Sự phát triển đi lên của kinh tế xã hội luôn đi theo hai chiều tích cực và tiêu cực. Tích cực về mặt kinh tế - thương mại nhưng đổi lại con người phải gánh chịu những hậu quả sự tác động đến môi trường một cách quá mức. Đó là lý tại sao khái niệm quan trắc môi trường ra đời để góp phần gìn giữ và bảo hệ hành tinh này trở nên trong sạch và an toàn hơn cho cuộc sống của con người. Hãy cùng nhau đi tìm kiếm những câu trả lời cho câu hỏi quan trắc môi trường là gì các bạn nhé.
1. Giải nghĩa quan trắc môi trường là gì? Tại sao cần quan trắc môi trường?
Quan trắc môi trường là việc làm chung mà các cơ sở kinh doanh/các công ty doanh nghiệp cần đảm bảo thực hiện theo quy định của pháp luật. Cụ thể, căn cứ theo thông tư số 19 năm 2016 của bộ y tế và nghị định số 46 của chính phủ về việc thực hiện vệ sinh lao động, thực hiện huấn luyện quan trắc môi trường được ban hành năm 2016.
Giải nghĩa quan trắc môi trường là gì? Tại sao cần quan trắc môi trường?
Nội dung chính của việc quan trắc môi trường đó là kiểm tra - đo lường - giám sát và đánh giá về tình trạng môi trường. Môi trường được phân ra làm thành nhiều loại khác nhau vì vậy mà hoạt động quan trắc môi trường được chia ra và hoạt động theo các hướng khác nhau, được thực hiện mang tính chất định kỳ. Tùy theo các hình thức quan trắc khác nhau mà sẽ có tần suất quan trắc khác nhau.
2. Vai trò của việc thực hiện quan trắc môi trường
Quan trắc môi trường không chỉ là một việc làm mang tính chất nên hay không nên mà còn mang tính chất bắt buộc phải thực hiện đối với các công ty - doanh nghiệp. Bởi trong thực tế quan trắc môi trường có nhiều vai trò khác nhau đối với sức khỏe và các hoạt động của con người - xã hội - kinh tế - môi trường.
Vai trò của việc thực hiện quan trắc môi trường
2.1. Quan trắc môi trường và sức khỏe con người
Môi trường nước, đất, không khí và tiếng ồn đều ảnh hưởng rất lớn đến quá trình làm việc của các lao động khi làm việc tại các xí nghiệp, nhà máy, các công ty. Chính vì vậy việc quan trắc môi trường mang tính chất định kỳ sẽ giúp kịp thời ngăn chặn các yếu tố gây biến đổi và làm ảnh hưởng đến môi trường, đem lại sự an toàn về sức khỏe trong quá trình sống và làm việc của người lao động.
Quan trắc môi trường theo định kỳ sẽ giúp kịp thời phát hiện những biến đổi môi trường, đồng thời đưa ra được những biện pháp phù hợp để có thể thay đổi và làm cho môi trường có những biến chuyển tích cực trở lại, cân bằng môi trường bằng chính hành động của con người. Từ đó sức khỏe của con người cũng được đảm bảo và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tiêu cực do môi trường tác động.
2.2. Thước đo và đồng thời cũng là cán cân cho sự biến đổi của môi trường chung
Từ hành động của từng doanh nghiệp, công ty và các cơ sở, công trình khác nhau trong việc quan trắc môi trường sẽ giúp cho việc quản lý - kiểm soát được những thay đổi và tình hình biến đổi chung của môi trường đối với từng khu vực. Chính vì vậy quan trắc môi trường chính đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý và kiểm soát môi trường.
2.3. Rà Soát - phát hiện và tìm ra các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
Quan trắc môi trường đóng vai trò trong việc rà soát - phát hiện kịp thời các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường bằng các số liệu thống kê đo đạc cụ thể. Quan trắc môi trường là một việc làm hướng tới sự phát triển chung đối với toàn xã hội. Thực tế cho thấy, cuộc sống của mỗi cá thể là sự riêng biệt, nhưng chúng ta đều sống trong một môi trường chung và môi trường đó sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến chính cuộc sống của chính chúng ta.
Chính vì vậy, quan trắc môi trường sẽ giúp đẩy lùi các nguy cơ gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường nước, không khí, đất và tiếng ồn bằng cách tự kiểm soát và hạn chế của con người.
