Các phương thức thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu

 

Nếu bạn đang tìm kiếm điều đó, hãy đọc bài viết này, Bích Phượng sẽ cung cấp cho bạn thông tin đầy đủ và các phương thức thanh toán quốc tế phổ biến mà bạn đang muốn tìm. 

Hiện nay, chúng ta thống kê được có 5 phương thức thanh toán quốc tế. Mỗi một loại lại có đặc điểm khác nhau về chi phí hay mức độ an toàn khi thanh toán. Lý do chúng ta cần tìm hiểu đa dạng các phương thức thanh toán để có thể chọn lấy một phương thức phù hợp nhất để phục vụ việc thanh toán thuận tiện và tránh rủi ro. Nhanh chóng khám phá bài viết để có câu trả lời thôi nào!

1. Phương thức thanh toán quốc tế Remittance (Chuyển tiền)

Bạn có thể lựa chọn hai phương thức chuyển tiền như sau để thực hiện thanh toán quốc tế:

1.1. Phương thức chuyển tiền trả sau

Phương thức chuyển tiền trả sau diễn ra dựa trên cơ chế như sau: một khách hàng sẽ đưa ra yêu cầu cho ngân hàng để chuyển tiền cho người khác ở một địa chỉ cụ thể, thông qua hình thức chuyển tiền trả sau. Điểm hạn chế của phương thức này chính là ở chỗ: Khi người xuất khẩu đã chuyển hàng hóa đi, trong quá trình hàng hóa được vận chuyển thì xảy ra vấn đề ở bên người nhập khẩu hàng hóa. 

Đó là người nhập khẩu chậm trễ trong việc lập lệnh chuyển tiền theo quy định mà ngân hàng đặt ra. Khi đó người xuất khẩu sẽ bị chậm trong việc được thanh toán, đó là bất lợi mà không một người bán hàng nào mong muốn.

1.2. Phương thức chuyển tiền trả trước

Nếu như rủi ro của phương thức chuyển tiền trả sau xảy đến với người bán hàng - nhà xuất khẩu hàng hóa đi thì phương thức này sẽ gây bất lợi theo chiều ngược lại, tức là bất lợi thuộc về phía người nhập khẩu. Khi người mua hàng hóa đồng ý giao dịch theo phương thức này thì họ sẽ phải chuyển tiền thanh toán cho người xuất hàng hóa trước khi bên bán gửi hàng. 

Vì lý do nào đó mà bên giao hàng dù nhận được tiền nhưng chưa thể giao hàng đúng hẹn ngay. Điều này sẽ khiến cho bên mua phải lo lắng về những nguy cơ rủi ro có thể xảy ra như hàng hóa chuyển đến không đủ hoặc không đúng như thỏa thuận, thậm tệ hơn là bị “bùng hàng”. 

Trong giao dịch nội địa có những ví dụ điển hình để bạn hiểu hơn về phương thức chuyển tiền trả trước dùng trong thanh toán quốc tế, đó là trường hợp mua hàng online, bên bán yêu cầu bên mua chuyển khoản trước rồi mới gửi hàng kèm theo ưu đãi được miễn phí ship hàng. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp xảy ra với tình huống này:

- Có thể là bên bán là một đối tượng lừa đảo, nhận tiền từ người mua xong và “lặn tăm” không có bất cứ hàng hóa nào được gửi đi.

- Trường hợp thứ hai, người mua vẫn nhận được hàng nhưng hàng không đúng mẫu hoặc là một sản phẩm kém giá trị khác được thay thế. Lúc này họ không thể lấy lại được số tiền mua hàng ngay cả khi trả lại hàng cho người gửi. 

Việc làm xuất - nhập khẩu tại Hồ Chí Minh

2. Phương thức thanh toán quốc tế nhờ thu hộ

2.1. Thông tin về phương thức nhờ thu

Trong giao dịch quốc tế, phương thức này được gọi là Collection of payment. Phương thức này ra đời có thể giúp những điểm hạn chế của phương thức thanh toán quốc tế vừa nêu trên được khắc phục, đặc biệt là phương thức chuyển tiền trả sau.

Phương thức nhờ thu được sử dụng phổ biến nhất, thuận tiện nhất chính là nhờ thu hồi phiếu đi kèm chứng từ. Phương thức này chủ yếu hướng tới bảo vệ quyền lợi cho phía nhà xuất khẩu hàng hóa.

Sau khi hoàn tất mọi thủ tục, công tác xuất hàng cho bên nhập khẩu thì người xuất khẩu hàng hóa tiến hành ủy thác lại cho phía ngân hàng sẽ thu hộ mình số tiền hàng hóa. Ngân hàng là đơn vị thứ ba có mặt trong giao dịch này với vai trò là người thu hộ, và thực hiện dựa trên cơ sở của hối phiếu do chính nhà xuất khẩu lập. 

