BP là gì? Sự quan trọng của BP đối với sức khỏe con người?

1. Những thông tin cơ bản về BP

Để hiểu rõ hơn về vai trò cũng như các đặc điểm của BP thì trước hết, chúng ta cần biết thuật ngữ BP có ý nghĩa là gì và nó cần được hiểu theo khía cạnh nào?

1.1. Định nghĩa BP là gì?

BP là từ viết tắt của Blood  Pressure, dịch ra tiếng Việt thì có nghĩa là áp suất, áp lực máu hay nói theo chuyên môn trong y học thì đây chính là huyết áp.

Vậy bạn hiểu huyết áp có ý nghĩa là gì?

Huyết áp chính là áp lực mà trong quá trình tuần hoàn máu đã đẩy ra trong các mạch máu. Khi tim co bóp đã sinh ra một lực hợp với sức cản của động mạch tạo ra các áp lực và đó chính là huyết áp . Một điều đặc biệt nữa chính là việc người ta coi huyết áp là dấu hiệu để nhận biết một cơ thể có còn sống hay không.

Huyết áp con người có thể thay đổi khác nhau trong cùng một ngày. Với một người bình thường, xu hướng của huyết áp sẽ cao hơn vào ban ngày và hạ xuống vào ban đêm. Thời gian mà huyết ở mức thấp nhất sẽ trong khoảng từ 1 – 3 giờ sáng. Huyết áp sẽ đạt mức cao nhất trong khoảng thời gian từ 8 – 10 giờ sáng. Huyết áp cũng sẽ có thể tăng lên hay hạ xuống theo trang thái của con người. Tức là khi vận động mạnh, hay có cảm xúc mạnh thì huyết áp sẽ tăng lên. Còn khi con người ở trạng thái nghỉ ngơi thì huyết áp sẽ giảm xuống.

Ngoài ra, huyết áp cũng sẽ có thể tăng hoặc giảm nếu như ta sử dụng các loại thuốc liên quan đến co mạch hoặc co bóp của cơ tim, lúc này huyết áp sẽ tăng lên. Còn khi nóng, bị tiêu chảy hay dùng thuốc giãn mạch thì sẽ gây nên việc hạ huyết áp. Người cao tuổi rất dễ mắc bệnh cao huyết áp, còn người trẻ thì huyết áp thấp. 

Cần tìm việc làm gấp

1.2. Đơn vị đo và chỉ số của BP

Huyết áp sẽ được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg).

Thông thường, để biết chính xác huyết áp thì sẽ phải xác định được hai chỉ số và sẽ được thể hiện dưới dạng tỷ số. Hai chỉ số trong huyết áp chính là :

- Huyết áp tối đa : đây còn được gọi là huyết áp tâm thu hay có cách nói ngắn gọn chính là số trên. Huyết áp tối đa bình thường sẽ có chỉ số nằm trong khoảng từ 90 – 139 mmHg.

- Huyết áp tối thiểu : huyết áp này còn được gọi là huyết áp tâm trương hay cách nói ngắn gọn chính là số dưới. Chỉ số sẽ rơi vào khoảng từ 60 – 89 mmHg.

Khi tim của bạn đập nó sẽ tạo ra sự thay đổi của huyết áp từ cực đại đến cực tiểu tức là gây ra áp lực từ tâm thu đến tâm trương. Khi máu dịch chuyển thì huyết áp cũng sẽ có sự biến đổi. Sự dịch chuyển này cho thấy nếu càng đi xa khỏi tim thì ta sẽ nhận thấy huyết áp giảm dần.

Ở người bình thường, huyết áp ổn định khi được xác định có chỉ số huyết áp nhỏ hơn 130 mmHg và nhỏ hơn 85 mmHg lần lượt ở tâm thu và tâm trương.

Theo WHO – tổ chức chăm sóc sức khỏe thế giới thì huyết áp tâm thu ở mức thấp hơn 105 mmHg, huyết áp tâm trương thấp hơn 60 mmHg sẽ được coi là trạng thái tốt nhất cho tim mạch. 

