Giải đáp quản lý thị trường kiểm tra những gì? Thực hiện như thế nào?

1. Tổng quan về hoạt động quản lý thị trường

Trước hết, bạn cần hiểu quản lý thị trường có thể được xem là lực lượng chuyên trách thuộc cơ quan nhà nước với chức năng kiểm tra, kiểm soát, quản lý thị trường thương mại trong nước.

Là bộ phận quản lý thực hiện các công việc có tính chất đặc thù riêng với nhiều hình thức khác nhau nhằm đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thị trường đơn cử như hành vi gian lận thương mại, trốn thuế hay kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Quản lý thị trường được tổ chức triển khai dựa trên các văn bản pháp lý cụ thể như: Pháp lệnh số 11/2024/UBTVQH13 về quản lý thị trường, các nghị định hướng dẫn chi tiết thi hành pháp lệnh trên là nghị định số 148/2024/ NĐ-CP và sửa đổi và bổ sung tại nghị định 78/2024/NĐ-CP.

Quản lý thị trường là hoạt động có vai trò quan trọng để bảo vệ quyền lợi cho cộng đồng, cho người tiêu dùng. Nếu thị trường không được quản lý bởi các tổ chức này thì hoạt động trên thị trường sẽ có thể trở nên hỗn loạn, các đối tượng xấu có thể lợi dụng và chuộc lợi dẫn đến nhiều hậu quả không lường có thể xảy ra.

Một điều quan trọng đó là các hoạt động của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh để đảm bảo không bị cơ quản chức năng quản lý thị trường kiểm tra xử phạt.

2. Những đặc điểm của hoạt động quản lý thị trường

Hoạt động quản lý thị trường được diễn ra thường xuyên, liên tục. Không chỉ thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp lớn mà quản lý thị trường còn thực hiện quản lý các hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ.

2.1. Cơ sở thực hiện

Căn cứ để thực hiện kiểm tra hoạt động thị trường trong pháp lệnh 2024 thì các quyết định kiểm tra định kỳ hay quyết định kiểm tra khác được ban hành theo kế hoạch và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Khi có lịch trình kiểm tra định kỳ, bộ phận có trách nhiệm kiểm tra sẽ chuyển thông tin cho người hoặc tổ chức cần kiểm tra cũng như những tổ chức liên quan. Việc kiểm tra cũng được tiến hành thực hiện khi cơ quan đang thi hành công vụ đề xuất kiểm tra các đối tượng có nghi vấn.

Đối với quyết định kiểm tra đột xuất thì khi có thông tin về hành vi hay dấu hiệu vi phạm pháp luật của các cá nhân, tổ chức thông qua các phương tiện thông tin đại chúng hay đơn từ tố cáo. Khi đó, cơ quan chức năng phải tiến hành kiểm tra và thực hiện các hoạt động quản lý thị trường để xác minh hành vi của tổ chức bị tố cáo.

2.2. Nguyên tắc hoạt động

Với nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát và quản lý thị trường, đấu tranh chống lại các hành vi buôn bán, nhập lậu hàng cấm, hàng giả, hàng trốn thuế trên thị trường. 

Và quản lý, thanh tra việc chấp hành pháp luật thương mại đối với các cá nhân, tổ chức có tham gia vào hoạt động trên thị trường thì bộ phận quản lý thị trường cần thực hiện theo các nguyên tắc tuân thủ Hiến Pháp và pháp luật, luôn tôn trọng và bảo vệ lợi ích của nhà nước, của cộng đồng.

Thực hiện công việc quản lý thị trường đảm bảo tính khách quan, chính xác, công khai và minh bạch. Không được có hành vi phân biệt đối xử hay gian lận, nhận hối lộ. Cần nhắm tới mục tiêu tạo môi trường đảm bảo an sinh xã hội và tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế.

Cần chủ động trong công việc quản lý thị trường, xây dựng các biện pháp phòng ngừa, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại trong phạm vi chức năng và nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức.

Thêm nữa, các cán bộ quản lý thị trường phải biết cách phối hợp chặt chẽ với các bộ phận, cơ quan tổ chức có liên quan để có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ, chức năng của mình.

Ngoài ra, quản lý thị trường cần đảm bảo bí mật nguồn thông tin về tài liệu, kết quả kiểm tra, thanh tra có liên quan đến đối tượng bị kiểm tra để đảm bảo tính bảo mật.

2.3. Khám phá quản lý thị trường kiểm tra những gì?

Các đối tượng kiểm tra của cơ quan quản lý thị trường có thể kể đến như: Thực tế hàng hóa, các chứng từ chứng minh, các giao dịch thương mại hay kiểm tra đột xuất các phương tiện vận tải lưu thông.

2.3.1. Kiểm tra hàng hóa

Quản lý thị trường thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa để xác định các tính chất của hàng hóa. Kiểm soát xem hàng hóa có thuộc những loại hàng cấm kinh doanh hay mặt hàng không đảm bảo được các tiêu chí lưu thông trên thị trường hay không.

