Tìm việc làm nhanh & Tuyển dụng hiệu quả
0Chat
Quay lại

Đạo đức là gì? Khái niệm, vai trò của đạo đức

Tác giả: Vũ Ngọc Bảo

Ngày cập nhật: 11/03/2022

Bác Hồ đã từng nói: “Người có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”.

Như vậy, chứng tỏ đạo đức đóng vai trò hết sức quan trọng đối với mỗi một con người. Mặc dù ai cũng biết đến thuật ngữ này thế nhưng vẫn có nhiều người chưa thực sự hiểu hết về nó. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đạo đức là gì và một số vấn đề liên quan đến đạo đức, hãy theo dõi ngay nhé.

1. Giải mã ý nghĩa đạo đức là gì?

Khi chưa đến trường, bạn sẽ được cha mẹ, ông bà, những người thân xung quanh mình dạy từ những điều căn bản nhất trong đó có cách cư xử làm sao cho đúng, có cách hiểu chuyện để trở thành người tốt. Và cho tới khi đi học thì bạn sẽ được học môn học có tên là “Đạo đức” và được chính những người có chuyên môn giảng dạy.

Như vậy có nghĩa là từ khi còn nhỏ xíu cho tới khi bạn trưởng thành biết nhìn nhận đúng sai thì bạn đều được tiếp xúc với những điều gọi là đạo đức. Vậy đạo đức được hiểu là gì?

Giải mã ý nghĩa đạo đức là gì?
Giải mã ý nghĩa đạo đức là gì?

Một hình thái ý thức xã hội được xuất hiện khá sớm, vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của đất nước.

Đạo đức là những quy tắc, chuẩn mực xã hội mà dựa vào đó con người có thể tự điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với lợi ích của cộng động.

Ngày nay, xã hội có nhiều thay đổi song không có nghĩa là các giá trị đạo đức cũ hoàn toàn biến mất. Giá trị đạo đức có ở Việt Nam là do quá trình đúc kết từ xa xưa với lối cư xử văn minh, đầy tình người mà có.

Xem thêm: Các bài học đạo đức được giáo dục từ nhỏ ở gia đình, nhà trường.... Hiện nay, có rất nhiều tin tuyển dụng việc làm giáo dục trên timviec365.vn bạn đọc có thể quan tâm

2. Thành phần cấu tạo nên đạo đức

Nghe hai từ “đạo đức” có vẻ dễ dàng tuy nhiên nó lại mang hình thái khá phức tạp. Nắm bắt được cấu trúc của nó giúp bạn hiểu sâu hơn về thuật ngữ này.

2.1. Ý thức đạo đức 

Trong đạo đức, thành phần đầu tiên phải kể đến là ý thức. Ý thức đạo đức là những nguyên tắc và chuẩn mực hành vi phù hợp mà con người dựa theo để hành xử, đồng thời cũng bao gồm cả mặt cảm xúc và tâm tư tình cảm của mỗi con người.

Xét trên phương diện là một hình thái ý thức xã hội, đạo đức chính là sự thể hiện thái độ nhận thức của một ai đó trước những hành vi của mình dựa trên những quy chuẩn xã hội đặt ra trước đó.

Thành phần cấu tạo nên đạo đức
Thành phần cấu tạo nên đạo đức

Xét về mặt cấu trúc, đạo đức lại lại bao gồm tình cảm, trí thức, lý tưởng và cả ý chí đạo đức.

Nói như vậy có nghĩa là ý thức đạo đức chính là phần nhận thức của mỗi cá nhân trước một sự việc hiện tượng sắp xảy ra với mình. Nhờ có thành phần này mà hành động của mỗi người sẽ được hoàn thiện hơn.

2.2. Hành vi đạo đức

Hành vi đạo đức chính là những hành động được thực hiện bởi 1 cá nhân nào đó ra bên ngoài.

Sẽ có hành vi hợp với quy chuẩn với xã hội nhưng cũng có những hành vi không phù hợp. Vậy làm sao để phân biệt đâu là hành vi đạo đức và phi đạo đức?

Hành vi đạo đức
Hành vi đạo đức

Nhiều người sẽ nói rằng muốn phân biệt được hành vi đạo đức hay phi đạo đức chỉ cần nhìn vào kết quả. Tuy nhiên sự thật lại chưa hoàn toàn đúng, bởi vì có những thứ kết quả là sai nhưng nguyên nhân thì là bất đắc dĩ, trong trường hợp họ không còn sự lựa chọn nào khác. Động cơ hành vi rất quan trọng, một hành vi đạo đức cần phải có nguyên nhân vì lợi ích của người người và cộng đồng.

