Ngôn ngữ báo chí là gì? Tính chất của ngôn ngữ báo chí

1. Ngôn ngữ báo chí là gì?

Ngôn ngữ báo chí là cách viết của người làm báo, với cách viết ngắn gọn, súc tích thể hiện những thông tin mà người làm báo muốn truyền tải đến người đọc, trong đó ngôn ngữ báo chí chính là công cụ truyền thông điệp chính và cơ bản nhất, như vậy có thể thấy ngôn ngữ báo chí là một phần của sự phát triển ngôn ngữ.

Trong lĩnh vực báo chí ngôn ngữ báo chí có vai trò và chức năng vô cùng quan trọng trong việc truyền tải thông tin, là phương tiện để chạm đến trái tim người đọc, nó quyết định đến việc tác phẩm của bạn, dòng thông tin của bạn đưa cho người đọc hay – dở của một bài báo. Hiện nay có rất nhiều hình thức để truyền tải thông tin chúng ta có báo in sử dụng chữ viết, ngôn ngữ để truyền tải thông tin, để đưa thông tin cho động giá và tác động trực tiếp đến tác giả. Báo chí phản ánh hiện thực thông tin. Báo chí phản ánh hiện thực thông qua việc đề cấp các sự kiện, không có sự kiện thì không có tin tức báo chí được đưa ra cho người đọc hàng ngày, do đó nét đặc trưng nhất của báo chí chính là tính sự kiện.

2. Tính chất của ngôn ngữ báo chí

2.1. Ngôn ngữ báo chí phải chính xác

Ngôn ngữ điều đầu tiên phải đảm bảo tính chính xác. Đặc biệt đối với ngôn ngữ báo chí, tính chất này vô cùng quan trọng, vì báo chí là việc đưa thông tin đến cho người đọc, báo chí định hướng dư luận xã hội, chính vì vậy những thông tin đưa lên báo phải chính xác, nguồn thông tin đưa lên báo phải có căn cứ, được kiểm tra trước khi đăng, chỉ cần một sơ suất nhỏ nhất là ngôn từ cũng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho người đọc, đặc biệt hướng dư luận đi theo chiều hướng không đúng hướng của sự vật sự việc. Chỉ cần bạn sử dụng sai ngôn từ cũng dẫn đến độc giá hiểu sai thông tin, Trong tiếng việt có rất nhiều nghĩa, thanh âm đa dạng chính vì vậy mà việc sử dụng sai sẽ dẫn đến ý nghĩa câu nói sai, đi xa sự thật. Để tránh những sai lầm đáng tiếc có thể xảy ra bạn nên phải thực hiện ít nhất 2 yêu cầu, và đặc biệt với những nhà báo thì hai yêu cầu này phải thực sự giỏi đó chính là phải giỏi tiếng mẹ đẻ, cụ thể là nắm vững ngữ pháp, có hiểu biết về ngữ nghĩa của từ tiếng mẹ đẻ, có vốn từ rộng, thành thạo về ngữ âm và nghĩa của từ, hiểu về phong cách diễn biến của từng từ khi đặt vào câu và bối cảnh của câu để độc giả hiểu đúng ý nhà báo.

Thứ hai phải bám sát các sự kiện có thực và nguyên dạng để phản ánh khoogn tưởng tượng, không phóng đại sự thật hoặc không thêm bớt sự thật, đó là hai yêu cầu có quan hệ qua lại và mật thiết với nhau. Nếu một nhà báo mà giỏi ngôn ngữ, có cách diễn đạt ý tốt nhưng xa đối với thực tế không bám sát và sự kiện thì bài báo đó cũng rỗng tuếch không ý nghĩa. Cái tác giả cần là thực tế của sự kiện chứ không phải những ngôn từ hoa lá cành mà thông tin đưa vào bài thì không có thì bài báo cũng bị coi là thất bại. Nhưng với những bài báo có thông tin của sự vật sự việc nhưng lại không biết dùng ngôn từ để diễn đạt, không thể truyền tải hết thông tin của tác giả thì bài báo đó cũng không đạt được hiệu quả cao.

Việc sử dụng ngôn ngữ báo chí trong tác phẩm một cách chính xác không chỉ giúp cho việc giao tiếp hiệu quả mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển tiếng việt, giữ gìn bản sắc dân tộc. Nó cũng tạo điều kiện cho thế hệ trẻ tới sau có thể tự hào về ngôn ngữ của họ. Chính vì thế, những người làm báo cần phải sử dụng ngôn ngữ báo chí một cách chính xác để mang lại nhiều lợi ích cho xã hội.

2.2. Tính cụ thể của ngôn ngữ  báo chí

Tính cụ thể của ngôn ngữ báo chí được thể hiện mạnh ở mảng nhà báo miêu tả, tưởng thuận phải cụ thể, tỉ mỉ, dùng câu văn của mình để thể hiện sự vật sự việc một cách chân thực nhất, phải cặn kẽ trong từng chi tiết nhỏ, có như vậy người đọc mới có thể hình dung hết được sự vật sự việc, đã có nhiều tác phẩm  nổi tiếng đã thể hiện được tính cụ thể của ngôn ngữ báo chí, từ những miêu tả của nhà báo mà người đọc hình dung tưởng tượng được mọi sự việc đang diễn ra, có thể nói tác giả đã sử dụng rất tốt tính cụ thể của ngôn ngữ báo chí.