Xem thêm: Bảng mô tả công việc điều dưỡng và vấn đề xung quanh nghề

Tìm việc làm y sĩ đa khoa

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến BP

Huyết áp là chỉ số dễ dàng thay đổi, do đó, các yếu tố dễ dàng tác động nên và tạo ra sự thay đổi của BP. Vì thế, cần nắm bắt được thông tin về các yếu tố thay đổi BP để có thể phòng tránh những sự thay đổi mang tính tiêu cực.

Thực chất, trong y học, sẽ có hai yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp của con người. Đó là những yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể con người.

2.1. Yếu tố bên trong cơ thể người

Đây là những yếu tố, tác động xảy ra từ chính bên trong cơ thể của chúng ta. Tức là sự di chuyển của máu, sự co bóp của tim,…nói chung là những hoạt động sống diễn ra bên trong cơ thể. Cụ thể :

- Sức bóp, sức bóp của tim : Đây được coi là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến huyết áp của con người. Mức độ, tần suất đập của tim, đều sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới số đo huyết áp cho dù nhanh hay chậm. Huyết áp sẽ tăng nếu như tim đập nhanh, bởi khi đó đã tạo nên một áp lực máu đến thành động mạch rất lớn và ngược lại, huyết áp sẽ giảm nếu như tim đập chậm.

- Độ lớn, sức cản của động mạch : Máu sẽ lưu thông một cách dễ dàng hơn nếu như động mạch co giãn tốt, từ đó huyết áp sẽ đạt được sự ổn định hơn rất nhiều. Nhưng nếu thành mạch có tình trạng trở nên xấu đi như đàn hồi kém, bị xơ vữa,…thì lượng máu sẽ gặp khó khăn trong quá trình lưu thông. Khi đó, nếu sức cản càng lớn xuất hiện ở động mạch sẽ gây nên nguy cơ bị cao huyết áp.

- Số lượng máu trong cơ thể : Lượng máu trong cơ thể cũng tạo nên sự thay đổi huyết áp. Lượng máu thấp, không đủ tạo áp lực lên thành động mạch thì dễ gây nguy cơ huyết áp thấp và sẽ bị giảm huyết áp nếu như bị thiếu máu.

Có thể nói, ba yếu tố bên trong cơ thể này có quan hệ mật thiết với nhau. Chỉ cần một trong ba yếu tố có sự thay đổi hoặc có vấn đề thì hai yếu tố còn lại có thể bị ảnh hưởng đến khả năng làm việc và gây nên tình trạng huyết áp cao hoặc thấp ở con người.

2.2. Yếu tố bên ngoài cơ thể

Những yếu tố bên ngoài sẽ có sự tác động trực tiếp đến các yếu tố, hoạt động diễn ra bên trong cơ thể. Do đó, cần phải nắm bắt được những sự tác động gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của chính bản thân chúng ta.

- Tư thế ngồi : Đây có lẽ là một yếu tố ít ai ngờ tới sẽ gây nên sự ảnh hưởng tới BP. Tuy nhiên, theo khoa học đã chứng minh thì tư thế ngồi hoặc tư thế lúc đứng của chúng ta sẽ ảnh hưởng tới huyết áp trung bình. Nếu ngồi ở tư thế không đúng hay như sai tư thế thì điều này sẽ dẫn đến việc máu lưu thông một cách khó khăn hơn, dẫn đến BP sẽ ở mức không ổn định và có sự thay đổi thất thường.

- Thói quen trong ăn uống : Có lẽ, chế độ ăn uống hàng ngày của chúng ta là yếu tố ảnh hưởng đến nhiều bệnh lý khác nhau nhất. Đối với huyết áp, nếu ăn mặn, dùng đồ nhiều dầu mỡ, sử dụng các chất kích thích thì sẽ ảnh hưởng đến huyết áp.

- Đời sống sinh hoạt : Nếu như sinh hoạt thất thường, không điều độ, thường xuyên thức khuya và áp lực công việc cao thì khi đó, chúng là những nguyên nhân khiến cho BP ở mức không ổn định. Việc stress quá nhiều dẫn đến huyết áp không ổn định đã xuất hiện khá nhiều, đặc biệt là với giới trẻ - những người có thể được coi là thể trạng sức khỏe tốt nhất.

Đó là những yếu tố có sự tác động, ảnh hưởng đến sự thay đổi của huyết áp. Nó có thể cao cũng có thể thấp tùy thuộc vào chính bạn. Cần có sự điều chỉnh kịp thời để đạt được trạng thái tốt nhất, tránh những hệ quả về sau.