Xem thêm: Việc làm Luật - pháp lý - cơ hội việc làm ngành luật nhanh chóng

2.3. Quan hệ đạo đức

Thành phần tiếp theo của đạo đức chính là quan hệ đạo đức, một người được coi là có đạo đức chắc chắn không thể thiếu đi yếu tố này. Nhờ có quan hệ đạo đức mà con người sẽ duy trì được nhiều mối quan hệ tốt đẹp hơn.

2.4. Mối liên hệ giữa ý thức, hành vi và quan hệ đạo đức

Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa của ý thức, hành vi và quan hệ đạo đức. Đây chính là các thành phần cấu tạo nên đạo đức vì vậy chúng sẽ không hoạt động một cách riêng rẽ và độc lập mà sẽ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vậy mối liên hệ ấy là gì?

2.4.1. Ý thức đạo đức không thể hình thành khi không có quan hệ đạo đức và ngược lại

Mỗi chúng ta đang sống trong một xã hội đương nhiên sẽ phải đối mặt với nhiều mối quan hệ khác nhau. Ý thức đạo đức được hình thành dựa trên những mối quan hệ cá nhân với cá nhân và cá nhân với xã hội. Từ việc duy trì và phát triển chúng nên mỗi người sẽ có ý thức khác nhau.

Ngược lại quan hệ đạo đức được hạn chế thì ý thức đạo đức sẽ dễ mắc phải những khiếm khuyết và khó hoàn thiện được bản thân.

Ý thức đạo đức được hình thành thông qua việc phản ánh các quan hệ đạo đức. Khi đã hình thành mối quan hệ đạo đức  thì ý thức lại quay trở lại điều hành quan hệ đạo đức. Do đó quan hệ đạo đức có bền lâu, có phát triển tốt lên hay không tất cả đều phụ thuộc vào ý thức đạo đức. Mỗi người sẽ lựa chọn lời nói, hành động và cử chỉ trong từng hoàn cảnh cụ thể, ý thức đạo đức càng cao thì quan hệ đạo đức càng bền chặt.

2.4.2. Ý thức đạo đức là điều kiện để thực hiện hành vi đạo đức, hành vi đạo đức chính là quá trình hiện thực hóa ý thức đạo đức

Mối liên hệ giữa ý thức, hành vi và quan hệ đạo đức
Mối liên hệ giữa ý thức, hành vi và quan hệ đạo đức

Trước một sự việc xảy ra, chắc chắn người thực hiện cần phải nhận thức và có ý thức về nó. Vì vậy ý thức đạo đức chính là điều kiện để hành vi đạo đức được ra đời. 

Ngược lại, ý thức đạo đức cần phải được thể hiện bằng hành động cụ thể, như vậy mới đem tới lợi ích cho xã hội. Để đánh giá một người có đạo đức hay không cần phải nhìn vào hành động thực tế, và đương nhiên những hành động ấy cần phải diễn ra thường xuyên và liên tục trong thời gian dài, qua đó con người sẽ được bồi dưỡng và hoàn thiện bản thân hơn.

2.4.3. Hành vi đạo đức được thể hiện thông qua quan hệ đạo đức

Như đã trình bày ở trên, hành vi đạo đức là những cử chỉ và hành động của con người trong các mối quan hệ khác nhau. Theo đó hành vi đạo đức không thể tách rời quan hệ đạo đức, ngược lại dựa vào các quan hệ đạo đức mà con người cũng sẽ có cách hành xử sao cho đúng đắn nhất.

Đọc thêm: Đạo đức kinh doanh là gì? những vấn đề, đúc rút xung quanh

3. Tìm hiểu chức năng của đạo đức

Theo bạn đạo đức có những chức năng gì? Hãy cùng tôi theo dõi nội dung tiếp theo để tìm hiểu về vấn đề này nhé:

Thứ nhất, đạo đức có chức năng giáo dục

Không phải tự dưng mà trong hệ thống giáo dục lại đưa môn học đạo đức vào để giảng dạy. Việc học đạo đức sẽ giúp mỗi người có được những quan điểm, nguyên tắc và cách nhìn nhận sự việc một cách khách quan nhất. 

