Vận chuyển hàng hóa đường sắt là gì cùng với ưu và nhược điểm

1. Bạn đã hiểu vận chuyển hàng hóa đường sắt là gì? Vai trò của loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt

1.1. Khái niệm vận chuyển hàng hóa đường sắt

Trong mỗi chúng ta chắc còn xa lạ gì nữa với hình ảnh những đoàn tàu hỏa dừng lại ở sân ga nhận hàng và đón khác, trả khách sau đó đưa người và hàng hóa đến những miền xa đến những đường ray xe lửa được xây dựng từ thời pháp và trở thành địa điểm sống ảo của bạn trẻ. Đây chính là những thành phần tiêu biểu nhất cấu thành dịch vụ ngành vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt. 

Thật ra, vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt chính là một loại hình dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng những phương tiện đặc trưng như tàu như tàu hỏa, tàu điện để đưa những loại hàng hóa từ nơi này đến nơi khác tiêu thụ.

Đó có thể là những loại tàu chở hàng hoặc những khoang tàu chở khách nhưng trống người đăng ký vé được tận dụng làm khoang để đồ. Mang cái tên như vậy, sở dĩ vì khác biệt với những loại hình vận tải khác như đường bộ, đường thủy…vận chuyển hàng hóa đường sắt chạy duy nhất trên những đường ray sắt. Đây cũng là một trong những loại hình vận chuyển ra đời sớm nhất trong lịch sử để kích thích việc giao lưu, trao đổi và lưu thông hàng hóa giữa các miền trong quốc gia và trên phạm vi quốc tế. 

1.2. Vai trò của loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt 

Ngay từ thời chiến, những đoàn xe lửa bon bon nối đuôi nhau từ Bắc vào Nam mang theo quân trang, đạn dược chi viện cho chiến trường Miền Nam ruột thịt đã trở thành ký ức khó quên của nhiều người. Đây cũng đánh dấu thời kỳ khởi sắc trong nền công nghiệp vận chuyển hàng hóa đường sắt trên lãnh thổ Việt Nam.

Bước vào thời bình, nhất là bối cảnh nền kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ như hiện nay, cùng với đường hàng không, đường bộ và đường thủy, vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt vẫn nằm trong loại hình vận tải thông dụng với những tiện ích nổi trội không thể thay thế. Những thùng container hoa quả kéo từ Miền tây Đông Nam Bộ kéo đến các cửa khẩu để tiêu thụ, hàng trăm tấn thép, vật liệu xây dựng từ các nhà máy, khu công nghiệp được phân phối đến hàng trăm địa điểm khắp cả nước hay những vật tư y tế, trang thiết bị nhanh, số lượng lớn một cách an toàn…là những nội dung quan trọng không thể thay thế khi nhắc đến loại hình vận chuyển này. 

Vậy khi nào nên sử dụng loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt, vận chuyển hàng hóa đường sắt có những ưu thế và nhược điểm gì? Chúng ta hãy cùng khám phá cụ thể dưới đây để nắm rõ hơn nhé.

2. Khám phá ưu nhược điểm của loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt

2.1. Ưu điểm vượt trội của vận chuyển hàng hóa đường sắt bạn nên biết?

2.1.1. Đảm bảo được tính an toàn cho hàng hóa cao

Không giống như giao thông bộ hoặc giao thông hàng không, việc vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt thường phải đối mặt với sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ các yếu tố bên ngoài như thời tiết hay khí hậu, điều này dường như là một hiện tượng đặc biệt hiếm khi áp dụng đối với hình thức vận tải này. Không những thế, tỷ lệ xảy ra tai nạn đường sắt dù di chuyển một quãng đường lên đến cả nghìn cây số là rất thấp, bởi đây cùng với đường hàng không đây là loại hình vận chuyển độc quyền không có sự tham gia cùng tuyến đường với các phương tiện khác đông đúc như đường bộ.

 Cho nên, tỷ lệ bị cạnh tranh làn đường và va chạm dẫn đến bị thiệt hại về người và hàng hóa là gần như rất ít khi xảy ra. Đã thế, lịch trình của tàu thường cố định và được lên lịch từ trước cho nên người sử dụng dịch vụ vận tải này có thể kiểm soát được thời điểm hàng cập bến và thông báo cho bên bộ phận chuyển hàng, phân phối. 

2.1.2. Vận chuyển được khối lượng hàng lớn và hóa đa dạng

Nếu như đối với đường hàng không, người chuyển hàng phải căn ke từng Gram một để ký gửi thì việc khối lượng hàng hóa gần như không là vấn đề khi bạn chọn phương thức vận chuyển hàng hóa đường sắt. Từ vai kilogam đến và vài tấn đều có thể đưa đến tay người mua, người nhận ngay trong ngày mà không phải lo lắng vì bị trả hàng. Đã thế đường sắt không kén chọn các mặt hàng để vận chuyển từ nơi này sang nơi khác.

Từ nguyên liệu, vật liệu xây dựng đến những thùng hoa quả đông lạnh đến các mặt hàng về may mặc, mỹ phẩm thời trang được đóng gói cẩn thận…tất cả đều được vận chuyển dễ dàng bằng đường sắt mà không phải ngần ngại. Hệ thống đường sắt được hoàn thiện tối ưu với hệ thống ga hiện đại trải đều từ Bắc đến Nam chính là lựa chọn số một cho những doanh nghiệp muốn vận chuyển, phân phối nguyên liệu, thành phẩm với khối lượng lớn với mục đích xuất khẩu hay tiêu thụ nội địa.

