Giáo dục chính trị là gì? Lợi ích mà giáo dục chính trị mang lại

1. Giáo dục chính trị là gì

Để hiểu thế nào là giáo dục chính trị thì ta sẽ chia ra 2 phần để phân tích, đó là giáo dục và chính trị.

Đầu tiên là chính trị. Vậy chính chị là gì? Đó là toàn bộ những hoạt động có liên quan chặt chẽ và mật thiết đến các mối quan hệ của giai cấp, của dân tộc, quốc gia… đi cùng với nó đó chính là các tầng lớp xã hội, mà cốt lõi ở đây chính là vấn đề về giành chính quyền, duy trì và sử dụng quyền lực trong nhà nước, xác định được hình thức tổ chức cũng như là nhiệm vụ nội dung hoạt động của nhà nước.

Về phần giáo dục chính trị, có tên tiếng Anh chuyên ngành là Political Education, đây được coi là một bộ phận khoa học mang tính chính trị, là bộ phân công tác về tư tưởng của Đảng, nội dung chủ yếu được giáo dục ở đây chủ nghĩa Mác – lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng… nhằm hình thành đến thế giới quan, với những phương pháp luận khóa học, bản lĩnh chính trị, niềm tin đi cùng với năng lực hoạt động thực tiễn cho các cán bộ theo học, đảng viên và quần chúng nhân dân, đáp ứng được những yêu cầu về xây dựng và phát triển đất nước.

Xem thêm: Học văn bằng 2 sư phạm cần đáp ứng những điều kiện gì?

2. Tìm hiểu sâu về giáo dục chính trị

Để hiểu rõ khái niệm giáo dục chính trị tư tưởng, cũng như cấu trúc của khái niệm giáo dục chính trị tư tưởng, ta cần làm rõ một số khái niệm như: Chính trị học, tư tưởng và một số vấn đề có liên quan đến công tác tư tưởng.

- Khái niệm giáo dục: Theo như trong từ điển Giáo dục học thì giáo dục được định nghĩa theo một cách như sau: “Giáo dục được coi như một là hoạt động hướng tới con người thông qua một hệ thống các biện pháp tác động để từ đó nhằm truyền thụ bằng tri thức và khái niệm, rèn luyện kỹ năng và lối sống bồi dưỡng tư tưởng và đạo đức cần thiết cho đối tượng giúp hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất, nhân cách phù hợp với mục đích, mục tiêu chuẩn bị cho đối tượng tham gia hoạt động sản xuất và đời sống xã hội”.

Theo TS. Phạm Đình Nghiệp: “Giáo dục là hình thái xã hội, là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch, ảnh hưởng tự giác chủ động đến con người đưa đến sự hình thành và phát triển tâm lý, ý thức nhân cách. 

Còn theo quan điểm triết học của TS. Trần Sỹ Phán: “Giáo dục là một quá trình hai mặt, một mặt đó là sự tác động từ bên ngoài vào đối tượng giáo dục (sự tác động của giáo dục tri thức, văn hóa nhân loại thông qua nhà sư phạm đến đời sống của học sinh, sinh viên); mặt khác (và chủ yếu hơn là) thông qua sự tác động này mà làm cho đối tượng tự biến đổi bản thân mình, tự hoàn thiện, tự nâng mình lên qua giáo dục”.

Qua các định nghĩa, khái niệm, quan điểm của các nhà khoa học ta thấy được, giáo dục là một hoạt động của xã hội loài người và nó mang tính tất yếu, bởi thông qua hoạt động này loài người mới có thể tiếp tục tồn tại, cải hoá thế giới và phát triển, hoàn thiện mình trong đời sống xã hội. Giáo dục có nội hàm rất rộng, nên được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau.

Theo nghĩa rộng, giáo dục được hiểu là quá trình trao đổi và chuyển giao tri thức của con người theo một quy củ đã được định sẵn. Hiểu theo nghĩa hẹp, giáo dục là một quá trình hình thành nên nhân cách của con người dưới ảnh hưởng của hoạt động có mục đích của nhà giáo dục.

