Ngân hàng thương mại nhà nước là gì? Cùng khám phá về tổ chức này

1. Bạn đã biết gì về ngân hàng mang tên “thương mại Nhà nước”?

Tại Việt Nam hiện nay có tới hơn 50 ngân hàng trong đó các ngân hàng tư nhân đang phát triển rất nhanh, ngày một lớn lên. Tuy nhiên trong bối cảnh đất nước đang trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng hệ thống các ngân hàng thương mại nhà nước Việt nam hỗ trợ đắc lực trong thực thi chính sách tiền tệ của Chính phủ phục vụ lợi ích chung cho xã hội, giúp ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và bảo đảm an sinh xã hội của đất nước.

Theo quy định trong nghị định của chính phủ về tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại có nêu khái niệm của ngân hàng thương mại nhà nước trước hết là ngân hàng thương mại trong đó có trên 50% vốn điều lệ do Nhà nước sở hữu hoặc Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ. Bởi vậy mới nói Ngân hàng thương mại nhà nước có vai trò vô cùng quan trọng , chủ động điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ, sử dụng hiệu quả các công cụ lãi suất, tỷ giá để giữ ổn định thị trường tiền tệ và an toàn hệ thống, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. 

2. Phân loại ngân hàng thuộc sở hữu của nhà nước 

Ngân hàng thương mại Nhà nước theo khái niệm có thể phân gồm 02 loại là Ngân hàng thương mại có trên 50% vốn điều lệ thuộc sở hữu của Nhà nước và Ngân hàng thương mại có 100% nguồn vốn từ Nhà nước. Tuy nhiên có một cách gọi khác cho 02 loại ngân hàng này đó là:

- Ngân hàng thương mại Quốc doanh: Chính là ngân hàng thương mại được mở bằng 100% nguồn vốn từ ngân sách của nhà nước. Hòa chung với bầu không khí hội nhập kinh tế mở cửa và thu hút nguồn vốn từ bên ngoài thì các ngân hàng đã và đang bắt đầu phát hành trái phiếu, cổ phần hóa ngân hàng nhằm nâng cao hơn nguồn vốn ban đầu trong đó không thể kể đến ngân hàng Quốc Doanh. Hiện tại các Ngân hàng nằm trong ngân hàng Quốc doanh bao gồm:

Thứ nhất là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (viết tắt là Agribank)

Thứ hai là Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí toàn cầu (viết tắt là GP Bank)

Thứ ba là Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (viết tắt là Oceanbank)

Thứ tư là Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng (viết tắt CB) 

- Ngân hàng Thương mại Cổ phần được nhà nước góp vốn trên 50%: Là ngân hàng được thành lập theo hình thức cổ phần dưới sự góp vốn của hai hay nhiều cá nhân hoặc công ty theo cổ phần. Trong đó có đến 50% là nguồn vốn Nhà nước trong ngân hàng đó. Hệ thống ngân hàng này bao gồm: 

Một là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (viết tắt BIDV) 

Hai là Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (viết tắt Vietcombank)

Ba là Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (viết tắt VietinBank) 

Ngoài ra Ngân hàng thuộc quyền sở hữu của nhà nước còn có các Ngân hàng chính sách. Là các tổ chức tín dụng thuộc Nhà nước Việt nam, Ngân hàng Chính sách xã hội hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước đảm bảo khả năng thanh toán và tỷ lệ dự trữ bắt buộc của ngân hàng. Hiện tại chỉ có hai Ngân hàng thuộc loại này là:

+ Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (viết tắt VBSP) 

+ Ngân hàng Phát triển Việt Nam 

Các ngân hàng này không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi lại còn được miễn thuế và các khoản phải nộp cho ngân sách nhà nước khác.

3. Vai trò của ngân hàng thương mại nhà nước 

Ngân hàng thương mại nhà nước giúp Chính phủ hướng dẫn và chỉ đạo các ngân hàng thương mại bảo đảm nguồn vốn, đơn giản các thủ tục vay vốn tại điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp không phân biệt quy mô và cả cho các hộ sản xuất, chủ trang trạng, cá nhân sản xuất kinh doanh đóng góp vào nền kinh tế đất nước. Và vai trò sâu xa hơn giúp bình ổn thị trường và bảo đảm an sinh xã hội. Cụ thể:

- Các ngân hàng thương mại Nhà nước luôn là những đơn vị tiên phong thực hiện các chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước về lãi suất, tỷ giá nhằm giữ ổn định thị trường tiền tệ và an toàn hệ thống tín dụng – ngân hàng. Từ đó góp một phần quan trọng trong việc làm giảm lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô 

- Ngân hàng thương mại Nhà nước đóng vai trò đảm bảo cung ứng kịp thời nguồn vốn để phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, đầu tư thiết bị máy móc theo công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng sản phẩm, giải quyết công ăn việc làm cho nhiều lao động bao gồm cả lao động phổ thông lẫn lao động có trình độ chuyên môn cao. 

