Trọn bộ giải đáp thắc mắc cho Reverse Logistics là gì?

Năm 2024 đánh dấu một sự tổn thất nặng nề đối với tập đoàn Samsung khi mà dòng sản phẩm Samsung note 7 của doanh nghiệp này bị thu hồi hàng loại bởi không đáp ứng những tiêu chuẩn đề ra. Quá trình thu hồi đó được gọi là hậu cần ngược - Reverse Logistics. 

1. Reverse Logistics là gì? Khái niệm đầy đủ và chuẩn xác cho bạn 

Reverse Logistics là thuật ngữ chuyên ngành xuất nhập khẩu được hiểu là Logistics thu hồi. Đây là một quá trình bao gồm các bước lập kế hoạch, tiến hành kế hoạch và kiểm soát nguyên liệu, thành phẩm, … Nhìn chung, đây là hoạt động liên quan đến việc bảo trì sửa chữa và thu hồi hay tái chế nguyên vật liệu đã bị hư hỏng, không đáp ứng được yêu cầu người dùng. 

Theo như nghiên cứu của tổ chức thương mại thế giới WTO, Reverse Logistics chiếm tỉ lệ phần trăm không nhỏ trong tổng GDP kinh tế của Hoa Kỳ, ước tính con số này ước tinh từ 0,5 đến 1%. Chưa kể tới, một hậu quả khôn lường mà nó có thể để lại đó là định hướng ngại mua sắm thông qua các trang thương mại điện tử do chất lượng hàng hóa không đảm bảo. Cuối cùng, mỗi quá trình thu hồi hàng hóa đều cầu nguồn chi phí không hề nhỏ, đôi khi nó có thể cao khoảng 2 đến 3 lần so với chi phí thông thường. 

Quá trình Reverse Logistics bao gồm các hoạt động liên quan đến việc tái sử dụng các sản phẩm và vật liệu. Đó là quá trình bao gồm hệ thống các quy trình lập kế hoạch, thực hiện, kiểm soát dòng nguyên liệu thô, tiết kiệm chi phí, kiểm soát hàng tồn kho, các hàng tồn kho trong quá trình bán sản phẩm, … Reverse Logistics - hậu cần ngược thường được hiểu đơn giản là quá trình di chuyển hàng hóa từ điểm đầu đến điểm cuối của sản phẩm để đem lại giá trị sản phẩm hay đưa ra những xử lý thích hợp khác.

Các hoạt động tái sản xuất cũng được xem là quy trình quan trọng của dịch vụ hậu cần ngược. Quá trình Reverse Logistics bao gồm việc quản lý bán hàng, các giá trị thặng dư, thiết bị máy móc, … 

Các sản phẩm được nhà sản xuất vận chuyển thông qua mạng lưới các chuỗi cung ứng, sau đó tiếp cận và phân phối cho khách hàng, đó được gọi là hậu cần xuôi. Hậu cần ngược - Reverse Logistics là quá trình ngược lại, sản phẩm từ tay khác hàng được trả về nhà sản xuất. Đây thường xảy ra với các sản phẩm bị lỗi, sản phẩm không đáp ứng được những yêu câu cơ bản về chất lượng, không đảm bảo an toàn, sức khỏe cho người tiêu dùng. Sau khi nhận sản phẩm bị lỗi, doanh nghiệp đó sẽ tiến hàng vận chuyển sản phẩm, kiểm tra lỗi, thử nghiệm, … Tùy theo mức độ lỗi mà sản phẩm đó có thể được tháo dỡ, sửa chữa, tái chế hay đem đi tiêu hủy. 

Minh chứng rõ nhất cho khái niệm về hậu cần ngược đó là việc thu hồi toàn bộ dòng samsung Note 7 vì sản phẩm này bị lỗi pin, bị phồng và dễ cháy nổ. Điều này đã gây ra tổn thất không hề nhỏ đối với doanh nghiệp này. Có thể thấy rằng, Reverse Logistics có thể sẽ đem lại hậu quả không nhỏ đối với tổn thất của doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn phải tiến hành thu hồi sản phẩm khi có vấn đề xảy ra. 

