Đơn vị hành chính sự nghiệp là gì? Câu chuyện xoay quanh “nó”

1. Tìm hiểu về đơn vị hành chính sự nghiệp

1.1. Khái niệm

Đơn vị hành chính sự nghiệp được hiểu là bao gồm tất cả các đơn vị và cơ quan hành chính công (tiếng anh gọi là public administration) được hoạt động dựa trên các nguồn kinh phí của Nhà nước cấp hoặc của cơ quan cấp trên cấp xuống, bằng các nguồn kinh phí khác: Hội phí, viện phí, học phí,...những nguồn này được thu từ các hoạt động kinh doanh và dịch vụ nhằm mục đích phục vụ cho các nhiệm vụ của Nhà nước trong đó chủ yếu là các hoạt động chính trị xã hội.

Đơn vị hành chính sự nghiệp có rất nhiều loại, có thể dựa vào kinh phí, theo ngân sách và theo phân cấp quản lý. Chính vì thế mà đơn vị hành chính sự nghiệp được phân thành 3 loại chủ yếu sau:

1.2. Phân loại đơn vị hành chính sự nghiệp

- Thứ nhất, theo khả năng tự đảm bảo kinh phí của đơn vị: Gồm có các đơn vị hành chính thuần túy, và đơn vị sự nghiệp có nguồn thu.

+ Đơn vị sự nghiệp hành chính thuần túy là những cơ quan công quyền của Nhà nước, các đơn vị này được cấp 100% ngân phí từ Nhà nước, và các đơn vị này thực hiện các nhiệm vụ mà Nhà nước giao cho, ví dụ như: Ủy ban nhân dân xã, huyện, tỉnh,...

+ Đơn vị hành chính có nguồn thu, tức là các đơn vị này có những hoạt động tạo ra nguồn thu về cho  chính mình, nhưng bên cạnh đó vẫn phải có sự hỗ trợ từ kinh phí Nhà nước. Ví dụ như: Trường học, bệnh viện, viện nghiên cứu,...trong đó trường học là đơn vị tự đảm bảo một phần kinh phí, còn viện nghiên cứu thì được đảm bảo 100% nguồn kinh phí từ Nhà nước.

- Thứ hai, phân loại theo cấp quản lý tài chính, các đơn vị hành chính sự nghiệp được tổ chức bởi Nhà nước theo một hệ thống chạy dọc, đảm bảo phù hợp với từng cấp ngân sách của Nhà nước, và được chia thành ba cấp sau:

+ Đơn vị hành chính dự toán cấp 1: Được hiểu đây chính là đơn vị được nhận trực tiếp ngân sách từ Thủ tướng Chính phủ hoặc có thể từ Ủy ban nhân dân, sau đó đơn vị này thực hiện phân bổ ngân sách và giao dự toán cho các đơn vị cấp dưới trực thuộc quản lý của mình.

+ Đơn vị hành chính dự toán cấp 2: Được hiểu là đơn vị  thuộc sự quản lý của đơn vị cấp 1, và được đơn vị cấp 1 giao cho dự toán ngân sách, và được phân bố dự toán lại cho đơn vị cấp 3.

+ Đơn vị hành chính dự toán cấp 3: Chính là đơn vị thuộc sự quản lý dưới quyền của đơn vị dự toán cấp 1, và cũng là đơn vị trực tiếp được sử dụng ngân sách từ cấp trên giao xuống. Dưới đơn vị cấp 3 vẫn còn có những đơn vị khác, những đơn vị dưới cấp 3 sau khi nhận được kinh phí thì phải thực hiện đúng nhiệm vụ được giao.

- Thứ ba, chính là phân loại hành chính sự nghiệp theo ngân sách: Trong đó có ba đơn vị là đơn vị cấp Trung ương (được sử dụng nguồn ngân sách từ Trung ương), cấp tỉnh (sử dụng ngân sách từ tỉnh), cấp huyện (sử dụng ngân sách từ huyện)

Như vậy bạn có thể mường tượng ra được đơn vị hành chính sự nghiệp của nước ta là như thế nào rồi chứ. Đơn vị hành chính của nước ta hoạt động dưới sự chỉ đạo của Nhà nước là chủ yếu, chính vì thế mà nó có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội.