Nhất là khi bạn kết hợp với những toa chuyên chở hàng hóa chuyên dụng như toa MC chuyên chở Container, toa GG chuyên chở hàng hóa lẻ, toa NR chuyên chở ô tô…Điều này cho phép loại hình vận chuyển này đáp ứng được nhu cầu vận chuyển hàng hóa chuyên biệt với số lượng lớn. 

2.1.3. Vận chuyển với tốc độ nhanh

Khi cơ sở vật chất ngành đường sắt ngày một được hoàn thiện, nhất là các tuyến đường sắt quốc tế, thời gian phục vụ khách hàng quốc tế khi vận chuyển bằng đường sắt trở nên nhanh hơn. Một phần vì không phải san sẻ tuyến đường với các phương tiện khác vừa lịch trình rõ ràng để nhận và trả hàng, so với loại hình đường thủy, thời gian vận chuyển hàng hóa bằng tàu hỏa từ nơi này đến nơi khác từ nội địa ra quốc tế chỉ dao động từ vài giờ đến vài ngày. Trong khi, đối với tàu thủy, lịch trình này có thể kéo dài đến vài chục ngày đến vài tháng. 

2.1.4. Phí vận chuyển ổn định, ít có sự biến động

Có lịch trình trước và ổn định, không phải cạnh tranh với các phương tiện khác, lại tiết kiệm nhiên vật liệu nhiều đến trên 50% giá thành nhiên liệu cho loại hình đường bộ cho nên khi giá thành đường sắt không bị thay đổi nhiều. Tùy vào từng loại hàng hóa và khối lượng sẽ có giá cước khác nhau. Tuy nhiên, so sánh với các loại hình vận chuyển khác, vận chuyển hàng hóa đường sắt vẫn  được xếp vào nhóm có chi phí rẻ nhất. 

Xem thêm: Container lạnh là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của RF container

2.2. Nhược điểm của loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt

Song song với những điểm tối ưu bên trên, vận chuyển đường sắt cũng có một số nhược điểm. Thứ nhất, vì lịch trình cố định, cho nên việc linh động để ký gửi, vận chuyển hàng hóa mọi lúc, mọi nơi gần như không có. Bất kì một cuộc vận chuyển, bàn giao hàng hóa nào đều phải có kế hoạch sẵn và sắp theo lịch tàu chạy. Trong khi, số chuyến tàu trong ngày lại bị giới hạn, do đó mọi việc phát sinh về vận chuyển đều phải chờ đợi đến ngày tiếp theo hoặc dùng phương tiện khác để thay thế. 

Thứ hai, cũng xuất phát từ tính khó linh động này về điểm nhận và trả hàng tại các ga, cho nên việc được được vận chuyển tại nhà là điều không thể. Cả người nhận đều phải đến ga để nhận hoặc gửi hàng, sau đó thuê thêm phương tiện thứ hai để thực hiện việc phân phối.

Với những điểm ưu và nhược điểm này cho nên bạn căn cứ vào điều kiện của bản thân, tổ chức để đưa ra quyết định lựa chọn phương tiện đáp ứng đúng yêu cầu vận chuyển của mình và tổ chức. 

3. Cước phí của loại hình vận chuyển đường sắt 

Song song với vai trò và tiện ích, trước khi sử dụng một khía cạnh mà nhiều người sử dụng dịch vụ quan tâm chính là cước phí vận tải. Đã nhấn mạnh về cước phí, việc vận chuyển bằng đường sắt là phương pháp tiết kiệm nhất. Cước phí này được quy định và dán tại các nhà ga không có biến động quá nhiều theo thời gian. Cước phí vận chuyển đường sắt phụ thuộc vào khối lượng, thể tích và từng loại mặt hàng. Trong đó, khối lượng và thể tích càng lớn thì chi phí càng cao. Cùng với đó, chi phí cũng phụ thuộc nhiều vào quãng đường vận chuyển dài hay ngắn. 

Theo cập nhật về chi phí mới nhất hiện nay, với các loại mặt hàng rắn thường quy định với khối lượng 50kg một, có giá khoảng 1500 đồng/kg trở lên. 

Khi phải vận chuyển hàng hóa có khối lượng khoảng vài chục kg chi phí mà nhà sản xuất hoặc đơn vị thuê dịch vụ phải trả dao động từ 2-5000/kg. 

Khi khối lượng này lên đến vài trăm kg sẽ có giá từ 1500 -3000/kg. Khi khối lượng từ năm tạ trở lên sẽ được áp dụng mức cước phí theo đơn vị tấn. Trung bình từ 700 -800.000 đồng/tấn hàng. Trong vận chuyển đường sắt cũng quy định rõ về chi phí khi vận chuyển qua lại các dòng phương tiện khác. Với xe đạp và xe điện, mức phí sẽ dao động từ 600.000 đồng - 1 triệu đồng với khoảng cách xa từ Bắc tới Nam. Với xe máy giá cước cao nhất là 600.000 đồng theo tuyến đường từ Nam ra Bắc hoặc ngược lại. Trong đó giá vận chuyển ô tô có giá từ 6 triệu trở lên/chiếc. Ngoài ra, cước phí cũng còn phụ thuộc nhiều quãng đường di chuyển và dịch vụ trọn gói. Bạn có thể cân nhắc để lựa chọn loại hình vận tải phù hợp nhất với mình nhé.

Trên đây là những chia sẻ về chủ đề loại hình vận chuyển hàng hóa đường sắt. Hi vọng rằng, những thông tin trên đây thực sự hữu ích với tất cả các bạn.