3. Điều kiện để làm dịch vụ quan trắc môi trường bao gồm những gì?
Để quan trắc môi trường các công ty làm dịch vụ về quan trắc môi trường cần đảm bảo được các điều kiện về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực; Các thiết bị phục vụ cho việc quan trắc môi trường và đặc biệt là các giấy tờ có liên quan.
Căn cứ theo quy định số 127 của chính phủ được ban hành năm 2014 thì điều kiện cần và đủ đối với doanh nghiệp trong việc thực hiện dịch vụ quan trắc đó là phải có giấy chứng nhận đầu tư được cấp bởi các cơ quan có thẩm quyền. Trong các lĩnh vực hoạt động kinh doanh thì phải đảm bảo có linh vực quan trắc môi trường.
3.1. Quy định về nguồn nhân lực đáp ứng cho việc quan trắc môi trường
Để thực hiện được công việc quan trắc môi trường thì nguồn nhân lực cần được đảm bảo đầy đủ về cả số lượng và chất lượng. Cụ thể về chất lượng cần đảm bảo đầy đủ các điều kiện như sau:
Yêu cầu về trình độ đối với các công ty trong việc tổ chức các dịch vụ quan trắc môi trường: Người lãnh đạo phải có trình độ đào tạo từ Đại học trở lên
Quy định về nguồn nhân lực đáp ứng cho việc quan trắc môi trường
Yêu cầu về kiến thức chuyên môn: Trong quá trình thực hiện quan trắc tại hiện trường, người có trách nhiệm trong việc quản lý đội quan trắc cần đảm bảo các yêu cầu về kiến thức chuyên môn như sau: Tốt nghiệp các ngành/chuyên ngành như địa chất, hóa học, môi trường, thổ nhưỡng, hạt nhân, vật lý phóng xạ hay ngành lâm nghiệp,...và các ngành học khác có liên quan. Kinh nghiệm làm việc đối với người phụ trách quản lý đội quan trắc là phải có tối thiểu hai năm kinh nghiệm làm việc tại vị trí tương đương trở lên.
Yêu cầu đối với nhân viên quan trắc môi trường tại hiện trường về trình độ chuyên môn là: Tốt nghiệp tối thiểu trình độ sơ cấp đối với ngành tài nguyên môi trường trở lên. Nhưng cần phải đảm bảo tỷ lệ giới hạn trong khoảng 30% đối với các nhân viên quan trắc môi trường với trình độ sơ cấp trong đội quan trắc môi trường.
Yêu cầu về số lượng: Cần đáp ứng đủ số người thực hiện quan trắc môi trường dựa theo các thông số và thành phần quan trắc môi trường.
3.2. Quy định về các trang thiết bị - phương pháp thực hiện và cơ sở vật chất
Bên cạnh việc quy định về giấy tờ hoạt động kinh doanh, số lượng, chất lượng nguồn nhân lực thì việc quan trắc môi trường còn cần phải đáp ứng các điều kiện về trang thiết bị - máy móc phục vụ cho quá trình làm việc cụ thể như sau:
- Có đầy đủ các dụng cụ, thiết bị, các loại hóa chất để phục vụ cho việc lấy mẫu - bảo quản mẫu - đo - thử - phân tích các mẫu đó tại hiện trường. Công đoạn và quy trình thực hiện này cần đảm bảo độ chính xác, được kiểm nghiệm rõ ràng và đặc biệt là thực hiện theo đúng phương pháp của bộ tài nguyên và môi trường quy định.
Quy định về các trang thiết bị - phương pháp thực hiện và cơ sở vật chất
- Các trang thiết bị - dụng cụ cần được bảo quản và sử dụng một cách an toàn về chất lượng theo đúng quy định của nhà nước và nhà sản xuất.
- Các trang thiết bị cần được thực hiện đúng theo quy trình vận hành làm việc quan trắc môi trường, môi trang thiết bị - dụng cụ - máy móc sẽ thực hiện theo đúng quy trình vận hành của nó.
- Trang bị các thiết bị bảo hộ lao động đối với người thực hiện quan trắc môi trường
Bên cạnh việc đáp ứng được các điều kiện trên, để thực hiện các dịch vụ quan trắc môi trường thì các công ty cần có trụ sở làm việc phục vụ cho công tác lưu trữ thông tin và kết quả làm việc, đảm bảo chất lượng làm việc ở điều kiện tốt nhất.
