Cách để quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp hiệu quả nhất

1. Lý do cần quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp là gì?

Quyền sở hữu tài sản trí tuệ hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng các chiến lược phát triển kinh doanh cũng như lập kế hoạch để cạnh tranh, từ việc phát triển các sản phẩm ngày một hoàn hảo, thiết kế sản phẩm, cung cấp các dịch vụ cho đến tiếp thị, thu hút vốn tài chính cũng như việc xuất khẩu và mở rộng các hoạt động kinh doanh ra nước ngoài. Sẽ tùy khả năng và nhu cầu của mình mà các chủ doanh nghiệp sẽ chọn cách thức tốt nhất trong việc quản lý tài sản phù hợp.

Các doanh nghiệp hầu hết đều sở hữu 1 hoặc nhiều thương hiệu riêng và có tên thương mại. Quyền sở hữu trí tuệ sẽ giúp doanh nghiệp đó giữ vững và phát triển được các chiến lược kinh doanh của mình, để doanh nghiệp ngày càng phát triển hiệu quả.

Hầu hết các doanh nghiệp đều có cho mình bí mật kinh doanh có giá trị riêng, như: các chiến lược bán hàng muốn bảo mật, danh sách khách hàng, kiểu dáng sản phẩm có tính sáng tạo và mang đậm dấu ấn của doanh nghiệp,... Vì vậy, quyền sở hữu trí tuệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý tài sản một cách hiệu quả.

Quản lý tài sản trí tuệ cũng giúp các doanh nghiệp có thể thoải mái công khai quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ bằng cách sử dụng các sản phẩm, ấn phẩm, tài liệu quảng cáo hay bán lẻ,... Do đó, việc quản lý tài sản trí tuệ hiệu quả giúp cho các doanh nghiệp đạt được giá trị lợi ích tối đa, giữ vững được thương hiệu với khách hàng và đảm bảo được sự uy tín của mình trên thương trường.

Xem thêm: Tài sản vô hình của doanh nghiệp bao gồm những gì?

2. Cách thức hiệu quả quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp

Nếu bạn không đăng ký quản lý tài sản quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu hoặc sản phẩm của bạn giống như một ngôi nhà không khóa cửa, ai muốn lấy đồ gì đều có thể vào được. Điều này gây hậu quả nghiêm trọng cho sản phẩm của doanh nghiệp, doanh nghiệp bị giảm giá trị về sản phẩm, mất sự hấp dẫn đối với thị thường, nghiêm trọng hơn là tổn thất về kinh tế. Do đó, các doanh nghiệp đều cần quản lý tài sản trí tuệ.

2.1. Cách quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp

Các tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp có thể là bản vẽ máy móc, công thức nấu ăn, tài liệu, sản phẩm, quy trình,... Các tài sản này cần đảm bảo đáp ứng được quy định của pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ. Bạn cần phân loại được các sản phẩm này, sau đó cần có phương pháp bảo hộ các sản phẩm của mình trước khi tung ra thị trường. Dựa vào tính chất, sản phẩm và hoạt động của doanh nghiệp, bạn có thể áp dụng 2 phương pháp dưới đây.

2.1.1. Nên áp dụng các biện pháp quản trị nội bộ

Phương pháp này áp dụng với các cá nhân cụ thể đang làm việc trong doanh nghiệp sáng tạo ra sản phẩm tạo nên thương hiệu riêng cho doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp của bạn không đưa ra quyền sở hữu trí tuệ hay việc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ với sản phẩm của cá nhân đó ngay từ đầu, sẽ rất dễ xảy ra những tranh chấp về quyền sở hữu nếu những sản phẩm mà cá nhân đó tạo ra mang lại giá trị kinh tế cao.

Vì vậy, bạn cần áp dụng các biện pháp quản trị nội bộ trong việc quản lý tài sản như sau:

- Ký kết các thỏa thuận về việc bảo mật thông tin, chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ đó với đối tác hoặc người lao động.

- Doanh nghiệp cần ban hành các quy chế để công nhận các sáng kiến đó, bảo mật các thông tin cần thiết về sản phẩm và chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ trong nội bộ cho doanh nghiệp.

- Cần chú ý đến các điều khoản bảo mật về quyền sở hữu tài sản trí tuệ trong việc chuyển giao giữa các hợp đồng liên quan đến sở hữu trí tuệ.

2.1.2. Đăng ký bảo hộ cho các đối tượng sở hữu công nghiệp

Quyền sở hữu trí tuệ cho pháp luật đề ra với các cá nhân, tổ chức sở hữu quyền trí tuệ bao gồm quyền tác giả, các quyền liên quan đến tác giả, quyền liên quan đến giống cây trồng và quyền sở hữu công nghiệp.