2. Quy trình hậu cần ngược được diễn ra như thế nào?

Quá trình hậu cần ngược bắt đầu với việc thu thập các sản phẩm đã qua sử dụng, kiểm tra, tái chế, thải bỏ và kết thúc bằng việc phân phối lại. 

- Giai đoạn thu gom; Quá trình hậu cần ngược bắt đầu với giai đoạn thu thập lại sản phẩm. Tại đây, các sản phẩm (lợi nhuận cuối cùng của lợi nhuận, lợi nhuận thương mại và sản phẩm phụ thải của sản phẩm) được đưa từ điểm sử dụng hoặc từ khách hàng đến điểm thu hồi. Điểm thu thập có thể giống với điểm sản xuất hoặc công ty thứ ba thực hiện các quy trình phục hồi cho một số công ty. Các dịch vụ này gọi là 3PL sử dụng bên thứ 3 về Logistics.

- Giai đoạn lựa chọn: Sau khi thu thập, lợi nhuận sẽ chuyển sang giai đoạn kiểm tra/ sắp xếp/ lựa chọn. Trong giai đoạn này, theo các tùy chọn khôi phục và sau khi các sản phẩm được kiểm tra về chất lượng, chúng đang được sắp xếp và chuyển tiếp đến tuyến phục hồi.  Ở đây có thể có tùy chọn (tùy thuộc vào sản phẩm) của việc tháo dỡ hoặc tách sản phẩm thành các bộ phận.

- Xử lý: Sau khi kiểm tra, phân loại, lựa chọn, các vật phẩm không thể tái sử dụng, tái sản xuất, đạp xe được xử lý đúng cách. Về cơ bản có hai lựa chọn để xử lý như sau; thiêu đốt (tiêu hủy chất thải rắn, lỏng hoặc khí bằng cách đốt có kiểm soát ở nhiệt độ cao) và chôn lấp (xử lý chất thải rắn cuối cùng trên đất và liên quan đến môi trường được kiểm soát để chôn lấp chất thải).

- Tái sử dụng: Những vật phẩm có thể được tái sử dụng, tái sản xuất hoặc tái chế bước vào giai đoạn Tái chế hoặc phục hồi trực tiếp. Trong giai đoạn này, có hai lựa chọn phục hồi và xử lý trực tiếp. Trong trường hợp phục hồi trực tiếp, các sản phẩm trong tình trạng tốt được bán ở mức chiết khấu hoặc tại một thị trường thứ cấp (bán lại hoặc tái sử dụng), sau khi thay đổi bao bì của chúng.Trong trường hợp tái xử lý, có thể có các sản phẩm cần sửa chữa (trả lại bảo hành), các sản phẩm sẽ được tái sản xuất (các sản phẩm sau khi được sửa chữa có thể được bán dưới dạng mới) và các sản phẩm sẽ được tái chế.

- Giai đoạn phân phối lại: Cuối cùng, sau khi tái chế các sản phẩm trở lại được phân phối lại cho mục đích sử dụng ban đầu hoặc sử dụng khác. Trong giai đoạn phân phối lại, hàng hóa phục hồi sẽ được đưa ra thị trường. Các kênh phân phối sẽ được sử dụng có thể là các kênh hậu cần đã có. Ngoài ra còn có khả năng phát triển các kênh chỉ dành cho các sản phẩm phát sinh từ các quy trình hậu cần ngược, bởi vì các sản phẩm không thể phân phối ra thị trường từ các kênh Logistics hậu cần hiện tại.

Tuyển dụng chuyên viên Logistics

3. Những thách thức trong dịch vụ hậu cần ngược

Bên cạnh những mặt tích cực mà hậu cần ngược đem lại, hình thức này đã kéo theo không ít các chi phí, rủi ro, hay những tổn hại cho doanh nghiệp. Cụ thể đó là những tổn thất là:

3.1. Chi phí hậu cần ngược

Chi phí hậu cần ngược là các khía cạnh chính làm cho việc thực hiện hậu cần ngược trở nên bực bội và không thể chịu đựng được. Điều này là do dịch vụ hậu cần ngược rất tốn kém và quá trình phi lợi nhuận. Có ba khía cạnh của thách thức chi phí RL, đó là; chi phí cao, khả năng giảm chi phí và chi phí ẩn của RL. Những điều này được giải thích dưới đây.

