Nguyên nhân khiến năng suất làm việc của người Việt Nam thấp

1. Tổng quan về năng suất làm việc của người Việt Nam

Việt Nam là đất nước có năng suất làm việc thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á. Theo thống kê, năng suất làm việc nước ta chỉ bằng 7% của Singapore, bằng 17,6% so với Malaysia và chỉ bằng 89,1% so với người hàng xóm Lào. 

Lấy một ví dụ thực tế: Khi người Singapore làm việc trong một ngày, họ sản xuất được 100 cái áo thì người Việt Nam mới sản xuất được 7 cái. Đủ có thể thấy được sự chênh lệch rất lớn trong năng suất làm việc của người dân Việt. 

Một số những lĩnh vực có năng suất đáng báo động là vận tải, truyền thông, công nghiệp chế biến và xây dựng. Một số ngành có năng suất ổn định hơn là khai khoáng, các dịch vụ cộng đồng, tài chính, văn phòng và bất động sản. 

Các năm về trước khi các anh bạn Lào, Campuchia còn là một nước nghèo nàn, lạc hậu do chịu ảnh hưởng nặng nề của chiến tranh thì bây giờ Việt Nam lại càng gia tăng khoảng cách kinh tế với họ. Điều này đặt ra những thách thức cho các cấp lãnh đạo và người dân cần phải tìm ra nguyên do và các giải pháp xử lý trong quá trình phát triển kinh tế quốc gia để theo kịp các nước trong khu vực và trên thế giới.

2. Nguyên nhân khiến năng suất làm việc của người Việt Nam bị hạn chế

2.1. Cơ cấu kinh tế

Dù đã cố gắng đẩy mạnh công nghiệp hóa nhưng cơ cấu kinh tế Việt Nam vẫn chuyển dịch rất chậm. Công nghiệp và xây dựng chỉ chiếm khoảng 34%, lĩnh vực dịch vụ chiếm gần 42%. Người dân hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp vẫn còn nhiều. 

Trong khi đó, các nước trên thế giới đang bùng nổ chuyển dịch cơ cấu kinh tế để hướng tới trở thành nước phát triển. Trong nhiều năm nỗ lực, dù đã có những điểm nhấn nhất định trong nền kinh tế thị trường về mức độ phát triển kinh tế. Nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng mục tiêu trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm nông nghiệp, tăng công nghiệp và dịch vụ. 

2.2. Cơ cấu lao động

Vốn dĩ Việt Nam ta là một nước có truyền thống nông nghiệp lúa nước trong nhiều năm. Chính vì thế mà có tới 70% người dân làm việc ở lĩnh vực nông nghiệp. Tập trung nhiều như thế nhưng năng suất mang lại không cao.

Người dân còn áp dụng các phương thức trồng trọt theo hộ gia đình, các phương pháp trồng trọt lạc hậu, ảnh hưởng nhiều từ các yếu tố tự nhiên như mưa, gió, bão, lũ. Đặc biệt, trong những năm gần đây, hiện tượng bỏ ruộng, bỏ đất ngày càng nhiều. Người dân tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc để trồng cấy nhưng lại không mang lại hiệu quả cao. Thay vì tìm cách để cải thiện tình trạng năng suất thấp thì người dân thường sẽ bỏ ruộng không và chuyển dịch sang làm việc tại các lĩnh vực khác. Do đó, hiệu quả làm việc đã thấp, nay lại càng thấp hơn. 

2.3. Công nghệ lạc hậu

Có một số bài báo đã ví Việt Nam giống như một bãi rác thải công nghệ. Thật đáng buồn, nhưng nó lại là sự thật. Tại sao họ lại nói như vậy? 

Công nghệ của Việt Nam được đánh giá là thụt lùi 30 năm so với các nước phát triển. Để hình dung rõ hơn thì tôi sẽ đưa một ví dụ thực tế: những máy móc, thiết bị chúng ta đang sử dụng trong năm nay thì đã được các quốc gia khác sử dụng từ 30 năm về trước. 