- Ngân hàng thương mại Nhà nước cùng phối hợp với ngân hàng nhà nước, các bộ, ngành theo dõi chặt chẽ diễn biến trên thị trường tài chính ngân hàng, và thị trường tiền thế giới để có những nhận xét, đánh giá về những biến động có khả năng xảy ra ảnh hưởng tới nền kinh tế và thị trường tiền tệ Việt Nam. Từ đó có phương án và kế hoạch tài chính phù hợp cần thực hiện để xử lý và phòng ngừa các tình huống rủi ro có thể xảy ra. 

4. “Big 4” ngân hàng thương mại nhà nước hiện nay 

Dù cho các ngân hàng tư nhân phát triển rất nhanh và mạnh nhưng vẫn không vượt qua nhóm 4 ngân hàng thương mại Nhà nước được mệnh danh là 4 ông lớn có quy mô vốn hóa thị trường đứng đầu hiện nay. Trong mắt nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp và cả lực lượng lao động ngành ngân hàng, 4 ngân hàng này vẫn luôn tạo được sự chú ý. Vậy 4 “ông trùm” đang được nhắc tới là ai? 

Nằm trong danh sách các ngân hàng nhà nước Việt Nam, 4 ngân hàng lớn nhất cả nước hiện nay là AgriBank với 100% vốn chủ sở hữu của Nhà nước; BIDV với 95,28%; Vietcombank với 77,11% và thấp nhất là Vietinbank chỉ với 64,46%. Hiện cả 4 ngân hàng này đều là ngân hàng thương mại đa năng, có chứng năng, nhiệm vụ, mục tiêu và chiến lược phát triển tương tự nhau, hệ thống sản phẩm cũng cơ bản giống nhau. Do vậy dù đều có vốn điều lệ cao của Nhà nước nhưng để tồn tại các ngân hàng này phải cạnh tranh lẫn nhau. Nhưng hiện nay so về kết quả kinh doanh thì Agribank vẫn đang là người anh cả dẫn đầu và từ khi cổ phần hóa, 3 ngân hàng BIDV, Vietcombank, và VietinBank có sức phát triển bứt tốc, Agribank đang phải nỗ lực cạnh tranh, thậm chí có phần thua thiệt 

4.1. Agribank – Người anh cả của các ngân hàng thương mại nhà nước 

Ngân hàng Agribank là một trong những ngân hàng quen thuộc nhất với người dân với 7 chương trình tín dụng chính sách cho vay theo chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Ngân hàng phát triển nông nghiệp và nông thôn ( Agribank ) đã và đang mở ra cơ hội cho rất nhiều người nông dân Việt Nam được tiếp cận gần hơn với kỹ thuật nông nghiệp hàng đầu thế giới, đã biết ứng dụng thành quả cuộc cách mạng công nghệ vào sản xuất góp phần đưa nền nông nghiệp Việt Nam có những bước tiến lớn và quan trọng trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp có chất lượng cao đặc biệt là gạo, phù hợp với tiêu chuẩn của nhiều nước trên Thế giới.

Việt Nam với nền kinh tế chủ yếu vẫn là nông nghiệp, tỷ lệ đóng góp từ nông nghiệp vào GDP cả nước là chủ yếu thêm vào đó với các chính sách, sản phẩm dịch vụ mà ngân hàng cung cấp như Agribank internet banking, Agribank vẫn đang thu hút sự lựa chọn của nhiều chủ đầu tư, doanh nghiệp và các cá nhân xứng danh “anh cả” của ngành. Agribank dẫn đầu các ngân hàng thương mại trong bảng xếp hạng 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam suốt nhiều năm nay với quy mô tổng tài sản chính thức vượt con số 01 triệu tỷ đồng  

4.2. Ngân hàng Vietcombank là ngân hàng gì?

Vietcombank  là Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, với việc cổ phần hóa, ngân hàng Vietcombank đang có quá trình chuyển mình nhanh chóng khiến nhiều người phải đặt ra câu hỏi không biết Vietcombank có phải ngân hàng nhà nước hay không? Trên thực tế cho thấy Nhà nước lựa chọn ngân hàng này để thực hiện thí điểm cổ phần hóa. Trong suốt những năm tháng xây dựng và phát triển Vietcombank đã có những đóng góp quan trọng cho sự ổn định và phát triển của nền kinh tế đất nước, phát huy tốt vai trò của một ngân hàng nhà nước chủ lực. 

