Design pattern là gì? Công cụ giải cứu cho tư duy thiết kế

1. Những thông tin cần biết để hiểu design pattern là gì

1.1. Design pattern là gì?

Ngành công nghiệp thiết kế đang là một trong những thị phần thu hút không ít người quan tâm và dấn thân. Nhưng không phải ai cũng có thể mãi thành công và đi đúng luồng thiết kế, đôi lúc trong quá trình thiết kế sẽ xuất hiện những vấn đề không may. Điều này khiến nhiều người mất khá nhiều thời gian để xử lí và chỉnh sửa bản thiết kế của mình, những lúc như vậy họ thường tìm đến design pattern. 

Vậy design pattern là gì? Hiểu theo cách hiểu đơn giản nhất thì design pattern các giải pháp có sẵn, đã được nghiên cứu, có thể ghi nhận lỗi thông qua phân tích những lỗi cũ để xử lí những lỗi mới trong quá trình thao tác thiết kế. Đây là một phần mềm được lập trình với mục đích ghi nhận và xác định các lỗi, thực hiện chức năng được cài đặt sẵn để đưa ra những giải pháp chung đã được tối ưu hóa. Dùng những kiến thức thu nhập và có sẵn trong các tình huống cụ thể để gợi ý, đem lại cho người dùng cách giải quyết thông minh, nhanh chóng mà không cần mất quá nhiều thời gian về nó.

1.2. Nguồn gốc hình thành của design pattern

Design pattern được biết đây là một phần mềm xử lí các lỗi thiết kế bằng phương pháp ghi nhớ những nội dung được lập trình sẵn, phân tích và lưu trữ những lỗi ấy, sau đó đề xuất cho người dùng những giải pháp cụ thể trong việc xử lí lỗi thiết kế. 

Về nguồn gốc thì đây là phần mềm được nhà kiến trúc sư đồng thời cũng là nhà lý thuyết thiết kế người Mỹ Christopher Alexander nghiên cứu. Bằng những kinh nghiệm được rút ra trong quá trình giải quyết các vấn đề thiết kế hàng chục năm. Những thông tin và lỗi sai sót được ông ghi nhận và công bố rộng rãi cho các kiến trúc sư trong ngành. Vì ông đã nhận thấy rõ những lỗi trong quá trình thiết kế cứ lặp đi lặp lại nhưng không mấy ai nhận ra, đến lúc sửa chữa những lỗi đó mất khá nhiều thời gian. 

Đến năm 1994, các chuyên gia phần mềm cũng thấy được sự tiện ích mà những ghi chép của Alexandre mang lại. Vì vậy, đã cùng hợp tác với người kiến trúc sư này cho ra đời phần mềm design pattern, giúp cho mọi thao tác thiết kế được đơn giản hóa, tạo ra tài liệu mẫu thiết kế ban đầu nhằm hướng dẫn cho các nhà thiết kế sau giải quyết được những lỗi dư thừa trong quá trình thiết kế.

Hiện phần mềm này chủ yếu hướng đến những đối tượng lập trình, được các nhà nghiên cứu phát triển dựa trên mô hình đúc kết và tạo ra những mẫu thiết kế chuẩn, những nhà thiết kế nếu chưa quen thao tác có thể sử dụng theo những bản thiết kế này làm tiêu chuẩn. Việc sử dụng design pattern đơn giản không quá gò bó, vì design pattern hiện được áp dụng tại tất cả các ngôn ngữ lập trình, không cần áp vào một ngôn ngữ lập trình nào cụ thể, hiện nay có thể sử dụng được đối với các chương trình lập trình có hỗ trợ OOP. 

Tuyển dụng Designer

2. Tính năng giúp cho design pattern trở thành phần mềm thiết kế tiêu chuẩn

Việc sử dụng design pattern trong thiết kế nhiều năm trở lại đây đều đem đến cho người dùng nhiều tiện ích. Việc sử dụng phần mềm này được cài đặt song song với các phần mềm thiết kế là điều tối thiểu mà bất cứ ai khi mới bước vào con đường thiết kế cũng được hướng dẫn. Trong những năm qua càng có nhiều xu hướng thiết kế ra đời, các mẫu thiết kế có trong design pattern đã trở thành một phần không thể thiếu trong kho dữ liệu thiết kế của các nhà phát triển. Việc lập trình giao tiếp thông qua code đã khiến cho mọi việc trở nên đơn giản, sử dụng phần mềm để tham khảo và quản lí một cách linh hoạt, trao đổi về những thông tin chuyên môn.