Các quyền tác giả bao gồm những tác phẩm khoa học, văn học, nghệ thuật; quyền liên quan đến tác giả bao gồm bản ghi hình, ghi âm, buổi biểu diễn, chương trình phát sóng, các tín hiệu vệ tinh mang các chương trình đã được mã hóa; các quyền sở hữu công nghiệp bao gồm các kiểu sáng chế sản phẩm, kiểu dáng công nghiệp, bí mật kinh doanh, tên thương mại, vị trí địa lý, thiết kế bố trí các mạch tích hợp bán dẫn; quyền liên quan đến cây trồng gồm có vật liệu nhân giống và thu hoạch.

Các doanh nghiệp cần được cấp các văn bằng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ theo các thủ tục đăng ký do bộ luật ban hành. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần thực hiện đúng các điều kiện về luật định và đăng ký quyền sở hữu với các cơ quan có thẩm quyền về việc sở hữu trí tuệ.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống tài sản trí tuệ đầy đủ các yếu tố: Phân loại các sản phẩm sở hữu trí tuệ, xác lập quyền sở hữu, khai thác và xử lý xâm phạm chủ quyền.

Xem thêm: Phần mềm quản lý tài sản miễn phí cho doanh nghiệp: https://phanmemquanlytaisan.timviec365.vn/

2.2. Các bước xây dựng và bảo vệ tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp

Việc xây dựng và bảo vệ tài sản trí tuệ rất được các doanh nghiệp chú trọng và thường sẽ nằm trong những ưu tiên hàng đầu, bởi những tài sản này có liên quan trực tiếp tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và có thể là ảnh hưởng trực tiếp tới vị thế của doanh nghiệp trên thị trường.

Để xây dựng và bảo vệ tài sản trí tuệ trong tài sản trí tuệ, doanh nghiệp sẽ cần thực hiện theo các bước sau đây:

- Bước 1: Lựa chọn tên thương mại

Tên thương mại hay ở đây chính là thương hiệu của mỗi doanh nghiệp. Đây chính là một bước cần thiết để thành lập doanh nghiệp. Tên thương mại có vai trò rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp về khía cạnh nhận diện thương hiệu cũng như quảng bá hình ảnh về sản phẩm và doanh nghiệp trên thị trường.

- Bước 2: Thiết kế nhận diện thương hiệu

Nói một cách dễ hiểu hơn thì đây là công đoạn thiết kế các loại logo, banner, namecard, văn phòng, đồng phục… Điều cần chú ý ở đây đó là những thiết kế của mỗi doanh nghiệp cần đảm bảo không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Bước 3: Đăng ký sở hữu trí tuệ

Sau khi đã hoàn thiện việc chuẩn bị các tài liệu về các tài sản trí tuệ của doanh nghiệp cũng như các banner, logo… nhằm mục đích nhận diện thương hiệu, thì doanh nghiệp cần tiến hành công tác đăng ký sở hữu trí tuệ để biến những tài liệu trên trở thành tài sản độc quyền của mình.

- Bước 4: Hoạch định và xây dựng sách lược phát triển và quảng bá thương hiệu ngày càng phổ biến hơn và tiếp cận được tới nhiều khách hàng hơn.

- Bước 5: Xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản trị tài sản trí tuệ tại doanh nghiệp, áp dụng cho các đối tượng đã đăng ký tài sản trí tuệ ở trên như những Sáng kiến đổi mới, Giao kết kinh doanh, Tài sản trí tuệ, các Bí mật kinh doanh…

- Bước 6: Tiến hành công tác thẩm định và tái thẩm định giá các tài sản trí tuệ đã đăng ký.

- Bước 7: Sử dụng hợp lý các tài sản trí tuệ trên vào các hoạt động kinh doanh và mang lại các nguồn lợi về cho doanh nghiệp.

- Bước 8: Chuẩn bị các loại hợp đồng phục vụ cho việc giao dịch tài sản trí tuệ, bao gồm nhiều loại hợp đồng như: hợp đồng chuyển nhượng, hợp đồng franchise, hợp đồng thiết kế, hợp đồng nhà thầu phụ…

Nhìn chung, tài sản trí tuệ có giá trị sống còn đối với các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, vì vậy họ luôn phải thực hiện những phương án tối ưu nhất nhằm tìm kiếm một giải pháp hoàn hảo để thực hiện tốt công tác quản trị tài sản trí tuệ.

Qua bài viết, chắc hẳn bạn đọc đã hình dung được sự cần thiết cũng như vai trò cần được ưu tiên hàng đầu của công tác quản lý tài sản trí tuệ trong các doanh nghiệp. Trong mỗi doanh nghiệp, tài sản trí tuệ luôn chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng khối tài sản. Bên cạnh công tác xây dựng và luôn làm giàu thêm khối tài sản trí tuệ thì doanh nghiệp cũng cần hết sức nhạy cảm và chuẩn bị sẵn sàng các phương án để đối phó với vấn đề đánh cắp tài sản trí tuệ.