[Chế độ kế toán là gì?] Thông tin nghiệp vụ cho Kế toán viên!

1. Định nghĩa chế độ kế toán là gì?

Kế toán - Một trong những lĩnh vực, bộ phận không thể thiếu ở mọi tổ chức, bất kể tổ chức đó là doanh nghiệp tư nhân hay cơ quan nhà nước. Là một trong những bộ phận nắm giữ chức năng quan trọng liên quan đến sự tồn vong của một chủ thể tổ chức, vì vậy khi thực hiện nghiệp vụ kế toán, cần thiết phải có những quy chuẩn, quy định, nguyên tắc để làm kim chỉ nam, làm chuẩn mực. Trên thực tế, những quy chuẩn áp dụng cho nghiệp vụ kế toán không chỉ nằm trong phạm vi quốc tế, mà còn phải tuân thủ ở phạm vi trong nước ban hành. Chế độ kế toán ra đời cũng là xuất phát từ nhu cầu này.

Vậy chế độ kế toán là gì? Chế độ kế toán là một tổng quan những quy định - hướng dẫn cụ thể và rõ ràng nhất về nghiệp vụ kế toán trong phạm vi một số công việc hay trong một lĩnh vực nhất định. Chế độ kế toán do cơ quan, đơn vị quản lý Nhà nước về kế toán hay những tổ chức đã được ủy quyền có trách nhiệm xây dựng và ban hành.

Hiện nay có những chế độ kế toán nào đang được áp dụng cũng là một câu hỏi lớn thuộc phạm vi tìm hiểu khái niệm chế độ kế toán là gì? Tính đến thời điểm này, chế độ kế toán bao gồm năm chế độ được áp dụng tương ứng trên năm cơ sở căn cứ có tính pháp lý (năm thông tư). Cụ thể như sau:

• Thông tư số 132/2018/TT-BTC được áp dụng cho chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ;
• Thông tư số 133/2016/TT-BTC được áp dụng cho chế độ kế toán của doanh nghiệp nhỏ và vừa;
• Thông tư số 200/2014/TT-BTC được áp dụng cho chế độ kế toán của doanh nghiệp;
• Thông tư số 107/2017/TT-BTC được áp dụng cho chế độ kế toán của các đơn vị hành chính - sự nghiệp;
• Thông tư số 177/2015/TT-BTC được áp dụng cho chế độ kế toán của bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam;

Trong nguyên tắc và quy chuẩn áp dụng chế độ kế toán dựa trên cơ sở là loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực, ngành nghề, công việc. Chế độ kế toán không chỉ có một và không áp dụng một loại cho mọi doanh nghiệp, mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề và mọi công việc. Chính vì vậy, khi thực hiện làm việc với chế độ kế toán của mình, các doanh nghiệp nói chung, người kế toán viên nói riêng phải nắm vững các thông tin này sao cho chuẩn nhất. Dưới đây là những thông tin bạn cần!

Việc làm kế toán - kiểm toán tại Hà Nội

2. Thông tin về các chế độ kế toán được áp dụng

Những nội dung cần lưu ý cụ thể trong từng loại chế độ kế toán là gì? Sau khi đã tìm hiểu khái niệm về nó, tiếp sau đây, hãy phân tích và đi sâu cụ thể từng loại chế độ kế toán nhé!

2.1. Thông tư số 132/2018/TT-BTC  - Chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ

• Thông tin chung

Thông tư số 132 được Bộ Tài chính Việt Nam ban hành chính thức vào ngày 28 tháng 12 năm 2018. Thông tư bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 15 tháng 02 năm 2019, áp dụng chính thức từ ngày 10 tháng 04 năm 2019.

• Đối tượng hướng đến

Đối với chế độ kế toán này, doanh nghiệp siêu nhỏ có thể lựa chọn áp dụng và dựa trên hướng dẫn của hai thông tư 132 và thông tư 133 của Bộ Tài chính. Trong đó, không bắt buộc doanh nghiệp siêu nhỏ phải bố trí vị trí kế toán trưởng, đồng thời được cùng với đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán ký hợp đồng nhằm thuê ngoài dịch vụ làm kế toán trưởng hoặc dịch vụ làm kế toán.

