèo như một nội dung quan trọng trong tiến trình phát triển nền kinh tế - xã hội chung của tỉnh mình. Bình Dương cũng không nằm ngoài tâm lý chung đó. Đến đây, mình cùng khám phá xem tỉnh Bình Dương thiết lập các điều kiện xét duyệt hộ nghèo như thế nào để hỗ trợ cho những gia đình gặp khó khăn.

Dựa vào Quyết định 65/2024/QĐ-UBND tỉnh Bình Dương về vấn đề quy định hộ chuẩn nghèo, có thể xem xét các tiêu chuẩn để xét duyệt hộ nghèo cho các gia đình như sau:

Về điều kiện cư trú: các hộ gia đình được xét hộ nghèo cần có hộ khẩu thường trú tại địa bàn của tỉnh Bình Dương.

Về tiêu chí thu nhập:  tại khu vực nông thôn của tỉnh Bình Dương, các hộ gia đình có mức thu nhập bình quân theo đầu người từ 1,2 triệu đồng trở xuống và tại thành phố thì thu nhập bình quân đầu người từ 1,4 triệu đồng trở xuống.

Về tiêu chí mức độ thiếu hụt khi tiếp cận dịch vụ xã hội: nếu thiếu hụt 1/3 trong tổng số các dịch vụ xã hội và có mức thu nhập như đã quy định ở trên thì được xếp vào hộ nghèo.

4. Những chính sách ưu đãi dành cho hộ nghèo

Với truyền thống tương thân tương ái của dân tộc, từ xưa cho đến nay, Nhà nước ta luôn quan tâm và hỗ trợ rất nhiều cho các hộ nghèo thông qua các chính sách ưu đãi. Vậy bên cạnh việc tìm hiểu hộ nghèo là gì thì bạn đọc quan tâm hãy tìm hiểu những chính sách đó bởi nó liên quan trực tiếp tới lợi ích của các bạn.

4.1. Hỗ trợ hoàn toàn các chi phí khám và chữa bệnh cho diện thuộc hộ nghèo

Những người thuộc hộ nghèo sẽ được Nhà nước cấp thẻ Bảo hiểm y tế miễn phí. Không chỉ vậy, theo Luật Bảo hiểm y tế đã được sửa đổi năm 2024 thì họ còn được nhận sự hỗ trợ hoàn toàn 100% các chi phí cho việc khám chữa bệnh đúng tuyến theo thẻ bảo hiểm.

Đi kèm với ưu đãi này, tại Điều 4 Quyết định số 14/2024/QĐ-TTg  thì các hộ nghèo cũng sẽ đồng thời được hỗ trợ chi phí cho việc ăn, đi lại,...

4.2. Miễn học phí cho con em hộ nghèo khi đi học

Chế độ ưu đãi này được quy định tại Điều số 7 của Nghị định 86/2024/NĐ-CP. Nội dung quy định cụ thể như sau:

• Miễn học phí cho trẻ học mẫu giáo và bậc phổ thông có cha mẹ thuộc hộ nghèo
• Miễn học phí cho học sinh, sinh viên ở những cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp có hộ nghèo và là dân tộc thiểu số.

4.3. Chính sách hỗ trợ vay vốn để xây nhà

Với các hộ nghèo có nhu cầu vay vốn thì sẽ được vay mức tối đa là 25 triệu đồng, vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội phục vụ cho mục đích sửa chữa hoặc xây mới nhà ở.  Vì nhận được hỗ trợ đặc biệt cho nên lãi suất vay đối với các diện hộ nghèo cũng thấp hơn mức bình thường, chỉ 3%/ năm và có thời hạn vay trong vòng 15 năm, trả nợ trong thời gian tối đa 10 năm.

Chính sách ưu đãi dành cho hộ nghèo

Nếu gia đình hộ nghèo vay vốn với mục đích xây nhà ở thì cũng cần phải đáp ứng các điều kiện của Nhà nước, gồm có:

• Gia đình hộ nghèo chưa có nhà ở hoặc chỉ có nơi ở tạm bợ, dột nát, đã hư hỏng nhiều và cơ nguy cơ lớn bị sập nhà mà chủ hộ không có khả năng cải thiện lại ngôi nhà
• Chưa nhận được sự hỗ trợ nhà ở từ các chính sách hỗ trợ khác hay các chương trình hỗ trợ của Nhà nước và các tổ chức xã hội.

