[Giải mã] Lạm phát là gì và những thông tin về lạm phát đầy đủ nhất!

1. Bạn hiểu lạm phát là gì chưa?

Mỗi chuyên ngành đều có một ngôn ngữ đặc thù ngôn ngữ riêng. Việc một dân ngoại đạo nắm bắt ý nghĩa tường tận, sâu sắc của vài thuật ngữ được xem là bất khả thi, một phần vì nó ít được sử dụng trong đời sống hằng ngày, phần vì nó không ít trong việc truyền tiếp nhận và truyền tải đi thông tin cần thiết. Tần suất tiếp xúc gần như là nguyên nhân đầu sổ làm tất cả chúng ta khó ngó lơ về cách hiểu của nhiều từ ngữ. Song tuy nhiên với ngành có tính gắn bó mật thiết với đời sống kinh tế, thị trường, chính trị và được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực truyền thông đại chúng như lạm phát là gì. Hiểu được ý nghĩa, bản chất, cách thức giải quyết lạm phát chính là từ khóa để ngăn ngừa những khoản chi kinh doanh, cân đối thu chi và giải pháp vực lại nền kinh tế là những điều bạn không thể bỏ lỡ. Bởi trên thực tế, không chỉ nền tài chính, hay chính trị, mà cá nhân mỗi chúng ta có thể là chịu tác động lạm phát tăng nhanh. 

Lạm phát được hiểu là sự mất giá trị thị trường hay giảm sức mua  sức của đồng tiền. Cụ thể hơn, đó chính là sự gia tăng một cách liên tục các mặt hàng hóa và dịch vụ theo thời gian và điều nay gây ra nguyên nhân của sự mất giá trị của tiền tệ. Lạm phát được tính toán và thể hiện qua chỉ số CPI, được Tổng cục thống kê công bố theo tháng, quý, năm. Khi giá cả của hàng hóa tăng cao, cũng một đơn vị tiện bỏ ra như trước kia, song người mua hàng chỉ có thể mua được một lượng ít hàng hóa, dịch vụ trong khi đó, các khoản thu nhập không tăng. Thực trạng kéo dài có thể dẫn đến sự mất cân bằng trong quá trình mua bán, vì sức mua của người tiêu dùng bị giảm sút tỉ lệ thuận với sự mất giá của tiền tệ.

Với ý nghĩa này, lạm phát được biết đến nguyên nhân trực tiếp tác động đến tăng trưởng kinh tế quốc gia. Ở khía cạnh khác trên quy mô quốc tế, lạm phát được hiểu là quá trình một đơn vị tiền tệ của một quốc gia giảm giá trị so với gái trị tiền tệ của một quốc gia khác. Ở nghĩa thứ hai này, các chuyên gia đánh giá rằng, lạm phát là nguyên nhân trực tiếp tác động đến phạm vị sử dụng của loại tiền tệ bị mất giá đó. Dù hiệu ở góc độ nào thì lạm phát đều gây ra những xáo trộn lớn nhỏ trong kinh tế. Một mặt, nêu lạm phát thấp, đây sẽ là động lực để người tiêu dùng thích nghi nhanh với mức sống cao hơn, gia tăng sức mua để kích thích nền kinh tế. Các doanh nghiệp từ lượng hàng hóa bán ra với giá tốt hơn sẽ điều chỉnh mức lương cho nhân viên để khớp với nhu cầu tiêu dùng và giá cả leo thang. Song tuy nhiên, ở mặt trái của nó, chúng ta ngay cả những chuyên gia kinh tế cũng không thể đoán định rõ nhất về tốc độ càn quét của lạm phát này đến mức nào.