Chi phí hậu cần ngược lại lớn hơn so với doanh thu chuyển tiếp. Các nghiên cứu cho thấy chi phí hậu cần ngược là 200 đến 300% so với hậu cần chuyển tiếp, ngụ ý rằng chi phí hậu cần ngược gấp ba lần hậu cần. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Badenhorst (2024) có tiêu đề: Khung thực hành tốt nhất trong Reverse Logistics, cho thấy chi phí hậu cần ngược là vấn đề chính và thách thức ảnh hưởng đến hiệu quả của dịch vụ hậu cần ngược.  Do đó, hậu cần ngược là một quá trình tốn kém.

Giảm chi phí hậu cần ngược là một khía cạnh rất cơ bản trong quản lý Reverse Logistics. Tuy nhiên, các tổ chức có những thách thức trong việc giảm chi phí hậu cần ngược.  Mặt khác, chi phí hậu cần ngược cao gây tử vong cho tổ chức và tăng trưởng thành công.  Do đó, các nhà quản lý hậu cần cần đưa ra các phương pháp chiến lược trong việc giảm thiểu chi phí hậu cần ngược.

Hậu cần ngược có chi phí ẩn mà cũng làm cho toàn bộ quá trình hoàn trả có cấu trúc chi phí phức tạp lập luận rằng thách thức đối với các tổ chức là xác định các quy trình hiện tại đang tiêu tốn của họ, đặc biệt là khi họ không giải ngân các tài nguyên để xác định chi phí thực sự là bao nhiêu. Mặt khác chi phí ẩn của dịch vụ hậu cần ngược bao gồm các chi phí sau; chi phí xử lý việc hoàn trả lại cho trung tâm phân phối; chi phí vận chuyển để di chuyển các mặt hàng trở lại trung tâm trở về trung tâm; chi phí xử lý nếu vật phẩm bị hư hỏng không thể sửa chữa. Khung tiến hành tốt nhất trong Reverse Logistics, nhận thấy rằng việc thiếu nhận thức về chi phí hậu cần ngược là một thách thức trong quản lý hậu cần ngược.

Từ các nghiên cứu trên, chi phí quản lý hậu cần ngược có thể cao nếu thiếu kế hoạch phù hợp và phát triển hệ thống hậu cần ngược hiệu quả và hiệu quả. Các  hậu quả của chi phí cao trong dịch vụ hậu cần ngược là mối đe dọa đối với thành công của doanh nghiệp, bởi vì khi có thêm nguồn tài chính để đảo ngược hậu cần, lợi nhuận có thể bị giảm và vốn lưu động bị ràng buộc dẫn đến vấn đề thanh khoản và cho thấy có hệ thống quản lý hàng tồn kho kém. Do đó, chi phí hậu cần ngược tăng lên khi thiếu quản lý dòng chảy ngược chiến lược.

Xem thêm: Air freight là gì? Tìm hiểu một số thông tin phổ biến về Air freight

3.2. Những hỗ trợ cần thiết trong quá trình quản lý

Quản lý là bắt buộc trong việc làm cho RL thành công. Tuy nhiên, nếu quản lý thiếu chuyên môn, cam kết và không hỗ trợ cộng tác chéo chức năng trong RL, RL trở thành một quy trình đầy thách thức và không thành công. Dưới đây là một lời giải thích về cách chuyên môn quản lý, cam kết và chức năng chéo có thể là bắt buộc trong quản lý RL.

Một thành công của hậu cần ngược lại phụ thuộc vào chuyên môn quản lý. Thiếu chuyên môn quản lý trong hậu cần đảo ngược thỏa hiệp toàn bộ quá trình. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Abdulrahman & Subramanian (2024) có tiêu đề: Những rào cản trong việc thực hiện hậu cần ngược trong các ngành sản xuất của Trung Quốc từ một phân tích thực nghiệm, thấy rằng thiếu sự quản lý là một thách thức lớn trong việc thực hiện hậu cần ngược. 