Dựa vào những kiến thức được học ấy, mỗi người sẽ biết cách tự xem xét và đánh giá về sự vật, hiện tượng một cách chính xác.

Thứ hai, đạo đức điều chỉnh hành vi

Tìm hiểu chức năng của đạo đức
Chức năng của đạo đức là gì?

Có thể nói đây là chức năng quan trọng nhất của đạo đức nhưng không phải là đặc quyền. Một người bình thường có thể có cách cư xử đúng đạo đức và được xã hội công nhận bởi vì họ có cách nhận thức về đạo đức tốt. 

Kiến thức đạo đức tốt chắc chắn sẽ khiến bạn có được hành vi đạo đức tốt, nếu như bạn đi ngược lại với chuẩn mực xã hội thì chắc chắn sẽ bị pháp luật can thiệp.

Thứ ba, đạo đức giúp con người nhận thức sự việc đúng đắn

Chức năng nhận thức của đạo đức bao gồm nhận thức và tự nhận thức, trong đó có nhận thức hướng nội và nhận thức hướng ngoại. Cho dù là hình thức nào đi nữa thì bạn cũng cần phải nhìn nhận, đánh giá trên các khía cạnh khác nhau để có hướng giải quyết cũng như hành động khách quan nhất, điều đó giúp đem lại lợi ích cho xã hội.

4. Vai trò của đạo đức đối với cá nhân và xã hội

Về cơ bản, đạo đức có những vai trò sau:

- Đạo đức điều chỉnh hành vi của con người, đó là một sự điều chỉnh tự nguyện, có yếu tố tự giác và không vụ lợi.

- Đạo đức giúp mỗi con người tồn tại trên trái đất có một lối sống lành mạnh và hướng thiện hơn.

- Đạo đức chính là sự thể hiện của bản sắc văn hoá dân tộc, dựa vào đạo đức mà mỗi quốc gia có thể đẩy mạnh các mối quan hệ hợp tác quốc tế, mở rộng giao lưu với các quốc gia khác.

Vai trò của đạo đức đối với cá nhân và xã hội
Vai trò của đạo đức đối với cá nhân và xã hội

- Đạo đức chính là yếu tố góp phần giữ ổn định trật tự xã hội đồng thời thúc đẩy nền kinh tế phát triển một cách vững mạnh.

Vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu khái niệm “Đạo đức là gì” và một số vấn đề xoay quanh thuật ngữ này. Hy vọng những gì mà timviec365.vn cung cấp sẽ giúp bạn đọc có thêm những kiến thức hữu ích để áp dụng vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất.

Tìm hiểu bí quyết giúp nhân viên tăng đạo đức nghề nghiệp

Không chỉ là trong đời sống hàng ngày, đạo đức còn là vấn đề trọng điểm ở lĩnh vực kinh doanh. Nếu bạn là sếp bạn cần phải tìm cách để nhân viên của mình gia tăng đạo đức để hoàn thiện văn hoá công ty. Vậy bí quyết giúp bạn gia tăng đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên là gì? Tìm hiểu bài viết sau để có câu trả lời nhé.