Việc làm chuyên viên kinh tế

Trong lịch sử thế giới, lạm phát từng gây lũng đoạn nhiều nền kinh tế hùng mạnh nhất tiêu biểu như cuộc khủng hoảng kinh tế tại Mỹ thừa năm 1933. Đó là hình ảnh những chủ doanh nghiệp chính tay dìm những tàu cá hay ném hàng tấn chè xuống biển, cày nát những hecta ruộng sắp thu hoạch, giết hàng triệu con lợn... với mục đích... giữ giá cả cao gấp lần, nhưng người dân không đủ tiền mua và rơi vào tình trạng thất nghiệp, vô gia cư và những cái chết la liệt trên khắp những thành phố giàu có bậc nhất nước Mỹ.

Lạm phát trong kinh tế hiện đại được chia làm 3 mức và song song với các mức độ ảnh hưởng khác nhau gồm: Lạm phát tự nhiên dao dộng từ 0 -10%, làm phát phi mã từ 10% - dưới 1000% và siêu lạm phát đạt trên 1000%. Dĩ nhiên, trong một nền kinh tế, sự ra đời của hàng loạt những dịch vụ mới, những mặt hàng có giá trị cao và giảm sức mua của người tiêu dùng trong một thời gian là điều không tránh khỏi. Thông thường, mức lạm phát đẹp được dân kinh tế và các quốc gia mong đợi chỉ dựng ở mức 5% trở xuống. Nếu lấy mức tăng trưởng kinh tế kỳ vọng của một quốc gia khoảng trên 10% thì sau khi trừ đi con số lạm phát, quốc gia đó vẫn đạt mức tăng trưởng tốt là trên 5%. 

Đây vẫn là biểu hiện của một nền kinh tế trẻ, có chỉ số phát triển cao. Đối lập với lạm phát, trong kinh tế, tài chính có thiểu phát. Đây là thực trạng chỉ số lạm phát dừng ở mức 0 hay rất nhỏ. Một cách gọi quen thuộc hơn cho thiểu phát là chế độ giá cả ổn định. 

2. Điểm mặt các nguyên nhân gây ra lạm phát

Chấp nhận sự giảm chi tiêu hay mất cân đối nền kinh tế quốc gia là thực trạng không một doanh nghiệp hay quốc nào tán thưởng. Sau những kỳ khủng hoảng đến sự mất giá của tiền tệ, các chuyên gia đã tiến hành nghiên cứu và chỉ rõ những nguyên nhân dưới đây, có thể đánh sụp nền kinh tế và gây ra thực trạng lạm phát kéo dài. Vậy những nguyên nhân nào gây ra lạm phát? 

2.1. Lạm phát do cầu kéo dài

Tình trạng lạm phát này xảy ra khi nhu cầu về một sản phẩm nào đó trên thị trường tăng vọt với số lượng lớn đến mức những xưởng sản xuất và doanh nghiệp không đủ cung cấp dân đến tình trạng giá cả leo thang. Khi đó, dẫn đến thực trạng giá của mặt hàng đó trên thị trường tăng mạnh như một cơ chế để thu lãi từ các cơ sở phân phối cũng như kìm chế tình trạng mua săm ồ ạt của người dùng. Loại lạm phát này được giới chuyên gia gọi là lạm phát do cầu kéo”. Một ví dụ điển hình nhất mà chúng ta chứng kiến gần đây là tình trạng tăng vọt giá khẩu trang từ các cơ sở phân phối nhỏ lẻ gấp đến 5 lần so với giá thường trước tình trạng bùng phát khủng khiếp của dịch Covid, bắt buộc chính phủ phải can thiệp,xử lý ngay lập tức.  

2.2. Lạm phát do cơ cấu 

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp làm ăn tốt đều áp dụng những chính sách nâng mức thu nhập và chế độ đãi ngộ cho nhân viên của họ ở mức tối đa để kích thích và tăng động lực để sản xuất. Thực trạng này áp dụng ở nhiều công ty tạo ra thế cào bằng về mức lương lẫn những chế độ để hút nhân lực. Các doanh nghiệp làm ăn không tốt lắm thậm chí là Startup bắt buộc cũng phải tuân theo xu thế này hoặc chênh lệch không đáng kể. Để cân bằng với chi phí sản xuất và nhân công, bắt buộc doanh nghiệp phải nâng cao giá cả của thành phẩm. Đó chính là nguyên nhân gây ra lạm phát.  