Khi các quốc gia đó khai thác hết tiềm năng và đã nghiên cứu ra các máy móc công nghệ mới thì Việt Nam mới bắt đầu tiếp cận và mua lại những máy móc đó để áp dụng cho các doanh nghiệp của mình. Cứ như thế, đất nước chúng ta mãi chẳng đuổi kịp công nghệ nước bạn. 

Trong khi nước ta tưới rau bằng xô chậu thì các nước phát triển đã sử dụng máy bơm, khi nước ta sử dụng máy bơm thì các nước phát triển đã sử dụng hệ thống tưới tự động. Và còn nhiều các ví dụ khác về sự lạc hậu trong công nghệ của Việt Nam. 

Công nghệ chính là yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng tới năng suất làm việc của người lao động. Công nghệ càng hiện đại, sức người bỏ ra càng ít đi mà năng suất làm việc lại tăng lên. Do đó, cải thiện công nghệ chính là bước tiến lớn trong năng suất làm việc. 

2.4. Chất lượng trong đào tạo lao động

Cơ cấu nhân lực Việt Nam làm việc trong lĩnh vực làm việc giản đơn còn khá nhiều. Họ thường làm việc theo sự chỉ dẫn của những người chỉ dạy mà không thông qua đào tạo hay trường lớp. Vì thế mà người lao động không hiểu được bản chất, nguyên lý của công việc, họ chỉ biết làm việc theo quy trình mà không hề có sự sáng tạo hay phát triển. 

Trong khi đó, công nghệ tin học 4.0 tại các quốc gia trên thế giới phát triển như vũ bão, nguồn nhân lực cho lĩnh vực này lại vô cùng hạn hẹp, chưa có những người nghiên cứu và làm việc chuyên sâu. Việt Nam còn phải mất nhiều chi phí cho việc thuê những chuyên gia và người làm việc trên thế giới về để vận hành công nghệ. 

2.5. Quy mô doanh nghiệp và quản lý

Phần lớn các doanh nghiệp ở Việt Nam đều có quy mô nhỏ hoặc siêu nhỏ, doanh nghiệp gia đình, họ có tiềm lực kinh tế thấp nên việc áp dụng các chính sách về công nghệ hay nhân lực còn rất hạn chế. 

Sự quản lý của các lãnh đạo trong doanh nghiệp cũng ảnh hưởng lớn tới năng suất làm việc của nhân viên. Có những cá nhân giỏi chuyên môn nhưng lại không giỏi quản lý gây ảnh hưởng tới việc thúc đẩy tinh thần làm việc, tạo động lực cho các nhân viên trong công ty. 

3. Cải thiện năng suất làm việc của người Việt như thế nào? 

Áp dụng công nghệ nhiều hơn trong hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân, khuyến khích và tạo điều kiện cho người dân chuyển dịch cơ cấu việc làm sang lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ. Đẩy mạnh công tác dạy nghề, đào tạo chuyên sâu, tìm kiếm việc làm cho người dân để họ sẵn sàng làm việc trong một lĩnh vực công nghệ mới. Các doanh nghiệp có thể áp dụng các phần mềm phân công công việc để tăng thêm hiệu quả trong việc quản lý người lao động. 

Đồng thời, bản thân mỗi người cần phải cố gắng hơn, nhiệt huyết hơn, sáng tạo hơn trong công việc. Mỗi người là một giọt nước nhưng toàn thể dân tộc Việt Nam đoàn kết thì mới có thể giúp phát triển đất nước. Dù dịch bệnh vẫn còn kéo dài, đây chính là thách thức và cơ hội để chúng ta nghiên cứu, học tập nhiều hơn để phát triển bản thân, là tiền đề để phát triển công việc sau này. 

Trên đây là toàn bộ nội dung về năng suất làm việc của người Việt Nam. Mong rằng qua bài viết này, các bạn sẽ có thêm hiểu biết và có động lực hơn trong cải thiện năng suất làm việc của mình.