• Nội dung chính 

Hướng dẫn chi tiết về quy định ghi số kế toán, xây dựng và trình bày báo cáo tài chính đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ. Hướng dẫn việc xác định nghĩa vụ thuế với Nhà nước của doanh nghiệp theo quy định về thuế của pháp luật. Mục lục Thông tư bao gồm: Quy định chung (chương I); Kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp tính trực tiếp trên doanh thu (chương II); Kế toán tại doanh nghiệp siêu nhỏ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo tỷ lệ % trên doanh thu bán hàng hóa dịch vụ (chương III); Tổ chức thực hiện (chương IV). Các phụ lục đính kèm bao gồm: Phương pháp và biểu mẫu lập chứng từ (PL1); Hệ thống tài khoản kế toán (PL2); Phương pháp và biểu mẫu số sách kế toán (PL3); Phương pháp và biểu mẫu lập báo cáo tài chính (PL5).

• Các điểm cần lưu ý

- Không buộc có kế toán trưởng.

- Doanh nghiệp chủ động trong việc chọn chế độ kế toán phù hợp.

- Doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp với Nhà nước trên hướng dẫn tính thuế áp dụng chế độ kế toán theo thông tư này.

- Trong phạm vi một năm tài chính, chế độ kế toán phải được áp dụng một cách nhất quán. Việc điều chỉnh chế độ kế toán đang áp dụng chỉ được phép triển khai từ đầu thời điểm năm tài chính kế tiếp.

- Doanh nghiệp được chủ động xây dựng các chứng từ - biểu mẫu kế toán, ghi sổ kế toán sao cho hợp lý nhất với đặc trưng kinh doanh của mình. Đảm bảo sự minh bạch, chính xác, đầy đủ, rõ ràng, dễ dàng kiểm tra và kiểm soát.

2.2. Thông tư số 133/2016/TT-BTC - Chế độ kế toán của doanh nghiệp nhỏ và vừa

• Thông tin chung

Thông tư số 133 được Bộ Tài chính Việt Nam ban hành chính thức vào ngày 26 tháng 08 năm 2016. Thông tư bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 01 tháng 01 năm 2017.

• Đối tượng hướng đến

Đối với chế độ kế toán này, doanh nghiệp nhỏ và vừa (bao gồm cả DN siêu nhỏ) thuộc mọi thành phần kinh tế, lĩnh vực hoạt động có thể lựa chọn áp dụng. Tuy nhiên, lưu ý ngoại trừ các doanh nghiệp thuộc Nhà nước hoặc có 50% vốn điều lệ trở lên do Nhà nước nắm quyền sở hữu, các hợp tác xã, liên hợp tác xã và các công ty, doanh nghiệp đại chúng.

• Nội dung chính

Hướng dẫn chi tiết về quy định ghi số kế toán, xây dựng và trình bày báo cáo tài chính đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Mặt khác, với vấn đề áp dụng việc nộp thuế của doanh nghiệp đối với Nhà nước thì không được áp dụng. Mục lục Thông tư bao gồm: Những quy định chung (chương I); Tài khoản kế toán - Hướng dẫn về các nguyên tắc và cách sử dụng tài khoản kế toán (chương II); Hướng dẫn lập báo cáo tài chính (chương III); Chứng từ kế toán (chương IV); Hình thức và số sách kế toán (chương V); Tổ chức thực hiện (chương VI). Các phụ lục đính kèm bao gồm: Danh mục tài khoản kế toán (PL1); Biểu mẫu tài chính kế toán năm (PL2); Biểu mẫu và danh mục chứng từ kế toán (PL3); Phương pháp và biểu mẫu, nội dung, hình thức số kế toán (PL4).

• Các điểm cần lưu ý

- Về phương thức tiếp cận chính sách có sự thay đổi và điều chỉnh.

- Tính khả thi trong vấn đề áp dụng với thực tế của nội bộ doanh nghiệp.

- Vấn đề thuế và kế toán được tách biệt, nhằm phục vụ cho nhu cầu điều hành - quản lý của doanh nghiệp.