Bí quyết giúp nhân viên tăng đạo đức nghề nghiệp

Từ khóa liên quan

Chuyên mục

Bí quyết viết CV-Tâm sự Nghề nghiệp-Cẩm Nang Tìm Việc-Kỹ Năng Tuyển Dụng-Cẩm nang khởi nghiệp-Kinh nghiệm ứng tuyển việc làm-Kỹ năng ứng xử văn phòng-Quyền lợi người lao động-Bí quyết đào tạo nhân lực-Bí quyết lãnh đạo-Bí quyết làm việc hiệu quả-Bí quyết viết đơn xin nghỉ phép-Bí quyết viết thư xin thôi việc-Cách viết đơn xin việc-Bí quyết thành công trong công việc-Bí quyết tăng lương-Bí quyết tìm việc dành cho sinh viên-Kỹ năng đàm phán lương-Kỹ năng phỏng vấn-Kỹ năng quản trị doanh nghiệp-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hà Nội-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Đà Nẵng-Mẹo viết hồ sơ xin việc-Mẹo viết thư xin việc-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Kinh doanh - Bán hàng-Định hướng nghề nghiệp-Top việc làm hấp dẫn-Tư vấn nghề nghiệp lao động phổ thông-Tư vấn việc làm Hành chính văn phòng-Tư vấn việc làm ngành Báo chí-Tư vấn tìm việc làm thêm-Tư vấn việc làm ngành Bất động sản-Tư vấn việc làm ngành Công nghệ thông tin-Tư vấn việc làm ngành Du lịch-Tư vấn việc làm ngành Kế toán-Tư vấn việc làm ngành Kỹ thuật-Tư vấn việc làm ngành Sư phạm-Tư vấn việc làm ngành Luật-Tư vấn việc làm thẩm định-Tư vấn việc làm vị trí Content-Tư vấn việc làm ngành Nhà hàng - Khách sạn-Tư vấn việc làm quản lý-Kỹ năng văn phòng-Nghề truyền thống-Các vấn đề về lương-Tư vấn tìm việc làm thời vụ-Cách viết Sơ yếu lý lịch-Cách gửi hồ sơ xin việc-Biểu mẫu phục vụ công việc-Tin tức tổng hợp-Ý tưởng kinh doanh-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Marketing-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Bình Dương-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hồ Chí Minh-Mẹo viết Thư cảm ơn-Góc Công Sở-Câu chuyện nghề nghiệp-Hoạt động đoàn thể-Tư vấn việc làm Biên - Phiên dịch-Tư vấn việc làm Ngành Nhân Sự-Tư vấn việc làm Ngành Xuất Nhập Khẩu - Logistics-Tư vấn việc làm Ngành Tài Chính - Ngân Hàng-Tư vấn việc làm Ngành Xây Dựng-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Mỹ thuật-Tư vấn việc làm Ngành Vận tải - Lái xe-Quản trị nhân lực -Quản trị sản xuất-Cẩm nang kinh doanh-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Nội thất-Mô tả công việc ngành Kinh doanh-Mô tả công việc ngành Bán hàng-Mô tả công việc Tư vấn - Chăm sóc khách hàng-Mô tả công việc ngành Tài chính - Ngân hàng-Mô tả công việc ngành Kế toán - Kiểm toán-Mô tả công việc ngành Marketing - PR-Mô tả công việc ngành Nhân sự-Mô tả công việc ngành IT - Công nghệ thông tin-Mô tả công việc ngành Sản xuất-Mô tả công việc ngành Giao nhận - Vận tải-Mô tả công việc Kho vận - Vật tư-Mô tả công việc ngành Xuất nhập khẩu – Logistics-Mô tả công việc ngành Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn-Mô tả công việc ngành Hàng không-Mô tả công việc ngành Xây dựng-Mô tả công việc ngành Y tế - Dược-Mô tả công việc Lao động phổ thông-Mô tả công việc ngành Kỹ thuật-Mô tả công việc Nhà nghiên cứu-Mô tả công việc ngành Cơ khí - Chế tạo-Mô tả công việc bộ phận Quản lý hành chính-Mô tả công việc Biên - Phiên dịch-Mô tả công việc ngành Thiết kế-Mô tả công việc ngành Báo chí - Truyền hình-Mô tả công việc ngành Nghệ thuật - Điện ảnh-Mô tả công việc ngành Spa – Làm đẹp – Thể lực-Mô tả công việc ngành Giáo dục - Đào tạo-Mô tả công việc Thực tập sinh - Intern-Mô tả công việc ngành Freelancer-Mô tả công việc Công chức - Viên chức-Mô tả công việc ngành Luật - Pháp lý-Tư vấn việc làm Chăm Sóc Khách Hàng -Tư vấn việc làm Vật Tư - Kho Vận-Hồ sơ doanh nhân-Việc làm theo phường-Danh sách các hoàng đế nổi tiếng-Tài liệu gia sư-Vĩ Nhân Thời Xưa-Chấm Công-Danh mục văn thư lưu trữ-Tài Sản Doanh Nghiệp-KPI Năng Lực-Nội Bộ Công Ty - Văn Hóa Doanh Nghiệp-Quản Lý Quan Hệ Khách Hàng-Quản Lý Công Việc Nhân Viên-Chuyển văn bản thành giọng nói-Giới Thiệu App Phiên Dịch-Quản Lý Kênh Phân Phối-Đánh giá nhân viên-Quản lý ngành xây dựng-Hóa đơn doanh nghiệp-Quản Lý Vận Tải-Kinh nghiệm Quản lý mua hàng-Danh thiếp cá nhân-Quản Lý Trường Học-Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng-Kinh Nghiệm Quản Lý Tài Chính-Kinh nghiệm Quản lý kho hàng-Quản Lý Gara Ô Tô-Xem thêm gợi ý