Ban đầu Vietcombank chỉ là một ngân hàng với sản phẩm phục vụ chủ yếu kinh tế đối ngoại nhưng đến nay đã trở thành một ngân hàng đa năng, hoạt động đa lĩnh vực, phục vụ mọi đối tượng khách hàng với đầy đủ các dịch vụ tài chính hàng đầu trong lĩnh vực thương mại quốc tế, trong các hoạt động truyền thống như kinh doanh vốn, huy động vốn, tín dụng cá nhân, tài trợ dự án…cũng như mảng dịch vụ ngân hàng hiện đại: kinh doanh ngoại tệ và các công vụ phái sinh, dịch vụ thẻ, ngân hàng điện tử…

Vietcombank hiện là ngân hàng duy nhất của Việt Nam có văn phòng đại diện tại Mỹ và nhiều Công ty con tại nước ngoài như Công ty Vinafico Hongkong, Công ty chuyển tiền Vietcombank tại Mỹ, Ngân hàng con tại Lào,… Sở hữu hơn 16.800 cán bộ nhân viên, phát triển một hệ thống Autobank với hơn 2536 máy ATM và trên 60.000 đơn vị chấp nhận thẻ trên toàn quốc. Còn rất nhiều những thành tựu mà ngân hàng TMCP Ngoại thương – Vietcombank đạt được chứng minh năng lực ở vị trí thứ 2 ngành ngân hàng toàn thị trường Việt Nam và trong Top 50 doanh nghiệp Việt có thương hiệu nhà tuyển dụng hấp dẫn nhất. 

4.3. Ngân hàng Vietinbank 

Vietinbank - Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam là ngân hàng thương mại nhà nước thành lập sau ngân hàng Agribank và Vietcombank bởi nó được tách ra từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và đang giữ vai trò vô cùng quan trọng của ngành ngân hàng Việt Nam. Thành tựu mà Vietinbank đạt được kể từ khi được tách ra khỏi Ngân hàng nhà nước là ngân hàng đầu tiên của Việt Nam được cấp chứng chỉ ISO 9001:2024 và mở chi nhánh tại Châu Âu đánh dấu bước phát triển vượt bậc của nền tài chính Việt Nam trên thị trường khu vực và thế giới. 

Bên cạnh đó, ngân hàng Vietinbank cũng có tới 9 Công ty hạch toán độc lập về tài chính, công thương, vốn nợ,… Có 01 Sở giao dịch, 150 Chi nhanh và hơn 1000 Phòng giao dịch/ Quỹ tiết kiệm. Vì thế mà Vietinbank được đánh giá là ngân hàng uy tín nhất tại nước ta, trở thành một đối tác tin cậy của cá nhân và tổ chức tại Việt Nam. 

4.4. Ngân hàng BIDV 

BIDV - Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam là một trong số 4 Ngân hàng thương mại Nhà nước có kết quả kinh doanh nổi bật hiện nay. Các lĩnh vực mà BIDV kinh doanh bao gồm: Ngân hàng, các loại bảo hiểm, chơi chứng khoán, đầu tư tài chính. Nếu như ngân hàng như Agribank phát triển các chính sách cho vay phát triển nông nghiệp, Vietcombank phục vụ kinh tế đối ngoại,… thì BIDV lại phát triển mảng đầu tư tài chính, góp vốn thành lập doanh nghiệp để đầu tư các dự án và gánh trên vai nhiệm vụ điều phiếu các dự án trọng điểm của đất nước như: Đầu tư sân bay Quốc tế Long Thành, Công ty Cổ phần cho thuê Hàng không (VALC),… 

BIDV sở hữu hơn 18.000 cán bộ, nhân viên với 127 chi nhánh và hơn 600 điểm mạng lưới. Ngoài ra ở lĩnh vực phi Ngân hàng BIDV còn sở hữu nhiều Công ty lớn như Công ty Chứng khoán Đầu tư, Công ty Cho thuê tài chính, Công ty Bảo hiểm Đầu tư. Với nhiều thành tựu như vậy, BIDV rất được tín nhiệm của các tổ chức kinh tế, các doanh nghiệp và cá nhân trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính ngân hàng. 

Bên cạnh sự phát triển của ngân hàng thương mại nhà nước, các ngân hàng thương mại tư nhân cũng đang có nhiều lợi thế phát triển khi hoạt động kinh doanh của nước ta đang có nhiều chuyển biến tích cực. Từ đó mở ra cơ hội việc làm hấp dẫn cho người lao động với chuyên môn trong lĩnh vực ngân hàng. Nhưng yêu cầu vào ngành lại đòi hỏi bạn đáp ứng rất nhiều tiêu chí khắt khe để đổi lại mức thu nhập hấp dẫn lên tới vài chục triệu đồng. 

Qua việc tìm hiểu ngân hàng thương mại nhà nước là gì timviec365.vn đã cung cấp cho bạn thêm nhiều thông tin bổ ích khác nữa hy vọng sẽ phần nào đó đáp ứng được nhu cầu kiến thức của độc giả. Và nếu ai đó có định hướng theo ngành ngân hàng thì hãy tích lũy cho mình thật nhiều kiến thức, kinh nghiệm chuyên môn để không bỏ lỡ những đợt tuyển dụng, nắm bắt cơ hội để thành công trong ngành nhé! Chúc các bạn gặp nhiều may mắn!