- Giữa phương pháp ghi sổ kế toán và phương pháp trình bày báo cáo tài chính cần có sự tách biệt rõ ràng. Bởi vì kế toán không phải là vấn đề nợ - có.

2.3. Thông tư số 200/2014/TT-BTC - Chế độ kế toán của doanh nghiệp

• Thông tin chung

Thông tư số 200 được Bộ Tài chính Việt Nam ban hành chính thức vào ngày 22 tháng 12 năm 2014. Thông tư bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 05 tháng 02 năm 2015, áp dụng chính thức từ ngày 01 tháng 01 năm 2015.

• Đối tượng hướng đến

Mọi doanh nghiệp không giới hạn ở lĩnh vực hoạt động và thành phần kinh tế.

• Nội dung chính

Hướng dẫn chi tiết về quy định ghi số kế toán, sử dụng tài khoản kế toán, xây dựng và trình bày báo cáo tài chính đối với các doanh nghiệp. Mặt khác, với vấn đề áp dụng việc nộp thuế của doanh nghiệp đối với Nhà nước thì không được áp dụng. Mục lục Thông tư bao gồm: Những quy định chung (chương I); Tài khoản kế toán - Hướng dẫn về các nguyên tắc và cách sử dụng tài khoản kế toán (chương II); Hướng dẫn lập báo cáo tài chính (chương III); Tổ chức thực hiện (chương IV). Các phụ lục đính kèm bao gồm: Danh mục tài khoản kế toán (PL1); Biểu mẫu báo cáo tài chính (PL2); Biểu mẫu và danh mục chứng từ kế toán (PL3); Biểu mẫu và danh mục sổ kế toán (PL4).

Việc làm nhân viên kế toán

• Các điểm cần lưu ý

- Đối với tài khoản kế toán:

+ Sổ kế toán phải được kế toán viên ghi chép liên tục hàng ngày trên cơ sở các trình tự (phát sinh thu chi, xuất - nhập tiền, ngoại tệ, tồn tại quỹ ở mọi thời điểm).

+Khi thực hiện lựa chọn đơn vị tiền tệ, được sử dụng ngoại tệ trong sổ kế toán, sau đó khi lập báo cáo tài chính phải chuyển đổi ngoại tệ sang đơn vị VNĐ.

+ Đối với từng tài khoản kế toán thì có từng nguyên tắc cụ thể.

- Đối với báo cáo tài chính:

+ “Thuế và các khoản nộp” không còn là thông tin bắt buộc.

+ Báo cáo tài chính phải được doanh nghiệp lập theo định kỳ hằng năm của luật kế toán hiện hành, định kỳ hàng tháng và hàng quý.

+ Bổ sung một số chỉ tiêu của phần thuyết minh báo cáo tài chính như: cấu trúc doanh nghiệp, kinh doanh thông thường, chu kỳ sản xuất (đặc trưng hoạt động của doanh nghiệp); doanh nghiệp không và có giả định hoạt động liên tục (chính sách kế toán áp dụng).

- Đối với số kế toán: Chủ động xây dựng số kế toán sao cho phù hợp với tính hình và điều kiện của doanh nghiệp. Nhưng vẫn phải đảm bảo tính minh bạch, chính xác, đầy đủ, dễ dàng kiểm tra, kiểm soát.

2.4. Thông tư số 107/2017/TT-BTC - Chế độ kế toán của các đơn vị hành chính - sự nghiệp

• Thông tin chung

Thông tư số 107 được Bộ Tài chính Việt Nam ban hành chính thức vào ngày 10 tháng 10 năm 2017. Thông tư bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 24 tháng 11 năm 2017.

• Đối tượng hướng đến

Đơn vị, cơ quan, tổ chức thuộc quản lý Nhà nước, thuộc diện công lập. Ngoại trừ các trường hợp đảm bảo chi đầu tư cũng như chi thường xuyên, áp dụng chế độ kế toán nếu đáp ứng tiêu chí theo quy định hiện hành. Cuối cùng là hướng đến các đơn vị, tổ chức có hoặc không dùng ngân sách chung của Nhà nước.

