Tài sản cố định là gì và điều kiện để ghi nhận tài sản cố định

1. Khái niệm và vai trò của tài sản cố định là gì?

1.1. Tài sản cố định là gì?

Tài sản cố định là tất cả những tài sản có thể là có hình dạng cụ thể khiến chúng ta dễ dàng nhận biết và phân biệt được hoặc cũng có thể là những tài sản vô hình có giá trị lớn và có chu kỳ hoạt động ít nhất từ 1 năm trở lên phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

1.2. Vai trò của tài sản cố định trong doanh nghiệp

Nhờ có những tài sản cố định này mà doanh nghiệp có thể duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh một cách ổn định nhất.

Tài sản cố định là một phần không thể thiếu trong công thức tính giá thành của sản phẩm để biết được doanh nghiệp có đang sử dụng đúng nguồn lực hiện có hay không. Việc xác định đúng tài sản cố định sẽ khiến kế toán hạch toán, định khoản nhanh hơn.

2. Khấu hao và hao mòn tài sản cố định là gì và phân biệt chúng như thế nào?

Hao mòn tài sản cố định chính là việc tài sản cố định trong quá trình sử dụng do bị chịu nhiều tác động của các nguyên nhân khác nhau làm chúng bị hao mòn, giá trị sử dụng bị giảm bớt. Sự hao mòn này sẽ được chia thành hai dạng đó là:

+) Hao mòn hữu hình: Chính là việc tài sản hao mòn theo thời gian và sự tác động từ các tác nhân bên ngoài dẫn đến sản phẩm giảm dần về mặt giá trị và thời gian sử dụng.

+) Hao mòn vô hình: Còn đối với hao mòn hữu hình sẽ là sự giảm dần giá trị của sản phẩm làm nguyên nhân chủ yếu đó là do sự cải tiến của khoa học công nghệ. Những máy móc khi đã được đưa vào sử dụng trước sẽ luôn có giá trị thấp hơn so với những thiết bị được cải tiến và ra đời sau.

Khấu hao tài sản cố định chính là việc phân bổ sự hao mòn của tài sản cố định vào giá thành của sản phẩm để tái sử dụng tài sản cố định sau khi đã hết thời hạn sử dụng.

Từ những khái niệm trên cho thấy kế toán sẽ dựa vào từng loại tài sản cố định có giá trị khác nhau để tính khấu hao giá trị của chúng vào giá thành sản phẩm. Nếu làm nhân viên kế toán chắc chắn bạn cần phải nắm rõ được nghiệp vụ này để tránh nhầm lẫn hoặc bỏ sót khi hạch toán dẫn đến việc tính sai giá thành của sản phẩm gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Xem thêm: Mô tả công việc kế toán trưởng - Vai trò, nhiệm vụ kế toán trưởng

3. Có những cách phân loại nào của tài sản cố định?

Tài sản cố định sẽ được chia thành 3 loại sau đây để thuận tiện cho việc quản lý của doanh nghiệp:

3.1. Tài sản cố định hữu hình

Là loại tài sản có hình thái vật chất cụ thể và thỏa mãn các điều kiện như là tham gia vào nhiều chu trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp mà vẫn giữ nguyên được trạng thái ban đầu.

Ví dụ về tài sản cố định hữu hình: Nhà xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện hay là đất đai,...

3.2. Tài sản cố định vô hình

Khác với tài sản cố định hữu hình thì tài sản cố định vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất cụ thể, nó thể hiện một lượng được đầu tư và cũng thoả mãn điều kiện tham gia vào nhiều chu trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ví dụ như là chi phí liên quan đến bản quyền của doanh nghiệp, chi phí sử dụng đất đai,...

3.3. Tài sản cố định đi thuê tài chính

Tài sản cố định đi thuê tài chính được hiểu là những tài sản mà một doanh nghiệp có thể đi thuê của những công ty cho thuê tài chính, trong đó những tài sản này cần phải đáp ứng được một số điều kiện cụ thể sau đây: 

+) Khi kết thúc thời hạn được thuê đối với tài sản cố định, bên thuê sẽ được phép lựa chọn có nên mua lại tài sản hay không.

+) Tổng số tiền thuê tài sản được quy định trong hợp đồng tại thời điểm thuê phải có giá trị tương đương với giá trị của tài sản đó ở thời điểm ký kết hợp đồng giữa hai bên.

3.4. Loại tài sản cố định tương tự

Loại tài sản này có công dụng và giá trị  tương tự trong cùng một lĩnh vực kinh doanh được doanh nghiệp sử dụng vào các hoạt động sản xuất kinh doanh.

Xem thêm: Bút toán là gì? Những điều cần biết về bút toán

Tìm việc

4. Điều kiện nào để nhận biết tài sản cố định mà doanh nghiệp cần biết?

Điều kiện cũng như tiêu chuẩn để nhận biết một tài sản có phải là tài sản cố định hay không rất đơn giản, hãy theo dõi nội dung sau đây để biết chúng là gì nhé:

+) Tài sản có thể đem lại lợi ích kinh tế trong tương lai.