Xem thêm: Bác sĩ chuyên khoa 1 là gì và những thông tin về bác sĩ chuyên khoa

Tìm việc làm y tá

3. Bệnh lý thường gặp của BP

Có hai trường hợp hay gặp và được nhắc đến nhiều nhất đối với BP chính là huyết cao và huyết áp thấp.

Thực tế cho thấy, cả hai trường hợp này, cả huyết áp cao và huyết áp thấp đều có thể gây nguy hiểm tới sức khỏe của chúng ta. Việc nắm bắt được chỉ số này giúp chúng ta theo dõi được huyết áp cũng như nắm bắt được tình hình sức khỏe của bản thân. Qua đó, có được sự điều chỉnh kịp thời để đạt được trạng thái tốt nhất.

Tuy nhiên, trước đó, chúng ta cần phải hiểu được thế nào là huyết áp cao và thế nào là huyết áp thấp.

Huyết áp sẽ được gọi là huyết áp cao khi các chỉ số của huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương lớn hơn lần lượt là 140 mmHg và 90 mmHg.

Đối với huyết áp thấp thì khi huyết áp tâm thu nhỏ hơn 90 mmHg hoặc bị giảm đi 25 mmHg so với mức bình thường đo được.

Bên cạnh đó, còn có trường hợp được gọi là tiền cao huyết áp. Khi các chỉ số huyết áp nằm ở vị trí giữa thì trường hợp này xảy ra. Tức là huyết áp tâm thu sẽ dao động trong khoảng 120 – 139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương nằm ở mức 80 – 89 mmHg.

Việc kết luận một người bị huyết áp cao hay thấp sẽ phải dựa trên kết quả đo huyết áp của nhiều ngày. Vì thế, để biết chính xác được số đo huyết áp cũng như trạng thái của bản thân thì chúng ta cần phải đo huyết áp một cách thường xuyên. Nên đo huyết áp nhiều lần trong ngày và cần được theo dõi các chỉ số qua nhiều ngày. Chỉ có như vậy ta mới có thể nhận được kết quả chính xác. Tuy nhiên, một điều lưu ý là huyết áp cần phải được đo ở cả hai tay và trong thời gian là sau 5 phút nằm nghỉ và đo ở tư thế đứng sau ít nhất là 1 phút.

Bên cạnh đó, chỉ số huyết áp có thể thay đổi bởi sự tác động của các yếu tố bên ngoài và bên trong. Do đó, cần có sự chuẩn bị thích hợp để có thể đo huyết áp ở trạng thái tốt nhất, đảm bảo được kết quả chính xác nhất.

4. Các bệnh huyết áp nguy hiểm như thế nào và cách phòng tránh ra sao ?

4.1. Sự nguy hiểm của bệnh huyết áp

Sự nguy hiểm của huyết áp cao và huyết áp thấp là điều không một ai có thể phủ nhận. Nói một cách ví von thì hai căn bệnh này chính là những sát thủ ngầm đối với sức khỏe của chúng ta. Bởi không có một triệu chứng gì quá rõ ràng để con người có thể nhận biết ngay được tình trạng bệnh của mình và các biến chứng nguy hiểm mà nó để lại cho chúng ta.

Sự nguy hiểm của huyết áp cao?

Huyết áp cao thường được coi là căn bệnh gắn với tuổi già bởi nó có sự gia tăng theo độ tuổi. Căn bệnh này chính là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ tử vong và các di chứng về thần kinh một cách nặng nề. Có thể kể đến như liệt nửa người, hôn mê, sống thực vật. Bên cạnh đó, nó cũng là yếu tố có thể thúc đẩy những  căn bệnh nguy hiểm như suy tim, bệnh gây thiếu máu ở cơ tim và có khả năng làm ảnh hưởng đến chất lượng của cuộc sống.

Đây cũng được coi là nguyên nhân dẫn đến việc đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các bệnh suy tim, phình động mạch khác. Suy thận và các biến chứng ở mắt cũng có khả năng bắt nguồn từ việc huyết áp cao. Khi huyết áp cao, tức là tăng áp lực của máu ở động mạch, điều này sẽ làm giảm tuổi thọ trung bình của con người.