Càng ngày càng có nhiều mẫu thiết kế được xuất bản tại design pattern sẽ giúp cho thế giới quan về tư duy thiết kế của những nhà nghiên cứu sáng tạo được cởi mở và phong phú hơn. Tránh sự lặp đi lặp lại nhàm chán. Ở đây những chức năng và cả năng lực của nhà nghiên cứu về thiết kế sẽ được bộc lộ rõ, là nền tảng cho sự đổi mới và phát triển tư duy thể hiện ở mỗi bản mẫu thiết kế

Việc sáng tạo ngày càng tạo ra nhiều hơn những mẫu thiết kế, đã giúp cho các mẫu thiết kế và tư duy thiết kế của không chỉ nhà nghiên cứu và còn ở cả những người yêu thích và có đam mê về thiết kế được mở rộng và phát triển. Những yêu cầu đối với quá trình nghiên cứu và phát triển hệ thống cũng cần đảm bảo những yêu cầu tương đối tổng quan. Mỗi bản thiết kế cần xác định rõ những đối tượng phù hợp và phân tích để xác lập tính hệ thống của từng tầng tư duy. Trong mỗi bài toán, người thiết kế cần phải có những suy nghĩ về tính tổng quát (sản phẩm cuối cùng), độ chi tiết của từng mẫu, tính phụ thuộc (những yếu tố cấu thành), linh hoạt, hiệu suất, khả năng mở rộng (mức sáng tạo và không gian sáng tạo), sức tái sử dụng (Khả năng phát triển của mẫu thiết được áp dụng để phù hợp với thời đại). 

Những yếu tố trên chỉ là một phần có trong quá trình sản xuất và tiêu dùng, việc tạo sự hài hòa về mặt chất lượng là yếu tố mà mỗi nhà thiết kế mong muốn đối với mỗi sản phẩm mình làm ra.Việc xử lí và áp dụng kĩ thuật cũng như tư duy có trong thiết kế là vô cùng quan trọng, đòi hỏi mỗi nhà thiết kế cần nắm vững điều này. Design pattern đã tạo ra một môi trường cung cấp và quản lí những yếu tố trên mang đến cho người dùng cách giao tiếp hiệu quả

3. Design pattern cần sử dụng cho những trường hợp nào là hợp lí 

Sử dụng design pattern trong việc điều chỉnh các mẫu thiết kế thật sự sẽ giúp làm giảm được thời gian và công sức trong việc suy nghĩ và đưa ra những mẫu thiết kế mới, người dùng có thể dùng lại các mẫu thiết kế có sẵn và đôi khi có thể phụ thuộc vào chính những sản phẩm được tạo ra để quyết định tính chất và cả ý thức sáng tạo ở mẫu thiết kế. 

Áp dụng phần mềm design pattern trong việc tạo dựng các sản phẩm thiết kế không chỉ giảm thời gian công suất làm việc. Mà phần mềm này còn giúp các chương trình chạy được một cách uyển chuyển hơn, dễ quản lý tiến trình hoạt động và cũng dễ thực hiện các thao tác nâng cấp bảo trì hơn,... đó chính là những lợi ích mà bất kể nhà thiết kế nào cũng cần để đáp ứng được khối lượng công việc lớn và tư duy thiết kế đang gặp những vấn đề hạn chế.

Việc làm Thiết kế - Mỹ thuật tại Hà Nội

4. Những khó khăn trong quá trình sử dụng design pattern người dùng cần biết

Ngoài những lợi ích và sự tiện nghi trong môi trường thiết kế mà phần mềm này mang đến. Người dùng cũng có những đánh giá trái chiều đối với những lỗi bất cập thường xảy ra trong quá trình sử dụng phần mềm. Vì bản chất design pattern luôn là một lĩnh vực khó khăn và trừu tượng, ở đây luôn đòi hỏi người dùng những lỗi tư duy và quy tắc riêng. Do vậy, khi người dùng viết code mới từ đầu sẽ khá dễ dàng nhận dạng được sự cần thiết và là yếu tố quan trọng cần có ở các mẫu thiết kế. Mặt khác, việc sử dụng code cũ để hình thành những tư duy mới sẽ khó khăn hơn. Việc xử lý các vấn đề là khó kiểm soát.