+) Thời gian sử dụng ít nhất từ 1 năm trở lên mới được coi là tài sản cố định.

+) Nguyên giá của sản phẩm phải được định giá một cách chính xác và tin cậy nhất, trong đó giá trị phải đạt từ 30 triệu đồng trở lên thì mới đủ tiêu chuẩn liệt kê vào tài sản cố định.

Có một lưu ý mà các bạn cần phải nắm được ở nội dung này đó là tất cả những tài sản không thỏa mãn được 3 điều kiện trên thì sẽ được hạch toán hoặc phân bổ vào chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, tuyệt đối không được trích khấu hao tài sản.

5. Nguyên tắc về việc xử lý tài sản cố định trong doanh nghiệp

Nguyên tắc quản lý tài sản cố định phải được thực hiện một cách nghiêm túc theo đúng quy định được đặt ra, cụ thể như sau: 

+) Mọi tài sản cố định của doanh nghiệp đều phải có hồ sơ quản lý riêng: Hồ sơ này bao gồm rất nhiều các biên bản được lập từ khi phát sinh giao dịch cho đến khi kết thúc sử dụng tài sản đó như là Biên bản giao nhận tài sản cố định, Hợp đồng mua bán tài sản cố định, Hoá đơn mua và các chứng từ gốc khác có liên quan.

+) Mỗi một tài sản cố định đều phải được quản lý theo đúng nguyên giá của nó, sự hao mòn trong thời gian sử dụng và cả giá trị còn lại sau khi kết thúc kỳ sản xuất kinh doanh.

+) Với những tài sản cố định không cần dùng hoặc chờ thanh lý nhưng chưa hết khấu hao, doanh nghiệp cũng cần phải có biện pháp quản lý chặt chẽ và vẫn tiến hành trích khấu hao theo quy định hiện hành.

+) Nguyên tắc cuối cùng đó là việc quản lý những tài sản cố định đã khấu hao hết giá trị nhưng vẫn được tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vấn đề này cần phải được quản lý nghiêm khắc để không làm ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng của sản phẩm. 

6. Một số lưu ý khi sử dụng tài sản cố định trong doanh nghiệp

Tài sản cố định đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp, mỗi khi có biến động tăng hoặc giảm đều có ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy doanh nghiệp cần hết sức lưu ý trong việc hạch toán tài sản cố định:

6.1. Lưu ý khi hạch toán tài sản cố định

Đối với tài sản cố định cần phải được hạch toán theo định kỳ trong đó bao gồm cả giá trị đã khấu hao và giá trị còn lại của tài sản.

Không hạch toán tăng với những tài sản cố định đầu tư hay xây dựng đã đưa vào sử dụng, đã có doanh thu nhưng lại chưa có hồ sơ quyết toán.

Khi tính khấu hao tài sản cố định thì kế toán cần lưu ý một số điểm sau đây: 

+) Những tài sản cố định đi thuê sẽ do bên cho thuê tính khấu hao.

+) Với những tài sản cố định mới được đưa vào sử dụng nhưng chưa xác định được nguyên giá của nó thì hãy hạch toán với con số ước tính đến khi xác định được nguyên giá chính xác thì điều chỉnh sau.

+) Đặc biệt không hạch toán tài sản cố định vào giá vốn hàng bán với những khấu hao tương ứng nhưng lại không đạt hiệu quả công suất.

+) ...

Việc làm kế toán tổng hợp

6.2. Lưu ý về việc trích khấu hao tài sản cố định

Tất cả các tài sản cố định của doanh nghiệp đều phải được tiến hành trích khấu hao, tuy nhiên có một số tài sản sau đây sẽ không được hạch toán, cụ thể như sau:

+) Tài sản cố định đã hết giá trị sử dụng nhưng vẫn tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

+) Tài sản đang được khấu hao trong kỳ sản xuất nhưng bị mất cho nên cũng không được hạch toán.

+) Tất cả những tài sản cố định doanh nghiệp đang quản lý nhưng có quyền sở hữu thì tuyệt đối không được phép hạch toán để tính chi phí.

+) Những tài sản cố định không được theo dõi hoặc quản lý trong sổ kế toán của doanh nghiệp.

+) Tất cả những tài sản được cấp từ nguồn viện trợ không hoàn lại của các cơ quan có thẩm quyền với mục đích phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học.

+) Tài sản cố định là quyền sở hữu đất lâu dài cũng không được hạch toán vào sổ kế toán.