4.4. Được hỗ trợ tiền điện nước sinh hoạt mỗi tháng

Đây cũng chính là một chính sách ưu đãi đầy thiết thực dành cho các hộ nghèo. Phần nào đó giúp cho họ bớt đi gánh nặng về kinh tế và các khoản chi tiêu..

Xem thêm danh sách việc làm Long An với nhiều công việc khác nhau đang được tuyển dụng liên tục.

5. Giải đáp một số thắc mắc về chế độ dành cho hộ nghèo

5.1. Người khuyết tật, mất khả năng nhận thức và không có nơi nương tự được xét hộ nghèo không?

Theo chính sách của Nhà nước, những đối tượng nghèo khó không có đủ khả năng tự kiếm tiền nuôi sống bản thân, không nơi nương tựa hoặc mất nhận thức về cuộc sống (ví dụ trường hợp mắc chứng tâm thần), người khuyết tật không có ai chăm sóc sẽ được xét duyệt hộ nghèo. Nhưng do có liên quan đến pháp luật cho nên mọi thứ cần phải được minh bạch và cần bằng chứng chứng minh rõ điều này.

Chính vì thế, nếu gia đình có những trường hợp vừa nêu trên thì cần phải xin các giấy tờ, thủ tục hoàn tất hồ sơ bệnh án cho cá nhân khó khăn, đồng thời làm đơn để xin trợ cấp xã hội. Vậy thì, các bạn cần làm những thủ tục sau:

Thứ nhất, làm đơn gửi lên tòa để yêu cầu công nhận cá nhân trong gia đình mắc bệnh hoặc mất nhận thức,... đảm bảo đáp ứng theo Điều số 22 của Bộ Luật dân sự năm 2024.

Thứ hai, phía gia đình cần làm thủ tục theo đúng quy định, bao gồm việc xin trợ cấp tại một trong những cơ sở sau: Ủy ban nhân dân xã phường, thị trấn, phòng Lao động thương binh xã hội cấp huyện. Các cơ quan chức năng này sẽ xác nhận vào đơn đề nghị xin trợ cấp và bản sơ yếu lý lịch của người đề nghị.

Chế độ dành cho hộ nghèo

Hồ sơ thủ tục gồm có các giấy tờ sau đây:

• Đơn đề nghị được nhận trợ cấp cho đối tượng trong gia đình
• Bản sơ yếu lý lịch của chính đối tượng xin được hưởng trợ cấp
• Văn bản có dấu xác nhận của các cơ sở y tế về tình trạng bệnh tật của cá nhân xin hưởng trợ cấp
• Biên bản cuộc Họp Hội đồng xét duyệt trợ cấp

5.2. Có thể sinh viên hộ nghèo được hỗ trợ vay vốn mua phương tiện đi lại theo chế độ không?

Dựa vào Điều 2 Quyết định 157/2024/QĐ-TTg thì những đối tượng hộ nghèo là học sinh sinh viên được vay vốn trong các trường hợp sau:

• Những người học sinh, sinh viên mồ côi
• Những bạn học sinh, sinh viên thuộc hộ chuẩn nghèo hoặc hộ gia đình có thu nhập thấp dưới mức tiêu chuẩn
• Học sinh sinh viên gặp khó khăn về kinh tế do bệnh tật, tai nạn, hỏa hoạn, thiên tai và có xác nhận của Ủy ban nhân dân nơi cư trú.

Nếu như điều kiện kinh tế khó khăn và thuộc một trong số các đối tượng nêu trên bạn vẫn có thể vay vốn từ Ngân sách hỗ trợ của ngân hàng Chính sách xã hội để thực hiện cho mục đích chính đáng. Khi đó bạn cần phải chuẩn bị hồ sơ vay vốn với các giấy tờ như sau:

• Giấy xác nhận và giấy cam kết sẽ trả nợ
• Thẻ sinh viên

Với những thông tin chia sẻ trong bài viết này, các bạn không chỉ hiểu được hộ nghèo là gì mà còn biết cách xác định xem gia đình mình có thuộc hộ nghèo hay không theo đúng những quy định của pháp luật. Dựa vào đó, bạn sẽ có được những đề nghị cần thiết để nhận sự hỗ trợ kịp thời từ Nhà nước.