Với huyết áp cao, nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng bản thân.

Sự nguy hiểm của huyết áp thấp?

Khác với huyết áp cao, huyết áp thấp sẽ không gây nên các tình trạng suy tim hay các biến chứng nguy hiểm như tai biến. Nhưng không vì thế mà ta có thể chủ quan với căn bệnh này. Thực tế, những tác hại của huyết áp thấp cũng có sự nguy hiểm không kém.

Khi cơ thể của con người gặp phải tình trạng tụt huyết áp quá nhiều lần sẽ làm cho hệ thống thân kinh bị suy giảm về chức năng, lúc ấy, cơ thể chưa kịp điều chỉnh để cung cấp kịp thời các dưỡng chất và oxy cho các cơ quan trong cơ thể như não, tim, thận,… Điều này dễ dàng làm ảnh hưởng, tổn thương các cơ quan này.

Đối với những người bị huyết áp thấp, nếu không được chữa trị kịp thời sẽ có thể gặp các tình trạng như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, tăng khả năng suy thận,… Nếu mức độ năng hơn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Nếu huyết áp thấp bị kéo dài sẽ gây nên tình trạng làm suy yếu các bộ phận như tim, gan, phổi,…

Việc làm y tế dược tại Hà Nội

4.2. Cách kiểm soát và phòng ngừa bệnh huyết áp

Bởi vì mức độ nguy hiểm mà các bệnh huyết áp có thể gây ra, nên mỗi chúng ta cần có thái độ nghiêm túc trong việc bảo vệ, giữ gìn sức khỏe của mình. Đặc biệt là việc tìm hiểu các kiến thức phòng chống và kiểm soát các căn bệnh thường gặp sẽ tạo nên ý thức chủ động hơn đối với sức khỏe của bản thân.

 Để phòng ngừa và kiểm soát huyết áp cao cũng như huyết áp thấp, chúng ta cần phải chú ý đến các hoạt động và chế độ sinh hoạt thường ngày của mình.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt một cách khoa học

Đây có lẽ là việc làm cần phải nắm bắt và thay đổi nhất để có thể đảm bảo được một sức khỏe tốt. Các chỉ số huyết  áp sẽ dễ dàng thay đổi bởi các yếu tố bên ngoài và bên trong cơ thể. Do đó, chế độ ăn uống và sinh hoạt ảnh hưởng khá nhiều tới điều này. Vì vậy, một chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như kali, canxi, vitamin tổng hợp bằng các thực phẩm lành mạnh là điều cần thiết. Chế độ dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp cơ thể có thể cung cấp đủ các dưỡng chất cho các bộ phận trong cơ thể hoạt động tốt nhất.

Bên cạnh đó là việc sinh hoạt cần được đảm bảo. Giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ và không làm các công việc quá sức sẽ giúp ta có được trạng thái tốt nhất. Điều này sẽ giúp huyết áp luôn ở trạng thái ổn định nhất. Và để tốt nhất thì việc tập thể dục thường xuyên, nâng cao sức khỏe với các bài tập nhẹ nhàng cũng đảm bảo được một cơ thể khỏe mạnh.

Có thể nói, huyết áp hay BP chính là những điều mà ta đã nghe thấy và có phần gần gũi với chính sức khỏe của bản thân. Nếu BP không ở trạng thái bình thường sẽ dẫn đến các tình trạng nguy hiểm với cơ thể và tính mạng của chính chúng ta. Chỉ tăng hay giảm một chút thôi thì BP cũng khiến bất kỳ ai đều phải lo lắng và chú ý đến sức khỏe của mình.

Đây là những kiến thức thông thường mà bạn cần biết để theo dõi sức khỏe và đảm bảo sức khỏe tốt. Đối với những y tá, điều dưỡng thì đây là kiến thức căn bàn mà họ phải nắm chắc. 

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về BP. Mong rằng bài viết này đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ BP cũng như huyết áp. Qua đó, có thêm kiến thức về y học cũng như chăm sóc sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Hy vọng rằng, thông qua bài viết các bạn độc giả sẽ chú ý và quan tâm đến sức khỏe của bản thân mình nhiều hơn và học được cách phòng ngừa những căn bệnh có thể gây nguy hiểm cho bản thân từ BP.