Điều bắt buộc là ban quản lý phải hỗ trợ đầy đủ quy trình hậu cần ngược. Tuy nhiên, thiếu hỗ trợ quản lý cho hậu cần ngược là một thách thức trong quản lý hậu cần ngược. Xu hướng và thực tiễn dịch vụ hậu cần đảo ngược, nhận thấy rằng quản lý là một yếu tố cản trở hoạt động hậu cần ngược. Mặt khác việc phát hiện ra rằng các công ty tập trung triển khai tài nguyên vào các lĩnh vực cụ thể được coi là vũ khí chiến lược tiềm năng  hoặc các khả năng năng động như dịch vụ khách hàng hoặc chất lượng dịch vụ. Điều này ngụ ý rằng hậu cần ngược được coi là khái niệm kinh doanh không quan trọng của ban quản lý.

Thành công của RL cũng phụ thuộc vào sự hợp tác, giao tiếp và hợp tác của các bộ phận / bộ phận chuỗi cung ứng. Các chức năng mua hàng, hậu cần, sản xuất, thiết kế sản phẩm và dịch vụ khách hàng cần phối hợp với nhau để đảm bảo có đủ lượng hàng tồn kho và hậu cần ngược được thực hiện hiệu quả và hiệu quả. Khung thực hành tốt nhất của Reverse Logistics Reverse, thấy rằng hậu cần ngược bị cản trở do thiếu sự hợp tác, giao tiếp, hợp tác của bộ phận trong hậu cần ngược.

Từ các nghiên cứu trên, sự thành công của dịch vụ hậu cần ngược phụ thuộc vào hỗ trợ tổ chức và quản lý. Quá trình hậu cần ngược lại đòi hỏi phải có kinh phí, chuyên môn, hợp tác giữa các bộ phận và cam kết. Tuy nhiên, các yêu cầu này chủ yếu được triển khai để chuyển tiếp hậu cần không giống như hậu cần ngược vì Quản lý chủ yếu quan tâm đến hậu cần chuyển tiếp vì đây là hoạt động cho phép sản phẩm được giao cho khách hàng, tạo doanh thu và lợi nhuận. Mặc dù vậy, hậu cần ngược cũng là hỗ trợ quản lý xứng đáng vì hệ thống đảo ngược cho phép một tổ chức đạt được lợi thế kinh tế cũng làm tăng lợi nhuận và hình ảnh công ty tốt giúp cải thiện lòng trung thành của khách hàng. Càng hỗ trợ quản lý, quá trình hậu cần ngược trở nên tốt hơn.

3.3. Mạng hậu cần ngược

RLNS - viết tắt của mạng hậu cần ngược, đây là một khía cạnh bắt buộc của hậu cần ngược. Nó ảnh hưởng đến thời gian, tính linh hoạt, chi phí vận chuyển, dịch vụ khách hàng và sử dụng tài sản. Tổ chức cần thiết kế RLNS để đảm bảo đủ khối lượng hoàn trả sẽ đảm bảo dòng chảy liên tục.

Vận chuyển và định tuyến là một khía cạnh cơ bản của RLNS. Mọi tổ chức cần xem xét cách thức vận chuyển và định tuyến phương tiện của mình từ điểm thu gom đến điểm tái chế. Khi RLNS được thiết kế không phù hợp, quyết định định tuyến và vận chuyển có thể phức tạp và chi phí vận chuyển có thể cao. 

Vận chuyển và định tuyến là một khía cạnh cơ bản của RLNS. Mọi tổ chức cần xem xét cách thức vận chuyển và định tuyến phương tiện của mình từ điểm thu gom đến điểm tái chế. Khi RLNS được thiết kế không phù hợp, quyết định định tuyến và vận chuyển có thể phức tạp và chi phí vận chuyển có thể cao. Điều này dẫn đến việc quản lý RL không hiệu quả và không hiệu quả.  Sự phức tạp trong vận chuyển và định tuyến có thể được giảm thiểu bằng cách chuyển một phần của bộ sưu tập cho khách hàng để giảm thiểu chi phí vận chuyển và phân loại.  Hơn nữa, chi phí vận chuyển có thể được giảm thiểu bằng cách hợp nhất.

Thiết kế RLNS nên kết hợp vị trí cơ sở; điều này là do khoảng cách dài giữa điểm thu gom và tái chế tác động tiêu cực đến chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng. Vị trí của các hoạt động kiểm tra và cấp trong mạng có tác động quan trọng đến các luồng hàng phát sinh: chỉ sau giai đoạn này, các sản phẩm riêng lẻ mới có thể được gán cho một tùy chọn phục hồi thích hợp và do đó cho một  điểm đến địa lý. Hơn nữa, một nghiên cứu được thực hiện cung cấp một lời giải thích chi tiết về vị trí cơ sở liên quan đến RLNS.