- Về bản chất: Giáo dục là quá trình tổ chức cuộc sống hoạt động và giao lưu cho đối tượng giáo dục, nhằm giúp họ nhận thức đúng tạo lập tình cảm và thái độ đúng, hình thành những thói quen hành vi văn minh trong cuộc sống, phù hợp với chuẩn mực xã hội.

Từ nội hàm và bản chất của giáo dục, ta thấy được, để hình thành nên nhân cách của một con người theo đúng như chuẩn mực xã hội, nhà giáo dục phải có cả một hệ thống các phương diện để giáo dục, chính vì vậy, giáo dục có rất nhiều phương diện hợp thành: Giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục đạo đức, giáo dục pháp luật, giáo dục kinh tế, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thường thức, giáo dục sinh thái, giáo dục về giới… Như vậy, có thể thấy, giáo dục chính trị tư tưởng là một phương diện hợp thành không thể thiếu khi đào tạo giáo dục một con người.

- Khái niệm chính trị: Trong từ điển Bách Khoa của Việt Nam có nói như sau: “Chính trị là toàn bộ những hoạt động mà có liên quan chặt chẽ đến các mối quan hệ giữa các giai cấp, giữa các dân tộc, các tầng lớp ở trong xã hội, mà cốt lõi của nó chính là vận động giành chính quyền, duy trì và sử dụng quyền lực Nhà nước, sự tham gia vào công việc Nhà nước, sự xác định hình thức tổ chức, nhiệm vụ và nội dung hoạt động của Nhà nước”.

Có thể thấy, các định nghĩa trên đã tiếp cận chính trị ở những mặt khác nhau, nhưng nhìn chung, các định nghĩa đã nêu lên được bản chất của chính trị là tính giai cấp, mối quan hệ và mục tiêu của các giai cấp, các lực lượng chính trị trong việc giành chính quyền, điều khiển Nhà nước.

Trong lĩnh vực chính trị, cái thúc đẩy hoạt động chính trị làm tăng tính tích cực chính trị, chi phối các quan hệ chính trị, nổi lên thực chất của các quan hệ đó là lợi ích chính trị. Nếu nhu cầu là những đòi hỏi của con người muốn có những điều kiện nhất định để tồn tại và phát triển thì lợi ích là cái thỏa mãn nhu cầu, đáp ứng lại nhu cầu. Lợi ích là nhân tố của quá trình hoạt động thực tiễn xã hội của con người hướng tới một cái gì đó có ý nghĩa đối với họ. Về phạm vi cấp độ chủ thể, thì có lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể, lợi ích tập đoàn, lợi ích quốc gia,… Căn cứ vào lĩnh vực mà lợi ích hướng tới thì có: lợi ích kinh tế, lợi ích tinh thần,…

- Khái niệm tư tưởng: Triết học giản yếu năm 1987 định nghĩa: Tư tưởng là hình thức phản ánh thế giới bên ngoài trong đó bao hàm sự ý thức về mục đích và triển vọng của việc tiếp tục nhận thức và cải tạo thế giới bên ngoài… mọi tư tưởng đều được rút ra từ khái niệm. Chúng là sự phản ánh đúng đắn hay xuyên tạc hiện thực… Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 1994 cho rằng: Tư tưởng là quan điểm và ý nghĩa chung của con người đối với hiện thực khách quan, đối với xã hội (nói tổng quát), do đó, có tư tưởng tiến bộ, tư tưởng lạc hậu.

Từ những quan điểm trên cho thấy, cái chung nhất của tư tưởng là sự phản ánh khái quát hiện thực khách quan trong ý thức biểu hiện những lợi ích của con người, của giai cấp và của xã hội. Đó là ý thức phản ánh xã hội dưới dạng khái quát, phản ánh lợi ích của mỗi con người, mỗi tập đoàn, mỗi giai cấp, mỗi dân tộc, mỗi thời đại nhất định. Sự phản ánh đó có thể đúng và chưa đúng, thậm chí có thể sai. Vì vậy, có tư tưởng tiến bộ thúc đẩy sự phát triển của xã hội và ngược lại.