2.2. Thành phần có vai trò trong phương thức nhờ thu

Những thành phần sẽ tham gia vào phương thức thu hộ trong giao dịch quốc tế bao gồm: 

- Bên xuất khẩu hàng hóa - là người ủy thác thu hộ (Principal)

- Ngân hàng làm việc với người xuất khẩu - ngân hàng được người xuất khẩu ủy thác thu hộ (Remitting bank)

- Ngân hàng đại lý - Ngân hàng quốc gia ở phía người nhập khẩu (Collecting bank)

- Người nhập khẩu hàng hóa. Người nhập khẩu có thể là đích danh người mua hàng hoặc cũng có thể chỉ định cho một người khác phụ trách (Drawee)

2.3. Phân loại phương thức nhờ thu

Phương thức này bao gồm hai loại, Phượng sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, chi tiết ở ngay nội dung bên dưới.

Thứ nhất là nhờ thu trơn, chuyên ngành logistics gọi là clean collection,  là việc bên xuất khẩu nhờ bên ngân hàng thu giúp các chứng từ về tài chính mà không kèm theo các chứng từ về lĩnh vực thương mại. Trong đó, quá trình nhờ thu trơn tiến hành như sau:

- Bên xuất khẩu sẽ giao hàng và gửi kèm cả chứng từ đến cho người nhập khẩu

- Ký phát hối phiếu, viết chỉ thị về việc nhờ thu để gửi tới cho các ngân hàng là công việc người xuất khẩu phải làm để phía ngân hàng sẽ giúp họ thu hộ tiền từ phía người nhập khẩu.

- Phía ngân hàng sẽ chuyển chỉ thị và hối phiếu đó đến cho bên ngân hàng đại lý để thu hộ ngân hàng phục vụ người xuất khẩu.

- Ngân hàng đại lý tiếp tục xuất trình theo đúng chỉ thị về việc nhờ thu hộ tiwf hối phiếu đến người nhập khẩu để người nhập khẩu trả tiền. 

- Người trả tiền sẽ trả tiền hoặc là chấp nhận việc trả tiền hối phiếu

- Ngân hàng đại lý chuyển lại hối phiếu đã được chấp nhận hoặc chuyển tiền lại cho phía bên ngân hàng nhờ thu hộ

- Cuối cùng, ngân hàng nhờ thu hộ sẽ chuyển trả lại hối phiếu đã được bên nhập khẩu chấp nhận hoặc là tiền được bên nhập khẩu trả cho người xuất khẩu.

Thứ hai là nhờ thu chứng từ (documentary collection)

Việc nhờ thu chứng từ có hai kiểu: thu hộ bộ chứng từ có đầy đủ cả chứng từ tài chính với chứng từ thương mại và thu hộ chứng từ thương mại mà không có chứng từ tài chính.

Đối với việc thanh toán quốc tế thì việc thu hộ chứng từ thường phổ biến hơn là thu trơn.

Quy trình chi tiết của việc nhờ thu chứng từ diễn ra như sau:

- Bên xuất khẩu sẽ giao hàng cho bên nhập khẩu

- Bên xuất khẩu lập chứng từ thương mại (có thể có hoặc không kèm việc viết chỉ thị nhờ thu và hối phiếu) để gửi tới ngân hàng phục vụ.

- Ngân hàng phục vụ sẽ tiến hành chuyển bộ chứng từ đến ngân hàng đại lý để ngân hàng đó thu hộ.

- Ngân hàng đại lý (thu hộ) xuất trình cho người nhập khẩu chứng từ và chỉ thị nhờ thu.

- Người nhập khẩu chấp nhận trả hối phiếu hoặc trả tiền để được nhận chứng từ - điều kiện để họ có thể nhận được hàng hóa từ bên xuất khẩu.

- Ngân hàng đại lý chuyển số tiền/ hối phiếu được người nhập khẩu chấp nhận cho phía ngân hàng phục vụ 

- Ngân hàng chuyển trả tiền/ hối phiếu đã được chấp nhận cho người xuất khẩu.

Việc nhờ thu hộ chứng từ sở dĩ được ưu ái sử dụng hơn là vì người xuất khẩu được phía ngân hàng phục vụ khống chế, kiểm soát chứng từ 

So với hình thức nhờ thu trơn thì việc bên xuất khẩu nhờ thu chứng từ sẽ có thể đảm bảo quyền lợi hơn cho họ, vì ở thông qua cách thu hộ chứng từ, người xuất khẩu được bên ngân hàng kiểm soát thay chứng từ hàng hóa, phía người nhập khẩu buộc phải chấp nhận trả tiền hoặc trả tiền thì mới được nhận chứng từ làm căn cứ nhận hàng. 

Nếu như hàng hóa được gửi đi thông qua đường hàng không hoặc gửi bằng bất kỳ phương tiện vận tải nào khác thì vận đơn hàng không hay những loại chứng có giá trị tương đương sẽ không được tính là chứng từ mang giá trị sở hữu hàng hóa. Vì vậy mà hàng hóa cũng có thể chuyển cho người nhập khẩu ngay cả khi chưa thực hiện việc thanh toán. 