Hàng hóa được kiểm tra và dựa vào các giấy tờ chứng minh để phát hiện hành vi vi phạm. Ví dụ như: Cơ quan quản lý thị trường kiểm tra về tính vệ sinh an toàn thực phẩm của các loại hàng hóa hoặc kiểm tra chất lượng hàng hóa được lưu thông trên thị trường.

Hoặc thực hiện kiểm tra về nguồn gốc và xuất xứ của hàng hóa được lưu thông nhằm xác định xuất xứ và bổ sung vào tính chất, chất lượng của sản phẩm.

2.3.2. Kiểm tra giấy tờ

Quản lý thị trường thực hiện kiểm tra các giấy tờ, chứng từ chứng minh liên quan đến đối tượng kiểm tra. Điển hình như khi kiểm tra thực tế hàng hóa thì cán bộ quản lý thị trường sẽ yêu cầu xuất trình các chứng từ như giấy tờ chứng minh nguồn gốc của hàng hóa, các hóa đơn thương mại nếu có.

Đối với các hàng hóa thuộc loại mua bán xuất nhập khẩu thì có thể kiểm tra thêm các chứng từ về nộp thuế xuất khẩu hay nộp thuế nhập khẩu của lô hàng, giấy tờ khai hải quan, giấy kiểm định chất lượng hàng hóa và nhiều loại giấy tờ khác.

Những chứng từ như phiếu xuất kho, hóa đơn thương mại, phiếu giao nhận hay các chứng từ khác đều cần được xác minh tính chính xác và đầy đủ. Khi có đủ giấy tờ chứng minh không có hành vi vi phạm pháp luật thì đối tượng được giám sát quản lý sẽ được lưu thông và hoạt động trở lại trên thị trường.

2.3.3. Kiểm tra phương tiện lưu thông

Việc thực hiện kiểm tra đột xuất các phương tiện lưu thông chở hàng trên đường là một công việc cơ bản thường xuyên của cán bộ quản lý thị trường. Họ thực hiện kiểm tra các phương tiện bị nghi ngờ có vận tải các loại hàng hóa nhập lậu, trốn thuế hay các loại hàng hóa không rõ xuất xứ.

Khi bị kiểm tra người vận chuyển phải cung cấp được các chứng từ chứng minh hàng hóa được phép lưu thông trên thị trường. Nếu có vi phạm, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thu giữ và điều tra và đưa ra quyết định xử phạt hợp lý.

2.3.4. Kiểm tra hoạt động doanh nghiệp

Cơ quan quản lý thị trường cũng thực hiện kiểm tra các giao dịch trong hoạt động của doanh nghiệp. Họ có quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân thực hiện kinh doanh thương mại cung cấp số liệu, tài liệu, tình hình, chứng cứ liên quan trực tiếp đến hoạt động kiểm tra.

Khi phát hiện có dấu hiệu nghi ngờ vi phạm pháp luật thương mại tại hiện trường nơi cất giấu hàng hóa hay nơi sản xuất hàng hóa thì cơ quan quản lý thị trường có quyền kiểm tra đột xuất và thu giữ tang vật, phương tiện vi phạm, chứng từ, số sách, hợp đồng, hóa đơn và các chứng từ có liên quan khác.

3. Làm thế nào để thực hiện nghiêm túc quy định quản lý thị trường?

Để có thể xây dựng và phát triển bền vững trên thị trường thì các doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm túc tuân thủ pháp luật thương mại cũng như đảm bảo không vi phạm pháp luật.

Để làm được điều đó doanh nghiệp cần phổ biến các văn bản, quy định của pháp luật cho cán bộ nhân viên. Thực hiện triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh minh bạch, rõ ràng. 

Giám sát thường xuyên các hoạt động của doanh nghiệp để đảm bảo không xảy ra sai sót, sơ hở. Xác minh danh tính của các bên đối tác có liên quan để đảm bảo không bị liên lụy khi có hoạt động thanh tra, quản lý thị trường diễn ra tại doanh nghiệp.

Một biện pháp để quản lý doanh nghiệp hiệu quả là áp dụng công nghệ vào hoạt động của doanh nghiệp. Sử dụng phần mềm quản lý kênh phân phối là một trong những cách thức giúp doanh nghiệp có thể kiểm soát được hoạt động thu mua nguyên vật liệu và phân phối hàng hóa ra thị trường. 

Khi áp dụng phần mềm DMS thì doanh nghiệp cũng có thể quản lý tốt hoạt động tuân thủ pháp luật để không trở thành đối tượng bị kiểm tra của cơ quan quản lý thị trường.

Với những nội dung trả lời cho câu hỏi quản lý thị trường kiểm tra những gì? Hy vọng timviec365.vn đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết về các đối tượng thuộc phạm vi kiểm tra của cơ quan quản lý thị trường, từ đó giúp bạn đọc có thêm nhiều dữ liệu cần thiết phục vụ cho mục đích nghiên cứu của mình.