2.3. Lạm phát ra đời cho cầu thay đổi 

Thường thì, khi thị trường giảm nhu cầu tiêu thụ một mặt hàng nào đó, để “vớt” người tiêu thụ, bắt buộc các nhà sản xuất, doanh nghiệp phải giảm giá. Ở một khía cạnh khác, nhu cầu cầu của một mặt hàng khác trên thị trường tăng lên, điều này đồng nghĩa với việc tăng giá mặt hàng. Chính sự tăng và giảm song song này tạo thành cơ chế để cân bằng thị trường. Tuy nhiên, với một số mặt hàng đặc biệt do người cung cấp độc quyền và giá cả cứng nhắc chỉ tăng không giảm…dù cho nhu cầu của người sử dụng có giảm đi chăng nữa...Điều này, cũng dẫn đến thực trạng lạm phát.

2.4. Xuất, nhập khẩu gây ra lạm phát

Khi xuất khẩu các mặt hàng hóa mà trong nước chưa đủ dùng...khiến cho lượng hàng hòa trong nước còn lại thấp hơn nhiều so với nhu cầu của thị trường. Điều này, tỉ lệ thuận với giá cả được đẩy lên cao, người dùng sẽ phải chi trả ra một số tiền lớn hơn để dùng sản phẩm, dẫn đến thực trạng lạm phát. 

Ngược lại, với tình trạng nhập khẩu mạnh mẽ như hiện nay cũng tiềm ẩn nguy cơ lạm phát. Bởi lẽ, các sản phẩm được nhập về hay mua thương hiệu thường phải chịu thuế nhập khẩu và giá cả chênh lệnh giữa thị trường quốc tế và trong nước. Để có thể bán được sản phẩm và thu lợi nhuận, buộc doanh nghiệp phải tăng giá thành sản phẩm. Giá cả những mặt hàng này và nhiều thương hiệu “nhái hàng” sản phẩm bị đội lên rất nhiều so với công sức, chi phí sản xuất thật...dẫn đến tình trạng lạm phát.

Ngoài ra lạm phát cũng xảy ra do thiếu cân đối trong thu chi tiền tệ. Nó biểu hiện ở việc mua ngoại tệ để đồng tiền trong nước khỏi mất giá, hay những chính sách kích cầu kinh tế làm lượng tiền lưu thông tăng quá cao dẫn đến lạm phát.

Việc làm Tài chính tại Hà Nội

3. Những tác động của lạm phát lên đời sống kinh tế

Nhắc đến những cuộc khủng hoảng bạn thường nghĩ đến nguyên nhân đầu tiên là lạm phát. Song tuy nhiên, như đã nói, lạm phát không phải bao giờ cũng tác động mạnh mẽ lên nền kinh tế theo hướng tiêu cực. Theo các chuyên gia hàng đầu về kinh tế đã chỉ ra rằng: Với những chỉ số lạm phát chỉ dừng ở mức 2,5 -5% có tác động tích cực trên một số khía cạnh sau:

+ Lạm phát hợp lý kích thích tiêu dùng, tăng đầu tư của doanh nghiệp vào những lĩnh vực mới. Giá cả cao cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cao, đẩy cao thu nhập và những chế độ đại ngộ cho người lao động.

+ Cũng dừng ở chế độ làm phát phù hợp này, nhà nước có thể điểu chỉnh mức cân đối thu chi,in, sử dụng lượng tiền và điều chỉnh cơ chế xuất nhập khẩu tốt hơn để đảm bảo cân bằng lượng hàng được gom xuất khẩu và tiêu dùng trong nước. 

