SEV là gì? Từ huy hoàng đến ngày Sụp đổ, bài học đắt giá về sự tổ chức

1. SEV là gì?

SEV là Hội đồng Tương trợ kinh tế, bắt nguồn là một tổ chức hợp tác kinh tế của đất nước nằm trong hệ thống xã hội chủ nghĩa giai đoạn 1949 - 1991. 

Tổ chức SEV khởi nguồn từ 6 quốc gia thành viên, thành lập vào năm 1949. 6 trụ cột đó gồm Liên Xô, Ba Lan, Bulgaria, Tiệp Khắc, Ba Lan, Romania. Mục đích của SEV là bắt tay hợp tác để cùng phát triển, giúp các nước củng cố vững chắc mối liên kết với xã hội chủ nghĩa quốc tế ở lĩnh vực kinh tế đến các quốc gia yếu hơn ở khu vực Trung Âu, một phần ở khu vực châu Âu. 

2. Lịch sử hình thành của tổ chức SEV

Sự hình thành tổ chức Tương trợ Kinh tế SEV là một câu chuyện dài. Timviec365 sẽ giúp bạn theo dõi nhanh và đầy đủ cả một quá trình hình thành, phát triển của SEV ngay sau đây.

Kể từ sau năm 1945, Liên Xô dẫn đầu hệ thống xã hội chủ nghĩa mới được hình thành, tạo nên các mối quan hệ hợp tác giữa những nước có cùng một chế độ xuất hiện. Các quốc gia đó sẽ bắt tay để cùng nhau tương trợ về kinh tế. 

Là đơn vị bao quát đứng ở phía sau mọi mối quan hệ hợp tác đó, SEV chính thức được thành lập vào ngày 8/1/1949 với hệ thống gồm 6 nước trụ cột như đã kể ở trên. Năm 1950, SEV kết nạp thêm đất nước Cộng hòa dân chủ Đức. Có thêm các thành viên khác vào những năm tiếp theo, đẩy số lượng thành viên của Hội đồng lên 10 quốc gia. Trong đó có Việt Nam, Cuba và Mông Cổ được đánh giá là có nền kinh tế kém phát triển nhất lúc gia nhập, tạo gánh nặng cho SEV.

Những năm 50, Hội đồng tương trợ kinh tế đã áp dụng chính sách tự trị. 10 năm sau có thêm 10 ủy ban thường trực để phối hợp hỗ trợ các quốc gia trong hội đồng, Hội đồng phát triển qua hai thời đại là Khrushchev và Brezhnev.

Xem thêm: Sale Executive là gì? Những điều bạn cần biết về Sale Executive

3. Vai trò và hạn chế của hội đồng Tương trợ kinh tế (SEV)

Tham gia vào Hội đồng SEV, các quốc gia sẽ nhận được rất nhiều lợi ích to lớn, đón nhận nhiều cơ hội được hưởng những chế độ tương trợ cần thiết để nâng cao tiềm lực kinh tế nội quốc. Bên cạnh đó, việc tham gia này cũng sẽ dẫn đến cho các nước thành viên những bất lợi nhất định. Cùng tìm hiểu tính hai mặt do Hội đồng tương trợ mang lại cho mỗi quốc gia bên trong nó những lợi thế và hạn chế gì.

3.1. Vai trò của Hội đồng SEV đối với các nước thành viên

Trong suốt thời gian hoạt động, SEV đã mang đến nhiều đóng góp vô cùng to lớn cho các nước thành viên. Thúc đẩy sự phát triển kinh tế chung cho tất cả các nước thành viên đặc biệt là Cuba và Việt Nam. Riêng quốc gia Việt Nam đã rất may mắn nhận được sự cưu mang ân tình từ 9 đất nước anh em. 

Một số thành tựu hiện hữu mà SEV đã mang đến cho các nước trong Hiệp hội đáng tự hào để kể tới như:

- Xây dựng các mạng lưới điện, giao thông đường sắt cho các quốc gia Xã hội chủ nghĩa Đông Âu, thành lập Ngân hàng phát triển kinh tế, xây đường ống dẫn dầu hữu nghị. 

- Các quốc gia ở Đông Âu được cho phép tận dụng nguồn dầu hỏa từ dòng Volga của người anh cả Liên Xô. 