2.3. Tính đại chúng của ngôn ngữ báo chí

Báo chí là phương tiện truyền thông tin đại chúng, chính vì vậy mà tất cả các đối tượng trong cuộc sống, tất cả mọi người trong xã hội không phụ thuộc và trình độ học vấn, lứa tuổi, giới tính, địa vị xã hội....tất cả đều là đối tượng để báo trí hướng tới. Chính vì vậy mà ngôn ngữ báo chí phải là ngôn ngữ quốc dân, dùng những từ ngữ dành cho tất cả mọi người, vì báo chí một khi phát hành sẽ phục vụ tất cả mọi người trên mọi miền của đất nước chính vì vậy mà không được dùng ngôn ngữ địa phương. Với những bài báo dùng những từ ngữ không có tính đại chúng chỉ phục vụ một số đối tượng hạn hẹp thì báo chí ở đây đã mất đi chức năng tác động đến mọi tầng lớp trong xã hội. Chính đây là lý do vì sao báo chí ít khi sử dụng những từ ngữ địa phương hay sử dụng từ chuyên ngành, tiếng lóng để thể hiện nội dung.

Tuyển dụng nhà báo

2.4. Tính ngắn gọn của ngôn ngữ báo chí

Ngắn gọn và đủ ý là một trong những yếu tố quan trọng trong ngôn ngữ báo chí, với những bài báo dài dòng diễn đạt ý không chuẩn khiến người đọc nhàm chán, không đủ kiên trì để có thể đọc hết bài bào để hiểu hết thông tin thi đó là một bài báo thất bại trong việc truyền tải ý, vì nó không đáp ứng được tính kịp thời và nhanh chóng. Việc trình bày dài dòng trong báo chí sẽ khiến người trình bày mắc nhiều lỗi hơn, nhất là những lỗi về sử dụng ngôn ngữ. Việc đưa các thông tin lên báo cũng có quy định về số lượng từ ngữ, giới hạn về một khoảng không gian và diện tích, chính vì vậy mà việc ngắn gọn xúc tích rất cần thiết cho ngôn ngữ báo. Bạn nên lựa chọn và sắp xếp các thành tố ngôn ngữ cần kỹ lưỡng, hợp lý, đủ ý và không vượt quá số lượng giới hạn đã được quy định trước.

Hiện nay tính ngắn gọn của ngôn ngữ báo chí được thực hiện khá nghiêm túc đã có nhiều tờ báo quy định số lượng từ được đưa lên báo, Với những bài không đặt trước thì biên tập viên tự cân đối điều chỉnh thông tin để phù hợp.

Với tính định lượng của ngôn ngữ báo chí giúp ích rất nhiều cho nhà báo, nó giúp nhà báo chủ động việc trình bày nội dung tác phẩm, chủ động sáng tạo nội dung, nhờ đó họ có thể dễ dàng viết và đăng trong tất cả các trường hợp khi có khách hàng yêu cầu đặt bài.

2.5. Tính biểu cảm của ngôn ngữ báo chí

Tính biểu cảm của ngôn ngữ báo chí được xem là một trong những tính chất quan trọng, trong ngôn ngữ báo chí gắn liền với việc sử dụng các từ ngữ, lỗi nói mới lạ, sử dụng những từ ngữ có tính biểu cảm cao, giàu hình ảnh, đậm dấu ấn cá nhân, và dó đó sinh động và hấp dẫn ít nhất cũng gây được ấn tượng với độc giả.

Sự biểu cảm của ngôn ngữ báo chí vô cùng đa dạng và phong phú, chúng thể hiện sự vật sự việc qua những câu tư trừu tượng, những câu tục ngữ ca dao, những câu tượng hình... tất cả đều được sử dụng một cách bàn bản và thuận lợi, là sự vay mượn các hình ảnh từ ngữ, với những thú chơi chữ, gieo vần đã làm nên sự đặc biệt của ngôn ngữ báo chí, tính biểu cảm tương đối cao.

Với những bài báo không sử dụng tính biểu cảm của ngôn ngữ báo chí sẽ dẫn đến hiện tượng khô khan, bài viết không có hồn. Tính biểu cảm được thể hiện bởi tính hay, tình cảm mà người viết muốn truyền tải đến người đọc, làm cho họ đạt tới một trạng thái tâm lý cảm xúc nhất định, để từ đó đưa những thông tin mà người viết vẫn chờ đợi.

Xem thêm: Việc làm Biên tập viên báo chí

2.6. Tính khuôn mẫu của ngôn ngữ báo chí

Ngôn ngữ báo chí cũng cần phải có khuôn mẫu và định hướng, không thể viết theo sở thích và viết vô tổ chức chính vì vậy mà cần phải có khuôn mẫu trong báo chí, khuôn mẫu bao giờ cũng đơn nghĩa và mang sắc thái biểu cảm trung tính, chẳng hạn trong văn phong báo chí khi viết các mẫu tin người viết thường sử dụng những khuôn mẫu như.

Ngôn ngữ sự kiện là linh hồn của ngôn ngữ báo chí, có ngôn ngữ sự kiện thì báo mới có hồn. Bởi nó là nền tảng cho sự tồn tại của ngôn ngữ báo chí và là trung tâm của ngôn ngữ báo chí.

Ngôn ngữ  của độ không xác định là một dạng thức phát triển của ngôn ngữ sự kiện vì nó dựa trên sự vận động của sự kiện mà hình thành.

Ngôn ngữ định lượng thực chất là sự phát sinh, sự cụ thể hóa của ngôn ngữ sự kiện. Chính vì đòi hỏi phản ánh cụ thể, chân xác về sự kiện có thật và nguyên dạng đã dẫn đến việc đòi hỏi phải coi trọng số lượng.

Hy vọng với những chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về ngôn ngữ báo chí, từ đó có thể làm tốt công việc của mình, hiểu được ngôn ngữ báo chí sẽ truyền tải được những ý mà tác giá muốn gửi đến người đọc một cách chân thật và sâu sắc nhất. 

Xem thêm: Học quan hệ công chúng ra làm gì?