• Nội dung chính

Hướng dẫn chi tiết về quy định, phương pháp cụ thể cũng như danh mục biểu mẫu với chứng từ kế toán, phương pháp và danh mục hệ thống tài khoản, phương pháp và danh mục lập sổ kế toán, phương pháp xây dựng và danh mục mẫu báo cáo tài chính, phương pháp và danh mục mẫu báo cáo quyết toán đối với các đơn vị hành chính, sự nghiệp.

• Các điểm cần lưu ý

- Đối với chứng từ kế toán:

+ Thống nhất sử dụng một mẫu chứng từ kế toán theo mẫu đã bắt buộc, không được phép thêm bớt hay chỉnh sửa.

+ Được phép chủ động xây dựng mẫu chứng từ.

- Đối với tài khoản kế toán: Phải phản ánh liên tục, thường xuyên,... về tình hình tài sản, sử dụng cũng như tiếp nhận nguồn kinh phí do Chính phủ cấp, các nguồn kinh phí khác, thực trạng thu chi, kết quả của những hoạt động đó.

- Đối với số sách kế toán: Chỉ sử dụng duy nhất một hệ thống cho kỳ kế toán năm. (Sổ chi tiết và sổ tổng hợp).

Việc làm chuyên viên kế toán

2.5. Thông tư số 177/2015/TT-BTC - Chế độ kế toán của bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam

• Thông tin chung

Thông tư số 177 được Bộ Tài chính Việt Nam ban hành chính thức vào ngày 12 tháng 12 năm 2015. Thông tư bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 01 tháng 01 năm 2016.

• Đối tượng hướng đến

Bảo hiểm tiền gửi (bao gồm cả các đơn vị trực thuộc và trụ sở chỉnh của bảo hiểm tiền gửi Việt Nam).

• Nội dung chính

Quy định, hướng dẫn cụ thể, chi tiết về sử dụng nguyên tắc, tài khoản kế toán, kết cấu cũng như nội dung phản ánh. Bên cạnh đó là hướng dẫn về phương pháp ghi sổ, xây dựng, trình bày báo cáo tài chính cho BHTG Việt Nam.

• Các điểm cần lưu ý

- Tại trụ sở chính của BHTG Việt Nam, sử dụng tài khoản chi để phản ánh tình hình giảm hoặc tăng những danh mục đầu tư (tiền gửi có kỳ hạn, tín phiếu, trái phiếu, các khoản đầu tư khác,..) đến ngày đáo hạn hoặc giữ đến ngày đáo hạn trước ngày 01 tháng 01 năm 2013.

- Ghi sổ kế toán (giá mua cộng các chi phí) theo giá gốc cho đến việc đầu tư như (chi phí môi giới, tư vấn, giao dịch, thuế, lệ phí,...)

- Phải mở sổ chi tiết theo từng khoản đầu tư với từng số lượng, đối tượng giữ đến ngày đáo hạn theo từng kỳ hạn.

3. Tìm việc làm kế toán viên ở đâu hiện nay?

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu xong tất cả các thông tin liên quan đến chế độ kế toán hiện nay. Khái niệm chế độ kế toán là gì không phải người trong nghề, không phải ai cũng biết. Đặc biệt, những thông tin cụ thể chi tiết nhất về từng loại áp dụng cho từng đối tượng cũng rất phức tạp.

Công việc kế toán là khó khăn nếu như bạn không kiên trì bổ sung những kiến thức hằng ngày. Tuy nhiên, kế toán vẫn được xem là một công việc đáng mơ ước của nhiều bạn trẻ hiện nay. Bởi tầm quan trọng của nó, nhu cầu về nhân lực cho các doanh nghiệp là không hề nhỏ. Chính vì vậy, so với các lĩnh vực ngành nghề khác, kế toán có nhiều cơ hội việc làm hơn rất nhiều. Giờ đây, công việc này có thể được bạn sở hữu bất cứ lúc nào, chỉ cần truy cập vào website timviec365.vn tham khảo tìm việc làm kế toán tại tphcm hoặc các tỉnh thành khác và ứng tuyển ngay! 

Trên đây là toàn bộ thông tin về chế độ kế toán là gì? Hy vọng những chia sẻ này sẽ đọng lại trong “ba lô nghề nghiệp” để bạn vững tin hơn trong công việc của mình nhé!

Tìm việc làm