2. Tầm quan trọng của các đơn vị hành chính sự nghiệp

Từ xưa đến nay, người dân vẫn có những quan niệm không tốt về đơn vị hành chính đó chính là “hành là chính”, nhưng thực chất có phải như vậy hay không? Có phải đơn vị sự nghiệp hành chính làm khó dân và không muốn đem lại lợi ích cho dân hay không? Nhà nước ta hoạt động theo cơ chế là “Nhà nước của dân, do dân, vì dân và do dân quản lý”. Mà những đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động do nguồn ngân sách của Nhà nước, hoạt động dưới sự chỉ đạo của Nhà nước, chính vì thế mà cũng sẽ hoạt động với mục đích đem lại lợi ích cho nhân dân.

Một Nhà nước hoạt động theo cơ chế phân quyền, tránh lạm dụng quyền chính vì thế mà những đơn vị hành chính sự nghiệp ra đời, và mang trên mình nhiều sứ mệnh quan trọng.

- Đơn vị hành chính sự nghiệp là những đơn vị thực hiện hóa những nhu cầu thiết yếu của nhân dân như: Mong muốn được học tập, mong muốn được khám chữa bệnh,...

- Bên cạnh đó nó còn đảm bảo an sinh cho xã hội, không làm mất đi tính cân bằng trong xã hội.

- Giải quyết những khó khăn, giải đáp những thắc mắc của nhân dân.

- Đảm bảo thực hiện đúng, đủ và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao từ cấp trên xuống. Bên cạnh đó cũng chính là cơ quan tiếp thu những ý kiến đánh giá từ người dân rồi phản ánh lên cấp trên. Có thể nói đây chính là người trung gian kết nối dân với chính quyền cấp trên.

Với những vai trò mà đơn vị hành chính sự nghiệp đang làm thì có thể nói nó không thể thiếu trong cuộc sống hiện nay được. Chính vì thế mà những người đang có những định kiến hay đánh giá không tốt về đơn vị hành chính thì cũng có thể xóa bỏ được rồi.

>> Xem thêm: Công văn tiếng anh là gì

3. Giới thiệu đến bạn một số đơn vị hành chính sự nghiệp

3.1. Trường học

Chắc chắn đây là đơn vị không còn xa lạ với tất cả chúng ta nữa, đúng không nào. Trường học là một đơn vị hành chính được Nhà nước cấp cho một nguồn kinh phí hỗ trợ nhất định hàng năm. Chính vì thế đây cũng chính là lý do học phí của các trường công lập thường thấp hơn dân lập. Đơn vị hành chính này thực hiện chức năng chủ yếu đó chính là giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng và phát hiện những mầm non cho đất nước. Mặc dù là đơn vị hành chính sự nghiệp được nhận kinh phí từ Nhà nước, tuy nhiên, trường học chính là đơn vị có tạo ra nguồn thu cho chính mình và được xếp vào loại đơn vị hành chính có nguồn thu.

3.2. Bệnh viện

Bệnh viện cũng chính là đơn vị hành chính sự nghiệp, bệnh viện hàng năm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ rất nhiều trong việc cải thiện cơ sở trang thiết bị y tế, thiết bị văn phòng. Bệnh viện thực hiện chức năng chính là khám chữa bệnh cho người dân. Tuy là được nhận hỗ trợ chi phí từ Nhà nước, thế nhưng bệnh viện vẫn là đơn vị có tạo ra nguồn thu từ việc khám chữa bệnh. Chính vì thế mà khi đi đến bệnh viện ít nhiều thì bạn vẫn phải đóng tiền chi trả cho việc khám chữa bệnh. Với chức năng chính là khám chữa bệnh vì thế mà các bệnh viện công thực hiện dựa trên lợi ích của người dân là chính.