RLNS có tác động đến lợi nhuận không chắc chắn và độ phức tạp dự báo. Sự không chắc chắn trở lại và sự phức tạp dự báo là một thách thức đối với tổ chức để quản lý RL của họ một cách hiệu quả. Mặt khác, xử lý hoàn trả rất năng động, không nhất quán và phức tạp vì nó liên quan đến dòng nguyên liệu không đều, vì các tổ chức như vậy thường không biết những gì và bao nhiêu sản phẩm sẽ được trả lại vào một ngày nhất định.

Xem thêm: Tìm hiểu về chỉ số năng lực quốc gia về Logistics - LPI là gì

4. Chuyên viên Reverse Logistics - vị trí quan trọng trong quá trình hậu cần ngược

Nhìn chung, nếu như hậu cần xuôi giúp tối ưu hóa luồng sản phẩm từ nhà sản xuất cho tới người tiêu dùng thì hậu cần ngược giúp đảm chiều dòng chảy đó. Điều này chắc chắn sẽ gây ra một số tổn thất về kinh tế, nhưng nhìn theo cái lợi từ xa thì nó có vai trò không nhỏ đối với sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. 

Chính vì vậy, quản lý quy trình hậu cần ngược đã phát triển thành một chuyên, ngành đào tạo ra những cử nhân thực hiện quản lý hoạt động hậu cầu ngược vẫn đảm bảo việc hạn chế tối đa những tổn thất cho doanh nghiệp. 

Sự ra đời của các hệ thống quản lý thông minh đã giúp các doanh nghiệp phát hiện ra những logic và ưu tiên quản lý quá trình hậu cần ngược song song với sự phát triển của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà vị trí chuyên viên Reverse Logistics cũng được chú trọng tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ hơn cả. Vì lẽ, những chuyên viên hậu cần ngược có vai trò quan trọng nhằm đem lại những lợi ích cho quá trình Reverse Logistics đó là: 

- Tinh giảm tối đa những chi phí hỗ trợ vận chuyển và bảo hành sản phẩm

- Gia tăng vận tốc thực hiện hậu cần ngược. 

- Tăng thị phần dịch vụ với định hướng đến những giá trị bền vững.

- Dịch vụ khách hàng với mức độ uy tín và mật độ bảo trì cao hơn. 

Song song với vị trí này, việc sử dụng công nghệ phù hợp trong quản lý quy trình hậu cần ngược đã đem lại sự đơn giản hoản, cũng như đem lại những lợi ích hiệu quả hơn cho doanh nghiệp như: Cải thiện khả năng hiển thị chuỗi cung ứng ngược, tăng năng suất và đáp ứng tốt hơn cho khách hàng; đồng bộ chuỗi cung ứng từ khâu hậu cần xuôi cho đến các khâu của hậu cần ngược; đảm bảo tính minh bạch đối với quá trình hậu cầu của doanh nghiệp; tự động hợp nhất các hoạt động nhằm đảm bảo sự linh hoạt. 

Tạo CV online

Nhìn chung, những chuyên viên Reverse Logistics có vai trò rất quan trọng trong việc quản lý, giám sát, điều hành và kiểm tra hoạt động hậu cần ngược. Với định hướng cuối cùng đó là hạn chế tối đa những tổn thất mà quá trình hậu cần ngược sản phẩm có thể đem lại cho doanh nghiệp. Đặc biệt là tìm kiếm các giải pháp lâu dài, giảm thiểu việc “hậu cần ngược” xuất hiện trong quá trình sản xuất các sản phẩm tiếp theo. 

Chính vì vậy mà thời gian gần đây, các doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho hoạt động tuyển dụng nhân sự Reverse Logistics được chú trọng và đẩy mạnh. Song song với đó là hiện đại hóa quy trình hậu cần ngược cho doanh nghiệp. Hy vọng rằng, những chia sẻ trên đã giúp bạn định hình được Reverse Logistics là gì?