Thế nhưng, nếu không phải dân chuyên ngành kinh tế hay hiểu về những tác động của lạm phát chắc chúng ta không hiểu rằng trước những chính sách kích cầu nên kinh tế hay các gói cứu trợ người dân vùng rốn lũ, thiên tai hay dịch bệnh như thời điểm hiện tại, chính phủ, các chuyên gia kinh tế phải cân nhắc và tính toán rất nhiều. Bởi lẽ, lạm phát là nguồn cơn của nhiều vấn nạn nguy hiểm với đời sống kinh tế, chính trị, con người, nó cũng đẻ ra tình trạng thất nghiệp, những cuộc khủng khoảng tài chính nếu kéo dài liên miên bởi:

+ Lạm phát nảy sinh ra lãi suất cho vay cao vượt qua tầm của người trả vì người cho vay nuốn giữa lãi suất ổn định và thực. Nếu theo công thức lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa - tỷ lệ lạm phát thì nguy cơ nhiều người sẽ thất nghiệp và suy thoái kinh tế vì doanh nghiệp không thể làm ăn được vì lãi cao, nhân công cao. 

+ Thu nhập sụt giảm là hậu quả thứ hai mà không những doanh nghiệp mà người tiêu dùng phải gánh chịu vì giá cả tất cả các mặt hàng hóa tăng và đồng nghĩa với thuế thu nhập cá nhân cũng tăng theo, nhưng số lượng và chất lượng hàng hóa không giảm. Với những khoản nở quốc thì thì trầm trọng hơn vì, giá cả của đồng tiền nội và tiền dùng phổ biến như USD hay Ero bị nới rộng khoảng cách và lãi và nợ sẽ bị đẩy lên cao dẫn đến không thể có khả năng để chi trả. Tình hình nợ công của Hi Lạp và nợ công Châu Âu kéo dài từ những năm 2024 - 2024, tạo ra những cuộc tuần hành, biểu tình để phản đối tình trạng thất nghiệp, đói nghèo, cắt giảm an sinh xã hội. Cuộc khủng hoảng nợ công này đã cuốn phăng hàng nghìn tỷ USD và lũng đoạn hệ thống chính trị của quốc gia với sự ra đi của hàng loạt các chính trị gia như Thủ tướng George Papandreou của Hy Lạp, Thủ tướng Silvio Berlusconi của Ý...Tất cả chúng - lạm phát trở thành hiểm họa cho mỗi cá nhân và quốc gia. Do vậy, nhiều phương án kiềm chế ảnh hưởng xấu của lạm phát đã được nảy sinh.  

Việc làm Tài chính tại Hồ Chí Minh

4. Một số phương án kiểm soát lạm phát hiện nay

Lạm phát là vấn nạn của không phải riêng một nền kinh tế nào, ngay đối với cả những quốc gia đáng có tỉ lệ tăng trưởng ổn định, thì việc dè chừng với thảm kịch này luôn luôn được chú trọng trong hàng giải pháp quan trọng trong kinh tế bởi việc điều chỉnh những chính sách tiền tệ và tài khóa. Tiêu biểu có thể kể đến như:

+ Ngừng phát hành tiền lưu thông tránh bị mất giá tiền hay sự tự ý tăng giá của các doanh nghiệp kinh tế tư nhân.

+ Các ngân hàng do nhà nước quản lý bán vàng và ngoài tệ cho các ngân hàng thương mại để tăng tỉ lệ dự trữ bắt buộc hoặc mở bán chứng từ có giá cao.

+ Giảm chi ngân sách, chỉ sử dụng cho những trường hợp khẩn cấp như thiên tai hay dịch bệnh và giao cho các doanh nghiệp đầu tư và nộp thuế, cắt giảm đầu tư công.

+ Giảm bớt các chi phí đầu vào như nhập khẩu, máy móc và điều chỉnh thuế doanh nghiệp hợp lý. 

Tìm việc

Trên đây là toàn bộ những thông tin đi giải thích cho câu hỏi lạm phát là gì và những thông tin liên quan của timviec365.vn. Hi vọng, nó sẽ thực sự hưu ích với quan trong quá trình giải mã thuật ngữ này. Thân ái!