Do đó, trong xã hội có giai cấp luôn có sự đấu tranh giữa các giai cấp về mặt tư tưởng để truyền bá tư tưởng của giai cấp mình nhằm mục đích tập hợp quần chúng giác ngộ họ theo quan điểm tư tưởng của giai cấp mình, tạo nên sức mạnh hành động giành thắng lợi trong đấu tranh giai cấp. 

Nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực chính trị tư tưởng chủ yếu là cuộc đấu tranh giữa hai ý thức hệ tư tưởng: Hệ tư tưởng của giai cấp thống trị và hệ tư tưởng của giai cấp bị trị. Vậy, hệ tư tưởng là quá trình phát triển của tư tưởng xã hội được các nhà tư tưởng của các giai cấp khái quát hóa, hệ thống hóa tư tưởng của giai cấp mình thành lý luận và học thuyết chính trị - xã hội, là cơ sở để vạch ra cương lĩnh, đường lối cũng như các chủ trương, chính sách của các giai cấp; đồng thời nó còn là vũ khí lý luận sắc bén để đấu tranh chống lại hệ tư tưởng của giai cấp đối lập. Trong đó, mỗi cá nhân, con người, trong mỗi thời đại nhất định có một bộ phận tự nhận thức nhưng phần lớn do giáo dục truyền bá phổ biến của chủ thể hệ tư tưởng.

Qua tìm hiểu những khái niệm trên, ta thấy, thuật ngữ chính trị tư tưởng là từ ghép chính trị và tư tưởng được sử dụng ở đây như một bổ ngữ của công tác giáo dục nhằm phân biệt rõ nội dung của giáo dục. 

Về bản chất của giáo dục chính trị tư tưởng là quá trình tác động có mục đích, có hệ thống của một Đảng, một giai cấp, một tổ chức vào quần chúng, nhằm giác ngộ nâng cao nhận thức tư tưởng của họ về quan điểm, đường lối chính trị, để quy tụ, tập hợp quần chúng tham gia vào quá trình đấu tranh giành và bảo vệ, thực thi quyền lực chính trị, đáp ứng thỏa mãn các nhu cầu về lợi ích.

Xem thêm: Học ngành Kinh tế chính trị ra làm gì?

3. Học giáo dục chính trị ra làm gì

Sau khi các cử nhân đã hoàn thành học xong chương trình giáo dục chính trị, thì sau khi ra trường, sẽ tham gia giảng dạy tốt được các môn Giáo dục công dân ở các trường Trung học Phổ Thông trên cả nước, cao hơn nữa thì có thể trở thành giảng viên, giảng dạy các môn khoa học Mác – Lê Nin, Lịch sử Đảng Cộng Sản Việt Nam và Tư tưởng Hồ Chí Minh ở trên các trường Đại học, Cao Đẳng, các trường trính trị ở địa phương, giảng viên các trường trung cấp nghề và dạy nghề, làm cán bộ ở các lĩnh vực chính trị và xã hội.

Có thể thấy rằng ngành học giáo dục chính trị là một ngành học khá thu hút hiện nay, bởi nó có được sự quan tâm của các bạn trẻ. Không những thế, cơ hội việc làm của ngành giáo dục chính trị rất đa dạng và tạo ra cho người theo nghề nhiều cơ hội tìm việc, phát triển bản thân và có thể đảm nhận được nhiều vị trí công việc khác nhau. Vậy nên các bạn trẻ có ý định cho nghề nghiệp tương lai của mình, thì chọn giáo dục chính trị là một lựa chọn khá phù hợp và đúng đắn.

Bài viết trên của timviec365.vn hi vọng sẽ đưa ra được nhiều gợi ý cũng như thắc mắc về Giáo dục chính trị là gì của các bạn trẻ, từ đó có thể giúp các bạn định hướng rõ hơn về nghề nghiệp trong tương lai của mình. Ngoài ra timviec365.vn còn là website hàng đầu chuyên về đăng tin tuyển dụng, là cầu nối gắn kết giữa nhà tuyển dụng và các ứng viên. Chúc các bạn thành công với việc làm của timviec365.vn.

Xem thêm: Nên học nghề gì? Đâu là câu trả lời thỏa đáng nhất dành cho bạn?