Việc làm chứng từ xuất nhập khẩu

3. Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu - LC: Thanh toán qua thư tín dụng 

Thư tín dụng là hình thức thanh toán bằng văn bản được phát hành bởi ngân hàng dựa trên những yêu cầu đến từ người nhập khẩu với lời khẳng định sẽ trả tiền cho người xuất khẩu, điều kiện trả tiền là người xuất khẩu phải xuất trình được cho ngân hàng bộ chứng từ hợp lệ. 

Văn bản này được hình thành dựa trên bản hợp đồng của hai bên tuy nhiên hoàn toàn độc lập. 

4. Phương thức thanh toán ghi sổ (Open account)

4.1. Cách thức của phương thức thanh toán quốc tế ghi sổ

Ghi sổ là phương thức mà tại đó người xuất khẩu sẽ mở ra một tài khoản để nhằm mục đích ghi nợ người nhập khẩu, ghi lại thời gian người nhập khẩu sẽ trả tiền cho người xuất khẩu ở một thời điểm cụ thể nào đó trong tương lai và đã được xác định. 

Phương pháp này có nhiều rủi ro và chỉ nên sử dụng nếu hai bên thực sự hiểu về nhau và tin tưởng lẫn nhau, đã từng có rất nhiều giao dịch được thực hiện bởi cả hai và bên nhập khẩu luôn đảm bảo thanh toán đầy đủ và đúng thời hạn trong các giao dịch đó.

Ngoài rủi ro có thể xảy ra từ phía người nhập khẩu thì người xuất khẩu còn phải đối diện với nguy cơ từ phía các ngân hàng. Bởi vì những ngân hàng này khi tham gia vào cuộc giao dịch cũng không có chức năng mở tài khoản hay chức năng thanh toán. Việc thanh toán chỉ được nhà nhập khẩu tiến hành nếu đến thời hạn trong giao kèo.

Trong giao dịch thanh toán quốc tế này, chỉ phía người xuất khẩu mới có thể mở tài khoản để ghi nợ lại các tiền hàng mà bên nhập khẩu nợ chưa trả ngay. Việc bên người nhập khẩu cũng mở tài khoản song song thì cũng không có giá trị thanh toán, chỉ mang mục đích theo dõi.

4.2. Quy trình thanh toán quốc tế ghi sổ 

- Phía người xuất khẩu sẽ giao hàng hóa kèm theo chứng từ sang cho nhà nhập khẩu

- Người xuất khẩu sẽ ghi nợ trong tài khoản họ mở, báo nợ lại cho bên nhập khẩu để bên đó nắm được rõ tình hình ghi nợ và số nợ họ cần trả. Bên nhập khẩu cần đảm bảo thanh toán theo đúng định kỳ bằng cách chuyển số tiền nhất định qua ngân hàng. 

Ngoài việc đặt niềm tin vào phương thức này dựa trên sự uy tín về mối quan hệ lâu dài thì người xuất khẩu cũng có thể bảo vệ quyền lợi của mình bằng việc sử dụng thêm nhiều biện pháp khác như yêu cầu người nhập khẩu đặt cọc, bảo lãnh ngân hàng, thư tín dụng đề phòng 

Việc làm quản lý xuất nhập khẩu

5. Sử dụng thư ủy thác mua hàng 

Trong số các phương thức thanh toán quốc tế cơ bản, xuất hiện thêm một hình thức là thư tín đem vào phục vụ cho mục đích thanh toán quốc tế, tương tự với thư tín dụng, cùng có chức năng đứng ra thanh toán quốc tế. Vậy phương thức này được sử dụng như thế nào?

Bản chất của thư ủy thác chính là bức thư được chính ngân hàng trong nước viết gửi tới cho phía bên ngân hàng đại lý với mục đích đáp ứng yêu cầu từ bên người nhập khẩu muốn ngân hàng thay mặt mua hối phiếu từ chính người ký phát cho người nhập khẩu. 

Sau đó, phía ngân hàng đại lý sẽ dựa trên những điều lệ áp dụng đối với phương thức thanh toán này và đứng ra mua hối phiếu, ngân hàng phía còn lại sẽ thu tiền trực tiếp của người nhập khẩu và giao lại chứng từ.

Trong các phương thức thanh toán quốc tế, người ta thường áp dụng thư ủy thác mua hàng cho các mục đích như mua bán trang thiết bị, máy móc và những sản phẩm có trình độ công nghệ, kỹ thuật cao. 

Như vậy, hiện nay trên thị trường xuất nhập khẩu nói riêng, có 5 phương thức phổ biến nhất được sử dụng nhiều trong tất cả các phương thức thanh toán quốc tế hiện nay. Thông qua sự tổng hợp các phương thức thanh toán quốc tế, hoặc bạn cũng có thể xem qua sơ đồ các phương thức thanh toán quốc tế để hiểu về vấn đề giao dịch mang giá trị vượt ra khỏi danh giới quốc gia. Điều quan trọng là có thêm kiến thức để đảm bảo sự an toàn, uy tín trong giao dịch cho bất kể phương thức nào đó mà bạn lựa chọn thì bạn có thể cân nhắc tới việc sử dụng kết hợp cùng với thư tín dụng dự phòng và biện pháp bảo lãnh.

Tìm việc