Liên Xô phát triển lớn mạnh nhất trong Hội đồng Tương trợ kinh tế, nắm giữ vai trò quyết định trong Hiệp hội. Người anh cả này đã dang rộng cánh tay kinh tế mạnh mẽ của mình để viện trợ dòng dã suốt 20 năm mà không đòi bồi hoàn cho các quốc gia trong khối, ước tính con số hỗ trợ khổng lồ lên đến 20 tỷ rúp theo đơn vị tiền tệ của Nga.

3.2. Thành tựu đạt được đáng tự hào

Ngay từ sau khi thành lập, Hội đồng tương trợ SEV luôn không ngừng cố gắng xây dựng kế hoạch nhiệm vụ để tiến đến mục tiêu phát triển của mình, tập trung đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác bền chặt ở phương diện kinh tế bằng cách xây dựng hệ thống phát triển các nước thành viên theo con đường xã hội chủ nghĩa. 

SEV định hướng rất rõ về con đường phát triển kinh tế lâu dài của tổ chức. Theo đó hiệp hội đã lập mục tiêu kinh tế dài hạn, phân công sản xuất hướng chuyên ngành, thúc đẩy thương mại hóa thông qua trao đổi hàng hóa giữa các nước, tạo hoạt động xuất khẩu mạnh mẽ. Ngoài ra SEV cũng tập trung thúc đẩy phát triển ngành nông nghiệp và công nghiệp, giao thông vận tải, tạo ra mối hợp tác ở lĩnh vực khoa học kỹ thuật. 

3.3. Hạn chế phải đối diện của các thành viên SEV

Mặc dù có vai trò thiết thực và gặt hái được nhiều thành tựu song Hội đồng Tương trợ kinh tế vẫn còn tồn tại nhiều điểm hạn chế, đố là những sai lầm, thiếu sót trong khi thực hiện các kế hoạch dài hạn chưa đến nơi đến chốn. Cụ thể về các mặt hạn chế, chúng ta có thể kể tới như sau:

- Mô hình khép kín, không thể hiện thái độ hòa nhập với nền kinh tế toàn cầu. Mặt hạn chế này được thấy rõ nhất ở chính định hướng SEV chỉ phát triển trong một giới hạn nhất định là các nước Xã hội chủ nghĩa. Trong khi đó nền kinh tế toàn cầu thì ngày càng đi đến hội nhập. Sự đóng cửa khép kín chỉ giao lưu phát triển giữa các quốc gia thành viên chắc chắn sẽ khiến các quốc gia này không nhận được những làn gió kinh tế mới, cơ hội phát triển mới. 

- Hàng hóa trao đổi ở bên trong khối vẫn còn mang tính chất bao cấp, thô sơ lạc hậu.

- Nền kinh tế đi theo hướng chỉ huy, dẫn đến sự bị động và kìm hãm khả năng phát triển bứt phá của các quốc gia. 

Do tồn tại nhiều vấn đề bất cập như vậy gây ảnh hưởng rất lớn đến con đường mở rộng, phát triển kinh tế của từng nước thành viên cho nên tương lai của SEV gần như rơi vào điểm mờ. Chỉ sau hơn 40 năm hoạt động, đến ngày 28/06/1991, Hội đồng này đã chính thức bị giải thể sau khi Hội nghị đại biểu các nước thành viên chốt quyết định. Phân tích nguyên nhân sâu xa của sự sụp đổ bắt nguồn từ sự sụp đổ của chế độ các nước Đông Âu cũng như sự biến đổi mạnh mẽ của tình hình thế giới. Hội đồng tương trợ kinh tế SEV đã không đưa ra được những định hướng phát triển phù hợp, không có nỗ lực vươn mình hòa nhập vào không khí phát triển chung của toàn cầu nên sẽ phải đối diện với nguy cơ tự lụi tàn, không có sự nâng đỡ của tập thể lớn hơn.

Như vậy, đến nay tìm hiểu SEV là gì dường như chỉ là tìm về một dĩ vãng từng rất phát triển, rất có tổ chức và cũng ôm ấp nhiều ước vọng cho một sự gắn kết bền vững về kinh tế của 10 quốc gia thành viên. Đến thời điểm hiện tại SEV đã giải thể. Có chăng nó chỉ còn là một hình mẫu để cho những tổ chức kinh tế kế sau học hỏi những điểm mạnh và rút bài học từ những hạn chế đã từng tồn tại.