7. Giải pháp tăng cường quản lý hiệu quả tài sản cố định mà doanh nghiệp cần phải biết

Để đảm bảo được tính an toàn khi sử dụng tài sản cố định, doanh nghiệp cần phải có những biện pháp tăng cường quản lý với các loại tài sản cố định của mình để tiết kiệm được tối đa chi phí trong việc tính giá thành của sản phẩm, hãy xem một số giải pháp mà tôi gợi ý ngay sau đây nếu như bạn chưa biết cách quản lý cho doanh nghiệp của mình:

7.1. Đối với giai đoạn đưa ra quyết định đầu tư

- Đề xuất mua tài sản cố định: Trong công tác thực hiện bất cứ một dự án nào đó của doanh nghiệp luôn luôn tồn tại những đề xuất về việc mua tài sản cố định, vì vậy để tránh lãng phí cán bộ quản lý cấp cao cần phải xem xét kỹ những tài sản này phục vụ với vai trò gì và nó có cần thiết phải được sử dụng trong quá trình tạo ra sản phẩm hay không và quan trọng đó phải là những tài sản được nêu trong kế hoạch của dự án.

- Lựa chọn nhà cung cấp: Sau khi đề xuất mua tài sản cố định đã được các cán bộ có thẩm quyền ký và xét duyệt, lúc này bộ phận chuyên trách sẽ có nhiệm vụ liên hệ với nhà cung cấp và tham khảo giá. Ở giai đoạn này, nên cân nhắc về sự hợp lý về chi phí và chất lượng của tài sản sao cho phù hợp với doanh nghiệp nhất.

7.2. Giai đoạn ghi nhận và sử dụng tài sản cố định trong doanh nghiệp

- Nhận và ghi nhận tài sản cố định thông qua phiếu mua hàng, kiểm tra đúng mặt hàng, số lượng và chất lượng của nó xem có giống với thỏa thuận ban đầu hay không. Việc nhận tài sản cố định từ nhà cung cấp sau khi vận chuyển về doanh nghiệp thành công cần phải được lập biên bản bàn giao và có chữ kỹ của đại diện hai bên đầy đủ thì mới hoàn tất việc trao đổi, mua bán. Sau khi hoàn thành lắp đặt và giao cho các bộ phận liên quan kế toán sẽ ghi nhận tài sản vào sổ kế toán để tiến hành hạch toán và khấu hao tài sản cố định.

- Giao trách nhiệm quản lý: Sau khi tiến hành lắp đặt xong, những tài sản này cần phải được quản lý bời vì chúng có giá trị rất lớn cần được giữ gìn. Nên giao cho trưởng bộ phận quản lý các công đoạn liên quan để họ dễ dàng quản lý hơn.

- Thực hiện kiểm kê tài sản cố định theo định kỳ: Doanh nghiệp sẽ kiểm tra tài sản cố định hàng năm để phát hiện những tài sản bị mất mát hay bị hư hỏng để có kế hoạch mua tài sản mới hoặc tiến hành sửa chữa.

Việc làm chuyên viên kế toán

7.3. Giai đoạn thanh lý tài sản cố định

Khi tiến hành thanh lý một số tài sản cố định, doanh nghiệp cũng cần phải được quản lý một cách chặt chẽ để hạn chế việc thanh lý những tài sản vẫn còn thời hạn sử dụng hoặc là giá thanh lý dưới giá thị trường. Vậy thì giải pháp được đặt ra đối với giai đoạn này là gì hãy theo dõi nội dung bên dưới:

+) Kiểm tra định kỳ hàng năm và xem xét những tài sản nào không còn sử dụng được và sử dụng không đem lại hiệu quả thì nên tiến hành thanh lý tài sản đó.

+) Ban hành ra những thủ tục về việc thanh lý tài sản cố định: Theo nguyên tắc bộ phận nào cần thanh lý tài sản thì phải lập một phiếu đề nghị thanh toán tài sản cố định và cần phải được quy định sẵn người có thẩm quyền xét duyệt trong trường hợp này sau đó ký và xác nhận đối với biên bản thanh lý. Và trước khi tiến hành hạch toán thanh lý tài sản mà ở đây là tài sản cố định cần phải thông qua hội đồng xét duyệt để tránh các sai phạm xảy ra như là thông đồng với người ngoài rút lõi tiền bán tài sản, kế toán cũng cần định giá tài sản hoặc thuê ngoài,...

Trên đây là một số thông tin xoay quanh về tài sản cố định, hy vọng rằng với những thông tin hữu ích này các bạn có thể hiểu rõ về khái niệm tài sản cố định là gì và biết cách quản lý tài sản cố định của doanh nghiệp mình sao cho tốt nhất. Ngoài những thông tin trên đây, các bạn cũng có thể truy cập timviec365.vn để tìm kiếm thêm những thông tin liên quan đến tài sản cố định khác bằng cách gõ một số nội dung sau đây vào phần tìm kiếm: tài sản cố định là gì 2024, nguyên giá tài sản cố định là gì,...

Chúc các bạn có được thêm vốn kiến thức mới thông qua bài viết chia sẻ trên đây của tôi, hãy theo dõi timviec365.vn để luôn được cập nhật thông tin mới nhất nhé, hẹn gặp các bạn ở những bài viết sau.

Xem thêm: Kế toán công nợ là gì? Mô tả công việc kế toán công nợ chi tiết