Khi đối mặt với những mẫu design pattern có sẵn sẽ đưa người dùng đến những vấn đề liên quan như performance của product (code lập trình sẽ trở nên chậm chạp). Điều người sử dụng đáng lưu ý chính là phải chắc chắn hiểu về toàn bộ mã nguồn làm việc như thế nào trước khi đụng đến bộ quản lí lập trình này. Thao tác này sẽ trở nên dễ dàng hay phức tạp đều phụ thuộc vào độ phức tạp của code.

Hiện nay việc áp dụng design pattern vào công việc lập trình không chỉ giúp cải thiện thao tác lập trình mà còn giúp ích rất nhiều trong việc định hướng sáng tạo. Nếu người dùng thường tải và cài đặt các trình duyệt ứng dụng như packages hoặc module vào thư viện nào đó sẽ là lúc người dùng  design pattern để xác nhập xử lí vào hệ thống. Tất cả những famework cho ứng dụng web như Laravel, Codeigniter,... đều được hỗ trợ những kiến trúc design pattern có sẵn, mỗi mẫu hay mỗi kiểu công việc và dự án sẽ tìm được cho mình những kiểu design pattern phù hợp.

5. Phân loại design pattern phù hợp với từng mô hình

Về mặt hình thái design pattern hiện nay đều đã được phát triển nhiều loại để phù hợp hơn với những yêu cầu cụ thể. Design pattern có 3 loại chính và trung bình mỗi dạng chính sẽ có tổng 32 mẫu design, mỗi loại sẽ có những chức năng khác nhau, người dùng cần hiểu rõ.

5.1. Nhóm khởi tạo (Creational Pattern)

Việc khởi tạo đối tượng và bước đầu trong quá trình thiết kế, việc nhận định này khó có thể nhận ra (vì nó sẽ không được dùng từ khoá mới như thông thường). Nhóm này tồn tại gồm có 9 mẫu design cho người dùng có thể lựa chọn: Abstract Factory, Builder, Factory Method, Multiton, Pool, Prototype, Simple Factory, Singleton, Static Factory. Đây là các nhóm cần có trong việc khởi tạo một định dạng đối tượng thiết kế, các công cụ trên sẽ giúp bạn đơn giản hoá thao tác khó khăn này.

5.2. Nhóm cấu trúc phát triển (Structural)

Đây là nhóm yếu tố chính cấu thành nên mẫu thiết kế và xây dựng nội dung thiết kế. Nhóm này sẽ giúp người sử dụng thiết lập, định nghĩa quan hệ giữa các đối tượng. Các mẫu thiết kế ở đây gồm có 11 mẫu design cho người dùng lựa chọn, mỗi mẫu là một xu hướng nên sẽ không khiến cho việc chọn lựa trở nên khó khăn: Adapter/ Wrapper, Bridge, Composite, Data Mapper, Decorator, Dependency Injection, Facade, Fluent Interface, Flyweight, Registry, Proxy.

5.3. Nhóm xử lý, chọn lọc (Behavioral patterns):

Đây sẽ là nơi đảm nhiệm chức năng xử lí hành vi của đối tượng, tuỳ vào yêu cầu mà đối tượng cung cấp mà người dùng sẽ lựa chọn trong kho 12 mẫu design có sẵn, đảm bảo được tính ứng dụng cao vốn có: Chain Of Responsibilities, Command, Iterator, Mediator, Memento, Null Object, Observer, Specification, State, Strategy, Template Method, Visitor. Bên cạnh những mẫu thiết kế truyền thống được sử dụng rộng rãi nhiều năm nay. Hiện nay nhà sáng tạo của design pattern đã phát triển thêm 4 mẫu thiết kế khác để tăng lên sự lựa chọn cho người dùng (Delegation, Service Locator, Repository, Entity-Attribute-Value (EAV))

Việc làm

Trên đây là những thông tin mà timviec365.vn muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng qua bài viết đã giúp bạn hiểu hơn design pattern là gì. Còn nhiều bài viết hay khác ở trang nếu bạn yêu thích những chủ đề trên hãy tham khảo và tìm đọc nhé!