3.3. Các viện nghiên cứu thuộc đơn vị hành chính sự nghiệp

Viện nghiên cứu chắc hẳn không còn mấy xa lạ với những nhà nghiên cứu nữa. Viện nghiên cứu là đơn vị tạo ra nguồn thu, tuy nhiên lại khác với hai đơn vị trên chính là, viện viên cứu được nhận 100% kinh phí từ Nhà nước, còn hai đơn vị trên chỉ nhận được một phần. Tại sao lại có sự khác biệt như vậy, chính là vì viện nghiên cứu sẽ là nơi nghiên cứu ra những thuốc, giống cây,...tất cả những thứ có ích và tiện lợi nhất cho con người. Viện nghiên cứu này thực hiện dưới sự quản lý trực tiếp của các cơ quan Nhà nước.

3.4. Ủy ban nhân dân

Bất kỳ một địa phương nào cũng sẽ có Ủy ban nhân dân cấp xã cho đến cấp tỉnh. Ủy ban nhân dân chính là đơn vị hành chính nhận 100% kinh phí từ nhà nước và không có nguồn thu. Theo như Hiến pháp Việt Nam năm 2024 quy định thì Ủy ban nhân dân chính là tổ chức và thực hiện thi hành Hiến pháp, pháp luật đúng theo quy trình, thủ tục hành chính tại các địa phương, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ mà cấp trên giao xuống chẳng hạn như ban hành các văn bản hành chính mang nội dung thông báo như mẫu thông báo nội bộ tới các cán bộ đang làm việc tại uỷ ban, phổ cập các quy định, thủ tục pháp lý cho người dân về các vấn đề xã hội, kinh doanh, sinh sống,...

>> Xem thêm: Mẫu đơn xin trợ cấp ốm đau

4. Giải pháp để đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động hiệu quả

Những năm gần đây, trên báo đài không thiếu những vụ cấp trên cắt xén bớt chi phí, chi phí Nhà nước cấp xuống nhiều nhưng đến tay người dân thì không được bao nhiêu. Hay có nhiều vụ “lồm xồm” ăn bớt tiền của các dự án,...khi thực hiện phân quyền thì đây cũng chính là mặt trái của nó. Những vấn đề mà Nhà nước khó kiểm soát. Chính vì thế để đảm bảo quyền lợi cho nhân dân và các đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động thực sự có hiệu quả thì hãy cùng nhau tham khảo những biện pháp sau:

- Thứ nhất, quản lý chặt chẽ bộ máy từ trên xuống, nâng cao tinh thần tự giác, trung thực các cán bộ.

- Thứ hai, thực hiện tuyên dương, khen thưởng những cá nhân có thành tích xuất sắc, để làm gương cho những cá nhân khác thực hiện theo.

- Thứ ba, lắng nghe, tiếp thu ý kiến phản ánh của người dân, ưu tiên xử lý những thắc mắc, ý kiến của người dân trước. Như vậy thì mới tạo được niềm tin của dân, để dân yên tâm.

- Thứ tư, đối với những cá nhân, tập thể đơn vị làm sai, làm trái những quy định thì phải sử dụng những hình thức xử lý xứng đáng, chứ không thể chỉ có “viết kiểm điểm” hay “hạ bậc lương”,...như thế những cá nhân mắc lỗi sẽ không bị răng đe, và sẽ có nguy cơ tái phạm lần sau.

- Thứ năm, mở các lớp bồi dưỡng đạo đức chính trị, đạo đức nghề nghiệp để giáo dục những cán bộ ngay từ trong tư tưởng, làm việc phục vụ lợi ích cho mọi người như cho chính người nhà của mình.

Các cơ quan quản lý sự nghiệp đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong xã hội ngày nay, vì vậy chúng cần phải hoạt động hiệu quả để mang lại lợi ích tốt cho cộng đồng.

Với những thông tin mà timviec365.vn đem lại, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu “đơn vị hành chính sự nghiệp là gì” và nếu muốn tìm công việc trong các đơn vị hành chính sự nghiệp thì bạn cũng có thể truy cập vào website timviec365.vn để tìm kiếm công việc.