Quan trắc môi trường được chia ra thành các môi hình thức khác nhau như quan trắc môi trường không khí, tiếng ồn, quan trắc môi trường đất và nước. Mỗi hình thức quan trắc môi trường lại được định kỳ để thực hiện việc quan trắc môi trường theo các hướng khác nhau.
Các hình thức và tần suất quan trắc môi trường
4.1. Quan trắc môi trường đất được thực hiện như thế nào?
Quan trắc môi trường đất nhằm mục đích khảo kiểm tra, đo đạc để đưa ra các kết quả chính xác nhất trước tiên là nhằm phục vụ cho quá trình xây dựng các công trình, thứ hai kiểm tra quá trình biến đổi và những vấn đề ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đất để kịp thời đưa ra các giải pháp cụ thể đối với môi trường đất.
Đối với môi trường đất thì tần suất quan trắc được áp dụng đó là từ khoảng 3 năm cho đến 5 năm sẽ thực hiện quan trắc một lần. Điều này cho thấy môi trường đất là một trong những môi trường ít biến đổi và biến đổi chậm hơn so với các môi trường khác. Chính vì vậy mà tần suất quan trắc cũng có sự thay đổi phù hợp với tính chất của dạng môi trường đó.
4.2. Quan trắc môi trường nước và tần suất thực hiện
Việc thực hiện quan trắc đối với môi trường nước sẽ được chia ra làm hai phần đó là: Quan trắc môi trường nước lục địa và môi trường nước biển. Quan trắc môi trường nước sẽ phức tạp hơn bởi nó còn phụ thuộc vào yếu tố thời tiết, mùa mưa và mùa khô.
Trong trường hợp thực hiện quan trắc theo lượng mưa để thấy được sự biến đổi của môi trường nước thì tần suất thực hiện có thể là 1 tháng 1 lần. Tần suất quan trắc có sự phân biệt giữa nước biển và nước lục địa như sau:
Quan trắc môi trường nước và tần suất thực hiện
- 6 lần/năm đối với môi trường nước lục địa
- 3 đến 5 năm/lần là tần suất áp dụng cho việc quan trắc môi trường nước biển(do ít biến đổi hơn so với môi trường nước lục địa nên tần suất thực hiện lâu hơn)
Các yếu tố ảnh hưởng khi quan trắc môi trường nước có thể kể đến đó là: Thời tiết, khí hậu, và nhóm môi trường có sự biến đổi nhanh hay chậm mà nó sẽ có tần suất quan trắc khác nhau.
4.3. Quan trắc môi trường tiếng ồn và tần suất thực hiện
Môi trường tiếng ồn ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và quá trình làm việc của con người. Trong thông tư số 28 của bộ Tài Nguyên và Môi Trường cũng đã có những quy định rõ ràng về tiếng ồn, các loại tiếng ồn được phân chia thành các loại khác nhau. Tần suất để quan trắc cho môi trường tiếng ồn này đó là 4 lần/năm.
Đối với môi trường không khí có một chút khác biệt so với các quá trình thực hiện quan trắc khác đó là: Thay vì đo thủ công và sử dụng các máy móc do con người thực hiện thì quan trắc môi trường không khí sẽ dùng các loại máy móc chuyên dụng để có thể đo môi trường không khí tự động. Bên cạnh đó các kết quả đo lường về môi trường không khí sẽ được truyền trực tiếp về ban quản lý môi trường.
Quan trắc môi trường không khí như thế nào?
Như vậy thông qua bài viết quan trắc môi trường là gì? Hy vọng các bạn có thể thấy được vai trò quan trọng của việc bảo vệ - giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp có Tầm quan trọng và lợi ích như thế nào đối với sức khỏe, cuộc sống và công việc của con người. Từ đó, nâng cao ý thức trách nhiệm để bảo vệ môi trường, đặc biệt bạn cũng có thể trở thành một nhân viên quan trắc môi trường trực tiếp bảo vệ và giữ gìn môi trường ngày càng tốt đẹp hơn.
Việc làm ngành môi trường
Quan trắc môi trường là một trong những việc làm vô cùng ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế - xã hội - môi trường và sức khỏe con người, để có tham khảo thêm các thông tin về việc làm ngành quan trắc môi trường các bạn có thể tham khảo thêm bài viết việc làm ngành môi trường ngay sau đây.
